Nói Với Giới Trẻ
(Những Loạt Bài Nói Chuyện Với Giới Trẻ
của Nữ Tu Mai An thực hiện
trong chương trình Phát Thanh
của Ðài Chân Lý Á Châu năm 1995)
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
- 30 -
Hãy Rộng Mở Nhãn Giới Và Khôn Ngoan Ðối Phó
Một hôm có chàng thanh niên tìm đến một đạo sĩ nổi tiếng là khôn ngoan và hỏi người:
- Thưa Thầy đâu là điều quan trọng nhất mà con cần phải học trước hết?
Ðạo sĩ mĩm cười trả lời:
- Phải ra khỏi, phải ra khỏi, ra khỏi.
Chàng thanh niên ngạc nhiên hỏi lại:
- Thưa thầy, phải ra khỏi cái gì? Ra khỏi nơi nào?
Nhà đạo sĩ gật gù nói tiếp:
- Phải ra khỏi chính bản thân con, ra khỏi cái tôi của con để khám phá ra những gì không phải là bản thân, tức là Thượng Ðế, là tạo vật, là tha nhân. Nếu không ra khỏi cái tôi của con, con sẽ không gặp thấy gì khác, và còn sẽ liều mình không nhìn nhận ra con người thực của bản thân nữa. Con hãy ghi lòng tạc dạ điều đó.
(Jesus Vol. 50 N. 50)
Các bạn trẻ thân mến, cám dỗ trước tiên mà ta phải đối phó chính là cái tôi của bản thân. Có thể nói được nó là giao điểm giữa thế giới bên trong là bản thân và thế giới bên ngoài chung quanh ta. Có lẽ nhiều lúc chúng ta không ngờ, nhưng thực sự bản tính tự nhiên thúc đẩy chúng ta không biết nhìn gì khác hơn ngoài bản thân ta với những vấn đề ty tiện, những khó khăn và những bận tâm riêng của mình, những cái làm ta nhức đầu, khó chịu, sự cô đơn, những lo lắng áy náy và sợ hãi. Phải làm gì để ra khỏi chính mình? Ai sẽ chỉ đường dẫn lối cho bạn?
Phải chăng là công ty quảng cáo và những hứa hẹn dụ khách hàng của giới thương mại? Người ta thường nói rằng, nghề quảng cáo sẽ đạt được thắng lợi lớn lao và mục tiêu chính yếu của nó khi bạn sẽ không còn là bạn nữa, khi bạn sẽ không còn gì để chọn lựa nữa vì đã có người khác chọn lựa thay cho bạn rồi. Dĩ nhiên mọi hình thức quảng cáo không nhằm mục đích thông tin hoặc hướng dẫn bạn, nhưng chỉ là để mê hoặc và áp đặt điều họ đã chủ trương sẵn trên bạn mà thôi. Họ muốn điều khiển cả tư tưởng của bạn, muốn bạn phải cúi đầu trước thần tượng họ tạo nên cho bạn, ép buộc bạn phải tiêu thụ những sản phẩm sau khi đã thuyết phục bạn phải nhận chúng như những nhu cầu khẩn thiết nhất đối với phẩm giá và nhân vị của bạn.
Ðâu là bí quyết thành công của họ? Là sự khôn khéo vuốt ve, mơn trớn cái tôi của bạn. Là thần tượng hóa lòng ích kỷ của bạn. Tiếc thay, không thiếu chi những người đã dại dột để cho mình bị mê hoặc đến nỗi mù quáng vâng theo những chỉ thị của họ như những người nô lệ hài lòng với số phận của mình. Bởi đâu họ rơi vào tình trạng nô lệ mù quáng đó?
Mấy năm trước đây trong một cuộc Ðại Hộ Giới Trẻ quốc tế, lối 300 bạn trẻ đại diện hàng ngàn bạn trẻ khác thuộc nhiều đoàn thể thanh niên, thiếu nữ công giáo đã kết thúc đại hội với những lời giác ngộ chân thành sau đây: "Chúng tôi nhận thấy nơi giới trẻ một suy giảm và mất mát đáng lo ngại về sự sáng suốt tinh thần và khả năng phán đoán hơn thiệt trước những lời quảng cáo thuộc mọi hình thức và trong mọi lãnh vực!"
Thật vậy, không thiếu chi những bạn trẻ, và cả những người trưởng thành nữa, đã trở nên quá thụ động trước sức ép của xã hội hưởng thụ, đang làm méo mó con người thực của họ. Họ bị biến đổi khác nào tờ giấy thấm, hấp thụ hết những gì họ hít thở trong bầu khí và không một mảy may phản ứng nào. Họ thụ động và lười biếng đến cả trong việc suy tư nữa. Các công ty quảng cáo rêu rao rằng như thế là giải phóng con người, nhưng thực ra lại là những cạm bẫy ghì chặt họ trong xiềng xích nô lệ của bản thân hơn bao giờ hết.
Vậy đâu là con đường thoát ly hữu hiệu và thực thụ hơn khỏi con người và cái tôi ích kỷ của chúng ta?
