Diễn văn của Ðức Thánh Cha Phanxicô
trước Nhà Cầm Quyền,
Xã hội Dân sự và Ngoại giao đoàn
Cuộc tông du Bahrain của Ðức Phanxicô: Diễn văn của Ðức Thánh Cha Phanxicô trước Nhà Cầm Quyền, Xã hội Dân sự và Ngoại giao đoàn.
Vu Van An
Awali (VietCatholic News 03-11-2022) - Ngày 3 tháng 11 năm 2022, Ðức Giáo Hoàng Phanxicô đã đáp máy bay tới tiểu vương quốc Bahrain. Tại Ðiện Sahir, sau khi gặp Quốc Vương Hamad bin Isa Al Khalifa, Ðức Phanxicô đã ngỏ lời với các nhà cầm quyền, đại diện xã hội dân sự và ngoại giao đoàn cạnh vương quốc Bharain.
Sau đây là bản dịch Việt ngữ toàn văn bài diễn văn của Ðức Thánh Cha Phanxicô, dựa vào bản tiếng Anh do Tòa Thánh cung cấp:
Thưa quốc vương, thưa các hoàng thân,
Thưa các thành viên đáng kính của Chính phủ và Ngoại giao đoàn,
Thưa các nhà chức trách tôn giáo và dân sự đáng kính,
Thưa quý bà và qúy ông,
As-salamu alaikum!
Tôi bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới Quốc vương về lời mời thăm Vương quốc Bahrain, sự đón tiếp nồng hậu và ân cần cùng những lời tốt đẹp của Ngài. Tôi chào tất cả qúy vị một cách thân ái nhất. Tôi muốn ngỏ lời thân ái và âu yếm tới tất cả mọi người sống trên đất nước này: tới từng tín hữu và cá nhân cũng như các thành viên của mọi gia đình, điều mà Hiến pháp Bahrain xác định là "cơ sở của xã hội". Với tất cả, tôi bày tỏ niềm vui khi được ở đây giữa qúy vị.
Ở đây, nơi làn nước biển bao quanh những bãi cát sa mạc, và những tòa nhà chọc trời sừng sững mọc lên bên cạnh những khu chợ truyền thống Phương Ðông, những thực tại rất khác nhau cùng hội tụ: cổ xưa và hiện đại hội tụ; sự pha trộn giữa truyền thống và tiến bộ; và trên hết, mọi người từ nhiều nguồn gốc khác nhau tạo ra một bức tranh khảm đặc biệt của cuộc sống. Ðể chuẩn bị cho chuyến thăm của mình, tôi đã tìm hiểu về một "biểu tượng của sức sống" nổi bật ở đất nước này, đó là "Cây sự sống" (Shajarat-al-Hayat). Tôi muốn lấy nó làm nguồn cảm hứng để chia sẻ một vài suy nghĩ với qúy vị. Bản thân cây này là một loài keo hùng vĩ đã tồn tại qua nhiều thế kỷ trong một vùng sa mạc với lượng mưa rất ít. Dường như không thể có một loại cây ở tuổi này lại có thể sống và phát triển trong những điều kiện như vậy. Theo nhiều người, bí mật nằm ở rễ của nó, kéo dài hàng chục mét dưới mặt đất, hút được những lớp nước lắng đọng dưới lòng đất.
Vậy thì là rễ. Vương quốc Bahrain cam kết ghi nhớ và trân trọng quá khứ của mình, một quá khứ nhắc đến một vùng đất vô cùng cổ xưa, nơi mà hàng nghìn năm trước các dân tộc đã tụ đến, bị thu hút bởi vẻ đẹp của nó, đặc biệt là do có nhiều suối nước ngọt đã mang lại cho nó danh tiếng là một địa đường. Vì vậy, vương quốc cổ đại Dilmun được gọi là "vùng đất của sự sống". Khi chúng ta ngoi lên từ cội nguồn rộng lớn đó - trải dài hơn 4,500 năm với sự hiện diện không gián đoạn của con người - chúng ta thấy vị trí địa lý của Bahrain, tài năng và khả năng thương mại của người dân, cùng với các sự kiện lịch sử, đã giúp nó trở thành ngã ba đường như thế nào của sự làm giàu lẫn nhau giữa các dân tộc. Một điều nổi bật trong lịch sử của vùng đất này: nó luôn là nơi gặp gỡ giữa các dân tộc khác nhau.
