Sơ lược tiểu sử
Ðức Cha Ða Minh Lê Hữu Cung
Sơ lược tiểu sử Ðức Cha Ða Minh Lê Hữu Cung
Ðức Cha Ða Minh Lê Hữu Cung (1898 - 1987), nguyên Giám mục chính tòa Giáo phận Bùi Chu từ năm 1975 đến năm 1987, khẩu hiệu giám mục là "Mẹ Maria, hi vọng của chúng ta".
Cậu bé Ða Minh Lê Hữu Cung sinh ngày 12 tháng 3 năm 1898 tại giáo họ Bắc Tỉnh, giáo xứ Phú Nhai, giáo phận Bùi Chu. Ðịa phận hành chính thuộc xã Xuân Phương, huyện Xuân Trường, tỉnh Nam Ðịnh.
Cuối
tháng 4 năm 1975, Tòa Thánh bổ nhiệm linh mục Ða Minh Lê Hữu
Cung làm giám mục chính tòa Giáo phận Bùi Chu. Thánh lễ
truyền chức của ngài được tổ chức tại Nhà thờ Lớn
Hà Nội ngày 29.06.1975.
Ðức Giám mục Ða Minh Lê Hữu Cung được nhắc đến là
một người giản dị, có lòng sùng kính Thánh Tâm, quan tâm
chăm sóc đào tạo linh mục và giáo dân. ngài qua đời
ngày 12.03.1987
Thời gian làm linh mục
Ða Minh Lê Hữu Cung, tên khai sinh là Lê Hữu Cẩn, sinh ngày 12 tháng 3 năm 1898 tại giáo họ Bắc Tỉnh, giáo xứ Phú Nhai, giáo phận Bùi Chu. Ðịa phận hành chính thuộc xã Xuân Phương, huyện Xuân Trường, tỉnh Nam Ðịnh. Ngài là giám mục duy nhất xuất thân từ Giáo họ Bắc Tỉnh, nay là làng Trà Lũ, nơi giáo sĩ In-nê-khu - (giáo sĩ đầu tiên truyền đạo Công giáo đến Việt Nam) - đặt chân và bắt đầu công cuộc truyền giáo vào năm 1533. Gia đình Lê Hữu Cung có chín người con, gồm sáu nam và ba nữ. Sau quá trình tu học, chủng sinh Lê Hữu Cung được thụ phong linh mục vào ngày 14 tháng 6 năm 1930. Một số thông tin ghi rằng ngài được thụ phong linh mục năm 1927.
Năm 1935, linh mục Ða Minh Lê Hữu Cung được bổ nhiệm giữ chức Giám đốc Trường Tập, dưới thời Giám mục Ðại diện Tông Tòa Giáo phận Bùi Chu Giuse Ða Minh Hồ Ngọc Cẩn. Năm 1939, linh mục Lê Hữu Cung được bổ nhiệm làm linh mục chính xứ Ðền Thánh Trung Lao. Song song với trách vụ trên, từ năm 1940 đến năm 1942, ngài kiêm nhiệm vai trò linh mục chính xứ Giáo xứ Trung Linh.
Năm 1942, Lê Hữu Cung được chọn làm Bề trên Trường Tập Trung Linh. Trong thời gian này, ông khuyến khích sùng kính Trái Tim Chúa Giêsu và phát hành sách về chủ đề này. Trong năm 1945, linh mục Lê Hữu Cung đảm trách chức vụ chính xứ Giáo xứ Tương Nam, đồng thời ngài sáng lập Cô nhi viện Tương Nam với mục đích cứu giúp các trẻ em bị bỏ rơi và lâm cảnh đói kém. Với nạn đói năm 1945, trong khi bữa trưa chỉ là rau và khoai, linh mục Lê Hữu Cung cho xuất kho gạo giáo xứ, nấu thành cháo, hỗ trợ mọi người không phân biệt tôn giáo. Với biến cố này, nhiều người quyết định gia nhập đạo Công giáo. Trước đó, giáo xứ Tương Nam vừa khánh thành giáo xứ mới vào năm 1944. Năm 1945 hoặc 1946, linh mục Lê Hữu Cung được thuyên chuyển làm linh mục chính xứ Giáo xứ Tứ Trùng. Ngài thi hành tác vụ mục vụ tại Tứ Trùng không rõ đến thời gian nào, chỉ có thông tin vị kế vị là linh mục Ðinh Vĩnh Bảo, quản lý giáo xứ từ năm 1954.
