Phỏng vấn Ðức Cha Escobar Alas
Chủ tịch Hội Ðồng Giám Mục El Salvador
Phỏng vấn Ðức Cha Escobar Alas Chủ tịch Hội Ðồng Giám Mục El Salvador.
Roma (SD 8-04-2017; Vat. 30-04-2017) - Ngày 20 tháng 3 năm 2017 các Giám Mục El Salvador đã về viếng mộ hai thánh Phêrô Phaolô và thăm Toà Thánh. Trong cuộc hội kiến kéo dài hai giờ với Ðức Thánh Cha Phanxicô các Giám Mục El Salvador đã trình bầy nhiều vấn đề trong đó có việc phong thánh cho Ðức Cha Oscar Romero Tổng Giám Mục San Salvador, Ngày Quốc Tế Giới Trẻ tại Panama, cũng như tình hình của Giáo Hội và đất nước El Salvador.
Sau đây chúng tôi xin gửi tới quý vị bài phỏng vấn Ðức Cha José Luis Escobar Alas, Tổng Giám Mục San Salvador, chủ tịch Hội Ðồng Giám Mục El Salvador, về các vấn đề này.
Hỏi: Thưa Ðức Cha chủ tịch, Giáo Hội tại El Salvador hiện nay sống ra sao?
Ðáp: Tại El Salvador, Giáo Hội sống giữa dân chúng, và chia sẻ cho tới tận cùng thẳm các khổ đau và các niềm hy vọng của người dân, bằng cách yểm trợ cuộc chiến đấu của dân nghèo và các đòi hỏi công bằng của họ, và bằng cách chống lại các bạo lực tiếp tục gieo chết chóc. Mặc dù nội chiến đã chấm dứt từ 25 năm rồi, nhưng việc ký kết các thoả hiệp đã không bao giờ được thực thi một cách hoàn toàn. Và điều này chỉ là chiến thuật "chân lý và công bằng" đã do Ðức Tổng Giám Mục Oscar Arnulfo Romero đề xướng: cả đối với điều này nữa việc phong thánh cho ngài sẽ là một cử chỉ có tầm mức quan trọng giúp xây dựng một tương lai hoà bình cho El Salvador.
Hỏi: Cuộc viếng thăm Toà Thánh của các Giám Mục El Salvoador đã diễn ra như thế nào thưa Ðức Cha chủ tịch? Nó là cuộc đối thoại mặt giáp mặt như kiểu tiếp kiến mới cho các cuộc về Roma viếng thăm Toà Thánh, có đúng thế không?
Ðáp: Vâng. Cuộc gặp gỡ với Ðức Thánh Cha ngày 20 tháng 3 vừa qua đã diễn ra mà không có chương trình nghị sự nào. Nó đã là một buổi nói chuyện với rất nhiều nội dung. Chúng tôi đã nói chuyện với Ðức Thánh Cha trong 2 giờ đồng hồ, luôn luôn với giọng điệu rất thân tình, trong một bầu không khí không có hình thức gò bó nào. Ðức Thánh Cha đã hỏi chúng tôi muốn thảo luận vấn đề gì, và thế là chúng tôi đã hỏi ngài mọi sự và Ðức Thánh Cha đã trả lời mọi sư.
Với kiểu gặp gỡ mới này chúng tôi có thể đào sâu các vấn đề hơn. Vả lại chính chúng tôi là các Giám Mục sống giữa dân chúng chúng tôi biết các vấn đề. Và chính vì thế Ðức Thánh Cha muốn rằng chúng tôi cho ngài biết các vấn đề khác nhau cần thảo luận chung. Nó là một kiểu công nghị, có thể nói vậy. Phải, nó đã là một cuộc gặp gỡ kiểu công nghị. Về phiá chúng tôi, chúng tôi trình bầy với Ðức Thánh Cha các bóng tối và ánh sáng, các khó khăn và các khía cạnh tích cực trên con đường của Giáo Hội. Và nếu một đàng chúng tôi cho Ðức Thánh Cha biết chúng tôi có nhiều ơn gọi - là điều khiến cho ngài rất vui - thì đàng khác chúng tôi cũng trình bầy cho ngài biết một vài tình hình phức tạp cần sự hướng dẫn của ngài. Khi nhận được lời nói soi sáng của một chủ chăn, là một người cha, một người anh em và một người bạn, chúng tôi an tâm và vui mừng.
Hỏi: Ðức Cha có thể cho biết điểm chính của cuộc găp gỡ với Ðức Thánh Cha hay không?