Trên thực tế, đây là nguồn nước ban sự sống mà ngày nay, nhờ nó, các gốc rễ của Bahrain vẫn tiếp tục được nuôi dưỡng. Sự giàu có lớn nhất của đất nước thể hiện ở sự đa dạng về sắc tộc và văn hóa cũng như sự chung sống hòa bình và lòng hiếu khách truyền thống của người dân. Sự đa dạng không nhạt nhẽo mà bao trùm, là sự giàu có của mọi quốc gia thực sự phát triển. Trên những hòn đảo này, chúng ta có thể chiêm ngưỡng một xã hội tổng hợp, đa sắc tộc và đa tôn giáo, có khả năng vượt qua nguy cơ bị cô lập. Ðiều này rất quan trọng trong thời đại của chúng ta, khi xu hướng hoàn toàn quay vào bản thân mình và các quyền lợi đặc thù của mình ngăn cản việc đánh giá cao tầm quan trọng thiết yếu của tổng thể lớn hơn. Nhiều nhóm quốc gia, sắc tộc và tôn giáo cùng tồn tại ở Bahrain chứng minh rằng chúng ta có thể và phải sống với nhau trong thế giới của chúng ta, nơi, trong những thập niên này, đã trở thành một ngôi làng hoàn cầu. Thật vậy, mặc dù hoàn cầu hóa đã bén rễ nhưng về nhiều mặt, chúng ta vẫn thiếu "tinh thần của một ngôi làng", thể hiện qua lòng hiếu khách, quan tâm đến người khác và tình huynh đệ. Thay vào đó, chúng ta đang chứng kiến một cách đầy lo ngại sâu xa về sự lan rộng ồ ạt của việc thờ ơ và không tin tưởng lẫn nhau, việc gia tăng các thù nghịch và xung đột mà chúng ta đã hy vọng là chuyện của dĩ vãng, và các hình thức chủ nghĩa dân túy, chủ nghĩa cực đoan và chủ nghĩa đế quốc vốn gây nguy hiểm cho an ninh của tất cả mọi người. Bất chấp sự tiến bộ và rất nhiều hình thức thành tựu khoa học và xã hội, sự chênh lệch văn hóa giữa các khu vực khác nhau trên thế giới ngày càng gia tăng, và các thái độ xung đột mang tính hủy diệt được ưu tiên hơn là các cơ hội thuận lợi để gặp gỡ có thành quả.
Thay vào đó, chúng ta hãy nghĩ tới Cây Sự Sống, biểu tượng của qúy vị, và chúng ta hãy mang nguồn nước của tình huynh đệ tới các sa mạc khô cằn của sự chung sống của con người. Ước chi chúng ta đừng bao giờ để cho những cơ hội gặp gỡ giữa các nền văn minh, tôn giáo và văn hóa bị tan biến, hay cội nguồn của nhân tính chúng ta trở nên khô héo và không còn sự sống! Chúng ta hãy làm việc với nhau! Chúng ta hãy làm việc để phục vụ sự đoàn kết và hy vọng! Tôi ở đây, trong vùng đất của Cây Sự sống này, như một người gieo mầm hòa bình, để trải nghiệm những ngày gặp gỡ này và tham gia Diễn đàn đối thoại giữa Ðông và Tây vì mục tiêu chung sống hòa bình của con người. Ngay lúc này, tôi xin cảm ơn những người bạn đồng hành của tôi, đặc biệt các vị đại diện các tôn giáo. Những ngày này đánh dấu một giai đoạn quý giá trong hành trình hữu nghị vốn đã tăng cường trong những năm gần đây với các nhà lãnh đạo tôn giáo Hồi giáo khác nhau, một hành trình huynh đệ, dưới cái nhìn của thiên đàng, tìm cách phát huy hòa bình trên trái đất.
