Dê Con Nấu Trong Sữa Mẹ
Timothy A. Lenchak, S.V.D.
Lm. Nguyễn Hùng Cường, M.M. chuyển dịch ra Việt Ngữ
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
"Ngươi không được lấy sữa dê mẹ mà nấu thịt dê con". (Xuất Hành - Exodus 23:19)
Tại sao lại có một mệnh lệnh lạ lùng như vậy xuất hiện trong Kinh Thánh? Câu này không những chỉ được nhắc đến một lần nhưng là ba lần, người ta còn tìm thấy nó ở sách Xuất Hành đoạn 34:26 và trong sách Ðệ Nhị Luật đoạn 14:21. Nó xuất hiện ở hai bối cảnh khác nhau.
Trong sách Xuất Hành đoạn 23:19 và 34:26, câu này đến ngay sau một loạt những luật nói về việc phụng tự. Những đoạn trước đó ra lệnh sự tuân hành ba cuộc đại hội hành hương và quy định những hiến lễ khác biệt dâng tiến trước đền thờ. Vì thế, chuyện cấm đoán lấy sữa dê mẹ mà nấu thịt dê con làm cho độc giả nghĩ rằng nó nằm không đúng chỗ. Trong sách Ðệ Nhị Luật đoạn 14:21, câu này cũng nằm sau một chuỗi những luật lệ, nhưng những luật này nói về thức ăn mà dân Do Thái được phép ăn hoặc không được phép ăn. Vì vậy, việc cấm chuyện nấu thịt dê con với sữa mẹ xem ra không trật chỗ lắm. Dân Do Thái còn bị cấm ăn những con vật ô uế (chẳng hạn như thịt heo) hoặc những con vật đã bị chết tự nhiên.
Nhưng tại sao dân Chúa lại phải tuân giữ những luật về ăn uống này? Ðộng cơ thúc đẩy có thể tìm thấy trong sách Ðệ Nhị Luật ở đoạn 14:2 "Vì anh chị em là một dân thánh hiến cho Thiên Chúa, Thiên Chúa của anh chị em, Người đã chọn anh chị em từ giữa muôn dân trên mặt đất, làm một dân thuộc quyền sở hữu của Người". Như vậy, là dân tộc được thánh hiến, Israel phải được phân biệt khỏi các dân tộc khác. Những thực hành về nghi lễ và phong tục ăn uống có thể nhắc nhớ dân chúng nhớ rằng họ là dân tuyển chọn bằng cách đánh dấu họ bằng sự khác biệt.
Nhưng có bất cứ sự đáng kể đặc biệt nào trong việc nấu dê con trong sữa mẹ không? Những giáo sĩ thuở sơ khai giải thích luật này rằng thịt và những sản phẩm từ sữa không được ăn chung với nhau. Ngay cả hiện nay những người Do Thái tránh việc ăn thịt chung với sữa (hay những sản phẩm tương tự như cheese hay yagurt) trong các bữa ăn của họ.
Ðến thế kỷ thứ 12, nhà học giả nổi tiếng của Do Thái Maimonides đề nghị rằng mệnh lệnh này đã được lập ra để giữ dân Do Thái xa tránh một vài tục lệ sùng bái ngẫu tượng của những dân tộc lân cận. Cho mãi đến thế kỷ này giả thuyết của ông mới được khẳng định. Những tấm bia tìm thấy ở Ugarit, một thành phố nằm phía bắc của Syria, cho thấy rằng việc nấu thịt dê con trong sữa mẹ của nó là nghi thức liên hệ đến việc sinh sản màu mỡ phì nhiêu. Cả sữa lẫn dê con vừa sinh là những biểu tượng của sự phong phú của thiên nhiên. Sự kết hợp giữa sữa mẹ và dê con vừa sinh được coi như là một loại phù phép kỳ diệu có thể được dùng để bảo đảm cho một mùa gặt thật phong phú. Thực hành một nghi thức như thế có thể là một điều mà dân Do Thái rất căm ghét, bởi dân Do Thái tin tưởng rằng chỉ có Thiên Chúa là nguồn của mọi sự phong phú, màu mỡ và chúc lành. Không ai có thể, một cách nào đó, "bắt buộc" Thiên Chúa chúc lành cho ruộng đất của họ. Vì thế, sự thực hành nghi thức này của dân Canaanite đã bị cấm đoán một cách thật nghiêm khắc.
Trích từ Nguyệt San The Bible Today,
Tháng 9 năm 1996