Bộ Giáo Luật
The Code of Canon Law
Bản dịch việt ngữ của:
Ðức Ông Nguyễn Văn Phương, Linh Mục Phan Tấn Thành, Linh Mục Vũ Văn Thiện, Linh Mục Mai Ðức Vinh
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Quyển III:
Nhiệm Vụ Giáo Huấn Của Giáo Hội
Thiên 1:
Tác Vụ Lời Chúa
Ðiều 756: (1) Ðối với toàn thể Giáo Hội, nhiệm vụ loan báo Tin Mừng được ủy thác các riêng cho Ðức Giáo Hoàng và Giám Mục đoàn.
(2) Mỗi Giám Mục thi hành nhiệm vụ ấy trong Giáo Hội địa phương đã được ký thác cho Ngài. Ngài là người điều hành toàn thể tác vụ Lời Chúa trong Giáo Hội địa phương ấy. Tuy nhiên, đôi khi vài Giám Mục cùng nhau hoàn tất nhiệm vụ ấy trong nhiều Giáo Hội khác nhau, chiếu theo luật.
Ðiều 757: Các Linh Mục, vì là cộng tác viên của các Giám Mục, có nhiệm vụ riêng phải loan báo Tin Mừng của Chúa; nhất là các Cha Sở và những Linh Mục khác được ủy thác việc coi sóc các linh hồn, buộc thi hành bổn phận này đối với đoàn dân đã được giao phó cho mình. Các Phó Tế cũng có bổn phận phục vụ dân Chúa bằng tác vụ Lời Chúa, trong sự hiệp thông với Giám Mục và Linh Mục đoàn.
Ðiều 758: Do việc tận hiến đặc biệt cho Thiên Chúa, các phần tử của Hội Dòng tận hiến làm chứng nhân cho Tin Mừng bằng cách thế riêng biệt. Do đó, họ nên được Giám Mục mời gọi cách thích đáng để trợ giúp việc loan báo Tin Mừng.
Ðiều 759: Do bí tích Rửa Tội và Thêm Sức, mọi giáo dân làm chứng nhân loan báo Tin Mừng bằng lời nói và đời sống Kitô hữu gương mẫu. Họ cũng có thể được mời gọi cộng tác với Giám Mục và Linh Mục trong việc thi hành tác vụ Lời Chúa.
Ðiều 760: Trong tác vụ Lời Chúa, phải trình bày mầu nhiệm Chúa Kitô cách trung thành và nguyên vẹn, dựa vào Thánh Kinh, Thánh Truyền, Phụng Vụ, Giáo Huấn và đời sống của Giáo Hội.
Ðiều 761: Cần phải dùng những phương thế sẵn có mà phổ biến đạo lý Kitô giáo, nhất là luôn luôn dành ưu tiên cho sự rao giảng và huấn giáo; kế đó là các buổi trình bày giáo lý trong các trường học, đại học, các buổi thuyết trình và hội họp dưới mọi hình thức. Cũng phải phổ biến đạo lý bằng những tuyên ngôn công khai do quyền bính hợp pháp thực hiện mỗi khi có một biến cố xẩy đến, bằng sách báo và bằng các phương tiện truyền thông xã hội khác.
Chương I: Việc Rao Giảng Lời Chúa
Ðiều 762: Xét vì dân Chúa được tụ họp do Lời Thiên Chúa hằng sống, Lời mà các tư tế có nghĩa vụ phải tuyên giảng, cho nên những thừa tác viên có chức thánh hãy quý trọng nhiệm vụ rao giảng; thực vậy, việc công bố Tin Mừng của Chúa cho mọi người là một trong những bổn phận chính yếu của họ.
Ðiều 763: Các Giám Mục có quyền rao giảng Lời Chúa khắp nơi, kể cả trong các nhà thờ và nhà nguyện của các dòng tu thuộc luật giáo hoàng, trừ khi Giám Mục địa phương, trong những trường hợp riêng, đã minh thị phản đối.
