Giải Nghĩa Lời Chúa Năm C

Những Bài Suy Niệm Lời Chúa Chúa Nhật

của Ðức cố Giám Mục Bartôlômêô Nguyễn Sơn Lâm

Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia

Chúa Nhật 6 Phục Sinh Năm C

Thiên Chúa đã đến cư ngụ

nơi những kẻ yêu mến Người

(Công vụ tông đồ 15,1-29; Khải huyền 21,10-23; Gioan 14,23-29)

Phúc Âm: Ga 14, 23-29

"Thánh Thần sẽ nhắc nhở cho các con tất cả những gì Thầy đã nói với các con".

Khi ấy, Chúa Giêsu phán cùng các môn đệ rằng: "Ai yêu mến Thầy, sẽ giữ lời Thầy, và Cha Thầy sẽ yêu mến người ấy, và Chúng Ta sẽ đến và ở trong người ấy. Kẻ không yêu mến Thầy, thì không giữ lời Thầy. Lời các con nghe, không phải là của Thầy, nhưng là của Cha, Ðấng đã sai Thầy. Thầy đã nói với các con những điều này khi còn ở với các con. Nhưng Ðấng Phù Trợ là Thánh Thần, mà Cha sẽ sai đến nhân danh Thầy, chính Người sẽ dạy các con mọi điều, và sẽ nhắc nhở cho các con tất cả những gì Thầy đã nói với các con. Thầy để lại bình an cho các con, Thầy ban bình an của Thầy cho các con. Thầy ban cho các con không như thế gian ban tặng. Lòng các con đừng xao xuyến và đừng sợ hãi. Các con đã nghe Thầy nói với các con rằng: Thầy đi, rồi Thầy trở lại với các con. Nếu các con yêu mến Thầy, thì các con hãy vui mừng vì Thầy về với Cha, bởi lẽ Cha trọng hơn Thầy. Giờ đây Thầy nói với các con trước khi việc xảy ra, để khi việc xảy ra, thì các con tin".

Suy Niệm:

Theo những lời đầu tiên của bài Tin Mừng hôm nay, chúng ta thấy Chúa đang dặn dò môn đồ những lời cuối cùng trước khi Người ra đi chịu chết. Bầu khí này hợp để hướng lòng chúng ta về ngày lễ Chúa lên trời cử hành trong Chúa nhật sau. Nhưng những lời từ biệt cũng là những cảm tình Chúa để lại mãi mãi nơi Hội Thánh, và nói về Hội Thánh. Hội Thánh đã đón nhận những lời này để trao ban lại cho chúng ta để mọi thế hệ Kitô hữu thi hành ý Chúa mà xây dựng Nước Trời.

Bài Tin Mừng sẽ cho chúng ta thấy Hội Thánh đón nhận Lời Chúa như thế nào; rồi bài sách Công vụ, các Tông đồ sẽ chứng tỏ nhiệt tình của Hội Thánh, thi hành Lời Chúa; và cuối cùng bài Khải huyền sẽ mở ra cho chúng ta được chiêm ngưỡng trước vinh quang của Nước Trời, tức là Hội Thánh sau này nơi Thiên Quốc.

1. Hội Thánh Ðón Nhận Lời Chúa

Tác giả Gioan đã để Chúa Giêsu ngồi nói chuyện lâu với các tông đồ nơi bàn tiệc ly. Ông muốn dùng khung cảnh ấy để câu chuyện được thắm thiết. Mỗi lời môn đệ hỏi là một dịp để Chúa Giêsu dốc hết bầu tâm sự của Người. Ðoạn Tin Mừng hôm nay là Lời Chúa đáp lại câu hỏi của tông đồ Giuđa - không phải là Iscariốt đâu. Nghe Chúa nói: "Ai yêu mến Người thì Người sẽ tỏ mình ra cho người ấy", ông Giuđa liền hỏi: "Tại sao Người sẽ tỏ mình ra cho chúng tôi, chứ không cho thế gian?" Ông đã phát biểu tâm tư của hết mọi anh em, và có thể nói, của mọi người.

