Phiên họp toàn thể thứ sáu
của Thượng Hội Ðồng Giám Mục về Amazon
Phiên họp toàn thể thứ sáu của Thượng Hội Ðồng Giám Mục về Amazon.
Vũ Văn An
Vatican (VietCatholic News 10-10-2019) - Phiên họp toàn thể thứ sáu của Thượng Hội Ðồng Giám Mục về vùng Amazon đã diễn ra chiều ngày 9 tháng 10 với sự hiện diện của Ðức Giáo Hoàng Phanxicô và 180 nghị phụ. Bảm tóm lược của Vatican News như sau:
Thảm kịch buôn bán ma túy và các hậu quả của nó: đây là một trong những can thiệp vang dội vào chiều nay tại Hội trường Thượng hội đồng. Ở một số khu vực thuộc vùng Amazon, việc trồng coca đã tăng từ 12 nghìn lên 23 nghìn hécta. Ðiều này đã có một tác động tàn phá đối với sự gia tăng tội phạm và sự biến động từ trạng thái cân bằng tự nhiên qua một lãnh thổ ngày càng bị sa mạc hóa.
Ðồng thời, hàng triệu hécta đất đang bị phá hủy bởi các vụ đốt phá được ban phép và trong việc xây dựng các đập thủy điện. Ðiều này đã tác động rất mạnh đến môi trường của một số khu vực, làm thay đổi hệ sinh thái.
Vì lý do này, một lời kêu gọi hoán cải sinh thái là điều cần thiết. Ðã có vị nói tại Hội trường Thượng hội đồng rằng Giáo hội phải là tiếng nói tiên tri để chủ đề sinh thái toàn diện bước vào chương trình nghị sự của các cơ quan quốc tế.
Hội nhập văn hóa và việc truyền giảng Tin Mừng
Trong các can thiệp khác của các Nghị phụ Thượng hội đồng, các ngài trở lại với việc suy ngẫm về sự cân bằng giữa việc hội nhập văn hóa và việc truyền giảng Tin Mừng, mời gọi chúng ta nhìn vào gương hùng biện của Chúa Giêsu.
Thực vậy, chính việc nhập thể là dấu hiệu lớn nhất của việc hội nhập văn hóa, vì đó là Lời của Thiên Chúa mang hình dạng con người để làm cho mình hiển thị trong tình yêu của Người.
Giáo hội đã được kêu gọi nhập thể vào cuộc sống cụ thể, cùng một cách như các nhà truyền giáo đã làm ở Amazon.
Tính đồng nghị truyền giáo
Một cách đặc biệt, một diễn từ đã phát biểu ý tưởng cho rằng Amazon trở thành một phòng thí nghiệm của tính đồng nghị truyền giáo thường trực (permanent missionary synodality) vì lợi ích của cả những người đang sống trong khu vực lẫn lợi ích của Giáo hội. Tầm quan trọng của tính liên văn hóa và việc thăng tiến các nền văn hóa và các sắc dân bản địa cũng đã được nhấn mạnh, để giúp chăm sóc ngôi nhà chung của chúng ta.
Khó khăn của ơn gọi và con đường viri probati
Về chủ đề truyền giảng Tin Mừng, vẫn có cuộc bàn luận về sự khó khăn của các ơn gọi linh mục và tu sĩ và các Nghị phụ Thượng hội đồng đã suy nghĩ về nẻo đường viri probati. Trong một can thiệp, có vị đã phát biểu rằng nẻo đường này sẽ làm suy yếu sự thôi thúc khiến các linh mục rời lục địa này đến một lục địa khác và cả việc từ một giáo phận này tới một giáo phận khác. Thực thế, linh mục không phải là "của cộng đồng", mà là "của Giáo hội" và, như vậy, có thể "phục vụ bất cứ cộng đồng nào".
Một can thiệp khác nhấn mạnh rằng các thừa tác vụ thánh thiêng không phải là điều cần thiết, mà là các phó tế phục vụ đức tin.
Có việc nhắc lại rằng cần phải có một việc đào tạo tốt hơn cho các linh mục và một lời kêu gọi làm tăng giá trị các trách nhiệm của hàng giáo dân, xa khỏi chủ nghĩa giáo sĩ trị.
Lòng đạo đức bình dân
Một can thiệp khác tập chú vào chủ đề về lòng đạo đức bình dân, một khía cạnh của việc truyền giảng Tin Mừng mà người ta không thể làm ngơ.
Ðây là một trong những đặc điểm căn bản của các dân tộc Amazon và do đó cần phải được chăm sóc, như một kho báu phản ảnh Chúa Giêsu Kitô. Từ đó nảy sinh ý niệm cho rằng các biểu hiện của lòng đạo đức bình dân nên càng ngày càng được Giáo hội đồng hành, cổ vũ và thăng tiến.
