Thượng Hội đồng Giám mục Kỳ thứ XVI:
Sứ vụ của giám mục
và việc duyệt lại giáo luật nếu cần
Các sinh hoạt của Thượng Hội đồng Giám mục Kỳ thứ XVI: Sứ vụ của giám mục và việc duyệt lại giáo luật nếu cần.
G. Trần Ðức Anh, O.P.
Vatican (RVA News By 18-10-2023) - Thứ Hai và thứ Ba, ngày 16 và 17 tháng Mười năm 2023, Thượng Hội đồng Giám mục thế giới Kỳ thứ XVI đã quan tâm về những đề tài, như sứ vụ của giám mục và việc duyệt lại giáo luật nếu cần, sự đóng góp của giáo dân và vai trò của phụ nữ.
Trong cuộc họp báo đầu buổi chiều ngày 17 tháng Mười năm 2023, ông Bộ trưởng Paolo Ruffini, Trưởng ban Thông tin của Thượng Hội đồng, đã kể lại công việc trong Công nghị, cùng với Ðức Hồng y Lopez Romero, Dòng Don Bosco Tây Ban Nha, Tổng giám mục Giáo phận Rabat bên Maroc, và Ðức cha Anthony Randazzo, Giám mục Giáo phận Broken Bay, Chủ tịch Liên Hội đồng Giám mục Úc châu, cùng với hai nhà thần học, gồm một nữ giáo sư và một linh mục trẻ Dòng Tên Nigeria.
Theo ông Ruffini, trong hai ngày qua, các tham dự viên Thượng Hội đồng đã thảo luận về những đề tài được nhắc đến trong Thiên II của Phần II, gọi là B2 của Tài liệu Làm việc, nói về "sự đồng trách nhiệm trong sứ mạng". Từ "Ðồng trách nhiệm" (Corresponsabilità) được dùng để thay thế cho từ "cộng tác" (Cooperazione) trong giáo luật, và có yêu cầu duyệt lại giáo luật về vấn đề này, không phải là một cuộc cách mạng, nhưng là một sự tiến hóa (evoluzione). Ðức cha Randazzo, vốn là một nhà giáo luật, nhấn mạnh rằng "sự việc có thể thay đổi nếu những đòi hỏi của Giáo hội thay đổi. Người ta có thể thay đổi để đáp ứng những hoàn cảnh của cộng đoàn nào đó".
Chức phó tế phụ nữ và vai trò phụ nữ
Thượng Hội đồng cũng bàn về việc mở chức phó tế cho phụ nữ, nhưng trước đó cần xác định chính bản chất của chức phó tế.
Về vai trò phụ nữ trong Giáo hội, ông Ruffini nhắc lại rằng Chúa Giêsu đã liên kết các phụ nữ vào đoàn môn đệ theo Ngài và người ta đặt câu hỏi: có thể trù định để cho phụ nữ, vốn là những người đầu tiên công bố sự phục sinh của Chúa, có thể giảng trong thánh lễ không? Ngoài ra, người ta cũng nhận xét rằng khi các phụ nữ hiện diện trong các Hội đồng mục vụ, các quyết định có tính chất thực tế và cộng đoàn có tinh thần sáng tạo hơn. Ông Ruffini trích dẫn một tục ngữ: "Nếu bạn muốn nói về vấn đề gì, thì hãy nhóm một cuộc họp những người nam, nhưng nếu bạn muốn làm điều gì, thì hãy nhóm một cuộc họp các phụ nữ".
Ðề tài phụ nữ là một chủ đề trung tâm, nhưng không phải là duy nhất và trổi vượt. Cũng tương tự vậy với đề tài chức linh mục phụ nữ. Nữ giáo sư René Rayan, thuộc Ðại học Notre Dame bên Australia, cho rằng chức linh mục phụ nữ không phản ánh những nhu cầu thực sự của phụ nữ ngày nay. Bà nói: "Tôi nghĩ có một sự chú ý thái quá về vấn đề này, và khi chúng ta quá tập trung vào một câu hỏi, ta quên đi điều mà các phụ nữ thế giới đang cần", nghĩa là gia cư, lương thực, y phục, an ninh cho tương lai con cái họ: một tương lai trong đó chúng ta được đón nhận trong Giáo hội. Chúng ta phải cứu xét các đề tài khác, ví dụ sự kiện phụ nữ phải chọn giữa vai trò làm mẹ và sự nghiệp. Chúng ta phải làm hơn nữa để đảm bảo cho các gia đình được nâng đỡ bằng mọi cách".
Giáo dân, linh mục, giám mục
Các tường trình của các nhóm nhỏ trong nhiều sinh ngữ và các phát biểu cá nhân cũng tập trung vào một điều khác, đó là tầm quan trọng giáo xứ, không phải là một "trạm xăng", nhưng là một nơi hiệp thông, tầm quan trọng của cộng đoàn, về các thừa tác vụ giáo dân, không phải để lấp đầy chỗ trống do sự thiếu linh mục, và không được biến thành giáo sĩ; cũng vậy, cần quan tâm đến việc phục vụ của các linh mục, mà cộng đoàn các tín hữu đã chịu phép rửa không thể thiếu.
Sáng ngày 17 tháng Mười, Thượng Hội đồng Giám mục quan tâm tới sứ vụ của giám mục. Bà Sheila Pires, người Nam Phi, Tổng thư ký ủy ban Thông tin của Thượng Hội đồng Giám mục, nhắc lại giám mục là người cha đồng hành với chúng ta, biểu lộ tình thương, sự chăm sóc và quan tâm. Giám mục phải thăng tiến đối thoại liên tôn và đại kết, phải quản lý tài chánh, các khía cạnh kinh tế và luật pháp, không phải để bị các vấn đề đó đè nặng, nhưng là để được sự giúp đỡ của các tham dự viên và chuyên gia trong tinh thần đồng hành. Giám mục phải hiểu rằng giáo phận không phải chỉ là giám mục, không thể làm mọi sự một mình, nhưng cần được giúp đỡ, kể cả những người chuyên nghiệp.
Thượng Hội đồng cũng bàn tới vấn đề thường huấn cho các giám mục, tương quan giữa các giám mục, các giám mục mới và các linh mục, đồng thời nhấn mạnh rằng các mục tử không được bỏ qua việc lắng nghe các nạn nhân bị lạm dụng. Trái lại, cần có thời giờ và nơi chốn để thực hiện việc lắng nghe này.
Về phần Ðức Hồng y Lopez Romero, ngài nhận xét rằng chúng ta mới đi được nửa đường, với bao nhiêu cuộc họp ở cấp giáo xứ, giáo phận, quốc gia và đại lục, đến việc tiến tới công nghị hiện nay. "Thật là điều bõ công. Chúng ta thực sự làm việc với các đống tro để đốt lên một ngọn lửa mới. Trong giai đoạn này, chúng ta đừng chờ đợi những đề nghị: chúng ta còn ít là một năm nữa, và tôi hầu như chắc chắn rằng chúng ta sẽ có những bài tập phải làm ở nhà. Rồi chúng ta sẽ tổng kết để đi tới những đề nghị cụ thể.
(Vatican News 17-10-2023)