Trình bày bản Tường trình Tổng hợp,
một hình thức "văn kiện đúc kết"
Các sinh hoạt của Thượng Hội đồng Giám mục XVI: Trình bày bản Tường trình Tổng hợp, một hình thức "văn kiện đúc kết".
G. Trần Ðức Anh, O.P.
Vatican (RVA News 23-10-2023) - Sáng ngày 23 tháng Mười năm 2023, Thượng Hội đồng Giám mục Kỳ thứ XVI đã tiến sang tuần lễ thứ tư và cũng là tuần cuối cùng của công nghị.
Ban sáng, sau khi cử hành thánh lễ đồng tế, từ lúc 8 giờ 45, tại Ðền thờ thánh Phêrô, do Ðức Hồng y Charles Maung Bo, Tổng giám mục Giáo phận Yangon, Myanmar, Chủ tịch Liên Hội đồng Giám mục Á châu, chủ tế, các tham dự viên đã nhóm phiên khoáng đại thứ 16, từ 10 giờ đến 12 giờ 30, để nghe trình bày và nhận sơ đồ phần A của bản Tường trình Tổng hợp, một hình thức "văn kiện đúc kết" khóa họp này. Tiếp đến, mọi người đọc và cầu nguyện riêng về tài liệu này.
Sau đó, ban chiều, các tham dự viên tái nhóm vào lúc 4 giờ để nghe phát biểu tự do về dự thảo sơ đồ phần A đã nhận được.
Họp báo chiều ngày 21 tháng Mười năm 2023
Trước đó, trong cuộc họp báo chiều thứ Bảy, ngày 21 tháng Mười, tại Phòng Báo chí Tòa Thánh, ông Paolo Ruffini, Trưởng ban Thông tin của Thượng Hội đồng Giám mục đã tường trình về các hoạt động trước đó của Thượng Hội đồng trong phiên khoáng đại thứ 15, với sự tham dự của 329 người. Bản đúc kết của 35 nhóm nhỏ đã được gửi đến Văn Phòng Tổng thư ký Thượng Hội đồng Giám mục, liên quan đến phần B3, vốn có nhiều "điểm nóng", đặc biệt là vấn đề phân định các tương quan quyết định, liên hệ tới quyền bính và tinh thần đồng trách nhiệm. Sự đồng hành hay hiệp hành không loại bỏ quyền bính nhưng đặt quyền bính trong các bối cảnh cụ thể; quyền bính là cần thiết và không nên sợ tìm kiếm sự đối chiếu hoặc bất đồng. Ðiều ưu tiên là mọi người lắng nghe nhau, lắng nghe tất cả mọi người, bắt đầu từ những người coi mình không thể được đón nhận trong Giáo hội và những người bị nói là không thuộc về Giáo hội, như những người di dân thuộc những tôn giáo khác, người nghèo, người khuyết tật, thổ dân, đặc biệt những người LGBT, đồng tính luyến ái, lưỡng tính, đổi giống. Ông Ruffini cho biết trong khóa họp, có nhắc đến nghĩa vụ phải đón tiếp, và cần loại bỏ mọi thứ bạo lực đối với họ.
Hiệp thông với Ðức Thánh cha
Một điểm khác quan trọng trong các phát biểu là sự hiệp thông với Ðức Thánh cha: ai không ở trong tình hiệp thông cơ bản với Phêrô, thì làm thương tổn Thân mình của Chúa Kitô là Giáo hội. Tình hiệp thông là sứ điệp tốt nhất có thể trao cho thế giới đang bị kẹt giữa những lập trường thái cực, bài người nước ngoài và chiến tranh.
Giáo sĩ trị
Trong cuộc họp báo, bà Sheila Pires, người Nam Phi, Tổng thư ký Ủy ban Thông tin của Thượng Hội đồng, cho biết vấn đề giáo sĩ trị tái xuất hiệp nơi trung tâm các suy tư, với những đề nghị về việc thường huấn, giúp đương đầu với nạn lạm dụng. Cần có những cơ cấu thích hợp chống nạn lạm dụng. Cần thăng tiến các sáng kiến ở mọi cấp độ để bảo vệ tất cả mọi người, người lớn cũng như trẻ em.
Phát biểu của Ðức giám mục Franz-Josef Overbeck
Trong số các tham dự viên được mời trình bày trong buổi họp báo, có Ðức cha Franz-Josef Oberbeck, Giám mục Giáo phận Essen ở miền bắc Ðức, Giám mục Giáo hạt quân đội Ðức. Ngài đã trình bày về Con đường Công nghị của Giáo hội Công giáo tại Ðức.
Ðức cha cho biết có nhiều người đã bày tỏ lo âu với ngài về Con đường Công nghị tại Ðức và hỏi: quý vị có còn là Công giáo, là thành phần của Giáo hội Công giáo nữa không? Ðức cha trả lời là có!
