Phiên họp toàn thể thứ năm của
Thượng Hội Ðồng Giám Mục về Vùng Amazon
Phiên họp toàn thể thứ năm của Thượng Hội Ðồng Giám Mục về Vùng Amazon.
Vũ Văn An
Vatican (VietCatholic News 09-10-2019) - Vatican News cung cấp bản tóm lược sau đây về Phiên họp Toàn thể lần thứ 5 của Thượng Hội Ðồng Giám Mục về Amazon, được tổ chức tại Ðại Sảnh Phaolô VI, sáng 9 tháng 10 năm 2019:
Công việc của Phiên đặc biệt dành cho Thượng hội đồng Giám mục Toàn-Amazon vẫn tiếp tục ở Vatican. Tổng cộng, có 174 Nghị phụ Thượng hội đồng đã có mặt trong Hội trường Thượng hội đồng dự Phiên họp toàn thể lần thứ 5.
Sức khỏe toàn diện của Amazon là một trong những mối quan tâm được các nghị phụ phát biểu sáng nay tại Hội trường Thượng Hội Ðồng. Mô hình phát triển tư bản chủ nghĩa đang nuốt chửng môi trường, các đám cháy đang tàn phá khu vực, thối nát, phá rừng và canh tác bất hợp pháp đều đang gây nguy hiểm cho sức khỏe của cả các dân tộc trên lãnh thổ này và của toàn hành tinh.
Bảo vệ các dân tộc sống trong các vùng cô lập tự nguyện
Sự chú ý được tập trung vào những người dân bản địa đang sống trong các vùng cô lập tự nguyện, đặc biệt là những người dễ bị tổn thương và những người bị nguy cơ diệt chủng. Ðể duy trì ý thức sâu sắc về chủ đề này, người ta cảm thấy cần phải thiết lập một vọng quan sát của giáo hội quốc tế để bảo vệ nhân quyền và các nhu cầu của các cộng đồng này.
Ðối thoại nhiều hơn: Ðể Giáo hội tiếp cận được các sắc dân địa phương
Ðể làm nổi bật điều này: đôi khi Giáo Hội Công Giáo, ở một số nơi, đã chậm chạp trong việc ân cần chăm sóc các nhu cầu của số dân này. Thực thế, đôi khi, Giáo Hội sống cách xa các dân tộc địa phương và kết quả là khoảng trống này được các đề xuất của các giáo hội tân Ngũ Tuần lấp đầy.
Ðiều khẩn cấp và không thể thương lượng đối với Giáo hội là tiếp tục cuộc đối thoại đại kết và liên tôn. Việc tôn trọng và tính hiệu quả, các chiều kích này là điều nền tảng cho một Giáo hội ngoại tiếp (out-going) tại khu vực Toàn-Amazon, vốn có đặc điểm đa văn hóa. Tính liên văn hóa không chỉ là một thách thức. Phải nói không, với chính sách áp đặt từ trên cao lên nền văn hóa của riêng họ. Và nói có, với việc chào đón người khác và việc tản quyền lành mạnh theo tính đồng nghị. Giáo hội, trong tư cách truyền giáo, không che giấu các khó khăn, phải có một khuôn mặt bản địa ủng hộ thứ luận lý, theo đó các khu ngoại vi di chuyển vào trung tâm và các khu ngoại vi di động phong phú nhằm biến đổi lẫn nhau.
