ÐTC tiếp chung các Giám Mục Lettoni đến Roma viếng Tòa Thánh.
Castelgandolfo. 18.09.99 - Chuyến viếng thăm của các Giám Mục Lettoni kết thúc sáng thứ Bẩy 18/09/99 tại Castelgandolfo bằng thánh lễ đồng tế với ÐTC và bằng buổi tiếp kiến chung. Trong diễn văn đọc cho các vị chủ chăn Giáo Hội nhỏ bé Lettoni, sống giữa đa số các tín hữu Tin Lành và Chính Thống, trước hết ÐTC nhấn mạnh đến con đường tiến đến hiệp nhất các tín hữu Kitô, con đường không thể lùi lại của Giáo Hội, bằng cách nhìn vào ngày kia, trong đó các tín hữu Kitô có thể cùng nhau tiến đến sự hiệp thông hoàn toàn. Ngài nói: Ðại Toàn Xá tơi đây mời gọi tất cả mọi người dấn thân cách riêng trong việc trở lại, để sự hiệp nhất các tín hữu được thực hiện nhanh chóng. Sau đó, ÐTC cảm động nhắc lại chuyến viếng thăm mục vụ mà ngài đã thực hiện tại Lettoni năm 1993, ba năm sau khi chế độ cộng sản Trung-Ðông Âu sụp đổ và nhắc lại bầu khí của cuộc gặp gỡ đáng ghi nhớ với đại diện các Giáo Hội. Cuộc gặp gỡ này được ÐTC coi như là điểm nổi bật trong chuyến viếng thăm mục vụ tại Lettoni. Trong cuộc gặp gỡ ngài dâng lên Ðức Trinh Nữ Maria được tôn kính tại Ðền Thánh Aglona những nước mắt của quá khứ và những chờ đợi của tương lai. ÐTC nói: "Nguyên việc có thể cầu nguyện với các đức cha, với anh em thuộc Giáo hội Tin Lành Luther và Chính Thống, đã làm cho tôi nhìn vào với ước mong tha thiết "một ngày" trong đó lời cầu nguyện chung, do ơn của Chúa Thánh Thần, có thể cùng phát xuất trong sự hiệp thông hoàn toàn. Vì thế, với các vị chủ chăn của Giáo Hội bé nhỏ Lettoni, ÐTC nhắc lại rằng các ngài được mời gọi cách riêng để cổ võ với nhiều hăng say con đường tiến đến hiệp nhất giữa các môn đệ của Chúa Kitô.
Trong những dấu vết tiêu cực do sự thống trị lâu dài của chế độ cộng sản vô thần để lại, ÐTC nhắc đến sự giảm bớt số người Công Giáo thực hành Ðạo và số lãnh bí tích rửa tội. Vì thế, cần phải cổ võ bằng mọi dấn thân, bằng mọi phương tiện việc tham dự thành lễ ngày Chúa Nhật. Việc lan tràn các giáo phái và việc giảm sút các giá trị của gia đình và của sự sống cũng là những dấu hiệu tiêu cực sau chế độ cộng sản. ÐTC nhấn mạnh: Những hậu quả của tuyên truyền cộng sản vô thần đã gây ảnh hưởng sâu rộng nơi thế hệ trẻ và ngày nay chúng ta còn thấy những hậu quả tiêu cực của những tuyên truyền này. Ðàng khác, thế hệ trẻ hơn ngày nay cũng không được may mắn: từ lúc lấy lại tự do, thì ảnh hưởng của nền văn hóa thống trị ngày nay tại nhiều nơi trên thế giới cũng lan tràn đến Lettoni: việc lãnh đạm tôn giáo, thuyết tương đối luân lý đang ảnh hưởng đến nếp sống, cách cư cử của người thời nay, không phù hợp chút nào với tinh thần Phúc Âm của Chúa. Gia đình ngày nay, vì bị ảnh hưởng bởi nền văn hóa như vậy, xa dần các giá trị về hiệp nhất và bền bỉ. Giá trị về sự sống con người cũng vậy; những vi phạm đến sự sống được hợp thức hóa bằng những luật lệ của Nhà Nước. Ðứng trước những vần đề trầm trọng trên đây, ÐTC nói: cần phải can đảm đề cao lại thuyết nhân bản đích thực, được xây dựng trên luật lệ luân lý chung và được hướng dẫn bởi giáo huấn Phúc Âm. Và hành động như thế, tức là đi ngược chiều với tâm thức trần tục hóa. Mọi sự xem ra đang chuyển theo một đường hướng khác. Giáo hội cần phải có sự thúc đẩy của hăng say và của nhiệt thành, để Chúa Thánh Thần tràn ngập như trong ngày Lễ Hiện Xuống. Hơn nữa, để đối phó với tình thế mới đầy khó khăn, các tín hữu Kitô phải được học hỏi về giáo lý của Ðạo Công Giáo để tăng cường đức tin và để có đủ khả năng đối phó với những thách đố mới của thế giới ngày nay bị tục hóa.
