Cuộc họp báo trên chuyến bay

từ Nam Sudan trở về Rôma của Ðức Phanxicô

Cuộc họp báo trên chuyến bay từ Nam Sudan trở về Rôma của Ðức Phanxicô.

Vu Van An

Roma (VietCatholic News 06-02-2023) - Trong khi tường trình về cuộc họp báo trên không của Ðức Phanxicô, tờ New York Times và cả Hãng tin Công Giáo CNA nhấn mạnh đến vấn đề đồng tính luyến ái và chỉ nhắc qua loa tới các vấn đề khác, thì tờ CruxNow của John Allen Jr. tương đối đề cập tới nhiều vấn đề được các nhà báo tháp tùng Ðức Phanxicô trong chuyến đi này nêu lên. Chúng tôi xin chuyển ngữ bài tường trình này của nữ ký giả Elise Allen, tựa là "Francis accuses critics of 'instrumentalizing' death of Benedict XVI" (Ðức Phanxicô tố cáo các người phê bình ngài đã 'công cụ hóa' cái chết của Ðức Bênêđíctô XVI):

Ðức Giáo Hoàng Phanxicô cáo buộc những người chỉ trích ngài đã "công cụ hóa" cái chết gần đây của Ðức Giáo Hoàng Bênêđictô XVI, nói rằng những chia rẽ bộc lộ sau sự ra đi của vị giáo hoàng quá cố có liên quan nhiều đến ý thức hệ hơn là đức tin.

Phát biểu với các nhà báo hôm Chủ Nhật trên chuyến bay của hãng hàng không ITA Airways ngày 5 tháng 2 (năm 2023) từ Juba về Rôma, Ðức Giáo Hoàng nói những tin đồn rằng Ðức Bênêđictô XVI khó chịu về một số quyết định của ngài là sai, và khi ngài hỏi ý kiến Ðức Bênêđictô XVI về một số điều, Ðức Bênêđictô XVI "đã đồng ý."

Ðức Phanxicô không cho biết ngài xin lời khuyên của Ðức Bênêđictô XVI về những quyết định nào, nhưng nói rằng ngài tin rằng "cái chết của Ðức Bênêđictô XVI đã bị công cụ hóa".

Ðức Bênêđictô XVI trị vì từ năm 2005 cho đến khi làm nên lịch sử vào năm 2013 khi trở thành vị giáo hoàng đầu tiên từ chức giáo hoàng sau 600 năm. Ngài đã dành 10 năm cuối đời để nghỉ hưu, sống tại Ðan viện Mater Ecclesiae của Vatican, lâu hơn thời gian ngài giữ chức vụ giáo hoàng.

Ngài qua đời vào ngày 31 tháng 12 (năm 2022) ở tuổi 95, và trong vòng vài ngày sau thông báo, một loạt bài báo và sách đã được xuất bản dường như đã đặt Ðức Bênêđictô XVI và Ðức Phanxicô chống lại nhau.

Trong số các ấn phẩm được phát hành có một cuốn sách tự truyện của thư ký riêng lâu năm của Ðức Bênêđictô XVI, Ðức Tổng Giám Mục người Ðức Georg Ganswein, trong đó Ganswein cho biết Ðức Bênêđictô XVI rất đau lòng trước quyết định của Ðức Thánh Cha Phanxicô vào năm 2021 nhằm hạn chế quyền tham dự Thánh lễ Latinh Truyền thống, cũng như tài liệu năm 2016 của Ðức Phanxicô Amoris Laetitia, một văn kiện đã thận trọng mở cửa cho những người Công Giáo đã ly dị và tái hôn rước lễ.

Ðức Tổng Giám Mục Ganswein cũng cho biết Ðức Giáo Hoàng Phanxicô quả có tham khảo ý kiến của Ðức Bênêđictô XVI về một số vấn đề, nhưng đã ngừng tìm kiếm lời khuyên của ngài sau khi Ðức Bênêđictô XVI thúc giục người kế nhiệm đưa ra "sự phản đối mạnh mẽ và công khai" chống lại "triết học phái tính".

