L

laicus (L.)

Xem layman

laikos (Gr.)

Xem layman

laity (co.)

Giáo hữu, tín hữu, tín đồ, tín hữu nơi trần thế, người phàm.

lamb of God

Chiên Thiên Chúa, Chiên của Thượng Ðế [ ám chỉ Chúa Kitô đã hy sinh đổ máu để cứu con người khỏi tội và được tự do; giống như nhờ máu Con Chiên trong Lễ Vượt Qua đã cứu dân Do Thái khỏi chết và thoát ly kiếp nô lệ Ai Cập].

laos-laicus (L.)

Dân Chúa sống trong trần thế.

lapse

1. Bội giáo, phản giáo, ly tông phản đạo 2. Trụy lạc, phạm tội, lầm lỗi 3. Thụt lùi, thoái bộ, tiêu diệt, tiêu mất.

last anointing

Xức dầu bệnh nhân, xức dầu lúc lâm chung.

last day

Thế mạt, ngày phán xét chung, ngày tận thế.

last judgement

Xem general judgement

last sacraments

Bí Tích lâm chung [chỉ lúc lâm chung nhận lãnh các Bí Tích: Giải tội, Xức dầu, Thánh thể].

last supper

Bữa tiệc ly.

last things

Thế mạt, tận thế, chung mạt, sự việc sau cùng [Xem eschatological elements].

Lateran Councils

Công đồng Latêranô [hội họp ở Roma đền thờ Latran lần thứ I năm 1123; lần II năm 1139, lần III năm 1179, lần IV năm 1215, lần V năm 1512 đến 1517].

Lateran Pact

Xem Lateran Treaty.

Lateran Treaty

Hiệp định Latran, điều ước Latran [ngày 11 tháng 02, năm 1929 ký hiệp ước công nhận Vatican là một quốc gia độc lập].

Latin Church

Giáo Hội La-Tinh [Giáo Hội sử dụng theo hình thức La-tinh, giáo luật La-tinh].

Latin rite

1. Lễ nghi La-tinh [dùng tiếng La-tinh cử hành lễ nghi] 2. Tín đồ Công Giáo, tín hữu Giáo Hội La-tinh.

latitudinarianism

Xem latitudinarians

latitudinarians

1. Người theo chủ nghĩa tự do, người theo chủ nghĩa phóng khoáng, người không câu nệ giáo điều 2. (L) Giáo phái khoan dung, tín hữu phái quảng giáo, phái phóng khoáng [ thế kỷ thứ 17, nhân sĩ trong Anh Giáo hy vọng tất cả các tín đồ tôn giáo kết thành một đoàn thể, trong đó mọi mặt như quản lý Giáo hội, lễ nghi, giáo lý đều đi theo chiều hướng tự do và đa nguyên].

latria

Tuyệt đối tôn thờ, sự tôn thờ cao nhất đối với Thiên Chúa, lễ kính chỉ dành tôn thờ Thiên Chúa, lễ thờ kính, sùng bái.

law

Luật pháp, pháp luật, pháp qui, định luật, phép tắc, qui tắc, pháp học.
~ of retaliation Luật báo phục, hồi kính [qui tắc luân lý tìm kiếm một loại cân bằng đạo đức, giữa sự cho đi và chấp nhận, giữa hành động và đáp trả; ví dụ răng đền răng, mắt đền mắt].

lay apostolate

Tông đồ giáo dân, giáo hữu truyền giáo.

lay brother

Thầy giúp việc, thầy giảng, tu sĩ không có chức thánh, tu sĩ nói chung, tu sĩ đời, trợ sĩ

lay theology

Thần học giáo dân.

laying on of hands

Ðặt tay, nghi thức đặt tay [Xem imposition of hand]

layman

Giáo hữu, tín hữu, tín đồ, tín hữu tại thế [từ thế kỷ thứ 3, vì đời sống tu hành hưng thịnh, vượt xa các giáo dân tại thế, nên đối với giáo sĩ giáo dân thường bị coi là vô tri, là người ngoại hạng].

lector

Tuyên đọc , chức đọc sách [xưa là một trong bốn chức nhỏ của Thánh chức Công giáo, khi cần thì tuyên đọc kinh thánh trong thánh lễ. Nay đã bỏ và sửa thành tác vụ đọc sách].

lectoratus (L.)