Về vấn đề này, tôi bày tỏ sự đánh giá cao đối với các Hội nghị Quốc tế và khả năng gặp gỡ mà Vương quốc này tổ chức và cổ vũ, đặc biệt nhấn mạnh đến các chủ đề tôn trọng, khoan dung và tự do tôn giáo. Ðây là những chủ đề căn bản, được công nhận bởi Hiến pháp của đất nước, trong đó nói rằng "sẽ không có sự phân biệt đối xử... trên cơ sở giới tính, nguồn gốc, ngôn ngữ, tôn giáo hoặc tín ngưỡng" (Ðiều 18), rằng "tự do lương tâm là tuyệt đối", và rằng "nhà nước bảo đảm quyền bất khả xâm phạm của việc thờ phượng" (Ðiều 22). Trên hết, đó là những cam kết cần được thực hành liên tục để tự do tôn giáo được trọn vẹn chứ không bị giới hạn vào quyền tự do thờ phượng; để phẩm giá bình đẳng và cơ hội bình đẳng sẽ được công nhận cụ thể cho mỗi nhóm và cho mọi cá nhân; để không có hình thức phân biệt đối xử nào tồn tại và các quyền căn bản của con người không bị vi phạm nhưng được cổ vũ. Tôi nghĩ trước hết đến quyền được sống, cần phải bảo đảm quyền này luôn luôn, kể cả đối với những người bị trừng phạt, những người không nên bị lấy đi mạng sống.
Chúng tã hãy quay trở lại với Cây Sự sống. Theo thời gian, nhiều nhánh với kích thước khác nhau của nó đã tạo ra những tán lá phong phú, do đó làm tăng chiều cao và bề rộng của cây. Ở đất nước này, chính sự đóng góp của rất nhiều cá nhân từ các dân tộc khác nhau đã giúp tăng năng suất đáng kể. Ðiều này đã được thực hiện bằng cách nhập cư. Vương quốc Bahrain tự hào một trong những mức độ nhập cư cao nhất trên thế giới: khoảng một nửa dân số cư trú là người nước ngoài, làm việc một cách hiển nhiên cho sự phát triển của một quốc gia mà ở đó, mặc dù bỏ lại quê hương ở đàng sau, họ vẫn cảm thấy như đang ở nhà. Ðồng thời, chúng ta phải thừa nhận rằng ở thế giới của chúng ta, tỷ lệ thất nghiệp vẫn ở mức quá cao, và phần lớn lao công trên thực tế đang hạ giá nhân phẩm. Ðiều này không chỉ dẫn đến nguy cơ mất ổn định xã hội nghiêm trọng, mà còn là mối đe dọa đối với nhân phẩm. Vì lao động không chỉ cần thiết để kiếm kế sinh nhai mà còn là quyền không thể thiếu để phát triển toàn diện bản thân và hình thành một xã hội thực sự nhân ái.
Từ đất nước quá hấp dẫn với những cơ hội việc làm mà nó mang lại, tôi muốn kêu gọi sự chú ý một lần nữa đến cuộc khủng hoảng lao động hoàn cầu. Lao động quý như cơm bánh; giống như cơm bánh, nó thường bị thiếu, và cũng thường là một thứ cơm bánh bị nhiễm độc, vì nó nô dịch con người. Trong cả hai trường hợp, điều trọng tâm là đàn ông và đàn bà, những người thay vì là cùng đích thánh thiêng, bất khả xâm phạm và là mục tiêu của việc làm, đã bị giản lược chỉ còn là phương tiện sản xuất của cải. Chúng ta hãy bảo đảm để các điều kiện làm việc ở mọi nơi được an toàn và xứng đáng, phát huy hơn là cản trở sự phát triển văn hóa và tinh thần của mọi người; và chúng phục vụ để thăng tiến sự gắn kết xã hội, vì lợi ích của cuộc sống chung và sự phát triển của mỗi quốc gia (xem Gaudium et Spes, 9, 27, 60, 67).
Bahrain có thể tự hào về những đóng góp đáng kể của mình trong lĩnh vực này: Thí dụ, tôi nghĩ tới trường học đầu tiên dành cho phụ nữ được thành lập ở Vùng Vịnh và việc xóa bỏ chế độ nô lệ. Có thể nó sẽ là một ngọn hải đăng trong khu vực về việc cổ vũ quyền bình đẳng và điều kiện cải thiện cho người lao động, phụ nữ và giới trẻ, đồng thời bảo đảm việc tôn trọng và quan tâm đến tất cả những người cảm thấy ở bên lề xã hội hơn cả, chẳng hạn như người nhập cư và tù nhân. Vì một sự phát triển đích thực, nhân ái và toàn vẹn được đo lường trên hết bằng sự quan tâm được biểu lộ với họ.
