Giáo Hội Mêhicô
và cuộc tổng tuyển cử mùng 1 tháng 7
Giáo Hội Mêhicô và cuộc tổng tuyển cử mùng 1 tháng 7.
Linh Tiến Khải
Mexico (Vat. 23-07-2018) - Ngày mùng 1 tháng 7 năm 2018, ông Andrés Manuel López Obrador, lãnh tụ liên minh tả phái "Cùng nhau chúng ta sẽ làm nên lịch sử", đã đắc cử tổng thống với hơn 53% tổng số phiếu, đánh bại hai ứng cử viên đối thủ José Antonio Meade thuộc đảng cầm quyền, và ông Ricardo Anaya. Chưa bao giờ trong lịch sử bầu cử dân chủ tại Mêhicô số người đi bỏ phiếu đã đông đảo như thế.
Tân tổng thống Obrador
Tân tổng thống Mêhicô xuất thân từ một gia đình thổ dân nghèo ở Tabasco. Là con cả trong một gia đình đông con và khiêm tốn, ông đã sinh ra và lớn lên trong dấu vết truyền thống của đảng cách mạng cơ cấu, và gắn liền với cánh tả của đảng này. Vào cuối thập niên 1980 đảng Cách mạng cơ cấu bị chia rẽ, và ông Lopez Obrador hoạt động trong các phong trào xã hội, ít bàn giấy rườm rà, và có khuynh hướng chính trị rất là đường phố, tranh đấu cho quyền lợi của các thổ dân, biểu tình chống lại nạn khai thác đất đai, chống các hãng khai thác dầu hỏa. Và thế là 40 năm sau, ở tuổi 64 ông trở thành tổng thống Mêhicô, sau hai lần thất cử hồi năm 2006 và 2012.
Ngay từ khi bắt đầu cuộc tranh cử lần này ông đã thay đổi giọng điệu cho bớt cấp tiến hơn, và soạn các diễn văn trấn an dân chúng, nhất là ông đã có được các liên minh thực dụng, và lôi kéo vào nhóm lãnh đạo các nhân vật có ảnh hưởng xã hội. Thế rồi trong suốt cuộc tranh cử ông đã đi ngang dọc khắp nơi trong toàn nước, đến nói chuyện với dân chúng tại 300 thành phố, mỗi ngày diễn thuyết ba lần, và có khả năng nói với người dân, chào hỏi, bắt tay, vuốt ve trẻ em, người già một cách rất thân tình.
Trả lời cuộc phỏng vấn của các nhà báo sau khi thắng cử, tân tổng thống Obrador kêu gọi toàn dân hòa giải, và ông đưa ra khẩu hiệu "Quốc gia trước hết." Ông cho biết sẽ có các thay đổi sâu rộng, nhưng sẽ là một nền dân chủ thực sự, chứ không phải là một chế độ độc tài rộng mở hay che dấu. Sẽ không có chuyện tịch thu tài sản, trái lại chính quyền bảo đảm tự do báo chí, tự do diễn tả, tự do tôn giáo. Tân chính phủ sẽ chiến đấu chống lại nạn gian tham hối lộ và tệ nạn dung thứ không trừng phạt những kẻ tội phạm, cũng như bài trừ nạn con ông cháu cha, vị nể bạn bè. Chính quyền cũng sẽ không tăng thuế cũng như tăng giá xăng nhớt, nhưng sẽ lắng nghe tiếng nói của của những người rốt hết và bị lãng quên trong xã hội.
Liên quan tới các thổ dân
Các thổ dân vốn đã luôn luôn bị thiệt thòi, tân tổng thống nói ông sẽ làm việc cho thiện ích của mọi người, trước hết là cho dân nghèo. Ðể chống lại nạn tội phạm có tổ chức và nạn bạo lực đang tàn phá đất nước Mêhicô tổng thống cho biết ông có ý định triệu tập một cuộc họp với sự tham dự của đại diện các nạn nhân, các tổ chức quốc tế và giới lãnh đạo tôn giáo để khởi đầu một tiến trình hòa bình. Tân tổng thống Obrador nói: "Tôi sẽ không phản bội quốc dân. Tôi sẽ không làm cho quý vị phải thất vọng. Tôi muốn đi qua lịch sử như một tổng thống tốt lành".
