Phiên họp toàn thể thứ 15
và cuộc họp báo ngày 25 tháng 10 năm 2019
tại Thượng Hội Ðồng Giám Mục về Vùng Amazon
Phiên họp toàn thể thứ 15 và cuộc họp báo ngày 25 tháng 10 năm 2019 tại Thượng Hội Ðồng Giám Mục về Vùng Amazon.
Vũ Văn An
Vatican (VietCatholic News 25-10-2019) - Theo Vatican News, phiên họp toàn thể thứ 15 của Thượng Hội Ðồng đặc biệt về Vùng Amazon đã diễn ra ngày 25 tháng 10 năm 2019 dưới sự chủ tọa của Ðức Giáo Hoàng Phanxicô. Tại phiên họp buổi chiều, tài liệu cuối cùng đã được trình bầy với các nghị phụ Thượng Hội Ðồng. 182 nghị phụ đã có mặt tại phòng họp Thượng Hội Ðồng.
Phiên họp toàn thể thứ 16
Trong phiên họp trên, cũng đã diễn ra việc bầu 13 thành viên cho Hội đồng Hậu Thượng Hội Ðồng, theo nguyên tắc đa số tuyệt đối. Các Thành viên mới được bầu đại diện cho các quốc gia chính của Khu vực: bốn người đến từ Batây; hai người từ mỗi nước Bolivia, Colombia và Peru; và một người từ Peru, Antilles, Venezuela và Ecuador. Ngoài những người được bầu, ba Thành viên khác sẽ được Ðức Giáo Hoàng bổ nhiệm. Hội đồng có nhiệm vụ thực thi các chỉ thị của Thượng hội đồng.
Trình bày Tài liệu
Ngay sau cuộc bỏ phiếu, Ðức Hồng Y Claudio Hummes, Tổng Tường trình viên của Thượng hội đồng và là Chủ tịch Mạng lưới Giáo hội Pan-Amazon (REPAM) đã trình bày Tài liệu cuối cùng để các nghị phụ xem xét. Khi giới thiệu bản văn, Ðức Hồng Y đã nêu bật công việc to lớn của Ủy ban soạn thảo Tài liệu cuối cùng, cũng như của các Nhóm nhỏ, đã đưa ra nhiều sửa đổi. Ngài nói, bản văn, được đặt trong bối cảnh một cuộc khủng hoảng sinh thái cấp bách, khiến ta cần phải hành động không chậm trễ. Theo ngài, việc bảo tồn Amazon là điều nền tảng cho sự lành mạnh của hành tinh; và Giáo hội thừa nhận điều này, vì ý thức được rằng một sự hoán cải toàn diện đối với một hệ sinh thái toàn diện là điều cần thiết. Ngài nói rằng Giáo hội nghe thấy tiếng kêu của Amazon và tiếng kêu của trái đất, cả hai vốn là cùng một tiếng kêu, và cũng là biểu thức của một niềm hy vọng lớn lao. Ðức Hồng Y Hummes kết luận, Thượng hội đồng nhằm mục đích đạt được sự hiệp thông giáo hội, với Phêrô và dưới sự hướng dẫn của Ðức Giáo Hoàng.
Cuộc bầu phiếu cuối cùng được định vào thứ Bảy
Các nghị phụ Thượng Hội Ðồng sẽ dành thì giờ để đọc bản văn vào sáng thứ Bảy 26 tháng 10 năm 2019. Việc bỏ phiếu thông qua Tài liệu cuối cùng sẽ được tổ chức vào buổi chiều, trong Phiên họp toàn thể thứ 16 của Thượng hội đồng.
Cuối cùng, theo truyền thống của Thượng hội đồng, Ðức Giáo Hoàng Phanxicô đã tặng mỗi người tham gia Thượng hội đồng một món quà đặc biệt: huy chương của triều Giáo hoàng cho năm 2019, có hình vùng Amazon.