Trong một cuốn sách thuật lại cuộc phỏng vấn của nhà báo Ý Franca Giansoldati, công bố ngay sau khi Ðức Bênêđictô XVI qua đời, Ðức Hồng Y người Ðức Gerhard Muller, cựu bộ trưởng bộ giáo lý của Vatican và là bạn thân của Ðức Bênêđictô XVI, đã buộc tội Ðức Phanxicô.

Trong số những điều khác, Ðức Hồng Y Muller cáo buộc Ðức Phanxicô có một "giới ma thuật" xung quanh ngài gồm những cố vấn đáng ngờ về mặt thần học, không nhất quán trong cách tiếp cận các vụ lạm dụng tình dục và đôi khi bốc đồng trong các phán đoán của ngài. Về điểm cuối cùng đó, Muller trích dẫn trường hợp của Hồng Y người Ý Angelo Becciu, tuyên bố rằng giáo hoàng đã loại bỏ Becciu dựa trên một bài báo đơn độc trên tạp chí.

Không nêu tên cụ thể bất cứ ai, Ðức Phanxicô dường như đã giải quyết những lời chỉ trích như vậy trong các bình luận của mình vào hôm Chúa nhật (mồng 5 tháng 2 năm 2023).

Ðức Phanxicô nói, khi Ðức Bênêđictô XVI qua đời, "Người ta muốn lấy điểm cho phe của họ, họ biến một người tốt như vậy, rất gần gũi với Chúa thành công cụ... một người đã làm quá nhiều, những người đó không có đạo đức, họ là những người thuộc đảng phái, chứ không thuộc Giáo Hội."

"Ở mọi phía, bạn đều thấy xu hướng lập đảng với các quan điểm thần học, và sau đó cổ vũ cho chúng," Ngài nhận định như thế, đồng thời cho biết ngài để mặc những điều như vậy, bởi vì chúng "sẽ tự biến mất".

Ðức Phanxicô cho biết Ðức Bênêđíctô XVI là người mà với ngài "tôi có thể nói về mọi thứ" và dễ dàng trao đổi ý kiến.

Ðức Giáo Hoàng cho biết, "Ngài luôn ở bên cạnh tôi, hỗ trợ và nếu có khó khăn gì, ngài nói với tôi và chúng tôi thảo luận. Không có vấn đề gì". Ðức Phanxicô nói rằng có lúc, một người mà theo ngài, tự cho mình là "nhà thần học vĩ đại", đã phàn nàn về việc Ðức Phanxicô ủng hộ quyền thừa kế trong các cuộc kết hợp dân sự.

Ðáp lại, Ðức Phanxicô cho biết Ðức Bênêđíctô XVI đã triệu tập bốn Hồng Y thần học "cấp cao nhất" để nghiên cứu vấn đề, "và câu chuyện kết thúc ở đó," và họ không thấy có vấn đề gì với lập trường đó.

Ðức Phanxicô cho biết ngài kể lại câu chuyện vì "tôi muốn nói rõ ràng Ðức Bênêđictô XVI là ai," và nhấn mạnh rằng Ðức Bênêđictô XVI không "cay đắng" khi nghỉ hưu, như nhiều người đã miêu tả.

Ðức Giáo Hoàng Phanxicô đã phát biểu khi kết thúc Chuyến thăm Cộng hòa Dân chủ Congo và Cộng hòa Nam Sudan từ ngày 31 tháng 1 đến ngày 5 tháng 2 (năm 2023), nhằm an ủi và động viên người dân của hai quốc gia bị chiến tranh tàn phá này.

Ngài đã cùng đến Nam Sudan với Tổng Giám mục Canterbury, Justin Welby, và Người điều hành Giáo Hội Scotland, Iain Greenshields, cả hai đều đã cùng đi với giáo hoàng trên chuyến bay trở về và tham gia cuộc họp báo trên chuyến bay của ngài.