Ðiều 764: Ðừng kể quy định của điều 765, các Linh Mục và Phó Tế được hưởng năng quyền rao giảng khắp nơi với sự đồng ý, ít ra suy đoán, của Linh Mục quản đốc nhà thờ, trừ khi Bản Quyền hợp pháp hạn chế hay rút lại năng quyền ấy, hoặc luật địa phương đòi hỏi phải có phép minh thị.
Ðiều 765: Ðể giảng cho các tu sĩ trong các nhà thờ hay nhà nguyện của họ, cần phải được phép của Bề Trên có thẩm quyền theo hiến pháp.
Ðiều 766: Giáo dân có thể được nhận giảng thuyết trong nhà thờ hay nhà nguyện, nếu nhu cầu đòi hỏi, trong những hoàn cảnh nhất định, hoặc ích lợi xui khiến trong những trường hợp đặc biệt dựa theo các chỉ thị của Hội Ðồng Giám Mục và tuân hành điều 767, triệt 1.
Ðiều 767: (1) Trong những hình thức giảng thuyết, nổi bất nhất là bài giảng giải thánh lễ vì là phần chính của phụng vụ và dành riêng cho Linh Mục hay Phó Tế. Trong bài giảng ấy, phải làm sao để suốt một năm phụng vụ có thể trình bày các mầu nhiệm đức Tin và khuôn khổ đời sống Kitô giáo dựa vào bản văn Thánh Kinh.
(2) Trong mọi thánh lễ ngày Chủ Nhật và ngày lễ buộc, khi có dân chúng họp lại, thì buộc phải giảng lễ, trừ khi có lý do quan trọng mới được bỏ qua.
(3) Trong các thánh lễ trong tuần, nhất là trong mùa Vọng và mùa chay, hoặc khi có lễ lớn hay tang chế, khuyến khích nên giảng lễ khi có số đông dân chúng tham dự.
(4) Cha Sở hay Linh Mục quản đốc nhà thờ phải lo liệu để những quy luật trên được tuân giữ chu đáo.
Ðiều 768: (1) Những người giảng Lời Chúa, trước hết hãy trình bày những điều cần phải tin và phải làm nhằm vinh danh Chúa và cứu rỗi nhân loại.
(2) Cũng phải trình bày cho tín hữu giáo thuyết Hội Thánh dạy về nhân phẩm và tự do của con người, về sự duy nhất và sự vững bền cùng những trách vụ của gia đình, về những bổn phận của những người công dân sống trong xã hội, và cả về việc điều hành những việc trần thế theo trật tự Chúa đã ấn định.
Ðiều 769: Giáo lý Kitô giáo phải được trình bày thích hợp với điều kiện của thính giả và nhu cầu của thời đại.
Ðiều 770: Vào những thời kỳ nhất định, dựa theo các chỉ thị của Giám Mục giáo phận, các Cha Sở nên tổ chức giảng cấm phòng và tuần đại phúc hay những hình thức khác tùy nhu cầu.
Ðiều 771: (1) Các vị Chủ Chăn, nhất là Giám Mục và Cha Sở, phải lưu tâm đem Lời Chúa đến cả cho những tín hữu mà vì điều kiện sinh sống không được hưởng đầy đủ hoặc thiếu hoàn toàn những săn sóc mục vụ thông thường chung cho mọi người.
(2) Các ngài cũng phải lo liệu loan báo Tin Mừng cho những người vô tín ngưỡng trong khu vực của mình, bởi lẽ việc coi sóc các linh hồn bao trùm cả những người đó lẫn các tín hữu.
Ðiều 772: (1) Hơn nữa, về việc giảng thuyết, tất cả mọi người phải giữ những quy luật do Ðức Giám Mục giáo phận ban hành.
(2) Khi giảng thuyết giáo lý Kitô giáo trên đài phát thanh, hay đài truyền hình, phải tuân theo những chỉ thị do Hội Ðồng Giám Mục đã ấn định.
Chương II: Việc Huấn Giáo
Ðiều 773: Các Chủ Chăn có nhiệm vụ riêng biệt và nặng nề phải lo dạy giáo lý cho dân Chúa; ngõ hầu, nhờ sự trau dồi giáo lý và kinh nghiệm đời sống Kitô giáo, đức Tin của các tín hữu trở nên sống động, minh bạch và linh hoạt.
