"Thánh Giuse giúp chết lành"
Tiếp kiến chung của Ðức Thánh cha: Niềm tin nơi sự phục sinh giúp chúng ta đối diện với cái chết mà không sợ hãi.
"Thánh Giuse giúp chết lành"
G. Trần Ðức Anh, O.P.
Vatican (RVA News 09-02-2022) - Sáng thứ Tư, ngày 09 tháng Hai năm 2022 đã có hơn 500 tín hữu hành hương đến tham dự buổi tiếp kiến chung của Ðức Thánh cha Phanxicô, bắt đầu lúc quá 9 giờ, tại Ðại thính đường Phaolô VI ở nội thành Vatican. Ðây là buổi tiếp kiến chung thứ sáu kể từ đầu năm 2022.
Như thường lệ, sau khi Ðức Thánh cha làm dấu thánh giá khai mạc, mọi người đã nghe tám nhân viên tại Tòa Thánh đọc bằng tám thứ tiếng đoạn Tin mừng theo thánh Matthêu (25,42.45-47):
[Chúa Giêsu nói với các môn đệ:] "Các con hãy tỉnh thức vì các con không biết ngày nào Chúa sẽ đến. [...]. Vì thế ai là đầy tớ trung tín và khôn ngoan mà chủ đặt làm đầu các gia nhân của ông để cho họ lương thực đúng giờ? Phúc cho đầy tớ nào khi chủ về thấy đang làm như vậy! Thực, Thầy bảo các con: ông sẽ đặt đầy tớ ấy đảm trách tất cả các tài sản của ông".
Bài giáo lý
Trong bài huấn giáo tiếp đó, Ðức Thánh cha tiếp tục loạt bài về thánh Giuse. Bài thứ mười một này mang tựa đề: "Thánh Giuse giúp chết lành".
Mở đầu bài huấn dụ, Ðức Thánh cha nói:
Anh chị em thân mến, chào anh chị em!
Trong bài giáo lý tuần trước, được khích lệ nhờ gương của thánh Giuse, chúng ta đã suy tư về ý nghĩa "các thánh thông công", hay cộng đồng hiệp thông của các thánh. Hôm nay đi từ điều đó, tôi muốn đào sâu lòng sùng mộ đặc biệt của dân Chúa vốn có đối với thánh Giuse, như vị bổn mạng giúp chết lành. Ðây là một lòng sùng mộ nảy sinh từ tư tưởng thánh Giuse qua đời với sự giúp đỡ của Ðức Mẹ Maria và Chúa Giêsu, trước khi Chúa rời nhà ở Nazareth.
Giáo huấn của Ðức Giáo hoàng Biển Ðức XV
Cách đây một thế kỷ, Ðức Giáo hoàng Biển Ðức XV đã viết rằng: "Qua thánh Giuse, chúng ta đi thẳng tới Mẹ Maria, và qua Mẹ Maria, là nguồn mạch mọi sự thánh thiện, chúng ta đến cùng Chúa Giêsu". Và khi khuyến khích các việc đạo đức kính thánh Giuse, Ðức Giáo hoàng Biển Ðức XV đặc biệt nhấn mạnh điều này: "Thánh Giuse đáng được coi là vị phù hộ hữu hiệu nhất của những người sắp qua đời, vì đã trút hơi thở cuối cùng với sự giúp đỡ của Chúa Giêsu và Mẹ Maria, nên nhiệm vụ của các vị chủ chăn thánh là dạy và giúp đỡ [...], các hội đạo đức được thành lập để cầu xin thánh Giuse giúp đỡ những người sắp qua đời, như những hội "Chết Lành", hội "Thánh Giuse Qua Ðời" và hội "Giúp những người hấp hối" (Tự Sắc 'Bonum sane', 25-7-1920).
Thời sự của sự chết
Anh chị em thân mến, có lẽ có người nghĩ rằng ngôn ngữ và đề tài này chỉ là một tàn tích quá khứ, nhưng trong thực tế tương quan của chúng ta với sự chết không bao giờ thuộc về quá khứ, nhưng luôn luôn là hiện tại.
