Ðường Hy Vọng
Dưới Ánh Sáng Lời Chúa và Công Ðồng
ÐHY Phanxicô Xaviê Nguyễn Văn Thuận
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
23. Khôn Ngoan
Thánh giá, sách dạy sự khôn ngoan thật
(543) "Lời giảng Thập giá, đối với những kẻ đang hư đi, là một sự điên rồ; còn đối với chúng ta, những người đang ở trên đường cứu thoát, lại là quyền năng của Thiên Chúať (1Cr 1,18).
(544) Người ta khen hay chê, con đừng lo sợ vì bị mất mát hay sung sướng vì được tăng thêm điều gì.
Chỉ một điều làm con thiệt hại: tội lỗi.
Chỉ một điều tăng thêm giá trị: nhân đức.
Khen chê đừng lo, cũng như không sợ súng giả, không ham bạc giả.
(545) Ai "làm cho tan tác lũ kiêu căng lòng trí"? (Lc 1,51).
Ai "hạ kẻ quền năng khỏi ngai báu"? (Lc 1,52).
Ai sẽ mang lại trật tự cho bao tư tưởng lộn xộn, lệch lạc?
Ai sẽ đem bình an cho người thời đại ta để vững tâm đi trên đường hy vọng?
Chỉ có Khôn Ngoan Thiên Chúa ban qua tay Ðức Mẹ, "Toà Ðấng Khôn Ngoan".
"Thế giới nghèo" quằn quại trong đói khát, tủi nhục, trong bao vấn đề xã hội, lúng túng giải quyết không được. Khó bó khôn.
(546) "Thế giới tư bản" lặn lội trong khoái lạc, tạo thêm nhu cầu, đầu óc chất chứa tư tưởng lộn xộn, tuyên truyền thêm bất an, hoang mang, tự tôn mình làm thầy thiên hạ. Ngạo mất khôn.
@ MV 31b: Sự tự do của con người nhiều lúc suy giảm đi, một khi con người rơi vào cảnh quá cùng cực, cũng như tự do ấy bị hạ giá một khi buông thả theo những dễ dãi quá mức trong cuộc sống, con người dường như tự khép mình trong thứ tháp ngà cô đơn. Trái lại, tự do ấy được củng cố khi con người chấp nhận những ràng buộc không thể tránh được trong cuộc sống xã hội, coi những nhu cầu muôn mặt của tình liên đới nhân loại là của mình và tự buộc mình phải phục vụ cho cộng đoàn nhân loại.
(Xem thêm: MV 10a, 19c; HN 12a).
(547) Thế giới không chỉ biến đổi nhờ hành động, thế giới còn biến đổi nhờ tư tưởng, vì tư tưởng chỉ huy hành động.
@ MV 15bc: Bản chất tri thức của nhân vị được kiện toàn và phải được kiện toàn nhờ sự "hiểu biết". Chính sự hiểu biết lôi kéo một cách dịu dàng tâm trí con người tìm kiếm và ái mộ những gì là chân là thiện. Rồi nhờ thấm nhuần sự hiểu biết mà con người được đưa từ thế giới hữu hình tới tận thế giới vô hình.
Hơn hẳn những thế kỷ trước, thời đại chúng ta càng cần đến sự hiểu biết để tất cả những khám phá mới của con người mang tính chất nhân bản hơn. Bởi vì vận mệnh tương lai của thế giới sẽ lâm nguy, nếu thế giới không phát sinh ra những bậc thông thái lỗi lạc. Hơn nữa, phải lưu ý rằng, nhiều quốc gia tuy nghèo nàn về kinh tế, nhưng lại giàu có về phần hiểu biết, nên vẫn có thể trợ giúp những quốc gia khác rất đắc lực.
(Xem thêm: MV 4, 5, 7).
(548) Khi những người thông minh nghĩ mình biết tất cả,
Khi những nhà bác học tưởng mình khám phá được tất cả,
Biết quỳ gối nguyện cầu Thiên Chúa,
Biết khiêm tốn nhìn nhận những phát minh của mình chỉ là một tia sáng từ trời chiếu soi.
Lúc ấy họ nhìn vũ trụ với cặp mắt khác, họ thấy mọi sự được tổ chức theo một trật tự, một chương trình hoàn hảo từ đời đời.
