Kazakhstan,
đất nước của sự gặp gỡ và đối thoại
Tiếp kiến chung của Ðức Thánh cha: Kazakhstan, đất nước của sự gặp gỡ và đối thoại.
G. Trần Ðức Anh, O.P.
Vatican (RVA News 21-09-2022) - Sáng thứ Tư, ngày 21 tháng Chín năm 2022, vì số tín hữu đông đảo hơn, nên lần đầu tiên từ đầu mùa hè đến nay, Ðức Thánh cha Phanxicô đã tiếp kiến chung gần 20,000 tín hữu hành hương, tại Quảng trường thánh Phêrô.
Lúc gần 9 giờ, Ðức Thánh cha đi xe díp mui trần tiến ra quảng trường, đi qua các lối đi để chào thăm các tín hữu tụ tập tại đây.
Lên đến bục cao trên thềm Ðền thờ, Ðức Thánh cha làm dấu thánh giá, với lời chào phụng vụ để mở đầu buổi tiếp kiến. Rồi tám giáo dân độc viên lần lượt đọc một đoạn Tông đồ Công vụ, đoạn 10 (34-36):
"Bấy giờ ông Phêrô lên tiếng nói: "Quả thật, tôi biết rõ Thiên Chúa không thiên vị người nào. Nhưng hễ ai kính sợ Thiên Chúa và ăn ngay ở lành, thì dù thuộc bất cứ dân tộc nào, cũng đều được Người tiếp nhận. Người đã gửi đến cho con cái nhà Israel lời loan báo Tin mừng bình an, nhờ Ðức Giêsu Kitô là Chúa của mọi người".
Bài giáo lý
Trong phần huấn dụ tiếp đó, Ðức Thánh cha tạm ngưng loạt bài về sự phân định để kể lại chuyến tông du ngài mới thực hiện tại Kazakhstan.
Ðức Thánh cha nói:
Anh chị em thân mến, chào anh chị em!
Tuần qua, từ thứ Ba đến thứ Năm, tôi đã đến Kazakhstan, một nước rất rộng ở Trung Á, nhân dịp Hội nghị lần thứ VII các vị lãnh đạo tôn giáo thế giới và truyền thống. Tôi tái bày tỏ với Tổng thống và các vị lãnh đạo chính quyền của Kazakhstan lòng biết ơn của tôi vì sự tiếp đón nồng nhiệt đã dành cho tôi và vì sự dấn thân quảng đại trong việc tổ chức. Tôi cũng chân thành cám ơn các giám mục và tất cả các cộng tác viên, nhất là về niềm vui tôi đã có được vì có thể gặp gỡ và nhìn thấy tất cả mọi người cùng nhau.
Hội nghị các vị lãnh đạo tôn giáo
Như tôi đã nói, động lực chính của chuyến viếng thăm là để tham dự Hội nghị các vị lãnh đạo tôn giáo thế giới và truyền thống. Sáng kiến này đã được chính quyền Kazakhstan tiến hành từ 20 năm nay, một nước được coi là như nơi gặp gỡ và đối thoại, trong trường hợp này, ở bình diện tôn giáo, vì thế, được coi như một nước giữ vai chính trong việc thăng tiến hòa bình và tình huynh đệ nhân loại. Ðiều này có nghĩa là đặt các tôn giáo ở trung tâm sự dấn thân xây dựng một thế giới, trong đó người ta lắng nghe nhau và tôn trọng nhau trong sự khác biệt. Và điều này phải được thừa nhận là do chính phủ Kazakhstan, sau khi được giải thoát khỏi cái gông của chế độ vô thần, nay chính phủ đề nghị một con đường văn minh, liên kết chính trị với tôn giáo, không lẫn lộn nhau và cũng không tách biệt nhau, minh bạch lên án những thái độ cực đoan và duy căn. Ðó là một lập trường quân bình và hiệp nhất.