Xem lector.

legalism

Chủ nghĩa luật pháp, chủ nghĩa trọng luật, chủ nghĩa hợp pháp, chủ nghĩa hình thức luật pháp [vì luật pháp diễn đạt rõ thánh ý Thiên Chúa; hoặc cho rằng chỉ nghiêm thủ pháp quy và giới luật thì đủ nên công chính].

legitimate

1. Thuộc hợp pháp, chính thống, chính đáng, hợp lý, chân chính, hợp với tiêu chuẩn 2. Thuộc chính hệ, con hợp pháp, hôn sinh chính thức.

leiturgia (Gr.)

1. Chức tư tế, phục vụ, nghĩa vụ 2. Nghi lễ, nghi thức.

Lent

Mùa chay, mùa chịu nạn, mùa thương khó [40 ngày trước lễ Phục Sinh dùng ăn chay, cầu nguyện để chuẩn bị cuộc khổ nạn, chết và sống lại của Chúa Kitô].

lex (L.)

Xem law, rule [luật].

liberal theology

Thần học tự do, thần học cấp tiến [ở thế kỷ thứ 19, 20 Xu thế thần học cho rằng tín ngưỡng Kitô Giáo là lý tính, quyền nghi; phù hợp mà không đi ngược nguyện vọng tự trị của con người].

Liberalism

Chủ nghĩa tự do, chủ nghĩa cấp tiến [một loại phong trào trong Kitô Giáo hiện đại nhấn mạnh tự do của lý trí; nhấn mạnh nội dung luân lý và tinh thần trong giáo lý Kitô].

Liberalist

Xem ở trên [phái tự do chủ nghĩa].

liberalize

Tự do hóa, tự do chủ nghĩa hóa, làm tâm trí cởi mở.

liberation

Giải phóng, giải cứu, giải thoát.

liberation theology

Thần học giải phóng, thần học giải cứu [sau Công Ðồng Vatican II, Giáo Hội Mỹ Châu La-tinh phát sinh ra thần học mới cổ xúy Kitô hữu nên tích cực tham dự cải tạo thế giới, cùng với Ðức Kitô Ðấng cứu chuộc hầu cứu thoát thế giới ra khỏi tội lỗi].

libertas contrarietatis (L.) (liberty of contraries)

Tự do đối lập [tự do chọn lựa giữa thiện và ác].

libertas exercitii (L.) (freedom of movement)

Tự do hành động [tự do hành động hoặc không hành động].

libertas specificationis (L.) (liberty of specification)

Tự do loại biệt [tự do lựa chọn hành động ít nhiều liên quan thiện ác].

Libertines

1. Phái phóng túng, phóng đãng [a. thế ký thứ 16 trong các giáo phái cách mạng có 1 giáo phái chủ trương Thượng Ðế ở trong vạn vật, tội lỗi chỉ là huyền hoặc; điều Thánh Linh ghi chép chỉ là câu chữ chết nên phái này hoàn toàn phủ nhận hôn nhân quan trọng là thuộc Thiên Chúa chứ không ở luật pháp hôn nhân, phụ nữ phải tùng phục và thuộc về chồng nhưng chồng có thể có nhiều vợ; b. Phái hội đường Do Thái ở Giêrusalem] 2. Người tự do tư tưởng, người tư tưởng phóng túng.

libertinism

1. Chủ nghĩa phóng túng 2. Hành vi phóng túng.

liberty

Tự do.

libido (L.)

Dục vọng, tính dục, dục lực, bản năng tính, bản năng xung động, tinh lực, lực sinh mệnh.

life

1. Sinh mệnh, tính mệnh, mệnh 2. Sinh sống, sinh tồn, sinh nhân, sinh kế 3. Nhân sinh, chung thân, đời sống, cuộc sống
interior ~ Ðời sống nội tu, đời sống nội tâm, đời sống nội tại.

life and work movement

Phong trào sống và làm, phong trào hợp nhất sinh sống và công việc [một trong phong trào hiệp hội Kitô Giáo truyền giáo quốc tế (International Missionary Council) cụ thể thúc đẩy việc hợp nhất sống và làm].

ligatio (L.)