Năm 1960, linh mục Ða Minh Lê Hữu Cung được bổ nhiệm giữ chức Tổng đại diện Giáo phận Bùi Chu. Khi được bổ nhiệm làm Tổng Ðại diện, ngài đang đảm nhận chức linh mục chính xứ Phú Nhai. Khi còn đảm trách vai trò linh mục tại Phú Nhai, linh mục Lê Hữu Cung có sức khỏe kém do bị hen suyễn, nhiều lần phải đưa đi cấp cứu. Tuy vậy, ngài vẫn thi hành các tác vụ linh mục trong hoàn cảnh khó khăn: thực hiện Bí tích Hòa Giải qua đêm, cử hành Thánh liên tục từ một đến hai giờ đồng hồ.
Sau cái chết của Ðức Giám mục Giáo phận Bùi Chu Giuse Maria Phạm Năng Tĩnh vào ngày 11 tháng 2 năm 1974, Linh mục Tổng Ðại diện Lê Hữu Cung rời Phú Nhai đến Tòa giám mục Bùi Chu để lo hậu sự cho Ðức cố giám mục Giuse Maria Phạm Năng Tĩnh và điều hành giáo phận trong thời gian còn trống ngôi.
Thời gian làm giám mục
Ngày 28 tháng 4 năm 1975, linh mục Ða Minh Lê Hữu Cung được Tòa Thánh bổ nhiệm làm Giám mục chính tòa Giáo phận Bùi Chu (Tin tức từ Kỷ yếu Giáo phận ghi nhận là ngày 8 tháng 5 năm 1975). Ðức Cha Ða Minh Lê Hữu Cung là giám mục thứ ba xuất thân từ giáo xứ Ðền Thánh Ðức Mẹ Vô Nhiễm Phú Nhai, giáo phận Bùi Chu, sau hai giám mục Ða Minh Ðinh Ðức Trụ và Ða Minh Hoàng Văn Ðoàn và là một trong năm giám mục xuất thân từ giáo xứ này, tính đến năm 2008.
Lễ tấn phong giám mục của Ðức tân Giám mục Ða Minh Lê Hữu Cung được tổ chức ngày 29 tháng 6 năm 1975 tại Nhà thờ Lớn Hà Nội, bởi vị Chủ phong là Ðức Hồng y Giuse Maria Trịnh Như Khuê, cùng với Ðức Giám mục Phêrô Maria Nguyễn Huy Quang (Giáo phận Hưng Hóa) và Ðức Tổng giám mục phó Giuse Maria Trịnh Văn Căn (Giáo phận Hà Nội) phụ phong. Kỷ yếu giáo phận ghi rằng phụ phong chỉ có Ðức Tổng giám mục phó Trịnh Văn Căn. Ðức Tân giám mục Ða Minh Lê Hữu Cung chọn cho mình khẩu hiệu giám mục là: Adveniat regnum tuum - Mẹ Maria, hy vọng của chúng ta.
Giáo phận Bùi Chu trong thời gian Ðức tân giám mục Ða Minh Lê Hữu Cung nhậm chức có 320,000 giáo dân, 30 linh mục. Thông tin từ báo Nhân Dân (Số 7726) ngày 30 tháng 6 năm 1975, Ðài Thông Tấn Xã Việt Nam đã loan tin về hai giám mục mới được phong chức giám mục là tân giám mục Lê Hữu Cung và giám mục Thanh Hóa Phêrô Phạm Tần. Thông tin trên được đăng tải trên Pittsburgh Catholic vào ngày 11 tháng 7 năm 1975.
Sau khi chính thức nhậm chức Giám mục Chính Tòa Giáo phận, Ðức Giám mục Lê Hữu Cung dâng hiến Giáo phận Bùi Chu cho Thánh Tâm Chúa Giêsu và khuyến khích giáo dân sùng kính Thánh Tâm, tiến hành phân bổ các linh mục, chọn các linh mục có năng lực vào ban điều hành giáo phận, động viên các linh mục trẻ năng thi hành tác vụ linh mục. Trong thời kỳ này, các linh mục thường đảm nhận nhiều giáo xứ với số giáo dân từ một đến hai vạn người. Ðức Giám mục Lê Hữu Cung, tương tự như các linh mục khác ở miền Bắc Việt Nam, để đi cử hành thánh lễ các nơi, nhiều lúc phải dùng các phương tiện như xe đạp, đi thuyền hoặc đi bộ. Dù trong thời kỳ khó khăn và cấm cách, Ðức Giám mục Lê Hữu Cung vẫn đào tạo chủng sinh cách âm thầm và truyền chức cho 11 tân linh mục vào ngày 6 tháng 6 năm 1976. Ngài cũng có hai linh mục nghĩa tử, là linh mục Giuse Nguyễn Ðức Dung và Ða Minh Trần Ngọc Tuất. Số tân linh mục này xuất thân từ cựu chủng viện Mẫu Tâm đã bị giải tán khoảng năm 1964. Sau vụ truyền chức cách âm thầm cho 11 linh mục này, ngài còn truyền chức linh mục cách âm thầm thêm một lần nữa vào ngày 16 tháng 6 năm 1979 tại Tòa giám mục Bùi Chu. Ngoài ra, ngài còn đề nghị các giám mục khác truyền chức cho ba đại chủng sinh khác ở miền Nam và cho phép Ðức Giám mục phó Vũ Duy Nhất truyền chức âm thầm cho thêm sáu linh mục khác, cũng trong hoàn cảnh bí mật.