Thật vậy, người ta không chờ Ðức Giêsu là Cứu Thế sao? Riêng các môn đệ, họ đi theo Người không phải vì tin rằng Người sẽ tỏ vinh quang của Người ra và họ sẽ được xếp hàng hai bên tả hữu Người sao? Theo quan niệm của mọi người, Ðấng Cứu Thế phải được hiển vinh. Người sẽ lên cao trong xã hội và lấy uy quyền, đức độ của mình mà tái lập sự công chính ở trần gian. Thế mà bây giờ Ðức Giêsu lại bảo Người sẽ chỉ tỏ mình ra cho những kẻ mến Người và giữ lệnh Người. Số người này ít quá. Sau ba năm Người làm việc, số người đó đang ngồi cả ở đây chung quanh bàn Tiệc Ly. Cũng có một số môn đệ khác, đông hơn không có mặt ở đây. Nhưng cũng chưa chắc họ sẽ theo Người mãi mãi. Con số 12 ở đây là chắc hơn cả, ấy là chưa kể lúc này chỉ còn 11, vì tên phản phúc nộp Thầy đã ra đi rồi. Vậy nếu Chúa chỉ tỏ mình cho nhóm 12 này thì vinh quang Ðấng Cứu Thế sẽ như thế nào? Chúng ta phải hiểu thế nào về vai trò Cứu Thế của Ðức Giêsu? Người có phải là Cứu Thế không? Hay là chúng ta phải thay đổi quan niệm cứu thế xưa nay của mình? Câu hỏi của tông đồ Giuđa rất quan trọng. Và chắc chắn ai ai cũng chăm chú chờ đợi câu trả lời.

Chúa Giêsu đã lên tiếng. Người lặp lại ý đã nói: Ai mến Người thì sẽ giữ Lời Người và Cha Người sẽ yêu mến kẻ ấy. Rồi Người tiếp - và đây là lời Người đáp lại câu hỏi của môn đệ: "Chúng ta sẽ đến với nó và sẽ đặt chỗ ở nơi mình nó."

Những ai nhớ Kinh Thánh hẳn đã thấy Chúa trả lời rất đầy đủ và gẫy gọn. Nhưng sợ các tông đồ không thể hiểu hết ý của Người. Thế nên Người còn thêm một ý tưởng tiêu cực để giúp họ dễ hiểu hơn. Người nói: "Ai không mến Ta thì không giữ lời Ta". Và lẽ ra Người đã phải nói thêm: "Và chúng ta sẽ không đến với nó và sẽ không đặt chỗ ở nơi mình nó". để các tông đồ thấy rằng: quả thật Chúa sẽ chỉ tỏ mình ra cho những kẻ mến Người và giữ lời Người mà thôi. Còn kẻ không mến Người và không giữ lời Người sẽ không được Người tỏ mình ra. Là vì lời Người nói không phải của Người nhưng là của Ðấng đã sai Người là Chúa Cha. Nếu người ta từ khước Lời Thiên Chúa thì làm sao Chúa Cha và Người có thể tỏ mình ra cho họ?

Nhưng dù ý Chúa đã khá rõ như vậy, các Tông đồ vẫn chưa thể hiểu hết. Và có lẽ chính chúng ta cũng vậy. Chúng ta hết thảy cần được giải thích thêm. Và đây là công việc của Chúa Thánh Thần mà hôm nay Chúa Giêsu hứa sẽ đến với các tông đồ và nhắc nhở dạy dỗ họ biết mọi sự và hiểu mọi lời Chúa nói. Chúng ta không nên thắc mắc nhiều vì sao Chúa Giêsu đã không làm cho môn đệ hiểu hết và hiểu ngay tức khắc sự thật mà Người muốn nói với họ. Mầu nhiệm của Người cốt yếu nằm trong việc Người tử nạn phục sinh. Việc này chưa xảy đến thì các sự thật về Người khó mà tỏ hiện hoàn toàn được. Trái lại, sau khi đã tham dự việc Người chịu chết và sống lại, người ta mới có khả năng hiểu mọi chân lý cứu độ mà Người thông tri cho họ.