Ðóng góp của Giáo hội cho đất nước
Hội Ðồng Giám Mục Mêhicô đã ra thông cáo chúc mừng tân tổng thống Andres Manuel López Obrador. Thông cáo mang chữ ký của Ðức Hồng Y José Francisco Robles Ortega, Tổng Giám Mục Guadalajara, chủ tịch Hội Ðồng Giám Mục Mêhicô, có đoạn viết: "Chúng tôi chào mừng ông Andres Manuel López Obrador, mà Viện bầu cử quốc gia đã tuyên bố thắng cử, với lòng kính trọng và tâm tình gần gũi. Chúng ta tất cả đều được mời gọi cộng tác tích cực với chính quyền được bầu lên. Chúng ta chỉ có thể xây dựng các điều kiện phát triển tốt đẹp hơn cho tất cả mọi người, nếu chúng ta dấn thân chính mình trong việc cải tiến các tỉnh thành, các tiểu bang của chúng ta và toàn cộng hòa Mêhicô. Không có vị lãnh đạo nào tự mình có tất cả mọi tư tưởng và mọi giải pháp cho các vấn đề. Chúng ta có trách nhiệm tiếp tục tham gia với tinh thần công dân cao độ, luôn luôn tôn trọng các quyền con người và thiện ích chung đích thực. Trong thông cáo các Giám Mục Mêhicô cũng không quên nêu bật một số ưu tiên của đất nước và viết: việc giáo dục và chiến đấu chống lại nạn nghèo đói, việc tôn trọng sự thật, quyền tự do, tôn trọng các khác biệt và kiếm tìm đồng thuận là các phương cách giúp thắng vượt sự chênh lệch, tính ích kỷ và lạm dụng quyền bính. Chúng tôi khước từ mọi hành động bạo lực xảy ra tại vài nơi trong nước, đặc biệt là các hành động chống lại sự sống con người.
Ðức Hồng Y Carlos Aguiar Retes, Tổng Giám Mục thủ đô Mêhicô, giáo chủ công giáo nước này, cũng đã công bố một bức thư chúc mừng tân tổng thống cũng như bà Claudia Scheinbaum Pardo, tân thủ tướng quốc gia. Trong thư Ðức Hồng Y Retes bầy tỏ lòng biết ơn đối với hàng triệu người dân Mêhicô đã hăng hái đi bỏ phiếu. Họ đã nêu gương trưởng thành dân chủ, vì đã đi bầu có trật tự, và thi hành quyền công dân của mình một cách ý thức. Giờ đây chúng ta tất cả đều có bổn phận cộng tác với chính quyền thế nào để sự biến đổi, mà toàn dân đã mong ước và xã hội đòi hỏi, có thể hữu hiệu hơn, để quốc gia đi theo một hướng tích cực và chấm dứt nạn nghèo túng gây thương tích cho tế bào xã hội; làm sao để cho đất nước Mêhicô đạt được một mức phát triển tốt nhất, và các hành động tội phạm thôi là dấu chỉ tiêu cực của đất nước chúng ta.
Chính trong ngày bầu cử đã xảy ra vụ ám sát một nhân viên của đảng lao động, là đảng liên minh với tân tổng thống López Obrador trong bang Michoacan. Từ khi có cuộc tranh cử hồi mùa thu năm 2017 tới nay đã có 130 chính trị gia bị giết chết.