Ðáp: Ðó là vấn đề của các vị tử đạo, vì nó bao gồm toàn bộ vấn đề của đất nước chúng tôi. Thế rồi còn có sự chờ đợi của dân chúng đối với việc phong thánh cho Ðức Tổng Giám Mục Oscar Romero nữa. Các Giám Mục chúng tôi hy vọng nó mau tới. Chúng tôi cũng đã xin Ðức Thánh Cha viếng thăm El Salvador. Thật ra, thư mời chính thức chúng tôi đã viết rồi và chúng tôi mời Ðức Thánh Cha đến chủ sự việc cử hành 100 năm ngày Ðức Tổng Giám Mục Romero sinh ra ngày 15 tháng 8 tới đây. Chúng tôi đã công khai xin với Ðức Thánh Cha như vậy.
Hỏi: Các Giám Mục El Salvador cũng đã xin Ðức Thánh Cha ủng hộ việc xin phong thánh cho Ðức Cha Romero, có đúng thế không thưa Ðức Cha?
Ðáp: Ðúng thế, chúng tôi đã xin Ðức Thánh Cha ủng hộ dấn thân này của chúng tôi đối với việc phong thánh cho Ðức Cha Romero, cũng như việc phong chân phước cho cha Rutilio Grande, dòng Tên, bị sát hại năm 1977 trong khi cha đang cử hành bí tích Thánh Thể. Ðức Thánh Cha đã lắng nghe chúng tôi với nhiều trìu mến. Ngài đã không đưa ra một thời điểm, nhưng đã khích lệ chúng tôi, cũng như toàn dân El Salvador tiếp tục xin ơn Chúa để mau chóng đi tới việc phong thánh cho Ðức Cha Romero và phong chân phước cho cha Rutilio Grande.
Hỏi: Ðức Thánh Cha có gợi ý cho các Giám Mục liên quan tới các công tác mục vụ cụ thể hay không?
Ðáp: Ngài đã khích lệ chúng tôi đề cao gương mặt của Ðức Tổng Giám Mục Romero để dân chúng hiểu biết ngài nhiều hơn và noi theo gương ngài. Ðức Thánh Cha cũng khuyên chúng tôi tìm cách lôi cuốn giới trẻ nhiều hơn và tổ chức các cuộc hành hương cho họ tại những nơi nhắc nhớ tới Ðức Cha Romero.
Hỏi: Liên quan tới giới trẻ. Trong khi Giáo Hội đã công bố Thượng Hội Ðồng Giám Mục thế giới 2018 về các thế hệ mới, thì vùng Trung Mỹ Latinh sẽ tiếp đón Ngày Quốc Tế Giới Trẻ tại Panama vào năm 2018. Cả hai biến cố đều sẽ có sự tham dự của Giáo Hội El Salvador, có phải thế không?
Ðáp: Chúng tôi đang hăng say hoạt động cho việc chuẩn bị các ngày trước Ngày Quốc Tế Giới Trẻ. Các vị chủ tịch của các Hội Ðồng Giám Mục các nước Trung Mỹ Latinh sẽ họp nhau vào tháng 5 này và điểm đầu tiên cần bàn thảo là Ngày Quốc Tế Giới Trẻ tại Panama. Chúng tôi tất cả đều xác tín rằng đây sẽ là một cơ may duy nhất và không phải chỉ đối với giới trẻ. Trong bối cảnh này cuộc sống của Ðức Cha Romero rất là thời sự, và ngài đã được chỉ định làm Bổn Mạng của Ngày Quốc Tế Giới Trẻ. Cuộc sống của Ðức Cha có thể gợi hứng cho người trẻ vì tính cách triệt để theo Chúa Kitô một cách tràn đầy của ngài.
Hỏi: Như thế, trong viễn tượng cụ thể này, đâu là tính cách thời sự chứng ta của chân phước Romero thưa Ðức Cha?
Ðáp: Ðức Cha Romero là vị tử đạo của Công Ðồng Chung Vaticăng II, vì ngài là vị chủ chăn đã thực thi các giáo huấn của Công Ðồng. Và trong cùng ý nghĩa này ngài cũng là vị tử đạo khiến nhắc nhớ các đại hội của hàng Giám Mục châu Mỹ Latinh tại Medillin năm 1968 và Puebla năm 1969 nhớ rằng ngài đã sống một kinh nghiệm triệt để của Tin Mừng, trong một hình thức mới mẻ, hoàn toàn tận hiến cho thiện ích của tha nhân qua đức tin, bằng cách trông thấy Chúa Giêsu nơi người nghèo và người túng thiếu cần được giúp đỡ. Kiểu rao giảng Tin Mừng này, nồng cháy, quảng đại và dự kiến ơn hoàn toàn trao ban chính mình, là suối nguồn gợi hứng. Nơi người dân cuả chúng tôi có xác tín rằng ngài đã chiến đấu cho thiện ích, cho các quyền tự do, cho chân lý và công bằng, luôn luôn bênh vực những ngưòi nghèo nhất, dễ bị tổn thương nhất, đặc biệt trong một thế giới duy vật như thế. Chứng tá của ngài thúc đẩy tất cả mọi người thử đem ánh sáng tới nơi đâu vẫn còn có biết bao nhiêu bất công và vi phạm các quyền con người.