Ðức Giám mục Lê Hữu Cung chú trọng vào vấn đề đào tạo linh mục, thông qua việc quan tâm đến các chủng sinh, truyền chức linh mục âm thầm cho các chủng sinh để chờ ngày họ chính thức được thi hành mục vụ, chiêu sinh chủng sinh trong hoàn cảnh khó khăn, và gửi chủng sinh đi đào tạo tại nhiều nơi. Năm 1980, ngài kêu gọi mọi người hiến thân để trở thành linh mục và ngài nhận được 400 đơn đăng ký gia nhập. Do tuổi già và sức khỏe kém, Ðức Giám mục Lê Hữu Cung đề nghị Tòa Thánh bổ nhiệm giám mục phó cho Giáo phận. Tòa Thánh đáp lời và bổ nhiệm linh mục Giuse Maria Vũ Duy Nhất, Tổng Ðại diện Giáo phận Bùi Chu làm giám mục phó vào ngày 4 tháng 7 năm 1979. Lễ tấn phong cho Ðức tân giám mục phó Giuse Maria Vũ Duy Nhất được cử hành ngày 8 tháng 8 năm 1979 và Ðức giám mục Ða Minh Lê Hữu Cung phụ phong trong thánh lễ truyền chức này.
Cuối tháng 4 năm 1980, Ðức Giám mục Ða Minh Lê Hữu Cung tham dự Ðại hội Hội đồng Giám mục Việt Nam lần thứ nhất tổ chức tại Hà Nội. Tuy vậy, ngài không được chính quyền cho phép tham dự chuyến hành hương viếng thăm Roma (Ad Limina) năm 1980. Ðức Giám mục Ða Minh Lê Hữu Cung là giám mục Việt Nam (tại nhiệm) duy nhất không được tham gia chuyến viếng thăm Roma (Ad Limina) theo trách nhiệm của mỗi giám mục trong dịp này.
Ðức Giám mục Ða Minh Lê Hữu Cung dành thời gian viết thư mục vụ cho giáo sĩ, tu sĩ và giáo dân hàng tháng. Ngoài ra, ngài dành thời gian viết sách đạo đức Công giáo như sách: Phép lần hạt mân côi Mẹ Maria, Lý đoán phổ thông, Lý đoán giúp mình xưng tội...
Viết trong sách Các vị Giám mục một thời đã qua, tác giả Lê Ngọc Bích nhận xét Ðức Cha Lê Hữu Cung là vị giám mục sống nghèo khó. Tính cách này thể hiện qua hành động khi Ðức tân giám mục rời Giáo xứ Phú Nhai để đến Tòa giám mục, ngoài mấy bộ quần áo, ngài còn đem theo một cỗ quan tài loại thường như sự chuẩn bị, do bản thân đã già yếu. Nhận thấy điều này, linh mục quản lý cho mua một cỗ quan tài có chất gỗ và trang trí tốt hơn, nhưng Ðức Cha Lê Hữu Cung không hài lòng về việc này, ngài đề nghị mọi người ăn chay đền tội. Những vật dụng do anh em và giáo dân từ hải ngoại gửi tặng, ngài đều phân phát phần lớn cho người nghèo,... Sau thánh lễ thường lệ tại Nhà thờ chính tòa Bùi Chu vào mỗi sáng Chủ Nhật, Ðức Giám mục Lê Hữu Cung có thói quen gửi tặng những người khó khăn tất cả tiền mà ngài đem theo bên mình. Trong các bữa ăn, ngài thường chia bớt phần ăn cho những người khó khăn.
Giám mục Lê Hữu Cung qua đời ngày 12 tháng 3 năm 1987 tại Tòa Giám mục Giáo phận Bùi Chu. Lễ an táng của ngài do Ðức Giám mục Phanxicô Xaviê Nguyễn Văn Sang, đại diện Ðức Hồng y Giuse Maria Trịnh Văn Căn chủ sự. Ðồng tế còn có các giám mục: Ðức Cha Giuse Maria Vũ Duy Nhất, Ðức Cha Giuse Maria Nguyễn Tùng Cương, Ðức Cha Giuse Maria Ðinh Bỉnh, các linh mục đại diện đến từ các giáo phận, các linh mục trong giáo phận. Tham dự có khoảng 35,000 giáo dân và tu sĩ. Thi hài của Ðức Cha Ða Minh Lê Hữu Cung được an táng tại nhà thờ chính tòa Giáo phận Bùi Chu.