Trước khi diễn ra cuộc bầu cử Ðức Cha Luis Artemio Flores Calzada, Giám Mục Tepic, đã gửi thư cho tín hữu mời gọi tất cả mọi công dân Mêhicô tới tuổi đầu phiếu thi hành quyền công dân của mình một cách tự do, cá nhân và bí mật. Ðức Cha công nhận rằng người dân không hứng khởi gì với chính trị trong nước, nhưng chính vì thế lại càng cần phải đi bầu để trao ban cho chính trị phẩm giá của nó, và mọi ứng cử viên cũng phải làm như vậy. Ðức Cha khích lệ mọi người biết lựa chọn các người cai trị tốt lành, hiểu biết các ứng cử viên, và đừng để cho bất cứ gì hay bất cứ ai ảnh hưởng, kể cả các thăm dò của báo chí: đây là điều rất quan trọng. Một nhà chính trị đích thực là người biết tìm thiện ích của tất cả mọi người: thiện ích của từng người và thiện ích chung, biết tôn trọng phẩm giá con người và các quyền căn bản của nó như: quyền sống từ trong lòng mẹ cho tới lúc chết tự nhiên, biết tạo dựng một cuộc sống xứng đáng, trong đó không có công dân nào bị loại bỏ khỏi các thiện ích nền tảng cần thiết cho sự phát triển như: lương thực, việc làm, nhà ở, sức khỏe, giáo dục vv.. Cả quyền tự do tôn giáo nữa. Trong số các nét đặc thù của một nhà chính trị tốt Ðức Cha Flores Calzada cũng liệt kê thêm khả năng hiểu biết, lắng nghe mọi người và làm cho họ tham gia vào việc thăng tiến phát triển nhân bản, biết hiệp nhất các công dân chứ không chia rẽ họ, biết hội nhập mọi sức mạnh và mọi công dân cho công ích# Tóm lại, một chính trị gia tốt phải yêu thương dân chúng và tìm thiện ích của mọi người chứ không tìm tư lợi, biết để cho mình có những người liêm chính có kinh nghiệm và được chuẩn bị bao quanh góp ý, để tái trao ban trở lại cho nền chính trị phẩm giá của nó.
Ngoài ra Ðức Cha Flores Calzada cũng ghi nhận rằng tại Mêhicô ngày nay, đặc biệt là trong hai bang Nayarit và Jalisco, trong đó có giáo phận Tepic của ÐC, có các tệ nạn nghiêm trọng như bạo lực, bắt cóc, nổi loạn, buôn bán ma túy, không trừng phạt các tội phạm, gian tham hối lộ và sát hại nữ giới. Có rất nhiều người sống trong nghèo túng, không có lương thực tối thiểu để ăn, không có một mái nhà tử tế để ở, không có đồng lương công bằng xứng đáng, và an ninh xã hội. Các người di cư tỵ nạn bị đối xử tàn tệ và bị tước đoạt của cải. Tất cả đều là các thách đố thúc dục chúng ta: chính quyền, xã hội dân sự, Giáo Hội cùng nhau làm việc để nhổ tận gốc rễ các tệ nạn này và tìm ra một cuộc sống xứng đáng cho tất cả mọi người.
Mặc dù có các khía cạnh tiêu cực trên đây Ðức Cha Flores Calzada khẳng đinh: người dân Mêhicô chúng ta có một kho tàng văn hóa phong phú bao gồm các thổ dân, nhưng nhất là giới trẻ. Họ là sự giầu có của chúng ta. Chúng ta hãy cho họ các cơ may tham dự vào việc xây dựng một nước Mêhicô huynh đệ, liên đới và an bình hơn. Vì thế các chính quyền tương lai cần phải dấn thân thăng tiến các đường lối chính trị ưu tiên cho gia đình, là cơ cấu quan trọng nhất trong việc giáo dục các công dân và các kitô hữu. Trong gia đình người ta học sống các giá trị của hòa bình, công bằng, liên đới và yêu thương, mà quốc gia Mêhicô của chúng ta đang cần có.