Áp phục, áp chế và chinh phục [Thánh Thomas Aquinas 1225?-74, thường nói nếu áp chế căn tội làm nó không phát sinh được thì sẽ làm cảm quan dập tắt được mọi tính dục bất hợp lý].

light

Quang, quang minh, quang huy, quang diệu, ánh sáng
~ of glory Ánh sáng vinh phúc, vinh quang [là siêu tính được chuẩn bị giúp lý trí có khả năng trong ánh sáng vinh phúc nhận ra Thiên Chúa].

likeness of God

Hình ảnh Thượng Ðế, giống Thiên Chúa, Người là hình ảnh Thiên Chúa.

limbo

Lâm bô, ngục tổ tông, u linh giới [truyền thống thần học cho rằng trước Chúa Kitô, tất cả những linh hồn chính trực thì an nghỉ ở nơi đó].

limbus (L.)

Xem limbo
~ Patrum (limbo of the Fathers) Trong lòng yêu thương của Abraham [truyền thống thần học căn cứ vào Phúc Âm Luca 16:22, cho đó là nơi an nghỉ của những người chết].
~ puerorum (limbo of children) Tiền đình, tiền sảnh của trẻ thơ, anh hài tiền thính [truyền thống thần học cho là nơi ở của những trẻ nhỏ chết mà chưa rửa tội].

limit-situation

Biên giới cảnh ngộ, giới hạn [ là một trạng huống nhân sinh, như tử vong, đau khổ. Ðối diện với biên giới của đời sống, ai ai cũng cảm thấy có hạn, hoàn toàn bất lực, khát vọng mà không thể thỏa mãn].

litany

Kinh cầu, kinh nguyện đối đáp [kinh cầu nguyện do những lời nguyện ghép thành, có tính chất thống hối hay cầu thay nguyện giúp].

literalism

Chủ nghĩa trực giải

literary genre

Loại văn học [là những đơn vị văn học mà những câu văn nhất định, những hình thức và những đồ tượng đã thành hình, để diễn đạt những ý niệm được khơi dậy trong cùng một hoàn cảnh sống].

liturgical movement

Phong trào lễ nghi [đầu thế kỷ 20 Giáo Hội Công Giáo muốn phục hồi việc giáo dân chủ động tham gia những lễ nghi chính thức của Giáo Hội mà phát động phong trào này].

liturgics

Lễ nghi học, lễ bái học, sùng bái học [môn học nghiên cứu lịch sử lễ nghi, ý nghĩa lễ nghi để rồi cắt nghĩa cho người ta].

liturgism

Lễ nghi thuyết, nghi thức thuyết [thái độ coi trọng lễ nghi thái qúa].

liturgist

Chuyên viên về lễ nghi, quyền uy lễ nghi, chủ tế, chủ lễ.

liturgy

1. Lễ nghi, nghi thức lễ bái 2. Nghi thức tiệc thánh [đặc biệt chỉ Giáo Hội Ðông Phương] 3. Sách cầu nguyện, sách nguyện [Giáo Hội Anh Giáo dùng].
~ of the holy Mass Lễ nghi Misa, nghi thức tiệc thánh.
~ of the presanctified Nghi thức truyền phép trước Mình và Máu Thánh chuẩn bị cho Tiệc Thánh trong Giáo Hội Ðông Phương cử hành vào thứ tư thứ sáu mùa chay.

local church

Giáo Hội địa phương, Giáo Hội bản xứ [(a) Chỉ giáo xứ, giáo phận hoặc một tổ chức liên hiệp địa phận địa phương (b) Chỉ Giáo Hội đi sâu vào một sắc dân hoặc vào trong văn hóa, bao gồm cả sắc dân hoặc cả lãnh vực văn hóa (c) Giáo Hội đã đi sâu vào sinh hoạt xã hội, đã có sự tương quan hòa hợp với văn hóa địa phương, đã có nền móng vững chắc có thể thực hiện được sứ mệnh của Giáo Hội].

localism

Ðịa phương chủ nghĩa, địa phương tuyệt cao chủ nghĩa [đặt lợi ích địa phương lên trên quốc gia, đặt lợi ích Giáo Hội địa phương trên lợi ích Giáo Hội phổ quát, hoặc một loại chủ nghĩa địa phương có đầu óc hẹp hòi].

localization

Ðịa phương hóa, cục bộ hóa

loci communes (L.)

Chân lý nói chung.

loci proprii (L.)