Ngoài bi kịch xung quanh cái chết của Ðức Bênêđictô XVI, các chủ đề khác được thảo luận bao gồm cuộc chiến đang diễn ra ở Ukraine, việc kết tội hình sự đồng tính luyến ái ở một số quốc gia và các chuyến đi tiềm năng của giáo hoàng trong tương lai.

Về cuộc chiến Ukraine, Ðức Giáo Hoàng Phanxicô cho biết ngài sẵn sàng gặp cả Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy, đồng thời nói rằng ngài muốn đến thăm cả hai quốc gia.

"Nếu tôi không đến Kyiv, đó là vì lúc đó không thể đến Moscow," ngài nói như thế, đồng thời cho biết ngài đang tìm kiếm "một cơ hội nhỏ để đàm phán."

Ngài cũng kêu gọi sự chú ý đến các cuộc xung đột hoàn cầu khác, chẳng hạn như các cuộc chiến đang diễn ra ở Syria, Yemen và Myanmar, nói rằng xung đột Ukraine "không phải là cuộc chiến duy nhất."

Ngài nói, "Có những cuộc chiến quan trọng hơn vì tiếng ồn mà chúng tạo ra, nhưng thế giới đang có chiến tranh, nó đang tự hủy diệt. Chúng ta phải suy nghĩ về điều này một cách nghiêm túc, nó đang tự hủy diệt."

Nói xen vào, Ðức Tổng Giám Mục Welby cho biết "việc chấm dứt cuộc chiến này nằm trong tay của Tổng thống Putin. Ông ấy có thể kết thúc nó bằng việc rút quân và ngừng bắn, sau đó đàm phán về giải pháp lâu dài" nếu ông ấy chọn, nhưng hiện vẫn chưa đưa ra quyết định đó.

Cả Ðức Tổng Giám Mục Welby lẫn Ðức Giáo Hoàng Phanxicô đều ca ngợi vai trò của phụ nữ trong việc cổ vũ hòa bình: Ðức Giáo Hoàng thì ca ngợi nhiều phụ nữ mà ngài đã gặp ở cả Cộng hòa Dân chủ Congo lẫn Nam Sudan, những người đã phải chịu đựng quá nhiều đau khổ do chiến tranh nhưng không đánh mất niềm tin của mình.

Ngài nói, sức mạnh của phụ nữ là điều "chúng ta phải coi trọng, nhưng không phải chỉ để phô trương cho bản thân, một việc xúc phạm đến phụ nữ. Phụ nữ sinh ra là dành cho những điều vĩ đại hơn."

Ngài cũng lên án việc buôn bán vũ khí hoàn cầu, nói rằng nó kéo dài xung đột và kéo dài chiến tranh, dẫn đến sự hủy diệt hơn nữa.

Ngài nói, "Tôi nghĩ rằng ngày nay, trên thế giới, buôn bán vũ khí là bệnh dịch lớn nhất. Có người nói với tôi, nếu họ không bán vũ khí trong một năm, chiến tranh trên thế giới sẽ kết thúc. Tôi không biết điều đó có đúng hay không, nhưng ngày nay đứng đầu là việc bán vũ khí".

Ngài cho biết, sự lan tràn vũ khí cũng thúc đẩy chủ nghĩa bộ lạc, "bạo lực giữa các bộ lạc là do buôn bán vũ khí, và sau đó, họ khai thác đất đai và điều đó gây ra xung đột trong các bộ lạc."

"Ðây là điều ma quái, không có hạn từ nào khác. Nó phá hủy, phá hủy sáng thế, phá hủy con người, nó phá hủy xã hội," ngài nói như thế, và đồng thời lên án hiện tượng trẻ em đi lính ở nhiều nơi, bao gồm cả Cộng hòa Dân chủ Congo.

Về vấn đề đồng tính luyến ái, Ðức Giáo Hoàng, Ðức Tổng Giám Mục Welby và Tổng Ðiều hiệp viên Greenshields đều nhấn mạnh sự cần thiết phải chào đón những người có khuynh hướng đồng tính luyến ái và lên án việc kết tội hình đồng tính luyến ái đang diễn ra ở nhiều quốc gia.

