Công giáo Slovak tưởng niệm
vị giám mục tử đạo thời cộng sản Tiệp Khắc
Công giáo Slovak tưởng niệm vị giám mục tử đạo thời cộng sản Tiệp Khắc.
G. Trần Ðức Anh, O.P.
Presov (RVA News 27-05-2020) - Thứ Hai, ngày 25 tháng 5 năm 2020, Giáo hội Công giáo tại Cộng hòa Slovak đã tưởng niệm một vị giám mục bị chết rũ tù dưới thời cộng sản Tiệp Khắc, đó là Ðức cha Pavel Peter Gojdic (1888-1960). Một bia tưởng niệm Ðức cha được dựng lên, tại nhà thờ Leopoldov, nơi ngài chịu chết và được khánh thành trong dịp này.
Ðức cha Gojdic sinh năm 1888, gần thành phố Presov ở miền đông Slovak và thuộc Giáo hội Công giáo nghi lễ Ðông phương; gia nhập dòng thánh Basilia và năm 1926, khi được 38 tuổi, ngài được bổ nhiệm làm Giám quản Tông tòa giáo phận Preseov và thụ phong giám mục năm sau đó (1907) tại Ðền thờ thánh Phêrô, ở Roma.
Trong thời thế chiến thứ II, ngài là giám mục duy nhất tại Slovak công khai lên tiếng phản đối chống lại chính sách của chế độ Ðức quốc xã bách hại người Do thái và đã ban phép rửa tội, theo hình thức, cho hàng trăm người Do thái để cứu thoát họ khỏi cuộc diệt chủng.
Dưới thời cộng sản Tiệp Khắc, Ðức cha Gojdic đã từ khước mọi dụ dỗ và sức ép của nhà cầm quyền, nhất định không từ bỏ đức tin Công giáo và không cắt đứt tình hiệp thông với Ðức Giáo hoàng. Ngày 28/4/1950, nhà nước tuyên bố đặt Giáo hội Công giáo nghi lễ Ðông phương tại Tiệp khắc ra ngoài vòng pháp luật. Ðức cha Gojdic bị bắt và cầm tù lần lượt tại nhiều trại giam. Trong một vụ xử án ngụy tạo hồi tháng giêng năm 1951, ngài bị kết án tù chung thân và phạt 200,000 đồng couronne, và bị tước quyền công dân. Từ nhà tù này chuyển sang nhà tù khác, Ðức cha chịu mọi hình phạt tâm lý và mọi tủi nhục. Ngài qua đời ngày 17 tháng 7 năm 1960 tại nhà bệnh xá của nhà tù Leopoldo, thọ 72 tuổi, và được Ðức Thánh cha Gioan Phaolô II phong chân phước ngày 04 tháng 11 năm 2001.
Hồi năm 2008, Viện Yashem tưởng niệm cuộc diệt chủng Do thái ở Jerusalem đã truy tặng Ðức cha tước hiệu "Người công chính nơi các dân nước" và qua đó, ngài cũng được người Do thái coi như vị thánh.
Trong số các vị hiện diện trong buổi khánh thành bia tưởng niệm Chân phước Giám mục Gojdic, tại nhà tù Leopoldo hôm 25 tháng 5 năm 2020, có Ðức cha Jan Babjak, Tổng giám mục giáo phận Presov, ông Igor Rintel, Phó Chủ tịch Ban chấp hành trung ương các Cộng đồng Do thái giáo ở Cộng hòa Slovak và Chủ tịch Quốc hội Slovak.
Ban chiều cùng ngày 25 tháng 5 năm 2020, có một hội nghị trực tuyến về Ðức cha Gojdic và về cuộc đối thoại giữa cộng đoàn Kitô và Do thái giáo. Ðức Hồng y Kurt Koch, Chủ tịch Hội đồng Tòa Thánh hiệp nhất các tín hữu Kitô và Liên lạc với Do thái giáo đã hướng dẫn vào hội nghị này.
(KNA 23-5-2020)