Cuộc họp báo ngày 25 tháng 10 năm 2019: Phụ nữ, đại kết, và các vị tử đạo
Thượng hội đồng giám mục cho vùng Amazon bước vào giai đoạn kết thúc với các nghị phụ dự kiến sẽ bỏ phiếu cho tài liệu cuối cùng vào chiều thứ Bảy 26 tháng 10 năm 2019. Trong khi đó, tại Văn phòng Báo chí Tòa thánh, năm tham dự viên chia sẻ quan điểm của họ về nhiều vấn đề khác nhau: từ vai trò phụ nữ, đến phong trào đại kết ở Amazon.
Trong ba tuần qua, các cuộc họp báo hàng ngày đã mang đến cơ hội được nghe, tận tai, các kinh nghiệm và phản ứng của các tham dự viên Thượng Hội Ðồng phát xuất từ hoặc dấn thân vào Vùng Amazon.
Nữ tu Inés Azucena Zambrano Jara, MMI
Nữ tu Inés Azucena Zambrano Jara là một Nữ tu Truyền giáo Ðức Mẹ Vô nhiễm, có nguồn gốc từ Ecuador, nhưng làm việc tại Colombia. Là một phụ nữ tại Thượng Hội Ðồng, bà nói rằng bà cảm thấy "được tin tưởng và lắng nghe". Nữ tu Inés đã mô tả bầu không khí tại Thượng hội đồng như là một bàu không khí "tích cực lắng nghe ... Thiên Chúa, Amazon, người dân và nỗi đau của mẹ trái đất".
Nữ tu Inés cho biết những người phụ nữ tham gia Thượng hội đồng đang tự gọi mình là "nghị mẫu Thượng Hội Ðồng", phản ảnh cảm thức gia đình và việc thuộc về.
Hy vọng của bà sau Thượng hội đồng bao gồm "xây dựng một Giáo Hội bản địa với khuôn mặt Amazon - và một trái tim Amazon. Bà nói, để làm được như vậy, chúng ta cần "đào sâu nền thần học bản địa và lắng nghe người nghèo". Bà nói thêm, việc học hỏi các ngôn ngữ địa phương là điều rất quan trọng vì nó cho phép chúng ta bước vào trải nghiệm tâm linh bản địa. Bà nói, trong khi tiếp tục làm việc để bảo vệ quyền lợi của họ, chúng ta cần phải nhìn nhận rằng người dân bản địa đang yêu cầu "được đứng trên hai chân của họ".
Cha Miguel Heinz, SVD
Cha Miguel Heinz, SVD, là một nhà truyền giáo của Dòng Ngôi Lời và là Chủ tịch của Adveniat, cơ quan cứu trợ của các giám mục Ðức cho khu vực Mỹ Latinh, vốn nhằm giúp đỡ "xây dựng cầu nối", tài trợ cho các dự án giáo dục và nhân quyền, và nhiều dự án khác.
Cha Heinz nói, chúng ta không thể tách biệt hệ sinh thái toàn diện khỏi lối sống của chúng ta. Ngài nói thêm, điều này có nghĩa trên hết phải hỗ trợ thiên nhiên và con người. Cha Heinz xác nhận rằng Châu Mỹ Latinh "đã có những tiến bộ vượt bậc" kể từ Công đồng Vatican thứ hai, "nêu gương sáng" trong việc hiểu cách sống "theo lối làm Giáo hội mới".
Mục sư Nicolau Nascimento de Paiva
Mục sư Nicolau Nascimento de Paiva là một mục sư của Giáo hội Tin Lành thuộc Tuyên tín Luthêrô ở Batây. Ông hiện là Chủ tịch Hội đồng các Giáo hội Kitô giáo vùng Amazon, và là một trong các "đại biểu anh em" được mời tham dự Thượng hội đồng.
Ông nói về sự quen thuộc cá nhân của mình với phong trào đại kết ở Vùng Amazon, nơi có "sự tôn trọng hỗ tương đối với các ý tưởng khác nhau". Ông nói, có nhiều điều hợp nhất chúng ta hơn là chia rẽ chúng ta. Ðó là lý do tại sao chúng ta cần phải làm việc về các vấn đề có chung theo góc độ đức tin: sinh thái toàn diện, các vấn đề xã hội, chính trị và kinh tế. Ông nói thêm, chăm sóc ngôi nhà chung của chúng ta là nhiệm vụ của mọi người.