Giáo Hội Công Giáo là giáo hội duy nhất trong số ba giáo hội được đại diện tại cuộc họp báo, một cách nào đó, không cho phép hôn nhân đồng tính, và Bộ Giáo lý Ðức tin của Vatican gần đây cũng đã từ chối ban phép lành cho các cặp đồng tính.

Trong bài phát biểu của mình, Ðức Giáo Hoàng lên án các bậc cha mẹ đuổi con cái ra khỏi nhà vì đồng tính luyến ái, nói rằng, "chúng có quyền ở nhà, những đứa trẻ có khuynh hướng này, bạn không thể đuổi chúng ra khỏi nhà, chúng có quyền đối với việc này."

Ngài cho biết có nhiều quốc gia duy trì luật hình sự chống đồng tính luyến ái, và một số quốc gia đi xa đến mức trừng phạt tội phạm này bằng án tử hình, "hoặc công khai hoặc bưng bít."

"Kết án một người như vậy là một tội lỗi. Ngài nói, kết tội hình hình những người có xu hướng đồng tính luyến ái là một sự bất công, đồng thời nói rằng các vận động hành lang "là một chuyện khác", trong khi những người đồng tính luyến ái "là những con người".

Ðức Tổng Giám Mục Welby lặp lại nhận xét của Ðức Thánh Cha, nói rằng vấn đề này đã là một cuộc thảo luận lớn trong Giáo hội Anh và trong Quốc hội Anh. Ngài nói, Giáo hội Anh gần đây đã thông qua hai nghị quyết về việc kết tội hình sự đồng tính luyến ái.

Mặc dù điều này "không thực sự thay đổi suy nghĩ của nhiều người," Ðức Tổng Giám Mục Welby cho biết vấn đề này sẽ là chủ đề thảo luận chính tại hội đồng chung sắp tới của Giáo hội Anh, trong đó Ðức Tổng Giám Mục Welby nói rằng ngài "chắc chắn sẽ trích dẫn lời của Ðức Thánh Cha," người mà ngài nói đã tóm tắt cách họ cảm thấy "đẹp và chính xác".

Ðức Thánh Cha Phanxicô cũng nói về các kế hoạch tông du sắp tới và sức khỏe của chính ngài, cho biết ngài đang lên kế hoạch cho một chuyến đi đến Ấn Ðộ vào năm 2024, và năm 2023, ngoài chuyến đi đến Lisbon cho Ngày Giới trẻ Thế giới vào tuần đầu tiên của tháng 8 năm 2023, ngài còn có một chuyến đi Marseille dự kiến vào ngày 23 tháng 9 năm 2023.

Ngài nói, có thể ngài sẽ bay thẳng đến Mông Cổ từ Marseille, nhưng ngài nhấn mạnh những kế hoạch đó vẫn chưa phải là cuối cùng. Ðức Giáo Hoàng Phanxicô đã nâng vị Hồng Y đầu tiên của Mông Cổ, Giorgio Maregno, trong công nghị của ngài vào tháng 8 năm 2022.

Nói chung, Ðức Phanxicô cho biết ngài thích đến thăm "các quốc gia nhỏ nhất ở Châu Âu... để biết một chút về 'Châu Âu ẩn giấu', Châu Âu có nhiều nền văn hóa chưa được biết đến. Ðây là sự lựa chọn của tôi, để cố gắng không rơi vào việc hoàn cầu hóa lòng thờ ơ."

Về sức khỏe của mình, Ðức Giáo Hoàng thừa nhận rằng "nó không giống như thời kỳ đầu của triều đại giáo hoàng, đó là sự thật," và đầu gối của ngài tiếp tục gây cho ngài những vấn đề, "nhưng nó đang tiến triển từ từ."

Back to Vietnamese Missionaries in Asia Home Page