Sự thật, lòng thương xót và niềm vui
ba ân sủng của Phúc âm
Sự thật, lòng thương xót và niềm vui: ba ân sủng của Phúc âm.
Bài giảng của Ðức Thánh Cha Phanxicô trong Thánh lễ truyền dầu tại Vương cung thánh đường Thánh Phêrô Thứ Năm Tuần Thánh, 13-04-2017.
Vatican (WHÐ 14-04-2017) - Ðức Thánh Cha Phanxicô đã chủ sự Thánh Lễ làm phép dầu ngày Thứ Năm Tuần Thánh 2017 tại Ðền thờ Thánh Phêrô. Sau đây là bài giảng của Ðức Thánh Cha trong thánh lễ:
"Thần khí Chúa ở trên tôi, bởi Người đã xức dầu cho tôi, Người đã sai tôi đem tin mừng cho người nghèo khó, ban bố ân xá cho kẻ tù đày, cho người đui mù được thấy, cho kẻ bị áp bức được giải oan" (Lc 4,18). Chúa Giêsu, được xức dầu Thần khí, đem tin vui đến cho người nghèo. Mọi điều Người rao giảng, và linh mục chúng ta cũng rao giảng, đều là tin vui. Vui niềm vui của Phúc âm: niềm vui của những người được xức dầu tha thứ cho tội lỗi của mình và dầu sứ vụ cho đặc sủng, để lại xức dầu cho những người khác.
Cũng như Chúa Giêsu, linh mục làm cho sứ điệp trở nên vui mừng bằng cả cuộc sống của mình. Khi linh mục giảng (giảng ngắn hết sức có thể được), thì giảng bằng niềm vui chạm đến con tim người nghe, nhờ Lời mà Chúa đã dùng đề chạm đến con tim mình trong cầu nguyện. Cũng như mọi người môn đệ thừa sai, linh mục làm cho sứ điệp trở nên vui mừng bằng cả con người của mình. Và đàng khác, chính những điều nhỏ bé nhất -chúng ta đều cảm nghiệm điều ấy- lại chứa đựng và thông truyền niềm vui cách tốt nhất: điều nhỏ bé khi chúng ta làm để cho lòng thương xót ngập tràn trong những hoàn cảnh cô đơn; điều nhỏ bé khi chúng ta hẹn ngày giờ cụ thể gặp gỡ ai đó; điều nhỏ bé khi chúng ta sẵn lòng để cho người khác sử dụng thời gian của mình.
Tin vui là một cách nói khác đơn giản của "Phúc âm": là "tin lành" hay "tin mừng". Nhưng từ ấy chứa đựng điều gì đó gồm tóm tất cả những gì còn lại: niềm vui của Phúc âm. Tin vui bao hàm tất cả, bởi vì chính tin vui là niềm vui.
Tin vui là viên ngọc quý của Tin mừng. Ðó không phải là một món đồ, mà là một sứ vụ. Người cảm nghiệm được "niềm vui dịu ngọt và phấn khởi của việc loan báo Tin mừng" (Tông huấn Niềm vui Tin mừng, s. 10) biết điều đó.
Tin vui xuất phát từ việc Xức dầu. Việc xức dầu đầu tiên, "xức dầu tư tế cao cả" cho Chúa Giêsu là do Chúa Thánh Thần thực hiện trong lòng Ðức Maria.
Trong những ngày ấy, Tin vui Truyền Tin đã thúc đẩy Ðức Trinh Nữ Maria hát lên bài Magnificat, đong đầy sự im lặng thánh thiện vào trái tim của Giuse, bạn trăm năm của Mẹ, và làm cho Gioan vui mừng nhảy lên trong lòng mẹ là Elizabeth.
Hôm nay, Chúa Giêsu trở về Nazareth và niềm vui của Thánh Thần đổi mới việc Xức dầu trong hội đường nhỏ bé của ngôi làng ấy: Thánh Thần ngự xuống và đổ tràn trên Người, xức cho Người dầu hoan lạc (x Tv 44, 8).