Vậy nhờ ánh sáng của mầu nhiệm Tử nạn Phục sinh chúng ta bây giờ mới lãnh hội được ý nghĩa sâu xa của Lời Chúa đáp lại câu hỏi của tông đồ Giuđa. Ông này muốn biết vì sao Chúa chỉ tỏ mình ra cho môn đệ, chứ không cho thế gian. Ông quan niệm Nước của Chúa phải đến theo ý nghĩa xác thịt. Ông cũng như mọi người cứ tưởng rằng Ðấng Cứu Thế sẽ làm Vua thiên hạ ở đời này... Ðang khi đọc lại lời các tiên tri và theo dõi giáo huấn của Chúa Giêsu từ ngày Người ra đi giảng đạo, chúng ta phải công nhận quan niệm như vậy không đúng tí nào. Ngay từ đầu, khi Chúa gọi các tổ phụ, Người vẫn bảo đảm rằng Người ở với họ. Và đó là dấu hiệu họ được tuyển chọn. Lúc nhờ Môisê tập họp con cái Israen lại thành dân riêng, Người cũng khẳng định sẽ ở với họ nếu họ giữ giao ước của Người. Vẫn biết Người đã ban cho họ những dấu hiệu làm chứng Người ở với họ, như Lều Giao Ước, Hòm Bia Thánh v.v... Nhưng đó chỉ là dấu hiệu và một vài dấu hiệu thôi. Sự hiện diện của Người còn rõ rệt trong nhiều dấu hiệu khác và đặc biệt trong cách Người dẫn dắt lịch sử Israen, như mục tử chăn dắt đàn chiên. Dân Chúa nhận biết Người ở với họ khi Người ra tay cứu họ khỏi kẻ thù hơn là tựa vào những dấu hiệu bề ngoài như Hòm Bia Thánh hay là Lều Giao Ước. Chắc chắn khi thấy Chúa lấy hình lửa, khói vào đầy đền thờ mới xây, Salomon đã cảm tạ Chúa vô vàn vì Người là Ðấng mà cả trời đất không chứa nổi, đã khấng đến ở với dân Người trong đền thờ...

Nhưng rồi Êzêchien đã thấy khói lửa ở đền thờ bốc lên, và đi theo đoàn người lưu đày... Những người có khuynh hướng xác thịt vẫn ước mong được thấy có ngày đền thờ được tái thiết, Chúa lại đến ở với dân trong đền thờ mới... Nhưng những người có tâm hồn cao thượng và ý nghĩ tiến bộ đã nghe lời Giêrêmia và các tiên tri để trông đợi ngày Giao Ước mới được ký kết ngay trong tâm hồn người ta và Thần khí của Chúa sẽ được đổ xuống trên tôi tớ nam nữ của Chúa, chứng tỏ Ðấng Emmanuen, Ðấng Thiên Chúa ở cùng chúng tôi sẽ không ở nơi các đền thờ bằng đá, gạch nhưng cần nhất là nơi tâm hồn dân Chúa...

Ðức Giêsu từ ngày ra giảng đạo không ngớt hướng tâm trí mọi người theo hướng ấy. Và hôm nay Người khẳng định với môn đệ: Ai mến Người sẽ giữ lệnh Người, kẻ ấy sẽ được Thiên Chúa yêu mến; và Cha Người với Người sẽ đến cư ngụ nơi mình họ. Dĩ nhiên Người không thể đến cư ngụ với thân thể Người đang mang khi ngồi nói với họ đây. Nhưng khi Người đã được tôn vinh nơi Thiên Chúa trong mầu nhiệm Phục sinh, Người sẽ ở trong vinh quang Chúa Cha và bấy giờ cùng Chúa Cha đến ở trong tâm hồn những kẻ yêu mến Người và giữ lệnh Người. Còn những kẻ không tin và giữ Lời Người thì tự họ đã đặt cản trở cho Thiên Chúa đến ở với họ. Và dấu chỉ rõ ràng việc Người sẽ tỏ mình ra cho những kẻ giữ lệnh Người là việc Thánh Thần sẽ được ban xuống cho họ, nhân danh Chúa Giêsu Kitô.

Tất cả những điều này xảy ra. Ðức Giêsu đã ra đi biến đổi thân xác của mình. Sau đó Người đã trở lại tỏ mình ra cho môn đệ, chứ không cho thế gian. Rồi cũng chỉ có các môn đệ được lãnh nhận Thánh Thần, khiến thiên hạ phải công nhận Thiên Chúa đang ở với các môn đệ của Người...