Mong các thừa tác vụ đáp ứng các dân tộc Amazon
Với tầm nhìn đồng nghị, người ta cũng đã đề nghị kêu gọi sự tham gia nhiều hơn của giáo dân vào việc thiết lập ra các thừa tác vụ mới nhằm đáp ứng các nhu cầu của các dân tộc Amazon. Do đó, ước mong Giáo hội, một cách sáng tạo, đề xuất các thừa tác vụ đa dạng giữa các dân tộc bản địa và các dân tộc trong rừng núi. Từ Công đồng Vatican II, đã có những lời kêu gọi lớn lao ủng hộ sự hội nhập văn hóa vào phụng vụ, với những cử hành biết tôn trọng cả truyền thống lẫn ngôn ngữ của người dân địa phương, vì đây là thông điệp cấu thành Tin Mừng. Một sự biện phân cẩn trọng về phía các giám mục là điều cần thiết để không một giải pháp nào bị loại trừ một cách tiên thiên, kể cả việc phong chức cho những người đàn ông đã có vợ. Trên thực tế, điều đã vang lên là yêu cầu của nhiều chủng sinh để có được một nền đào tạo về cảm giới nhằm mục đích chữa lành các vết thương do cuộc cách mạng tình dục gây ra. Ngày nay nhiều người mong muốn tái khám phá ý thức về giá trị của luật độc thân và sự khiết tịnh. Giáo hội không được im lặng về điều này, nhưng thay vào đó, cung cấp kho báu của mình, tức học lý vốn biến đổi các cõi lòng.
Một thừa tác vụ nữ giáo dân
Ðồng thời có sự kiện ngược lại đó là việc phổ biến bạo lực chống phụ nữ. Khởi từ điều này, có ý tưởng thành lập một thừa tác vụ nữ giáo dân để truyền giảng tin mừng. Do đó, cần có sự tham gia tích cực nhiều hơn của phụ nữ vào đời sống của Giáo hội bằng "con mắt Samaritanô".
Hợp nhất trong đa dạng
Cần phải theo đuổi ý niệm hợp nhất trong đa dạng theo hình ảnh khối đa diện được Ðức Giáo Hoàng đề xuất nhiều lần. Nếu ai đó được yêu cầu đến học nơi Chúa Giêsu, thì họ phải từ ý niệm mục vụ thăm viếng bước sang ý niệm mục vụ hiện diện và lắng nghe, do đó công bố sự dịu dàng của Thiên Chúa, cổ vũ tình yêu Ngôi nhà chung, không những giữa bạn bè, mà còn giữa những người xa xôi và suy nghĩ khác với mình. Các giá trị bắt nguồn từ Chúa Giêsu về một tình huynh đệ phổ quát, một hệ sinh thái toàn diện và phong cách sống được linh hứng từ việc "sống tốt" như một phản ứng đối với nhiều đề xuất chỉ biết đến mình của thời đại chúng ta.
Trước thảm kịch thay đổi khí hậu vốn bị tố cáo ở bình diện hoàn cầu, Thượng hội đồng này là một khoảnh khắc ơn thánh và là cơ hội tuyệt vời để Giáo hội cổ vũ việc hoán cải sinh thái và nền giáo dục có tính dung hợp.
Di dân và thừa tác mục vụ đô thị
Sự chú ý của các nghị phụ Thượng hội đồng cũng đặt ra câu hỏi về di dân vì nguyên nhân chính về chính trị xã hội, khí hậu, kinh tế và đàn áp sắc tộc. Những vấn đề này đòi hỏi một cách tiếp cận mục vụ chuyên biệt. Việc áp đặt mô hình 'duy khai khoáng' (extractivist) phương Tây đang tấn công các gia đình và buộc thanh niên phải di chuyển đến các thành phố. Giáo hội phải làm cho mình trở thành một người cổ vũ một thừa tác mục vụ đô thị.
Thần học bản địa và các truyền thống địa phương
Trong các cuộc tranh luận, giá trị của thần học bản địa đã được công nhận, với việc nhắc đến lời kêu gọi của Ðức Giáo Hoàng trong việc lên khuôn một Giáo hội với khuôn mặt bản địa, bằng cách đọc lại các yếu tố chủ yếu của vũ trụ Công Giáo bằng một khoa giải thích bản địa. Giá trị của y học cổ truyền như là một thay thế hợp lệ cho y học phương tây là điều đã được nhấn mạnh. Cũng có đề nghị về việc tạo ra các khu bảo tồn thiên nhiên lớn để bảo vệ tính đa dạng sinh học và tính đa dạng của các nền văn hóa Amazon.
Phiên họp toàn thể sáng nay được khai mạc bằng lời Phụng vụ các giờ kinh, cùng với lời cầu nguyện đặc biệt cho tình hình khó khăn ở Ecuador.