Tin vui. Chỉ một từ -Phúc âm- chỉ cần nói ra từ ấy là đã trở thành một sự thật mang lại niềm vui và lòng thương xót.
Mong rằng đừng ai cố gắng tách biệt ba ân sủng này của Phúc âm: Sự thật -không thể thương lượng-, Lòng Thương xót -vô điều kiện dành cho tất cả những người tội lỗi-, và Niềm vui -vừa mang tính riêng tư vừa sẵn sàng chia sẻ với mọi người. Sự thật, Lòng Thương xót và Niềm vui: cả ba cùng đi với nhau.
Sự thật của tin vui không bao giờ được là sự thật trừu tượng mà thôi, những sự thật không đi đến chỗ nhập thể hoàn toàn vào cuộc sống của con người vì họ cảm thấy thoải mái hơn với chữ viết được in trong sách vở.
Lòng thương xót của tin vui không bao giờ được là lòng thương hại giả tạo, bỏ mặc người có tội trong tình trạng khốn khổ mà lại không giơ tay kéo người ấy đứng dậy và đồng hành với họ để họ dấn thân tiến bước.
Tin ấy không bao giờ được buồn bã hay trung lập, vì nó diễn tả một niềm vui hoàn toàn cá vị: "niềm vui của một người Cha không muốn một đứa con nhỏ nào của mình bị hư mất" (Tông huấn Niềm vui Tin mừng, s. 237), niềm vui của Chúa Giêsu khi nhìn thấy người nghèo được nghe rao giảng Tin mừng và rồi đến lượt mình những người bé nhỏ lại đi loan báo Tin mừng (x. nt, s. 5).
Những niềm vui của Phúc âm - bây giờ tôi sử dụng ở số nhiều, bởi vì những niềm vui ấy rất nhiều và đa dạng, tùy vào việc Thần khí muốn thông truyền điều gì cho mỗi thời đại, mỗi con người trong mỗi nền văn hóa riêng biệt - những niềm vui ấy rất đặc biệt. Những niềm vui ấy chứa trong những bầu da mới, những bầu da mà Chúa nói đến để bày tỏ nét mới mẻ trong sứ điệp của Người.
Anh em linh mục thân mến, anh em thân mến, tôi xin chia sẻ với anh em ba biểu tượng về những chiếc bình mới chứa đựng tin vui cách tốt đẹp - cần phải giữ cho tin vui ấy đừng trở nên chua chát nhưng tuôn chảy dồi dào.
Một biểu tượng của tin vui là những cái chum bằng đá trong tiệc cưới ở Cana (x. Ga 2,6). Một cách nào đó, rõ ràng những chum ấy phản ánh chiếc Bình hoàn hảo là chính Ðức Trinh Nữ Maria. Phúc âm nói rằng "họ đổ đầy tới miệng chum" (Ga 2,7). Tôi hình dung rằng có mấy người giúp việc đã nhìn Ðức Maria để xem thế đã đủ chưa và Mẹ sẽ ra dấu bảo họ đổ thêm một thùng [nước] nữa. Mẹ Maria là chiếc bình mới của niềm vui có sức lan toả. Nhưng, anh em linh mục rất thân mến, nếu không có Ðức Trinh Nữ Maria, chúng ta không thể tăng triển trong chức linh mục của chúng ta được! Mẹ là "nữ tỳ bé nhỏ của Chúa Cha, hân hoan tán tụng Cha" (Tông huấn Niềm vui Tin mừng, s. 286), Mẹ của sự mau mắn, nên ngay khi vừa thụ thai Lời hằng sống trong cung lòng mình, Mẹ đã đi thăm và phục vụ người chị họ Elizabeth. Niềm vui có sức lan toả của Mẹ giúp chúng ta thắng được cơn cám dỗ của nỗi sợ: cám dỗ làm cho chúng ta không dám đổ đầy tới miệng và tràn cả ra ngoài, cám dỗ khiến chúng ta hèn nhát không dám đi ra ngoài để thông truyền niềm vui cho người khác. Tất cả những điều đó là không được, bởi vì "niềm vui của Tin mừng đổ đầy trái tim và cuộc sống của tất cả những ai gặp gỡ Chúa Giêsu" (nt., s. 1).