Chân lý cá biệt.

locus theologicus (L.) (source of theological knowledge)

Nguồn kiến thức thần học [(a) Giáo Hội Công Giáo coi quyền giáo huấn của Giáo hội, các giáo phu,ï thần học gia, lễ nghi và giáo luật dùng để bảo tồn và giải thích mạc khải trong Thánh Kinh và thánh truyền (b) Tin Lành coi: Phần chủ yếu là niềm tin

locutio Dei attestantis (L.) (a statement attested by God)

Lời minh chứng của Thiên Chúa.

logoi (Gr.)

Số nhiều của logos.

Logos (Gr.)

1. Ngôn, ý niệm, ngôn ngữ, lời 2. Thánh ngôn, thánh đạo, đạo [ chỉ Thiên Chúa Ngôi Hai vì Ngài đã diễn đạt tư tưởng của Thiên Chúa, có sức sáng tạo và giáo huấn].
alethes ~ Lời thật, Ngôi lời chân thực
incarnate ~ Ngôi lời xuống thế, Ngôi lời hóa thành nhục thể
~ asarkos Ngôi lời chưa thành nhục thể.
~ ensarkos Ngôi lời đã hóa thành nhục thể.
~ spermatikos Hạt giống lời Chúa, hạt giống đạo, đạo của nguồn gốc các loại, chỉ hạt giống chân lý của Ngoiâ lời [chỉ mạc khải mà Thiên Chúa từ xa xưa đã gieo vào lòng nhân loại].

logismos (Gr.)

Nội tại suy lý, nội tại tư tưởng, suy luận của lý tính nội tại.

Logos-mysticism

Thần bí thuyết về Ngôi lời [Sự kết hợp giữa người đã lãnh phép rửa tội và Ngôi lời là Ðức Kitô].

Lollards

Phái lollards [thế kỷ 14 dùng danh từ này để châm biếm những tín đồ Wycliffites, về sau dùng chỉ bất cứ người nào công kích Giáo Hội cách vô lối].

lord

1. Quân chủ, chủ tể, người thống trị, thủ lãnh, chủ nhân 2. Chủ, Chúa.

Lord of Hosts

Chúa các cơ binh [trong Cựu Ước một loại xưng hô đối với Thượng Ðế].

Lord's day

Xem day of the Lord [ngày của Chúa].

Lord's Prayer

Kinh lạy Cha, kinh cầu nguyện.

Lord's Supper

Bữa tiệc ly của Chúa, tiệc thánh, bữa tiệc cuối cùng, Bí Tích Thánh Thể.

Lord's table

Xem altar.

lordship

1. Chủ quyền, quyền thống trị, mọi quyền bính, phối trí 2. Vị thế của Ðức Vua.

"Los von Rom" movement (G.)

Phong trào "thoát ly La Mã" [có từ thế kỷ 19 là khẩu hiệu của Ðế Quốc Áo, sau chỉ mọi sinh hoạt muốn ly khai sự thống trị của Giáo Hội Công Giáo].

love

Yêu, ái, aí mộ, nhân ái, từ ái, tình yêu, tình ái.
divine ~ Thánh ái, tình yêu của Thiên Chúa, tình yêu của Thần Thánh.
~ of neighbor Yêu người, tình yêu người láng giềng, yêu như người láng giềng, tình yêu đối với tha nhân.

Low Church

Giáo Hội hạ phái, [một vài Giáo Hội Tin lành đặc biệt trong Anh Giáo duy trì quan điểm phái Evangelicals không coi trọng quyền chức của người mục tử].

Lutheranism

Thuyết Luther.

Lutherans

Phái Luther, Hội thánh Luther [thế kỷ thứ 16 Martin Luther lập một giáo phái mới nhấn mạnh Thánh Kinh là qui luật độc nhất của niềm tin. Con người do tội Tổ Tông mà bị hư hoại tận căn rễ, xong nhờ tin vào Ðức Kitô, mới trở thành người công chính].

lux mundi (L.) (light of the world)

Ánh sáng thế giới.

LXX

Bản 70 [bản do Bẩy mươi học gĩa dịch từ tiếng gốc Do Thái qua tiếng Hy Lạp].

Lyon, Council of

Công Ðồng Lyon [lần thứ I năm 1245, 1274 lần thứ II tại Lyon nước Pháp đã tổ chức Ðại Công Ðồng này].

lytron (Gr.)

Tiền chuộc

lytrosis (Gr. L.)

Xem apolytrosis

Back to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home page