Cuộc họp báo ngày 9 tháng 10 năm 2019
về Thượng Hội Ðồng Amazon
Cuộc họp báo ngày 9 tháng 10 năm 2019 về Thượng Hội Ðồng Amazon.
Vũ Văn An
Vatican (VietCatholic News 09-10-2019) - Thượng Hội Ðồng Amazon đã bước sang ngày thứ ba với 5 phiên họp làm việc toàn thể. Trong cuộc họp báo ngày 9 tháng 10, Bộ trưởng Thông Tin của Tòa Thánh đã duyệt lại một số vấn đề được nêu lên trong những ngày vừa qua tại Phòng họp Thượng Hội Ðồng. Trong khi đó, các vị trên bàn chủ tọa đưa ra các nhận định riêng.
Tính đa dạng dẫn đến việc biện phân
Cha Giacomo Costa, Thư ký Ủy Ban Thông tin, giải thích phương thức đồng nghị cả trong phần nhận xét soạn sẵn lẫn trong lúc trả lời các câu hỏi của báo chí. Mỗi tham dự viên đều có khả năng lên tiếng tại Thượng Hội Ðồng, nói theo quan điểm riêng và theo ánh sáng riêng của mình. Ðiều này dẫn đến việc thảo luận, chứ không tranh luận; và tính đa dạng này cho phép Thượng Hội Ðồng thực thi việc biện phân chân chính.
Ðức Hồng Y Pedro Ricardo Barreto Jimeno, Dòng Tên
Hôm thứ Ba, trong góp ý đầu tiên với tư cách khách mời, Ðức Hồng Y Dòng Tên Pedro Barreto, Tổng Giám Mục Huancayo, Peru, và là Phó Chủ tịch REPAM, nói đến "ánh sáng và bóng tối" vốn đánh dấu việc Giáo Hội can dự vào vùng Amazon. Trong nhiều thế kỷ, Giáo Hội quả có gần gũi với các đau khổ của người Amazon; nhưng Giáo Hội cũng phải nhìn nhận các bất công trong quá khứ và xin lỗi về các bất công này. Ngài phát biểu ước muốn có một thứ ngôn ngữ duy nhất, khởi đi từ Chuá Giêsu, ngôn ngữ của tình yêu, của việc cùng nhau bước đi, làm chứng cho một cuộc sống đơn giản, khiêm nhường.
Victoria Lucia Tauli-Corpuz
Victoria Lucia Tauli-Corpuz, Tường trình viên Ðặc biệt của Liên hiệp quốc về Các Quyền của Các Dân tộc Bản địa, nhấn mạnh tới bạo lực mà các sắc dân bản địa đang phải kinh qua, và nhấn mạnh các thách đố họ đang phải đương đầu, trong đó, có việc kết tội các nhà lãnh đạo, khai thác đất đai, ô nhiễm, và diệt sắc tộc. Bà nói rằng các dân tộc bản địa phải được bảo vệ bởi cộng đồng quốc tế, và làm nổi bật tầm quan trọng của Giáo Hội trong việc dùng thế giá luân lý và tinh thần để hỗ trợ họ.
Moema Maria Marques de Miranda
Diễn giả cuối cùng, Moema Maria Marques de Miranda, một người Dòng Ba Thánh Phanxicô, trình bầy một số nhận định có tính khải huyền. Bà nói rằng chúng ta là thế hệ đầu tiên cảm nghiệm được khả thể tận thế. Bà cho rằng Ðức Phanxicô cũng cảm thấy tính khẩn cấp. Chỉ mấy thập niên qua, chúng ta mới nhận ra tính nối kết qua lại của thế giới; chúng ta có thể và nên học hỏi từ người bản địa cách sống hoà hợp với sáng thế. Và bà nhận định rằng không ngạc nhiên chi khi những tiếng nói từ "tận cùng trái đất", những tiếng nói của những người như Ðức Giáo Hoàng Phanxicô và Greta Thunberg, đã chỉ cho ta biết phải đứng ở đâu trong giờ phút này của lịch sử.
Hỏi đáp
Sau các trình bầy trên, bàn chủ tọa đã trả lời các câu hỏi của ký giả. Trả lời một câu hỏi về việc Giáo Hội can dự vào các vấn đề chính trị tại Amazon, Marques de Miranda nói đến sự nối kết giữa kinh tế và sinh thái; bà nói rằng chúng ta phải hiểu thế giới hoạt động ra sao để có thể giữ cho nó như ngôi nhà có thể ở được. Ðức Hồng Y Barreto nói thêm rằng đây là một vấn đề cần được đặt trong ngữ cảnh hoàn cầu, và nhận định rằng Ðức Giáo Hoàng Phanxicô vốn nhấn mạnh đến sự kiện một số mô hình hiện đại, kỹ trị và kinh tế không còn thỏa đáng nữa.
Quyền lợi và nghĩa vụ
Một nhà báo hỏi về một số khía cạnh của nền văn hóa bản địa không phù hợp với cách hiểu hiện nay về nhân quyền, có ý đặc biệt nói đến nạn sát nhi mà theo ông từng được một số bộ lạc Amazon thi hành. Tauli-Corpuz thừa nhận rằng một số thực hành của người bản địa khá "lạ lùng" và ghi nhận cuộc tranh luận hiện nay về việc cân bằng giữa lòng tôn trọng các quyền của người bản địa, và nghĩa vụ của các dân tộc bản địa là phải làm cho các thực hành của họ phù hợp với luật quốc tế, nhất là liên quan tới phụ nữ và trẻ em. Bà cho hay, các dân tộc bản địa phải sửa đổi và chỉnh đốn một số tập quán của họ.
Ðức Hồng Y Barreto cho hay ngài chưa bao giờ nghe nói đến thực hành sát nhi nơi các dân tộc bản địa, và ngài cho hay ai đưa ra các nhận xét như thế cần hỗ trợ chúng bằng các chứng cớ hẳn họi. Tuy nhiên, trong khi thừa nhận giá trị của đức khôn ngoan tổ tiên, ngài nhìn nhận rằng Chúa Giêsu yêu cầu chúng ta bảo vệ sự sống, vì văn hóa sự sống là điều chủ yếu đối với Tin Mừng.
Tầm quan trọng của việc lắng nghe
Ðể trả lời cho câu hỏi cuối cùng liên quan tới vấn đề đa dạng ý kiến bên trong Thượng Hội Ðồng, Cha Costa nói chắc chắn có các khác biệt về ý kiến giữa các tham dự viên. Tuy nhiên, khuôn khổ của Thượng Hội Ðồng bảo đảm để các cá nhân được phát biểu suy nghĩ riêng của họ mà không cần phải trực tiếp gây tranh cãi với người khác. Ngài nhấn mạnh một lần nữa tầm quan trọng của việc lắng nghe, để ý kiến nào cũng được nghe.
Không giống một nghị viện, Thượng Hội Ðồng, theo ngài, không đưa ra quyết định, nhưng cung cấp các gợi ý và đề nghị cho Ðức Giáo Hoàng Phanxicô, người cuối cùng đem hướng dẫn ra thực hành.