Cây Sự Sống, vươn lên từ cảnh sa mạc, cũng khiến tôi nghĩ đến hai lĩnh vực quan trọng đối với mọi người, nhưng thách thức trên hết những ai, trong vai trò quản trị, có trách nhiệm phục vụ lợi ích chung. Ðầu tiên, là vấn đề môi trường. Bao nhiêu cây cối bị đốn hạ, bao nhiêu hệ sinh thái bị tàn phá, bao nhiêu biển cả bị ô nhiễm bởi lòng tham vô độ của con người, rồi quay lại cắn xé chúng ta! Chúng ta hãy làm việc không mệt mỏi để đối đầu với tình huống khẩn cấp gay cấn này và đưa ra những quyết định cụ thể và có tầm nhìn xa, khơi nguồn cảm hứng từ mối quan tâm đến các thế hệ sắp tới, trước khi quá muộn và tương lai của họ bị tổn hại! Mong sao Hội nghị về biến đổi khí hậu của Liên hợp quốc (COP27) sẽ diễn ra tại Ai Cập vài ngày tới đánh dấu một bước tiến trong vấn đề này!
Thứ hai, Cây Sự Sống, có rễ cắm sâu trong lòng đất, cung cấp nước quan trọng cho thân cây, từ thân cây lên cành và sau đó là những chiếc lá cung cấp oxy cho các sinh vật, khiến tôi nghĩ đến ơn gọi của con người chúng ta, ơn gọi của mỗi người đàn ông và đàn bà trên trái đất, để làm cho cuộc sống thăng hoa. Tuy nhiên, ngày nay chúng ta ngày càng chứng kiến những hành động và mối đe dọa gây chết người. Tôi đặc biệt nghĩ đến thực tại quái dị và vô nghĩa của chiến tranh, một thứ gieo rắc khắp nơi sự hủy diệt và bóp chết hy vọng. Chiến tranh làm xuất hiện những điều tồi tệ nhất trong con người: ích kỷ, bạo lực và bất lương. Vì chiến tranh, mọi cuộc chiến tranh, mang đến cái chết cho sự thật. Chúng ta hãy bác bỏ luận lý học của vũ khí và thay đổi hướng đi, chuyển các khoản chi tiêu quân sự khổng lồ sang đầu tư vào việc chống lại nạn đói và tình trạng thiếu y tế và giáo dục. Tôi rất đau buồn vì tất cả những tình huống xung đột này. Khi khảo sát Bán đảo Ả Rập, nơi có các quốc gia mà tôi chào đón bằng sự tôn trọng chân thành, suy nghĩ của tôi hướng về Yemen một cách đặc biệt và chân thành, bị giằng xé bởi một cuộc chiến bị lãng quên, giống như mọi cuộc chiến, vấn đề không phải là chiến thắng mà chỉ là thất bại cay đắng cho tất cả mọi người. Trong các lời cầu nguyện của tôi, tôi đặc biệt nhớ đến dân thường, trẻ em, người già và người bệnh. Và tôi cầu xin: Hãy chấm dứt cuộc đụng độ vũ khí! Hãy kết thúc cuộc đụng độ của vũ khí! Hãy kết thúc cuộc đụng độ của vũ khí! Chúng ta hãy cam kết, ở mọi nơi và một cách cụ thể, sẽ xây dựng hòa bình!
Tuyên bố của Vương quốc Bahrain thừa nhận về vấn đề này rằng, "đức tin tôn giáo là một phước lành cho tất cả nhân loại và là nền tảng cho hòa bình trên thế giới". Tôi ở đây hôm nay với tư cách là một tín hữu, một Kitô hữu, một con người và như một người hành hương hòa bình, bởi vì ngày nay, hơn bao giờ hết, ở khắp mọi nơi, chúng ta được kêu gọi cam kết nghiêm túc với công việc xây dựng hòa bình. Do đó, thưa quốc vương, các hoàng thân, các nhà chức trách và bạn bè đáng kính, tôi xin lấy làm của mình và chia sẻ với qúy vị, như niềm hy vọng và lời cầu nguyện của tôi cho những ngày tôi rất mong đợi trong chuyến thăm Vương quốc Bahrain, một đoạn văn tốt đẹp của cùng một Tuyên bố. Nó viết như sau: "Chúng tôi cam kết làm việc cho một thế giới nơi mọi người có niềm tin chân thành cùng nhau từ chối những gì gây chia rẽ chúng ta và thay vào đó tập trung vào việc cử hành và mở rộng điều nối kết chúng ta". Ước mong được như vậy, với sự chúc phúc của Ðấng Tối Cao! Shukran! [Cảm ơn qúy vị!]