Tiền thân của Hội nghị liên tôn
Hội nghị đã thảo luận và thông qua Tuyên ngôn chung kết, muốn tiếp tục Tuyên ngôn đã được ký kết tại Abu Dhabi hồi tháng Hai năm 2019, về tình huynh đệ. Tôi hài lòng giải thích bước tiến này như một thành quả của một hành trình đi từ xa: tôi nghĩ đến cuộc gặp gỡ lịch sử liên tôn về hòa bình do thánh Gioan Phaolô II triệu tập tại Assisi hồi năm 1986; tôi nghĩ đến cái nhìn sáng suốt của thánh Gioan Phaolô II và thánh Phaolô VI; và cả cái nhìn của những vĩ nhân thuộc các tôn giáo khác, - chỉ cần nhớ đến Mahatma Gandhi. Nhưng làm sao không nhớ đến bao nhiêu vị tử đạo nam nữ, thuộc mọi lứa tuổi, ngôn ngữ và quốc gia, đã trả giá bằng chính mạng sống mình vì lòng trung thành với Thiên Chúa của hòa bình và tình huynh đệ? Chúng ta biết điều đó: những lúc long trọng tuy quan trọng, nhưng tiếp đó phải có sự dấn thân hằng ngày, làm chứng tá cụ thể xây dựng một thế giới tốt đẹp hơn cho tất cả mọi người.
Gặp gỡ chính quyền
Ngoài hội nghị, cuộc viếng thăm này cũng là dịp để tôi gặp gỡ chính quyền Kazakhstan và Giáo hội sống tại nước này.
Sau khi viếng thăm Tổng thống, vị mà tôi tái cám ơn lòng tử tế, chúng tôi đã đến Hội trường hòa nhạc mới. Tại đây, tôi đã có thể nói với các vị lãnh đạo chính quyền, đại diện của xã hội dân dự và ngoại giao đoàn. Tôi đã làm nổi bật ơn gọi của Kazakhstan là một nước gặp gỡ: thực vậy, tại đây có khoảng 150 nhóm chủng tộc, nói hơn 80 thứ tiếng. Ơn gọi này, là do đặc tính địa lý và lịch sử của nước này, đã được đón nhận và theo đuổi như một con đường đáng được khích lệ và nâng đỡ. Như tôi đã cầu mong có thể tiếp tục kiến tạo một nền dân chủ ngày càng trưởng thành hơn, có khả năng đáp ứng thực sự những nhu cầu của toàn thể xã hội. Ðó là một trách vụ cam go, đòi thời gian, nhưng ngay từ bây giờ phải nhìn nhận rằng Kazakhstan đã thực hiện những chọn lựa rất tích cực, như từ khước các võ khí hạt nhân và chọn những chính sách năng lượng và môi trường tốt đẹp. Ðây là một điều can đảm. Trong lúc này có cuộc chiến tranh bi thảm khiến một số người nghĩ đến các võ khí hạt nhân, là một điều điên rồ, nước này đã bắt đầu không chấp nhận các võ khí hạt nhân.
Gặp Giáo hội địa phương
Về Giáo hội, tôi vui mừng gặp gỡ một cộng đoàn những người hài lòng, vui tươi, hăng say. Các tín hữu ít ỏi tại đất nước rộng lớn này. Nhưng tình trạng này, nếu được sống với niềm tin, có thể mang lại những hoa trái Tin mừng: nhất là mối phúc là người bé nhỏ, là men, muối đất và ánh sáng, chỉ trông cậy vào Chúa và chứ không cậy dựa vào hình thức quan trọng nào về mặt con người. Ngoài ra, sự thưa thớt về số lượng mời gọi phát triển những mối quan hệ với các Kitô hữu thuộc các hệ phái khác, và cả tình huynh đệ với tất cả mọi người. Vì vậy, tuy là đoàn chiên bé nhỏ, nhưng cởi mở, không khép kín, không ở thế thủ, cởi mở và tín thác nơi hoạt động của Chúa Thánh Linh, Ðấng tự do thổi nơi nào Ngài muốn. Chúng tôi đã tưởng niệm các vị tử đạo thuộc dân thánh của Chúa, những người nam nữ đã chịu đau khổ rất nhiều vì đức tin trong thời gian dài bị bách hại.