Ðất nước này cũng cần có một cơ cấu giáo dục có phẩm chất tốt cho mọi người dân, bằng cách đánh giá cao và khích lệ các giáo viên và thăng tiến các trung tâm y tế săn sóc sức khỏe cho tất cả mọi người, và đặc biệt cần săn sóc thụ tạo, là căn nhà chung của chúng ta như Ðức Thánh Cha Phanxicô từng nhấn mạnh. Ðể nhổ tận gốc rễ nạn nghèo túng dụng cụ tốt nhất là tạo ra các ngân quỹ lao động, với đồng lương công bằng cho tất cả mọi nhân công trong lãnh vực lao động: các nông dân, các ngư phủ, các giáo chức, các nhân viên của mọi ngành nghề. Các giới doanh thương cần phải biết tạo ra các ngân quỹ lao động với tinh thần trách nhiệm xã hội, tìm kiếm thiện ích của các công nhân và các cộng đoàn. Kết thúc thư mục vụ Ðức Cha Flores Calzada mời gọi toàn dân Mêhicô sống hiệp nhất và hòa bình, cùng với các người đã được bầu lên lo cho dân nước. Vì khi hiệp nhất chúng ta có thể xây dựng một đất nước Mêhicô cường thịnh, an bình và công bằng. Ðức Cha đặc biệt mời gọi các tín hữu cầu nguyện xin Chúa soi sáng cho mình biết dùng lá phiếu đúng đắn trong cuộc bầu cử.
Mặt khác trong một cuộc họp báo Ðức Cha Salvador Rangel Mendoza, Giám Mục giáo phận Chipancingo-Chilapa, cho biết cuộc đối thoại với các nhóm tội phạm đã tiến hành tốt vì đã giúp giảm nạn bạo lực trong vùng Chilapa. Các chương trình xây dựng hòa bình cũng đã đạt nhiều kết quả tích cực. Ðức Cha cho biết trong giáo phận của ngài bạo lực chống lại các ứng cử viên đã giảm nhiều. Chính các ứng cử viên đã xin Ðức Cha nói chuyện với họ để cho cuộc bầu cử diễn ra tốt đẹp. Ban đầu đã có hai ứng cử viên bị sát hại tại Chilapa, nhưng không phải vì các lý do bầu cử. Ðức Cha cũng đã gặp gỡ đại diện của các nhóm tội phạm, đối thoại với họ và đề nghị một chương trình hòa bình cho hai vùng Tlanicuilulco và Filo de Caballo. Ngài ủng hộ việc ân xá thu hẹp cho họ. Ðức Cha cho biết chính quyền đã không muốn đối thoại mặc dù biết rõ họ là ai và ở đâu. Theo Ðức Cha cho dù họ có xấu xa thế nào đi nữa, cũng cần lắng nghe các lý lẽ của họ. Nhiều nông dân trồng cây thuốc phiện để có phương tiện sinh sống và kéo theo cả các trẻ em con cái của họ nữa, mà không biết các tại hại của công việc này.
Về phần mình Ðức tân Hồng Y Sergio Obeso Rivera, nguyên Tổng Giám Mục giáo phận Xalapa, năm nay 86 tuổi, cho biết tổng giáo phận của ngài nằm trong bang Veracruz, là vùng có nạn bạo lực hoành hành khiến cho dân chúng rất đau khổ. Các kitô hữu can đảm bênh vực các quyền con người bị tấn công. Vì thế nỗ lực tạo dựng hòa bình thịnh vượng và an ninh cho dân phải là ưu tiên của tân chính quyền.
Ðức Hồng Y Sergio Obeso Rivera đã làm Tổng Giám Mục tại đây 28 năm, và đã là chủ tịch Hội Ðồng Giám Mục Mêhicô trong ba khóa. Với các liên lạc ngoại giao với hai tổng thống Miguel de la Madrid và Carlos Salinas de Gortari, Ðức Tổng Giám Mục đã thành công trong việc tái lập các tương giáo giữa Giáo Hội và chính quyền bị gián đoạn từ thời tổng thống Benito Juarez, tức từ năm 1859.