Qui luật Tòa Thánh về sự cộng tác
giữa Giáo hội và tòa án đời
Qui luật Tòa Thánh về sự cộng tác giữa Giáo hội và tòa án đời.
G. Trần Ðức Anh, O.P.
Warsaw (RVA News 23-01-2022) - Tòa Sứ thần Tòa Thánh tại Ba Lan đã gửi tới các giám mục nước này bản qui luật chi tiết về các nguyên tắc cộng tác giữa Giáo hội và hệ thống tư pháp của các chính phủ đời, theo lời thỉnh cầu của Hội đồng Giám mục Ba Lan.
Trong thời gian qua, Ủy ban nhà nước Ba Lan điều tra về các vụ lạm dụng tính dục trẻ vị thành niên trong Giáo hội Công giáo tại nước này, đã thỉnh cầu các giám mục mở văn khố cho Ủy ban cứu xét. Tuy nhiên, Hội đồng Giám mục Ba Lan cho biết vì các giáo phận và dòng tu cứu xét và xét xử các vụ đó, theo sự thừa ủy của Bộ Giáo lý đức tin, nên nếu Ủy ban nhà nước muốn các tài liệu đó thì phải liên hệ với Tòa Thánh, theo thể thức xin trợ giúp tư pháp quốc tế giữa các quốc gia.
Trong thời gian qua, Tòa Sứ thần Tòa Thánh ở Varsava đã gửi đến các giám mục Ba Lan bản "Chỉ nam về sự cộng tác với hệ thống tư pháp đời" cùng với các "Thông tư của Hội đồng Tòa Thánh về các văn bản luật".
Các văn kiện cho biết cần có sự cộng tác giữa các cơ quan của Giáo hội và các cơ quan tư pháp của chính phủ và có thể cung cấp cho chính quyền các tài liệu pháp lý liên quan đến các vụ án đang tiến hành tại các giáo phận và dòng tu, tuy phải tôn trọng nguyên tắc tự trị và độc lập của hệ thống tư pháp giáo luật và qui chế quốc tế của Tòa Thánh. Vì vậy, nếu việc xét xử đã được chuyển tới Bộ liên hệ của Tòa Thánh, vì việc tham khảo các hồ sơ trong vụ kiện chỉ có thể tiến hành theo thủ tục trợ giúp quốc tế về pháp luật.
Chỉ nam của Tòa Thánh cũng nói rằng các giám mục giáo phận và bề trên dòng phải tích cực cộng tác với các tòa án đời, trong giai đoạn tiến hành ở cấp giáo phận. Kể cả khi không bị bó buộc về luật pháp, thẩm quyền của Giáo hội địa phương cũng phải thông báo cho nhà chức trách có thẩm quyền của chính phủ những gì thấy là cần thiết để bảo vệ nạn nhân hoặc các trẻ vị thành niên khác khỏi nguy cơ bị lạm dụng. Ðàng khác, nếu việc xét xử đang tiến hành ở cấp giáo phận và nhà chức trách tư pháp của chính phủ xin được tham khảo tài liệu trong một trường hợp cụ thể về tình trạng xét xử, thì có thể đáp ứng, tùy theo sự thẩm định của giám mục giáo phận. Tuy nhiên, từ khi hồ sơ được chuyển tới các Bộ liên hệ của Tòa Thánh, và giáo phận hoặc dòng tu xét xử theo sự ủy nhiệm của Tòa Thánh, thì thủ tục xin giúp tài liệu vụ kiện phải qua thủ tục quốc tế. Nguyên tắc này không phải chỉ áp dụng cho Ba Lan, nhưng cho tất cả các thực thể quốc tế khác.
Tài liệu thứ hai của Hội đồng Tòa Thánh về các văn bản luật gửi Hội đồng Giám mục Ba Lan, nhắc nhở rằng từ năm 2019 có sự bãi bỏ bí mật Giáo hoàng về những vụ lạm dụng tính dục trẻ vị thành niên. Tuy nhiên, cần phải bảo vệ bí mật các thông tin nhạy cảm. Ngoài ra, những văn kiện thuộc về tòa lương tâm, như bí tích giải tội thì không thể thông báo hay chuyển giao cho chính phủ.
Kết thúc hai văn kiện trên đây, Tòa Thánh gợi ý cần làm sáng tỏ các vấn đề này trong cuộc họp chung của Ủy ban hỗn hợp giữa chính phủ Ba Lan và Hội đồng Giám mục nước này.
(Kai 20-1-2022)