Ðiều 774: (1) Dưới sự hướng dẫn của giáo quyền hợp pháp, mọi phần tử trong Giáo Hội đều có nghĩa vụ chăm lo việc huấn giáo, tùy theo phận sự của mỗi người.
(2) Trước tiên, cha mẹ có bổn phận lấy lời nói và gương lành huấn luyện đức Tin cho con cái và dạy chúng sống đời Kitô giáo. Những người thay quyền cha mẹ và những người đỡ đầu cũng có bổn phận như vậy.
Ðiều 775: (1) Dựa theo các chỉ thị của Tòa Thánh, Giám Mục giáo phận phải ra những quy luật về việc huấn giáo, dự liệu những phương tiện thích hợp cho việc huấn giáo, kể cả soạn thảo sách giáo lý nếu thấy thuận lợi, cũng như cổ võ và phối hợp các chương trình giáo lý.
(2) Nếu thấy hữu ích, Hội Ðồng Giám Mục có thể phát hành sách giáo lý cho toàn quốc, với sự chuẩn y của Tòa Thánh.
(3) Hội Ðồng Giám Mục có thể thiết lập văn phòng huấn giáo mà nhiệm vụ chính yếu là giúp đỡ các giáo phận trong vấn đề huấn giáo.
Ðiều 776: Do nhiệm vụ đòi buộc, Cha Sỡ phải lo huấn luyện giáo lý cho người lớn, thanh niên và trẻ em. Vì mục đích ấy, Cha Sở hay mời gọi sự cộng tác của các giáo sĩ làm việc trong họ đạo, của các phần tử của Hội Dòng tận hiến cũng như các tu đoàn tông đồ, tùy theo đường hướng riêng của mỗi dòng tu, cũng như của giáo dân, nhất là các giáo lý viên. Tất cả những người này, nếu không bị cản trở hợp pháp, không nên từ chối tự nguyện giúp Cha Sở trong công việc huấn giáo. Cha Sở còn phải cổ võ và thúc đẩy cha mẹ chu toàn bổn phận dạy giáo lý trong gia đình, như đã nói ở điều 774, triệt 2.
Ðiều 777: Dựa trên các quy luật do Ðức Giám Mục giáo phận ban bố, Cha Sở phải lo cách riêng đến:
1. dạy giáo lý tương xứng về việc cử hành các Bí Tích;
2. chuẩn bị cho các trẻ em, sau thời gian học giáo lý đầy đủ, được xưng tội rước lễ lần đầu, cũng như chịu phép Thêm Sức một cách xứng đáng;
3. trau dồi cho các trẻ em, sau khi đã rước lễ vỡ lòng, được có căn bản giáo lý dồi dào sâu rộng hơn;
4. dạy giáo lý cho cả những người tàn tật về thể lý hay tinh thần, tùy theo hoàn cảnh của họ cho phép;
5. dùng các hình thức và chương trình khác nhau để làm cho đức Tin của giới trẻ và người lớn được kiện cường, chói sáng và triển nở.
Ðiều 778: Các Bề Trên dòng tu và các tu đoàn tông đồ phải lo dạy giáo lý cách chuyên cần trong các nhà thờ, trường học và các cơ sở khác đã được ủy thác cách nào đó cho mình.
Ðiều 779: Trong việc dạy giáo lý cần xử dụng tất cả các phương thế, dụng cụ sư phạm, và các phương tiện truyền thông xã hội xét là hữu hiệu, ngõ hầu các tín hữu, tùy theo điều kiện tính tình, khả năng, tuổi tác và lối sống, có thể học hỏi đầy đủ hơn về giáo lý công giáo và đem ra thực hành chu đáo hơn.
Ðiều 780: Các Bản Quyền sở tại phải trù liệu để các giảng viên giáo lý được huấn luyện kỹ lưỡng để thi hành trọn vẹn nhiệm vụ của mình. Bởi vậy, cần cung cấp cho họ sự đào tạo liên tục, để họ thông thạo giáo lý của Giáo Hội, học biết những quy tắc riêng của khoa sư phạm, cả về lý thuyết lẫn thực hành.
(Nhóm Dịch Thuật Việt ngữ Bộ Giáo Luật)