"Cách đây vài ngày, Ðức Giáo hoàng Biển Ðức XVI, khi nói về bản thân, đã nói là ngài đứng trước cánh cửa u tối của sự chết. Thật là đẹp khi cám ơn Ðức Giáo hoàng đã có sự sáng suốt như thế, 95 tuổi, khi nói với chúng ta điều này: "Tôi đứng trước sự đen tối của cái chết". Thật là một lời khuyên tốt đẹp ngài để cho chúng ta".
Nền văn hóa gọi là "an sinh" tìm cách loại bỏ thực tại sự chết, nhưng đại dịch Coronavirus đã làm cho nó càng nổi bật một cách bi thảm. Bao nhiêu anh chị em đã mất những người thân yêu mà không thể ở cạnh họ, và điều này càng làm cho cái chết trở nên khó chấp nhận và xử lý.
Dầu vậy, nơi nhiều người, người ta tìm mọi cách đẩy xa tư tưởng về sự giới hạn của chúng ta, nuôi ảo tưởng loại bỏ khỏi sự chết quyền năng của nó và xua đuổi sự sợ hãi. Nhưng đức tin Kitô không phải là một cách thức xua đuổi sợ chết, nhưng đúng hơn đức tin giúp chúng ta đương đầu với cái chết.
Vai trò sự phục sinh của Chúa Giêsu
Ánh sáng đích thực soi chiếu mầu nhiệm sự chết đến từ sự phục sinh của Chúa Kitô. Thánh Phaolô đã viết: "Giờ đây, nếu chúng ta rao giảng rằng Chúa Kitô đã sống lại từ cõi chết, làm sao một số người trong anh chị em có thể nói rằng không có sự sống lại từ cõi chết? Nếu không có sự sống lại, thì cả Chúa Kitô cũng không sống lại! Và nếu Chúa Kitô không sống lại thì việc rao giảng của chúng ta là vô ích và cả đức tin của anh chị em cũng vô ích" (1 Cr 15,12-14).
Anh chị em thân mến, chỉ khi đi từ niềm tin nơi sự phục sinh chúng ta mới có thể đối diện với vực thẳm của cái chết mà không bị sợ hãi đè bẹp. Hơn nữa, chúng ta có thể ủy cho sự chết một vai trò tích cực. Thực vậy, khi nghĩ đến cái chết, được mầu nhiệm Chúa Kitô soi sáng, giúp nhìn toàn thể cuộc sống với một cái nhìn mới. Tôi chưa hề thấy đằng sau một xe tang có một xe chở đồ dọn nhà! Thật là một điều vô nghĩa khi tích trữ nếu một ngày kia chúng ta sẽ chết. Ðiều chúng ta phải tích trữ là đức bác ái, là khả năng chia sẻ, không dửng dưng trước những nhu cầu của người khác. Hoặc có ý nghĩa gì khi cãi lẫy với một người anh em, chị em, bạn hữu, một người thân trong gia đình hoặc một người đồng bào, nếu một ngày kia chúng ta sẽ chết? Ðứng trước cái chết, bao nhiêu vấn đề được điều chỉnh lại. Thật là tốt khi chết được hòa giải, không để lại oán hận và không nuối tiếc!
Hai thái độ trước cái chết
Tin mừng nói với chúng ta rằng cái chết đến như kẻ trộm và dù chúng ta có tìm cách kiểm soát giờ chết, tự xếp đặt chính cái chết của chúng ta, nó vẫn là một biến cố chúng ta phải để ý và đề ra những chọn lựa.
Có hai nhận xét vẫn còn đứng vững đối với chúng ta là các Kitô hữu. Thứ nhất là chúng ta không thể tránh cái chết, và chính vì thế sau khi làm tất cả những gì ta có thể, xét về mặt con người, để săn sóc người bệnh, thật là điều vô luân nếu cứ miệt mài trị liệu. (Xc Sách GL CG, n.2278).