Ðức Giám Mục Evaristo Pascoal Spengler, OFM
Ðức Giám Mục Evaristo Pascoal Spengler xuất phát từ Marajó, "một quần đảo bao gồm hàng ngàn hòn đảo", thuộc Batây. Phần thuyết trình của ngài tập trung vào điều ngài gọi là "sự hiện diện có tính quyết định của phụ nữ trong lịch sử sơ khai của Giáo hội". Ngài nói, "Thiên Chúa sử dụng phụ nữ trong lịch sử cứu rỗi", và ngài đưa ra những thí dụ về các vị tiên tri, các thủ lãnh, các thánh và các tiến sĩ Giáo hội.
Ðức Giám Mục Spengler cho biết hơn 60% cộng đồng ở Vùng Amazon do phụ nữ lãnh đạo, phục vụ với tư cách giáo lý viên, thừa tác viên Lời Chúa và Bí tích Thánh Thể, đặc biệt ở các khu vực nơi các linh mục chỉ có thể đến thăm "ít hơn hai lần một năm". Ngài nói thêm, việc phong chức cho các phó tế nam "có thể là điều hữu ích", để tạo ra "một Giáo Hội hiện diện". Ðức Giám Mục cho hay, vai trò phụ nữ "cũng phải được mở rộng"; ngài trích dẫn Thánh Phaolô, người đã đề cập đến các phó tế phụ nữ trong các lá thư của ngài.
Ðức Giám Mục Spengler đã đề cập đến việc sửa đổi Bộ Giáo luật của Ðức Bênêđíctô XVI [trong Tự sắc năm 2009, Omnium in mentem, Art. 2], trong đó, sứ mệnh phó tế phục vụ dân Chúa "trong các thừa tác vụ phụng vụ, Lời Chúa và bác ái", tách biệt với sứ mệnh của hàng giám mục và hàng linh mục là hành động "trong con người Chúa Kitô". Ngài nói, điều này cho phép mở ra một con đường dẫn đến chức phó tế nữ.
Ðức Giám Mục Joaquín Humberto Pinzón Guiza IMC
Ðức Giám Mục Joaquín Humberto Pinzón Guiza thuộc Dòng Truyền Giáo Consolota và là một Ðại diện Tông tòa của Puerto Leguizamo-Solano ở Colombia. Ngài nói, qua Thượng Hội Ðồng này, "cộng đồng Amazon chúng tôi cảm thấy họ là trung tâm của Giáo hội và của mọi người".
Ðức Giám Mục nhấn mạnh mối liên kết giữa người bản địa và khái niệm "buen vivir" (sống tốt). Ðức cha Pinzón G#iza nói, đối với họ, "buen vivir" bao gồm nền sinh thái toàn diện, "một lời mời bước vào tình huynh đệ phổ quát". Ðối với người bản địa, nó có nghĩa "một điều gì đó có thực chất": giữ cho Amazon được lành mạnh, bảo vệ nó khỏi bị bóc lột. Ðức Giám Mục nói, sống ở một vùng đất lành mạnh cho phép người dân bản địa "nhận biết Thiên Chúa Tạo Hóa" và chăm sóc trái đất.
Câu hỏi về truyền thông
Trả lời một câu hỏi về việc Thượng hội đồng đã được truyền thông ra sao, đặc biệt liên quan đến buổi lễ tại Công viên Vatican vào ngày 4 tháng 10 năm 2019, Bộ trưởng Truyền thông, Tiến sĩ Paolo Ruffini, một lần nữa tuyên bố rằng "không có nghi thức nào" đã diễn ra tại đó.
Mục sư Lutheran Nicolau Nascimento de Paiva, đã xác nhận việc, ở Vùng Amazon, "truyền thông phụ thuộc vào bối cảnh", và nhiều người phải được dạy cách đọc trước khi có thể được dẫn nhập vào Kinh thánh. Ông nhắc lại sự tôn trọng lẫn nhau vốn được cảm nhận giữa các hệ phái Kitô giáo và người bản địa; ông cho rằng nó "có tác động đến cuộc sống của họ, kích thích việc truyền thông, trở thành cơ hội để học hỏi và làm phong phú thêm việc trao đổi".