Trước hết, cần phải huấn luyện cho mình có một lương tâm bén nhạy, một trí phán đoán minh mẫn, để có thể nhận ra đâu là giá trị chân thật, đâu là giá trị giả tạo, nhờ đó chúng ta sẽ biết sàng những lời dụ dỗ, những sứ điệp của xã hội hưởng thụ như người ta sàng gạo khỏi trấu, rơm rạ và cát sạn.
Huấn luyện lương tâm và tinh thần bén nhạy chưa đủ, cần phải có những điểm quy chiếu không thay đổi để đối chiếu cái nhìn, cảm nghĩ và giá trị của bạn. Ðâu là điểm quy chiếu của bạn? Trước những khúc quẹo của cuộc đời, trước ngã ba đường đời, bạn căn cứ vào đâu để chọn lựa? Ðể định hướng? Bạn thường căn cứ vào cái hẹp hòi của bạn, vào dư luận của người khác hay bạn biết căn cứ vào lời nói đầy giá trị của một người có uy tín nào? Ai là người có uy tín bạn thường đặt tin tưởng hơn cả?
Ðức Kitô, vì là con người hoàn hảo nên cũng đã tự nguyện mặc lấy thân phận con người của chúng ta, ngoại trừ tội lỗi. Ngài cũng đã chấp nhận chịu thử thách và cám dỗ. Nhưng Ngài đối phó với các cám dỗ như thế nào? Thánh sử Luca thuật lại những lời thách đố của ma quỷ và cách đối đáp đầy khôn ngoan của Chúa Giêsu như sau:
Sau 40 ngày ăn chay cầu nguyện ttrong sa mạc, Chúa Giêsu cảm thấy đói. Ma quỷ liền đến gần và tấn công thẳng vào nhu cầu căn bản cho sự sống còn của con người, đó là bánh ăn. Giữa sa mạc khô cằn ấy, ma quỷ đưa ra một đề nghị rất hợp lý, tức là dùng quyền phép của Ngài để khiến cho hòn đá trở nên ổ bánh mì thơm ngon. Một điều quá dễ dàng đối với Ngài. Nhưng Chúa Giêsu đâu có nhượng bộ cách dễ dàng. Ngài không quan tâm đến sự sống của thân xác cho bằng sự sống tinh thần. Và Ngài trích dẫn Kinh Thánh để minh chứng rằng có một thứ lương thực cao trọng hơn cho sự sống bất diệt thay vì cơm bánh cho sự sống của thân xác. Ngài nói với ma quỷ:
- Có lời chép rằng: không phải người ta chỉ sống bằng cơm bánh, nhưng còn bằng mọi lời nơi miệng Chúa phán ra (Lc 4:4).
Thất bại vì sự vuốt ve nhu cầu của thân xác, ma quỷ lại tấn công một nhu cầu tinh thần khác tinh manh hơn, đó là lòng ham muốn giàu sang và danh vọng thế trần, là thần tượng hóa cái tôi tham lam và ích kỷ của mình. Vì thế, sau khi đã cho Ngài xem thấy các nước thiên hạ, ma quỷ nói với Chúa Giêsu với giọng tự đắc:
- Tôi sẽ tặng Ngài hết thảy quyền hành với sự vinh quang các nước ấy, vì tất cả các cái đó là của tôi, muốn cho ai tùy ý tôi. Nếu Ngài thờ lạy tôi, các sự ấy sẽ thuộc về Ngài hết.
Một lần nữa Chúa Giêsu lại dùng lời Kinh Thánh khẳng định Thiên Chúa là Chúa duy nhất phải tôn thờ, và khước từ tất cả mọi thần tượng giả tạo như cái tôi cũng như lòng tham danh vọng và của cải thế trần. Ngài nói:
- Có lời phán: Phải thờ lạy Thiên Chúa là Chúa ngươi và chỉ phụng thờ một mình Ngài thôi.
Ma quỷ vẫn không chịu thua, thấy lời phỉnh nịnh của hắn không công hiệu gì nên nó cũng trích lời kinh thánh để thách đố Ngài và tấn công thẳng vào tham vọng cao nhất là tính kiêu ngạo, là đặt mình ngang hàng với Thiên Chúa. Hắn đưa Ngài lên nóc đền thờ Giêrusalem rồi nói:
- Nếu Ngài quả thật là Con Thiên Chúa, xin cứ gieo mình xuống. Vì có lời chép: Chúa đã truyền thiên thần gìn giữ Ngài. Các đấng ấy sẽ giơ tay đỡ Ngài kẻo chân Ngài vấp phải đá chăng.
Một lần nữa Chúa Giêsu lại dùng lời kinh thánh mà đối phó với ma quỷ làm nó phải tưng hửng bỏ đi. Chúa Giêsu đáp:
- Cũng có lời chép rằng: Ngươi đừng thử thách Chúa là Thiên Chúa của ngươi.
Ðức Kitô quả là tấm gương con người hoàn hảo trong việc đương đầu với cám dỗ, thử thách. Riêng bạn, bạn đối phó với cám dỗ thử thách thế nào.
Mai An
Thứ Tư, ngày 22/11/1995