Hội đồng Giám mục Ba Lan bác bỏ cáo cuộc
chống Ðức Gioan Phaolô II che đậy lạm dụng
Hội đồng Giám mục Ba Lan bác bỏ cáo cuộc chống Ðức Gioan Phaolô II che đậy lạm dụng.
G. Trần Ðức Anh, O.P.
Warsaw (RVA News 10-03-2023) - Hội đồng Giám mục Ba Lan bác bỏ những lời cáo buộc cho rằng Ðức Giáo hoàng Gioan Phaolô II, khi còn làm Tổng giám mục Giáo phận Cracovia, đã ém nhẹm tội lạm dụng tính dục trẻ vị thành niên.
Những lời cáo buộc này được đưa ra trong một phim tài liệu được đài truyền hình TVN24 Ba Lan, truyền đi ngày 06 tháng Ba năm 2023.
Phim này nói đến trước tiên là vụ hai linh mục Eugeniusz Surgent và Józef Loranc, bị cáo về tội lạm dụng, nhưng Ðức Hồng y Wojtyla, Tổng giám mục Cracovia, từ năm 1964 cho đến khi được bầu làm Giáo hoàng Gioan Phaolô II năm 1978, chỉ thuyên chuyển hai linh mục này sang xứ đạo khác. Người thứ ba là linh mục Boleslaw Sadus, được Ðức Hồng y giới thiệu sang một địa phận bên Áo, mà không nói là linh mục này đã lạm dụng các trẻ em. Những lời cáo buộc này do ký giả Ekke Overbeek, người Hòa Lan, trong cuốn sách mới xuất bản tựa đề: "Lỗi tại tôi mọi đàng. Gioan Phaolô II có biết".
Lời cáo buộc Ðức Hồng y Wojtyla về hai linh mục đầu tiên đã được dư luận quần chúng biết đến, khi ký giả Overbeek thông báo ngày 02 tháng Mười Hai năm 2022 sẽ xuất bản cuốn sách này. Ông cho biết, sau ba năm tìm kiếm trong các văn khố Ba Lan, đã thấy những bằng chứng về sự ém nhẹm trên đây về Ðức Hồng y Karol Wojtila.
Ngay hồi đó, hai ký giả điều tra người Ba Lan bác bỏ các lý lẽ của ký giả Overbeek. Ðó là ông Tomasz Kryzak và Piotr Litka, của báo Tzeczpospolita. Hai người này cho biết linh mục Eugeniusz Surgent không thuộc Tổng giáo phận Cracovia, nhưng thuộc giáo phận Lubaczów. Hồi đó, Ðức Hồng y Karol Wojtila đưa ra nhiều quyết định liên quan đến linh mục Surgent, "trong giới hạn thẩm quyền của ngài, và để cho giám mục bản quyền của đương sự là Ðức giám mục Lubaczów quyền quyết định cuối cùng về việc trừng phạt linh mục ấy".
Hai ký giả ấy nói rằng "Ðức Tổng giám mục Giáo phận Cracovia bấy giờ không thể làm gì, vì sự kiện linh mục Surgent làm việc trong hai giáo phận". Hai ký giả này cũng nói về cách xử sự của Ðức Hồng y Wojtyla đối với linh mục Józef Loranc, bị cáo là đã lạm dụng thiếu nữ. Trong thư gửi cho Loranc năm 1971, sau khi đương sự được ra khỏi tù, Ðức Hồng y viết: "Sự việc tòa án Giáo hội không áp dụng những biện pháp trừng phạt vẫn không xóa bỏ tội ác và không loại trừ tội lỗi".
Hai ký giả Krzyzak và Litka nói rằng: "Thái độ này của Ðức Hồng y Wojtyla khác hẳn với đường lối thực hành khoan dung thịnh hành thời đó đối với những người đã phạm những tội ác như thế".
Trong vụ Loranc, một linh mục thuộc Tổng giáo phận Cracovia, "Ðức Hồng y Wojtyla đã đưa ra ngay những quyết định phù hợp với giáo luật. Trong khi ngài từ từ giảm những hình phạt theo giáo luật và chứng tỏ lòng thương xót, ngài vẫn luôn canh chừng đối với đương sự". Khi ngài hay biết những tố cáo về vụ này, hồi năm 1970, ngài đã huyền chức ngay và cấm đương sự không được thi hành thừa tác vụ linh mục, buộc phải sống trong một đan viện một thời gian, và tĩnh tâm, cũng như nhận được sự giúp đỡ chữa trị". Sau đó, nhà chức trách dân sự mới bắt giam linh mục đó.
Hôm 07 tháng Ba năm 2023, hôm sau khi cuốn phim tài liệu được trình chiếu, hai linh mục là cha Adam Zak, điều hợp viên của Hội đồng Giám mục Ba Lan về việc bảo vệ trẻ vị thành niên, và cha Piotr Studnicki, Giám đốc Văn phòng Hội đồng Giám mục Ba Lan bảo vệ trẻ em và người trẻ, đã nhân danh Hội đồng Giám mục Ba Lan ra thông cáo chung. Trước hết, hai vị nhắc đến vụ hai linh mục được nói đến trong sách của ký giả Overbeek đã được dư luận biết đến.
Vị linh mục thứ ba là cha Sadus. Hai linh mục đại diện Hội đồng Giám mục Ba Lan nhận định rằng vụ này không dựa trên một cuộc điều tra truy tố hoặc tư pháp, nhưng dựa trên các tài liệu của cơ quan an ninh của Cộng hòa nhân dân Ba Lan, tức là mật vụ thời cộng sản. "Dựa trên những nguồn được trình bày trong cuốn phim, người ta không thể xác định trình độ các hành vi được quy cho cha Sadus".
Cơ quan an ninh là công an mật vụ và phản gián của nhà nước cộng sản vô thần cai trị Ba Lan và tìm cách lật đột và kiểm soát Giáo hội Công giáo tại nước này.
Hai linh mục Zak và Studnicki cũng nhận xét rằng: "Ngày nay có sự ý thức xã hội lớn hơn về những hậu quả của những hành vi lạm dụng tính dục và Giáo hội đã đề ra những thủ tục và đường hướng đáp lại và giúp đỡ. Ðể xác định vai trò và thẩm định chính xác những quyết định và hoạt động của Ðức Karol Wojtila, bản quyền của Tổng giáo phận Cracovia cũng như giải thích những lời cáo buộc chống Ðức Hồng y Adam Sapieha, (vị tiền nhiệm của Ðức Hồng y Wojtyla) cần nghiên cứu hơn các tài liệu trong văn khố".
(CNA 8-3-2023)