@ MV 15a: Dự phần vào ánh sáng của trí tuệ Thiên Chúa, con người có lý để nhận định rằng nhờ trí tuệ họ vượt trên mọi tạo vật. Qua các thời đại, nhờ chuyên cần trau dồi tài năng của mình, chính con người đã thực sự tiến bộ trong những khoa học thực nghiệm, những khoa học kỹ thuật và nghệ thuật. Trong thời đại chúng ta, con người đã đạt được những thành công phi thường, nhất là trong việc khám phá và chế ngự thế giới vật chất. Tuy nhiên con người đã luôn luôn tìm kiếm và đã khám phá ra chân lý sâu xa hơn. Thực vậy, trí khôn con người không hẳn chỉ giới hạn trong những hiện tượng mà thôi, nhưng còn có thể thấu triệt thực tại siêu hình một cách thực sự chắc chắn, cho dù trí tuệ phần nào đã bị mờ tối và suy nhược do hậu quả của tội lỗi.
(Xem thêm: MV 15bcd).
(549) Các nhà bác học, các thiên tài đã đóng góp rất nhiều cho văn minh thế giới, nhưng họ chỉ có những mảnh vụn ánh sáng, mảnh vụn chân lý. Một thế giới muốn có trật tự tốt đẹp, cần phải có một sự khôn ngoan siêu việt: Ngôi Lời, "nhờ Người mà muôn vật được tạo thành".
@ Dt 11,3: Nhờ đức tin, chúng ta hiểu rằng vũ trụ đã được hình thành bởi lời của Thiên Chúa; vì thế, những cái hữu hình là do những cái vô hình mà có.
(Xem thêm: Ga 1,3; Cl 1,16-17).
@ MK 6b: Thánh Công đồng tuyên xưng rằng: "Con người nhờ ánh sáng tự nhiên của lý trí, có thể từ các tạo vật nhận biết cách chắc chắn có Thiên Chúa như nguyên lý và cứu cánh mọi sự" (x. Rm 1,20). Công đồng còn dạy: "Chính nhờ Thiên Chúa mạc khải mà tất cả những gì thuộc về Thiên Chúa, tự nó vốn không vượt qua khả năng lý trí con người, trong hoàn cảnh hiện tại của nhân loại, đều có thể biết được cách dễ dàng, chắc chắn mà không lẫn lộn sai lầm".
(Xem thêm: MV 35).
(550) Ngôi Lời đã nhập thể, và Ðức Chúa Cha đã phán: "Ngài là Con chí ái của Ta, kẻ Ta đã sủng mộ, các ngươi hãy nghe Ngài" (Mt 17,5).
Người là Ðường: Con chỉ theo bước chân Người.
Người là sự Thật: Con chỉ tin lời dạy của Người.
Người là sự Sống: Con chỉ sống bằng tinh thần của Người (x. Ga 14,6).
@ 1Ga 5,20: Chúng ta biết rằng Con Thiên Chúa đã đến và ban cho chúng ta trí khôn để biết Thiên Chúa thật. Chúng ta ở trong Thiên Chúa thật, ở trong Con của Người là Ðức Giêsu Kitô. Ðức Giêsu Kitô là Thiên Chúa thật và là sự sống đời đời.
(Xem thêm: Ga 11,25; 18,37).
@ TG 8: Khi biểu dương Chúa Kitô, chính là Giáo hội mạc khải cho con người biết chân lý đích thực về hoàn cảnh và ơn gọi toàn diện của họ, vì Chúa Kitô là nguyên lý và mẫu mực của nhân loại đổi mới, một nhân loại thấm nhuần tình thương huynh đệ, sự thành thật và tinh thần hoà bình mà mọi người đều ước nguyện... Chính Chúa Kitô là sự thật và là đường lối mà việc rao giảng Phúc âm đã bày tỏ cho mọi người khi vọng đến tai họ những lời của chính Chúa Kitô: "Hãy hối cải và tin vào Phúc âm" (Mc 1,15). Vì kẻ nào không tin thì đã bị luận phạt rồi, nên lời Chúa Kitô vừa là lời luận phạt vừa là lời ân sủng, vừa đem lại sự chết, vừa thông ban sự sống.
(Xem thêm: GH 40a; MK 2; TG 3b).
(551) Con đừng nghi ngại lúc thấy đường hy vọng vắng bóng những người mà thế gian cho là khôn ngoan. Chúa Giêsu đã báo trước: "Lạy Cha là Chúa trời đất, Con xin ngợi khen Cha, vì Cha đã giấu các điều ấy với hạng khôn ngoan thông thái, mà đã mạc khải ra cho những kẻ bé mọn" (Mt 11,25).