Hỏi: Hai mươi lăm năm đã trôi qua kể từ khi chấm dứt nội chiến tại El Salvador, nhưng bạo lực vẫn tiếp tục là sự dữ lớn của đất nước này, tại sao vậy thưa Ðức Cha?
Ðáp: Vâng, bạo lực là vấn đề lớn nhất: các Giám Mục chúng tôi vô cùng âu lo và dĩ nhiên là chúng tôi cũng đã trình bầy cho Ðức Thánh Cha biết. Thực tại ở trước mặt mọi người: đôi khi có ngày có tới 16 người bị giết. Hồi năm ngoái chính trong ngày lễ kính chân phước Romero ngày 24 tháng 3, chúng tôi đã công bố thư mục tử tựa để "Tôi thấy trong thành phố bạo lực và bất hoà" phân tích tình hình đất nước. Ðó là một sự kiện trong lịch sử của chúng tôi, và chúng tôi đã phải đương đầu với nạn bạo lực, và rồi nội chiến cũng đã bùng nổ. Vài điều kiện và dấn thân được dự kiến trong các thoả hiệp hoà bình năm 1992 đã không được tôn trọng. Ðã có một luật ân xá không hợp pháp được đưa ra nhằm tìm che dấu mọi tội phạm, bao gồm cả các tội phạm chống lại nhân loại, lại còn đi đến chỗ chế nhạo các nạn nhân nữa. Như thế chúng tôi đã sống trong bất công trong vòng 25 năm trời, giữa các cảnh loại trừ xã hội, tôn thờ tiền bạc, tôn thờ cá nhân chủ nghĩa, và tệ nạn không trừng phạt các thủ phạm. Nhưng hiện nay luật này đã được tuyên bố là bất hợp hiến. Thư mục tử của chúng tôi phân tích tất cả các thực tại phức tạp ấy.
Hỏi: Giáo Hội đang trả lời các bạo lực ra sao, và đâu là các đề nghị của các Giám Mục, thưa Ðức Cha?
Ðáp: Nghèo túng, di cư và bạo lực: tất cả đều gắn liền nhau. Nhưng các lý do dẫn đưa tới bạo lực trong nước đã không được loại trừ. Vì thế chúng tôi còn ở trong một tình trạng rất đáng lo âu, mà chúng tôi chưa trông thấy lối thoát. Chính chứng ta của Ðức Cha Romero gợi ra cho chúng tôi con đường và mời gọi chúng tôi sống hoà bình. Vì lý do này chúng tôi tin rằng việc phong hiển thánh cho ngài sẽ có thể giúp nhân dân của chúng tôi rất nhiều. Về phiá các Giám Mục chúng tôi, chúng tôi tiếp tục gần gũi với từng người trong thảm cảnh nhân bản này, đã gây ra biết bao khổ đau cho dân. Mục vụ của chúng tôi là một mục vụ đồng hành. Không có các ý thức hệ hay lợi lộc phe nhóm, chúng tôi đang yểm trợ dân chúng trong các đòi hỏi chính đáng và hợp pháp của họ, cũng như chúng tôi cũng đã mới đây yêu cầu gia tăng lương bổng tối thiểu cho các công nhân, để họ có thể có một mức sống ít ra là xứng đáng với nhân phẩm của họ.
Hỏi: Liên quan tới lãnh vực này thì có vấn đề chính yếu đối với El Salvador là các mỏ thép. Câu chuyện như thế nào thưa Ðức Cha?
Ðáp: Giáo Hội đang chiến đấu để quốc hội chấp thuận luật cấm khai thác quặng mỏ không thể làm được tại El Salvador. Chúng tôi có các quặng mỏ vàng và bạc tại miền bắc. Ðể khai thác các quặng mỏ này người ta dùng rất nhiều nước và chất cianuro: người ta ước tính rằng cho mỗi quặng mỏ người ta dùng tới 1 triệu lít nước mỗi ngày. Và chúng ta đang nói tới nước bị ô nhiễm vì chất cianuro. Vì vậy nếu hệ thống này được áp dụng cho một loạt các quặng mỏ, thì sẽ không thể tránh được cảnh miền bắc El Salvador bị ô nhiễm trầm trọng. Ngoài ra chúng tôi có một thí dụ cụ thể trước mắt gần chúng tôi: đó là điều đã xảy ra trong thung lũng Siria bên Honduras. Nạn ô nhiễm môi sinh đã gây ra các hậu quả kinh hoàng trên sức khoẻ thể lý của người dân sống tại đây. Và đó là một bất công khi làm ô nhiễm nước và không khí của dân nghèo như thế.
(SD 8-4-2017)
Linh Tiến Khải
(Radio Vatican)