Tuy nhiên, như đã nói, khi ở bàn tiệc ly, các tông đồ chưa được thấy những việc này. Họ chưa hiểu được lời của Chúa. Họ lại sắp sửa vấp phải thử thách của mầu nhiệm thập giá. Chúa Giêsu thương họ. Người phải an ủi, nên đã nói thêm với họ: "Ta để lại bình an cho các ngươi". Ðây không phải là sự bình an theo nghĩa thế gian. Cũng không phải là sự bình an theo như người Do Thái hiểu khi chào nhau để cầu xin cho nhau được sự độ trì của Thiên Chúa. Nhưng đây là sự bình an của chính Chúa Giêsu, sự bình an Người "mua sắm" được trong mầu nhiệm thánh giá, để giảng hòa tội nhân với Thiên Chúa, để đưa tội nhân vào thân thể mầu nhiệm của Người cho họ được ơn tha thứ tội lỗi và trở nên Con Thiên Chúa, để họ được Thiên Chúa làm Ðấng ở cùng họ.

Do đó, cho dù chưa đi chịu chết và sống lại, và chưa làm cho môn đệ trở nên đền thờ Thiên Chúa ngay được, Ðức Giêsu khi để lại sự bình yên cho họ, đã như bảo đảm cho họ sẽ được Thiên Chúa ở cùng, để khi gặp thử thách thập giá, họ có thể vững tâm. Họ không có gì phải sợ vì rồi đây Chúa sẽ trở lại và tỏ mình ra cho họ chứ không cho thế gian. Hơn nữa họ còn phải vui mừng vì việc Người ra đi. Xét về bản tính nhân loại, Người vẫn ở dưới Chúa Cha và việc Người về với Chúa Cha chỉ có lợi cho Người và cho họ. Người về để được lại vinh quang mà Người vẫn có nơi Chúa Cha để cùng Chúa Cha trở lại với họ trong vinh quang ấy, khiến cộng đoàn của họ sẽ không như hiện giờ nữa nhưng sẽ đổi mới và vinh quang khác thường.

Và những điều này thật sự đã xảy ra. Sau khi Chúa Giêsu sống lại và ban Thánh Thần xuống, cộng đoàn môn đệ đã mau biến dạng. Mọi người phải kinh ngạc, và ai nấy phải nhận là Thiên Chúa đã đến ở cùng cộng đoàn những người yêu mến Chúa và giữ lệnh Người. Chúng ta hãy nhìn xem cộng đoàn ấy sinh hoạt trong bài sách công vụ hôm nay.

2. Chúa Ở Cùng Hội Thánh

Bài sách chỉ giữ lại đoạn đầu và đoạn cuối câu chuyện. Chúng ta biết có chuyện một số người từ Giuđê xuống Antiôkia. Họ cũng là Kitô hữu nhưng trước đây ở trong Do Thái giáo và giữ Luật Môisê. Ðến Antiôkia họ gặp các tín hữu mới, đã trở lại từ lương dân. Những người này chỉ mến Chúa và giữ lệnh Người truyền chứ không để ý đến những bó buộc của luật Môisê, đặc biệt luật cắt bì. Thấy vậy, những anh em ở Giuđê đến không chịu. Họ bảo phải cắt bì và giữ luật Môisê. Họ phản đối Barnaba và Phaolô trong vấn đề này, vì chính hai ông từ đầu, đã không biết dạy lương dân khi tòng giáo phải giữ luật Môisê. Và họ làm cho cả miền đất ngoại cũ này xôn xao, mất bình an. Thế là giáo dân ở Antiôkia, phải cử Phaolô và Barnaba lên Giêrusalem với mấy anh em để gặp gỡ các bậc lãnh đạo Hội Thánh ở Giuđê.

Ðến nơi, người ta càng thấy vấn đề nghiêm trọng. Hội Thánh ở Giuđê cũng rất xôn xao, trước cả Antiôkia nhiều. Người ta bàn tán rất nhiều về việc Phaolô và Barnaba không bắt lương dân tòng giáo, phải chịu cắt bì và giữ luật Môisê. Những người chống đối thái độ "dễ dàng" này dường như muốn bám víu uy tín của tông đồ Giacôbê đang lãnh đạo Hội Thánh ở Giêrusalem. Nhưng Phaolô và Barnaba biết ai là người có uy quyền thật sự. Các ông đến với Phêrô xin vị tông đồ trưởng này kể lại cho mọi người rõ Chúa Thánh Thần đã dạy dỗ ông thế nào. Và ông đã lên tiếng thuật lại việc đã xảy ra tại nhà Cornêliô. Nhiều người lương dân đang nghe ông giảng thì đã nhận ra được Thánh Thần hiện xuống, khiến Phêrô dạy phải rửa tội ngay cho họ mà không cần bó buộc phải cắt bì.