Câu hỏi về các bài học học được
Nữ tu Inés được hỏi về những gì bà học được ở Thượng hội đồng này. Bà trả lời bằng cách liệt kê những kho tàng văn hóa lớn lao và các thực tại tinh thần đa dạng. Bà xác nhận sự đa dạng của các vấn đề mà Vùng Amazon phải đối diện, từ bóc lột đến di dân. Bà nói quan trọng nhất, bà học được cách chia sẻ một mục tiêu chung, đó là "lắng nghe và hợp nhất vì cùng một chính nghĩa".
Cha Heinz cho biết thêm, ngài đã học được một điều gì đó về áp lực phải gánh "của những người đang bảo vệ người dân bản địa". Ngài nói quả hết sức "xúc động" khi hiện diện giữa những người đang bị đe dọa và có nguy cơ bị giết vì bảo vệ quyền lợi của mình.
Câu hỏi về những thách đố đang đặt ra cho người bản địa
Khi được hỏi làm thế nào Giáo hội giải quyết các vấn đề mà người bản địa đang phải đối diện, Nữ tu Inés đưa ra lời chứng của mình trong tư cách một nữ tu; bà nói rằng đặc sủng của bà là cùng bước đi với người bản địa khi đối diện với sự bất công và phân biệt chủng tộc, nhưng cũng để tăng sức cho họ trở thành các nhân vật chủ đạo. Bà nói, người dân bản địa rất có tinh thần trách nhiệm, với các chính sách công rõ ràng. Họ đã nói rằng: "Ðây là lượt của chúng tôi".
Câu hỏi về đối thoại đại kết
Mục sư của giáo phái Luthêrô Nicolau Nascimento de Paiva đã trả lời một câu hỏi về việc Thượng hội đồng có thể thúc đẩy cuộc đối thoại đại kết ở Amazon ra sao. Ông nói, chúng ta đã hợp nhất qua "việc học hỏi, cầu nguyện, trao đổi và chia sẻ kinh nghiệm". Các Giáo Hội trong vùng hợp tác về nhiều vấn đề, bao gồm làm việc với di dân từ nông thôn vào thành phố, chào đón họ và đáp ứng nhu cầu căn bản của họ.
Ðức Giám Mục Joaquín Pinzón Guiza nói thêm "Cam kết chung trong việc tìm ra những nẻo đường mới cho Giáo hội và hệ sinh thái toàn diện có thể hợp nhất chúng ta" như thế nào. Ngài nói, việc chăm sóc ngôi nhà chung của chúng ta "đã cho phép chúng ta bước vào cuộc đối thoại với các giáo phái khác và quyết định về các hành động trong tương lai".
Câu hỏi về một nghi lễ Amazon
Bộ trưởng Bộ Truyền thông, Tiến sĩ Paolo Ruffini, đã trả lời câu hỏi của nhà báo về việc áp dụng nghi lễ Amazon. Ông đã minh xác rằng "một điều phức tạp như thế này không thể được chứa trong một đoạn văn duy nhất, nếu có một đoạn văn như thế". Ông nói tiếp, cuộc thảo luận tại Thượng hội đồng liên quan đến nghi lễ Amazon chỉ đơn giản "là một bước trong hướng đó".
Thư ký của Ủy ban Thông tin Thượng hội đồng, Cha Giacomo Costa, Dòng Tên, nói thêm rằng, "nhiều điều kiện" sẽ được áp dụng đối với một nghi lễ như vậy, và dù sao, "chính Ðức Thánh Cha có lời nói sau cùng".
Câu hỏi về các vị tử đạo Amazon
Sau cùng, Cha Miguel Heinz đã trả lời một câu hỏi về các vị tử đạo Amazon. Cha nói, hình ảnh các ngài đã được trưng bầy trong suốt các diễn tiến tại Hội trường Thượng hội đồng, và điều này có nghĩa, "các ngài luôn có mặt". Cha nói, các vị tử đạo của Amazon đã "làm chứng cho Chúa bằng cuộc sống của họ", và Thượng hội đồng bày tỏ sự nhạy cảm lớn lao đối với chủ đề này.