Cũng như trong diễn văn hôm trước đọc cho các Giám Mục Lituani, ÐTC nhấn mạnh đến "dấn thân ưu tiên" của việc tái rao giảng Tin Mừng, với sự cộng tác tích cực của người giáo dân, nhất là bằng chứng tá đời sống gương mẫu hằng ngày trong các môi trường sinh sống và hoạt dộng, để Tin Mừng trở nên men của mọi khía cạnh của đời sống: từ gia đình đến văn hóa, từ nghệ thuật đến kinh tế và cả dấn thân chính trị nữa. Trong hầu hết các diễn văn đọc cho các Giám Mục đến "viếng thăm Tòa Thánh" (Ad Limina), ÐTC đều nhắc đến các linh mục, các chủng sinh và việc huấn luyện các linh mục tương lai, mục vụ ơn kêu gọi, các Tu Sĩ nam nữ. Tại Lettoni, hiện còn khan hiếm linh mục. ÐTC nhấn mạnh đến việc cần gia tăng con số, vì nhu cầu mục vụ của các giáo xứ. Cần phải cầu nguyện xin Chủ ruộng sai thêm nhiều thợ gặt trong cánh đồng của Người. ÐTC quả quyết: Con số ơn kêu gọi linh mục và việc huấn luyện các linh mục tương lai liên hệ mật thiết với tương lai của Giáo Hội tại Lettoni.
Trong phần kết bài diễn văn, ÐTC nói với các vị chủ chăn Lettoni bằng những lời rất tình nghĩa: Các Ðức Cha rất thân mến, cảm ơn các Ðức Cha về sự hiện diện của các Ðức Cha: đây là niềm vui cho tôi. Tôi xin nói với các Ðức Cha rằng tôi cảm phục công việc của các đức cha đang làm và sẽ tiếp tục làm cho Dân Chúa, dù gặp ngàn khó khăn. Chúng ta đừng bao giờ quên, trong các giờ phút tối tăm không thể tránh được, chúng ta không cô lập: các cố gắng của chúng ta được nâng đỡ bởi ơn thánh và chúng ta tín nhiệm vào ơn thánh. Vì thế, can đảm lên! Caritas Christi urget nos (Tình yêu Chúa Kitô thúc bách chúng ta) (2 Cor 5, 14). Chúng ta hãy tiến lên, như Thánh Tông Ðồ, với sức mạnh của tình yêu này, tình yêu bao phủ và theo dõi chúng ta. Ước gì Ðại Toàn Xá tới đây cũng thúc đẩy chúng ta! Ðại Toàn Xá mời gọi chúng ta hết thảy tiến đến một dấn thân riêng về trở lại. Trong khi khẩn xin Mẹ trên trời để Người bầu cử được ơn sức mạnh, ơn kiên trì và ơn hiệu nghiệm cho công việc tông đồ của các Ðức Cha, tôi tận tình ban phép lành cho các đức cha và cho các tín hữu được phú thác cho việc chăm sóc mục vụ của các Ðức Cha.