Và ngài trình bày về Con đường này: nó bắt đầu từ năm 2019 như một sáng kiến, không theo giáo luật, của Hội đồng Giám mục và Ủy ban Trung ương giáo dân Công giáo Ðức. Trong khóa họp chung kết hồi tháng Hai năm 2023 ở Frankfurt, các tham dự viên Con đường Công nghị Ðức đã thông qua việc chúc lành cho các cặp đồng phái, đưa ý thức hệ Gender vào đời sống thực hành của Giáo hội và thỉnh cầu Tòa Thánh cho truyền chức cho phụ nữ.
Một số báo chí nhắc lại rằng: Ðức Thánh cha đã phê bình Con dường Công nghị Ðức là "duy ưu tú' (Elitista) và không hữu ích, trong khi các giám mục trên thế giới đã viết để bày tỏ lo âu vì tiến trình này của Công giáo Ðức có thể đưa tới sự ly giáo.
Tuyên bố trong 10 phút với giới báo chí tại cuộc họp báo, Ðức cha Overbeck khẳng định rằng tiến trình Con đường Công nghị ở Ðức là để đáp lại bối cảnh hậu tục hóa có một không hai trong văn hóa Ðức, trong đó dân chúng không có ý niệm gì về sự siêu việt, về Giáo hội hoặc Chúa Kitô. Ðiều này là một thách đố đối với toàn thể các vấn đề chúng ta đang tiến hành, và theo Ðức cha, nếu giáo huấn Công giáo trái ngược với những dấu chỉ thời đại này thì không ai sẽ được thuyết phục về sự hướng dẫn của Giáo hội.
Ðức cha Overbeck nhắc đi nhắc lại về tình trạng văn hóa đặc biệt của Ðức để biện minh cho những nghị quyết gây tranh luận nhất của Con đường Công nghị. Ví dụ, thử nghiệm sự chấm dứt luật độc thân giáo sĩ. Ðức cha giải thích rằng trong Giáo phận Essen của ngài, trong 13 năm ngài làm giám mục tại đó, chỉ có 15 tân linh mục và có tới 300 linh mục qua đời và hiện nay tại giáo phận này không có chủng sinh nào!
Thêm vào đó, Ðức cha cho biết hiện có nhiều phó tế vĩnh viễn Công giáo cũng như các nữ mục sư Tin lành Luther hoạt động tại Ðức làm cho việc truyền chức phó tế phụ nữ là điều đặc biệt quan trọng đối với Công giáo Ðức. Ngài nói: "Chúng tôi sống trong thế giới này và các vấn đề ấy xảy đến". Và theo Ðức cha, truyền chức phó tế cho phụ nữ là một ơn gọi chứ không phải chỉ là tạo nên một nghi thức để phụ nữ có thể thi hành thừa tác vụ bí tích trong Giáo hội".
Trước đó, Ðức cha Overbeck nói rằng hôn nhân đồng phái phải được chấp nhận và không được coi đó là điều vô luân. Giáo hội phải để Chúa Kitô ở Trung tâm và loại bỏ nhưng thói quen và truyền thống để đáp ứng các nhu cầu hiện đại, tuy rằng Ðức cha minh xác rằng truyền thống cần loại bỏ ở đây không phải là tông truyền, hay truyền thống tông đồ.
Ðức cha Overbeck nói thêm rằng Con đường Công nghị đề nghị thay đổi giáo huấn Công giáo về tính dục, cũng như cách cai trị, là để đối phó với những nguyên nhân gây nên nạn lạm dung tính dục đã làm chao đảo Giáo hội Công giáo tại Ðức trong những thập niên qua.
Ðức cha cho biết Ủy ban Con đường Công nghị sẽ bắt đầu hoạt động từ tháng Mười Một tới đây, với mục đích thiết lập một Hội đồng thường trực, gồm các giám mục cùng với giáo dân cai quản Giáo hội Công giáo tại Ðức.
Tòa Thánh đã minh thị cấm việc thiết lập hội đồng này, và nói đây là điều trái ngược với Giáo hội học Công giáo và có 4 trong số 27 giáo phận Ðức đã bỏ phiếu không tài trợ ủy ban Con đường Công nghị này với quỹ chung của Hội đồng Giám mục.
Dầu vậy, Ðức cha Overbeck nói rằng việc các giám mục Ðức tự quyết định những điều trên đây là theo tinh thần Tông huấn "Evangelii Gaudium" của Ðức Thánh cha Phanxicô về việc tản quyền về địa phương. Tông huấn nói rằng "Một điều không nên đối với Ðức Giáo hoàng là chiếm chỗ của các giám mục địa phương trong việc phân định mọi vấn đề xảy ra trong lãnh thổ của các giám mục". Theo nghĩa đó, Ðức cha Overbeck nói: "Tôi ý thức về sự cần thiết phải thăng tiến một sự tản quyền lành mạnh".
(Vatican News, CNA 21-10-2023)