Nghe Phêrô làm chứng như vậy, Giacôbê đã lên tiếng ôn hòa hơn và làm cho Hội Thánh chấp nhận giải pháp hôm nay. Hội Thánh phủ nhận việc làm của những anh em đã từ Giuđê đến gây xáo trộn ở Antiôkia: họ đã làm việc tự ý chứ không có ủy nhiệm. Bù lại, Hội Thánh nhất trí cử lại một phái đoàn đến lập lại bình an. Hội Thánh cũng lấy lại uy tín cho Phaolô và Barnaba là những anh em kính mến đã tận hiến đời mình cho công cuộc của Chúa. Nhất là Hội Thánh ban như nói rõ: "Thánh Thần và chúng tôi quyết định không chất thêm gánh nặng nào cho anh em (lương dân trở lại), trừ vài điều cần kíp này..." nhưng không có vấn đề cắt bì nói riêng và luật Môisê nói chung.

Ðó là thắng lợi cho Phaolô và Barnaba; sự vui mừng của anh em ở Antiôkia đã không nhỏ. Nhưng đó là những điều nhất thời. Kết quả lâu dài và tồn tại là chính sự bình an mà Hội Thánh đã đạt được ở hết mọi nơi, tại Giuđê cũng như ở Antiôkia. Sự bình an này thật sâu rộng và phải nói là bởi trời. Nó đem lại sự nhất trí nơi các tông đồ; nó xiết chặt. Hội Thánh Mẹ với các Hội Thánh con; nó làm cho Hội Thánh Mẹ thấy Chúa đang ban cho mình được các dân tộc; nó khiến các dân mới ý thức vinh dự đồng thừa tự trong Ðức Kitô. Rõ ràng đây là việc của Thánh Thần. Chính Người đã thắng khi làm cho mọi người hiểu ý của Người đã tỏ ra tại nhà Cornêliô. Người đã đem môn đệ của Chúa vào sự thật và đã nhắc nhở, soi sáng để họ hiểu mọi lời Chúa đã nói. Thế nên không phải vô lý mà các môn đệ của Chúa đã để tên Chúa Thánh Thần ngay ở văn kiện đầu tiên của Công đồng thứ nhất của Dân Chúa. Và điều này nói lên rằng: Thiên Chúa ở cùng Hội Thánh. Người không thụ động trong Hội Thánh nhưng luôn sinh hoạt với Hội Thánh, làm cho Lời Chúa Giêsu nói trong bài Tin Mừng hôm nay thành sự thật ở trước mắt mọi người: Hễ ai yêu mến Chúa và giữ lệnh Người thì Cha Người và Người sẽ đến ở nơi mình họ... Người sẽ ban Thánh Thần đến, dạy dỗ họ và cho họ được bình an, sự bình an đặc biệt của Người mà thế gian không có cũng chẳng ban được.

Những điều này khiến chúng ta vững vàng đi với Hội Thánh. Và cùng Hội Thánh hướng về tương lai mà sách Khải Huyền hôm nay mô tả.

3. Hội Thánh Là Giêrusalem Mới

Tác giả Gioan đã trỏ cho thấy Tân nương, hiền thê của Chiên Con. Quang cảnh xảy ra trên một ngọn núi hùng vĩ và cao chót vót. Không phải là núi Sion nữa để cho thấy cũ đã qua, mới đã đến. Và Giêrusalem hiền thê của Chiên Con chưa có sẳn ở đó, nhưng rồi đã từ trời xuống, để ai nấy đều biết đây là tạo dựng mới hoàn toàn, phát xuất từ nơi Thiên Chúa. Hơn nữa nó còn chói lại vinh quang của Người và ánh sáng của nó tỏa ra rất là linh diệu, không bút nào tả xiết. Tác giả Gioan đã viết những điều như thế để chúng ta đừng ngộ nhận, tưởng rằng thiên quốc và đời sống hạnh phúc mai này chỉ nối dài những điều mắt thấy tai nghe ở đời này. Không, mọi sự đều mới hẳn và đến từ Thiên Chúa.