Thần học về sáng thế
Tập chú của Hội trường Thượng Hội Ðồng sau đó chuyển sang thần học Sáng thế, trong đó, chứa đựng Lời Thiên Chúa ngỏ cùng loài người. Dựa trên điều này, các nghị phụ Thượng hội đồng đã suy nghĩ về tầm quan trọng của cuộc đối thoại lớn giữa, thí dụ, thần học và các khoa học thực nghiệm - như thể quên sáng thế là quên Ðấng Tạo Hóa.
Tầm quan trọng của việc bảo vệ quyền lợi của các dân tộc bản địa Amazon cũng đã được nhấn mạnh. Có lời nói rằng đối thoại với các dân tộc này là điều quan trọng, giúp chúng ta trân trọng coi họ như những người đối thoại xứng đáng, được phú bẩm khả năng tự quyết.
Vai trò của phụ nữ trong Giáo hội và xã hội
Các dự thính viên, các đại biểu anh em và khách mời đặc biệt cũng đã được dành diễn đàn trong Phiên họp toàn thể thứ sáu. Một điểm đặc biệt là đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phát huy vai trò của phụ nữ, nâng cao giá trị lãnh đạo của họ trong gia đình, xã hội và Giáo hội. Phụ nữ là những người bảo vệ sự sống, truyền giảng tin mừng, nghệ nhân hy vọng, làn gió dịu dàng của Thiên Chúa và khuôn mặt mẫu thân của Giáo hội. Do đó, điều quan trọng là phải nhận ra phong cách phụ nữ Amazon dùng để công bố Tin Mừng, vì họ thường im lặng nhưng tham gia rất nhiều vào xã hội. Một lần nữa, người ta nhấn mạnh rằng tính đồng nghị phái tính phải được củng cố trong Giáo hội.
Ðối thoại liên tôn và đại kết
Tầm quan trọng của đối thoại liên tôn cũng được nhấn mạnh tại Hội trường Thượng hội đồng. Loại đối thoại nhằm mục tiêu tin tưởng nhau và xem các khác biệt như cơ hội. Một loại đối thoại xa lìa chủ nghĩa thực dân tôn giáo và gần gũi việc lắng nghe và ý thức sự khác biệt.
Tập chú sau đó chuyển sang đối thoại đại kết, bằng cách nhấn mạnh tầm quan trọng của con đường chung cũng được dành cho việc bảo vệ quyền lợi của các dân tộc bản địa - thường là nạn nhân của bạo lực - và lãnh thổ Amazon bị phá hủy bởi các phương pháp khai mỏ trấn lột hoặc canh tác đầy chất độc. Một việc loan báo Tin Mừng chung có thể là một cách để chống lại các tội ác khủng khiếp này. Cũng có nhận định cho rằng các Kitô hữu không thể im lặng khi đối đầu với bạo lực và bất công mà Amazon và người dân của nó đang phải đương đầu. Công bố tình yêu Thiên Chúa ở những ngõ ngách xa xôi nhất của khu vực có nghĩa là tố cáo mọi hình thức áp bức đối với vẻ đẹp của Sáng thế.
Amazon, một nơi chân chính liên quan đến mọi người
Có lời nói thêm rằng Amazon là một nơi chân chính, trong đó, nhiều thách đố hoàn cầu của thời ta được biểu lộ, những thách thức ảnh hưởng đến tất cả chúng ta. Thực vậy, các đau khổ của các dân tộc Amazon xuất phát từ lối sống "hoàng gia", trong đó đời sống được coi là một hàng hóa đơn giản và các bất bình đẳng rốt cuộc được củng cố ngày càng nhiều hơn. Thay vào đó, các dân tộc bản địa có thể giúp chúng ta hiểu được tính nối kết qua lại của mọi sự vật: hợp tác hoàn cầu là điều có thể và cấp bách.
Gương sáng của Ðức Giáo Hoàng
Ðức Giáo Hoàng Phanxicô đã đóng góp vào lúc bắt đầu các can thiệp công khai bằng cách nói rõ những gì đã gây ấn tượng nhất đối với ngài từ trước cho đến nay. Ðức Giáo Hoàng, người đã khai mạc các việc làm trong ngày bằng cách cầu nguyện cho "các anh em Do Thái" trong ngày Yom Kippur của họ, đã kết thúc ngày làm việc bằng cách cầu nguyện cho các nạn nhân của cuộc tấn công vào hội đường ở Halle, Ðức quốc.