Trái lại, nhận xét thứ hai liên quan đến chất lượng của chính cái chết, đau đớn, khổ đau. Thực vậy, chúng ta phải biết ơn vì tất cả trợ giúp qua đó y khoa đang cố gắng mang lại, để qua những biện pháp gọi là trị liệu chống đau, mỗi người sẵn sàng sống giai đoạn chót trong cuộc đời, có thể làm một cách hợp với con người bao nhiêu có thể. Nhưng chúng ta phải chú ý đừng lẫn lộn sự giúp đỡ này với những điều không thể chấp nhận được, đưa tới sự kết liễu sinh mạng người bệnh. Chúng ta phải đồng hành với sự chết, nhưng không tạo nên cái chết hoặc giúp tự tử. Tôi nhắc nhở rằng cần luôn dành ưu tiên cho quyền được săn sóc và chữa trị cho tất cả mọi người, để những người yếu thế nhất, đặc biệt những người già và người bệnh không bao giờ bị loại bỏ. Thực vậy, sự sống là một quyền, chứ không phải cái chết, sự chết cần phải đón nhận chứ không phải tạo nên nó. Ðó là nguyên tắc luân lý đạo đức liên quan tới tất cả mọi người chứ không phải chỉ liên hệ tới các Kitô hữu hay tín hữu mà thôi.
Cầu nguyện
Ước gì thánh Giuse giúp đỡ chúng ta sống mầu nhiệm cái chết một cách tốt đẹp hết sức. Ðối với một Kitô hữu chết lành là một kinh nghiệm về lòng thương xót của Thiên Chúa, Ðấng gần gũi với chúng ta cả trong giờ phút cuối cùng của đời sống chúng ta. Cả trong kinh Kính mừng, chúng ta cũng cầu xin Ðức Mẹ gần gũi chúng ta trong giờ lâm tử. Chính vì thế, tôi muốn kết thúc, xin tất cả mọi người cùng đọc một kinh Kính mừng cho những người đang hấp hối và những người đang chịu tang...
Rồi Ðức Thánh cha cùng mọi người đọc một kinh Kính mừng.
Chào thăm và nhắn nhủ
Bài huấn dụ bằng tiếng Ý trên đây của Ðức Thánh cha được các thông dịch viên lần lượt tóm lược trong các thứ tiếng khác nhau, kèm theo lời chào thăm của Ðức Thánh cha.
Với các tín hữu Ba Lan, Ðức Thánh cha mời gọi họ cầu nguyện, nhờ lời chuyển cầu của thánh Giuse cho các bệnh nhân được bình phục, những người lạc đường được cảm nghiệm sự hoán cải và an bình, và cầu cho tất cả các tín hữu trong giờ về Nhà Cha, được ơn chết lành.
Kêu gọi
Bằng tiếng Ý, Ðức Thánh cha ngỏ lời tất cả các cộng đoàn đã hưởng ứng lời kêu gọi của ngài, tổ chức các buổi cầu nguyện cho hòa bình tại Ucraina. Ðức Thánh cha khích lệ sáng kiến tái triệu tập các lãnh tụ thuộc nhóm Normandia, gồm Ðức, Nga, Ucraina và Pháp để tìm phương thế vượt thắng những căng thẳng tại biên giới Ucraina và Nga. Ðức Thánh cha cũng tái lên án chiến tranh là sự điên rồ.
Ðức Thánh cha nhắc nhở ngày 11 tháng Hai tới đây, lễ Ðức Mẹ Lộ Ðức, cũng là ngày Thế giới các bệnh nhân. Ngài kêu gọi cầu nguyện cho các bệnh nhân, các bác sĩ, y tá và nhân viên y tế.
Ðức Thánh cha chào thăm cộng đoàn chủng viện miền Potenza, nam Ý được các giám mục miền Basilicata hướng dẫn, và các tu sĩ dòng Phanxicô, tỉnh dòng Puglia và Molise.
Sau cùng, Ðức Thánh cha chào thăm những người cao niên, các bạn trẻ và các đôi tân hôn. Ngài nhắc nhở rằng ngày 11 tháng Hai tới đây chúng ta cử hành Lễ Ðức Mẹ Lộ Ðức: "Tôi cầu chúc mỗi người noi gương Ðức Mẹ hoàn toàn sẵn sàng đối với thánh ý Chúa. Ước gì tấm gương và sự chuyển cầu của Ðức Mẹ khích lệ củng cố chứng tá Tin mừng của anh chị em."
Buổi tiếp kiến chung của Ðức Thánh cha được kết thúc với kinh Lạy Cha và phép lành của Ðức Thánh cha.