Con hãy cảm tạ Chúa vì đã ban cho con biết sự khôn ngoan thật.
@ Mt 13,16-17: Còn anh em, mắt anh em thật có phúc vì được thấy, tai anh em thật có phúc, vì được nghe. Quả thế, Thầy bảo thật anh em, nhiều ngôn sứ và nhiều người công chính đã mong mỏi thấy điều anh em đang thấy, mà không được thấy, nghe điều anh em đang nghe, mà không được nghe.
(Xem thêm: Ep 1,16-17).
(552) Thế gian sợ sự khôn ngoan thật, vì Chúa Giêsu gọi đó là "đường hẹp", vì nó đảo lộn cuộc sống cũ, vì nó quấy rầy thế gian, vì nó đặt lại nấc thang giá trị, vì thiên hạ cho là "chướng tai".
Nhưng qua mọi thời đại những tâm hồn thiện chí khiêm cung, và giới trẻ đầy nhiệt huyết, đã theo sự khôn ngoan ấy đến cùng.
@ 2Tm 4,3-5: Sẽ đến thời người ta không còn chịu nghe giáo lý lành mạnh, nhưng theo những dục vọng của mình mà kiếm hết thầy này đến thầy nọ, bởi ngứa tai muốn nghe. Họ sẽ ngoảnh tai đi không nghe chân lý, nhưng hướng về những chuyện hoang đường. Phần anh, hãy thận trọng trong mọi sự, hãy chịu đựng đau khổ, làm công việc của người loan báo Tin Mừng và chu toàn chức vụ của anh.
(553) Sự khôn ngoan Chúa Thánh Thần ban, sẽ soi sáng các dự định, hướng dẫn các chương trình, đem lại cho các hành động của con một giá trị vĩnh cữu, và sẽ làm cho con thành người bất tử, trường sinh.
@ Ga 16,13: Khi nào Thần Khí sự thật đến, Người sẽ dẫn anh em tới sự thật toàn vẹn. Người sẽ không tự mình nói điều gì, nhưng tất cả những gì Người nghe, Người sẽ nói lại, và loan báo cho anh em biết những điều sẽ xảy đến.
(Xem thêm: Ga 14,26; Cl 1,9-10).
@ MK 5: Ðể được niềm tin, cần có ân sủng của Thiên Chúa đi trước giúp đỡ và sự trợ giúp bên trong của Chúa Thánh Thần: Ngài thúc đẩy và quy hướng con tim về cùng Thiên Chúa, mở mắt lý trí và ban cho "mọi người cảm thấy dịu ngọt khi đón nhận và tin theo chân lý". Và để việc hiểu biết mạc khải được sâu rộng thêm mãi, cũng chính Chúa Thánh Thần không ngừng kiện toàn đức tin qua các ơn của Ngài.
(Xem thêm: GH 4; MV 38a; LM 11a; ÐT 10a).
(554) Con tin tưởng và theo gương Thánh Phaolô: "Khi đến với anh em, tôi đã không đến với uy thế của ngôn ngữ, hay khoa khôn ngoan để rao giảng chứng chỉ của Thiên Chúa. Quả tôi đã quyết định là giữa anh em, tôi không muốn biết gì, ngoài Ðức Kitô Giêsu và là Ðức Kitô Giêsu bị đóng đinh thập giá" (1Cr 2,1-2).
(555) Chúa Giêsu chịu đóng đinh là sự khôn ngoan từ trời; Ngài đã làm một cuộc cách mạng sáng chói, không thể che đậy được, với một mãnh lực không thể kềm hãm được. Kinh nghiệm hai mươi thế kỷ nay cho thấy rõ như thế và nhiều người can đảm đã đứng hàng đầu, phục vụ sự khôn ngoan ấy.
(556) Muốn được khôn ngoan con hãy tha thiết cầu xin và phó thác cả cuộc đời, sống tuyệt đối theo ý Chúa. Ðến giờ phút cần thiết, dù bị điệu đến trước toà quan, lúc ấy không phải con nói, nhưng chính Chúa Thánh Thần sẽ nói bởi miệng các con, như "Stêphanô đã rao giảng, đầy lòng tin vào Chúa Thánh Thần" (x. Cv 6,9-10).
@ Gc 1,5: Nếu ai trong anh em thiếu đức khôn ngoan, thì hãy cầu xin Thiên Chúa, Người sẽ ban cho. Vì Thiên Chúa ban cho mọi người cách rộng rãi, không quở trách.
(Xem thêm: Mt 10,19-20).