Tuy nhiên, Giêrusalem thiên quốc vẫn liên hệ mật thiết với Hội Thánh dưới đất, vì kìa Gioan thấy nó có tường cự đại, trổ 12 cổng có khắc tên 12 chi tộc con cái Israen, để chứng tỏ dân cũ đã đóng vai trò lịch sử của nó là mở đường cho thiên hạ đi vào Nước Trời. Chúng ta không nên tưởng 12 thiên thần đứng ở 12 cổng có nhiệm vụ canh gác... Thời gian lựa chọn đã qua rồi. Họ đứng đó để tiếp rước và để nói lên vinh dự của con cái Thiên Chúa từ nay được ở với các thiên thần. Và như lời Kinh Thánh đã hứa, những kẻ ở bên đông, bên tây, bên nam và bên bắc sẽ đến dự tiệc Nước Trời, nên ở đây sau khi nói đến 12 cổng, tác giả Gioan đã ghi rõ mỗi phía đều có 3 cổng. Ông lập lại ý tưởng đã viết chỉ để nhấn mạnh rằng mọi lời hứa đều đã thực hiện. Và tuy rằng 12 cổng đều mang tên 12 họ con cái Israen, tất cả tường thành đều xây trên nền móng 12 tông đồ của Chiên Con, để nói lên sự mật thiết giữa dân mới và dân cũ, dân mới đã duy trì dân cũ, cũng như bây giờ cả hai dân đã được Thiên Chúa đổi mới hoàn toàn để làm thành Giêrusalem mới xuống tự trời cao, tự nơi Thiên Chúa.

Ðiều đáng để ý nhất trong Giêrusalem mới này là không có điện thờ nữa cũng như không có mặt trời, mặt trăng nữa; Vì Thiên Chúa toàn năng và Chiên Con nay là điện thờ của thành và vinh quang của các Ngài là ánh sáng chiếu soi Giêrusalem mới. Những điều này thật ý nghĩa, vì như vậy rõ ràng đã thực hiện Lời Chúa Giêsu đã nói với các môn đệ: Cha Người và Người sẽ đến cư ngụ nơi cộng đoàn môn đệ của Người và Hội Thánh của Người có Thiên Chúa ở cùng họ.

Do đó, chúng ta có thể kết luận về giáo huấn của ba bài Kinh Thánh hôm nay rằng: nhờ mầu nhiệm tử nạn phục sinh của Chúa Giêsu Kitô, Thiên Chúa đã đến cư ngụ nơi những kẻ yêu mến Người và giữ lệnh Người. Cộng đoàn những kẻ ấy trở nên Ðiện thờ mới của Thiên Chúa ở trần gian để Người là Thiên Chúa ở cùng họ mọi ngày trong đời sống. Bây giờ cộng đoàn ấy đang mở cửa để dân ngoại mọi nơi tuôn đến đợi khi thời gian sung mãn, tất cả những gì chúng ta đang thấy nơi Hội Thánh trần gian sẽ được siêu thăng. Vinh quang của Chiên Con và của Thiên Chúa sẽ đổi mới Hội Thánh và biến Hội Thánh nên Tân nương trang sức rực rỡ của Chiên Con. Người ta sẽ thấy Thiên Chúa hiện thân ở cùng Hội Thánh mãi mãi và vô tận. Và lời Chúa nói với môn đệ ở bàn tiệc ly sẽ được thực hiện hoàn toàn nơi Giêrusalem thiên quốc.

Cho đến ngày ấy, mỗi khi cử hành thánh lễ lời của Chúa lại được hiện tại hóa. Tất cả những ai sốt sắng tham dự mầu nhiệm tử nạn phục sinh sẽ được Chúa ngự đến nơi tâm hồn. Người ta trở thành Kitô hữu nhiều hơn và trở nên con cái Thiên Chúa hoàn toàn hơn. Ba Ngôi Thiên Chúa ngự trong họ, và Chúa Thánh Thần hoạt động với họ. Họ và cộng đoàn giáo xứ của họ phải mở cửa đón nhận mọi người từ đông tây nam bắc để Thiên Chúa ở cùng mọi người, để mọi người dần dần được vinh quang đời sống và giáo huấn của Chúa Giêsu Kitô chiếu soi và làm cho trong sáng đợi ngày tất cả trở nên Giêrusalem thiên quốc bình an và hạnh phúc.

(Trích dẫn từ tập sách Giải Nghĩa Lời Chúa

của Ðức cố Giám Mục Bartôlômêô Nguyễn Sơn Lâm)

Back to Vietnamese Missionaries in Asia Home Page