Với đoàn chiên bé nhỏ nhưng vui tươi ấy, chúng tôi đã cử hành thánh lễ cũng tại Nur-Sultan, ở quảng trường khu Triển Lãm 2017, có những kiến trúc siêu hiện đại bao quanh. Hôm đó là lễ suy tôn thánh giá. Và điều này làm chúng ta suy nghĩ: trong một thế giới trong đó sự tiến bộ và thụt lùi trộn lấy nhau, thánh giá Chúa Kitô vẫn là neo cứu độ: dấu chỉ hy vọng không làm chúng ta thất vọng vì được thiết lập trên tình yêu Thiên Chúa, Ðấng từ bi và trung tín. Chúng tôi cảm tạ Chúa vì chuyến viếng thăm này, và cầu nguyện để biến cố này mang lại thành quả phong phú cho tương lai của Kazakhstan và cho đời sống Giáo hội tại đất nước này.
Chào thăm và kêu gọi
Buổi tiếp kiến được nối tiếp với phần tóm tắt bài giáo lý và chào thăm các nhóm hành hương.
Bằng tiếng Anh, Ðức Thánh cha đặc biệt nhắc đến các tín hữu đến từ Anh quốc, Ðan Mạch, Na Uy, Jerusalem và Hoa Kỳ, cách riêng các chủng sinh mới tại Học viện Anh quốc bắt đầu thời gian thụ huấn ở Roma.
Ðức Thánh cha chào thăm các tín hữu Ba Lan và cám ơn họ vì đã cầu nguyện cho ngài trong chuyến viếng thăm tại Kazakhstan. Ngài cũng đặc biệt chào thăm các tham dự viên lễ kỷ niệm 40 năm thành lập Quỹ Gioan Phaolô II, do vị tiền nhiệm của ngài sáng lập và nói: "Tôi cám ơn anh chị em vị sự hiện diện và khích lệ anh chị em phổ biến tại các nơi trên thế giới gia sản tinh thần, noi gương đời sống thánh thiện của người".
Khi chào bằng tiếng Ý, Ðức Thánh cha nhắc đến các tham dự viên khoa học do Ðại học Thánh Giá của Giám hạt Opus Dei tổ chức, các thừa sai bác ái ngành chiêm niệm và các nữ tu Ðức Bà Thánh Tâm, đang nhóm tổng tu nghị.
Ðức Thánh cha cũng nhắc nhớ ngày 21 tháng Chín, là ngày thế giới các bệnh nhân Alzheimer, suy thoái não bộ. Bao nhiêu người bị bệnh này và thường bị đẩy ra ngoài lề cuộc sống xã hội. Ðức Thánh cha nói: "Chúng ta hãy cầu nguyện cho các bệnh nhân này và gia đình họ cũng như cho những người săn sóc họ, để họ ngày càng được nâng đỡ. Tôi cũng xin cầu cho những người nam nữ phải chạy thận nhân tạo và cấy ghép, có các đại diện ở đây".
Ðức Thánh cha không quên kêu gọi mọi người cầu nguyện cho đất nước Ucraina, tiếp tục chịu đau thương vì chiến tranh, và cũng kể lại cú điện thoại hôm 20 tháng Chín của Ðức Hồng y Krajewski, Bộ trưởng Bác ái, là người đã được Ðức Thánh cha gửi đến Ucraina lần thứ tư để viếng thăm và ủy loại dân chúng. Ðức Hồng y kể lại cuộc viếng thăm và cầu nguyện tại những hố mộ tập thể ở thành phố Izium.
Và sau cùng, như thường lệ, Ðức Thánh cha nghĩ đến những người già, các bệnh nhân, người trẻ và các đôi tân hôn. Ngài nói: "Lễ kính thánh Matthêu mà Giáo hội hoàn vũ cử hành hôm nay, 21 tháng Chín, là dịp để tôi nhắn nhủ mọi người hãy học nơi trường của Tin mừng. Anh chị em sẽ tìm được trong Lời Chúa Kitô ánh sáng và sự nâng đỡ cho hành trình của anh chị em".
Buổi tiếp kiến chung kết thúc với kinh Lạy Cha và phép lành của Ðức Thánh cha.