Biểu tượng thứ hai của tin vui mà tôi muốn chia sẻ với anh em là cái vò - với chiếc gầu bằng gỗ - mà người phụ nữ Samaria đội trên đầu vào giữa trưa (x Ga 4,5-30). Biểu tượng ấy nói lên một vấn đề chính yếu: đó là tính cụ thể. Chúa, là Nguồn Nước Hằng sống, chẳng có gì kín nước để uống. Và người phụ nữ Samaria đã dùng gầu kín nước cho Chúa giải khát. Và chị còn làm cho Chúa bớt khát bằng những lời thú tội cụ thể. Khi lay động chiếc bình là tâm hồn người phụ nữ Samaria này bằng lòng thương xót vô bờ, Chúa Thánh Thần cũng trào đến tất cả các cư dân của ngôi làng ấy, và họ đã mời Chúa ở lại với họ.
Một bầu da khác, vừa cụ thể vừa bao hàm, mà Chúa đã ban cho chúng ta trong tâm hồn của người phụ nữ Samari, chính là Mẹ Têrêsa Calcutta. Người đã gọi Mẹ và nói: "Ta khát". "Hỡi người con bé nhỏ của Ta, hãy dẫn Ta đến các khu khu ổ chuột của người nghèo. Hãy làm ánh sáng của Ta. Ta không thể đến đó một mình. Họ không biết Ta nên họ không cần Ta. Hãy dẫn Ta đến với họ". Và, Mẹ Têrêsa, bắt đầu với một con người cụ thể, với nụ cười và theo cách của mình lấy tay chạm vào các vết thương, đã đem tin vui đến cho mọi người. Lấy tay chạm vào vết thương: đó là cách linh mục chăm sóc các bệnh nhân, những người thất vọng. Linh mục là người của dịu dàng. Cụ thể và dịu dàng!
Biểu tượng thứ ba của tin vui là chiếc Bầu da vô lượng của Trái tim bị đâm thâu của Chúa: nét dịu ngọt, khiêm hạ và đơn nghèo hoàn toàn, thu hút mọi người đến với Người. Chúng ta phải học nơi Người rằng chỉ có thể loan báo niềm vui lớn lao cho người nghèo bằng cách tôn trọng và khiêm hạ đến mức chịu sỉ nhục. Cụ thể, dịu hiền và khiêm hạ: như thế việc loan báo Tin mừng sẽ trở thành niềm vui. Loan báo Tin mừng không được huênh hoang, tính toàn vẹn của sự thật không được cứng nhắc, vì sự thật đã thành xác phàm, đã trở nên dịu dàng, đã trở nên trẻ nhỏ, đã làm người, đã thành hiện thân của tội lỗi trên thập giá (x. 2Cr 5,21). Thánh Thần loan báo và dạy "sự thật toàn vẹn" (Ga 16,13) và không ngại phải dạy từng bước. Thánh Thần thường xuyên dạy cho chúng ta biết phải nói gì với các đối thủ của chúng ta (x. Mt 10,19) và soi sáng cho chúng ta biết làm gì trong lúc ấy. Nét dịu ngọt vẹn toàn ấy mang lại niềm vui cho người nghèo, ban lại lòng can đảm cho người có tội, và giải thoát những ai bị ma quỷ áp bức.
Các linh mục thân mến, khi chúng ta chiêm ngắm và uống từ ba bầu da mới này, mong sao nơi chúng ta tin vui ấy có được sự phong phú có sức lan toả mà Ðức Trinh Nữ đã thông truyền bằng cả con người của Mẹ, có được tính cụ thể và chia sẻ của lời loan tin của người phụ nữ Samari, và có được nét dịu ngọt toàn vẹn mà nhờ đó Chúa Thánh Thần không ngừng trào ra và tuôn tràn từ trái tim bị đâm thâu của Chúa Giêsu, Chúa chúng ta.
(WHÐ, 14.04.2017)
Minh Ðức chuyển ngữ