Chúa Gọi!
Nhớ Ðức Cố Giám Mục Giuse Vũ Duy Thống
Chúa Gọi!
Phan Thiết (GP Phan Thiết 3-03-2017) - Trên các trang mạng đăng tin "cáo phó" Ðức Giám Mục Giuse Vũ Duy Thống, Giám Mục Giáo Phận Phan Thiết được Chúa gọi về sáng nay lúc 08g ngày 01 tháng 03 năm 2017, tại Sài gòn. Hưởng thọ 65 tuổi.
Thương tiếc và bùi ngùi, dù biết rằng: Ðời người mong manh, ngắn dài vô định. Chỉ có Thiên Chúa mới làm no thỏa và bù đắp vào sự mong manh ấy. Dẫu vậy, khi được Chúa gọi về, chúng ta vẫn lắng đọng, tha thiết, ưu tư với người quá cố.
Ðức cha Giuse Vũ Duy Thống là một người hiền lành, khiêm tốn, sống khó nghèo, có nhiều tài. Ai cũng biết ngài là nhạc sĩ, thi sĩ, văn sĩ và giáo sĩ, học vị thì thạc sĩ thần học. Thật là một vị Giám Mục đa tài, nhiều chữ sĩ.
Dù bận nhiều công việc mục vụ, nhưng, ngài vẫn dành thì giờ chia sẻ Lời Chúa trên các trang mạng Công giáo. Những bài chia sẻ sâu sắc, nhẹ nhàng, lắng đọng, súc tích, hầu mong muốn chuyển tải được "ý Chúa" đến với độc giả, những ai khát khao "món ăn" Lời Chúa. Các mùa trong năm Phụng Vụ, ngài thương xuyên gởi bài chia sẻ. Nhất là các Mùa Vọng, Mùa Chay, Mùa Phục Sinh... Những bài viết đã đi vào lòng độc giả.
Con có dịp duy nhất được gặp ngài cách "đường đột", với người chưa quen trước, nhưng, khi gặp, phong cách Ðức cha thật nhã nhặn, dễ thu hút người đối diện, ngài thật khiêm nhường đức độ, chịu lắng nghe, không xua đuổi, trao ban tận tình nhu cầu của người muốn diện kiến. Nếp sống khó nghèo, đơn sơ, giản dị khi ngài còn làm cha giáo Ðại Chủng Viện Thánh Giuse- Sài gòn, chắn chắn, sự nhận xét của con còn thiếu sót, chưa diễn tả đủ về ngài. Nhưng, những ai từng được thân cận ngài sẽ xác tín điều ấy.
Dẫu rằng khi Chúa gọi, thì không ai có thể nấn ná,trì hoãn được, nhưng tuổi 65 là tuổi đẹp nhất của đời giám mục. Tuổi đang thao thức cho công việc mục vụ chủ chăn của giáo phận. Giáo phận Phan Thiết trong thời gian qua, "Chúa gọi" liên tiếp ba vị Giám Mục về với Chúa. Nếu so sánh tuổi, thì Ðức cha còn kém Ðức cố nguyên Giám mục Nha Trang, vừa qua đời tuần trước, hơn 20 tuổi. Tính theo tuổi đời, thì Ðức cha còn phục vụ 10 năm nữa mới hưu, sau khi hưu còn an dưỡng tuổi già thêm 10 năm nữa.
Mỗi người Kitô hữu đều được Chúa gọi, được gọi làm con Chúa, được gọi dấn bước theo Ngài trong sứ vụ mục tử và sau cùng được gọi lần cuối. Dù, thương tiếc, bùi ngùi, nhưng khi được gọi, chính là lúc Chúa thương nhiều nhất, Ðức cha ra đi vào một ngày đầy ý nghĩa, thật tốt đẹp, vì là ngày Lễ Tro, ngày đầu của tháng kính thánh Giuse, có thể nói là ngày hồng phúc.
Mùa Chay 2017 sẽ thiếu vắng những bài chia sẻ của Ðức cha trên các trang mạng Công giáo, là thiếu đi những lời chỉ dẫn, những lời tâm tình cho con đường thiêng liêng của quý độc giả. Và, sứ vụ tại Tàpao năm nay, kỷ niệm Năm thánh Fatiama, sẽ thiếu đi hình ảnh vị mục tử hiền hòa, nhiệt tâm, một vị tông đồ của Thánh Mẫu Tàpao. Nhưng, dù sao, dẫu hơi sớm, nhưng, ngài đã hoàn tất hành trình dương thế một cách tốt đẹp.
Xin tạm biệt Ðức cha, mong sao, Ðức cha sớm được lãnh nhận triều thiên thiên quốc. Nơi quê hương đích thật mà Ðức cha đã thể hiện bằng niềm tin của mình.
Nguyện xin Thánh Mẫu Tapao, thánh Cả Giuse , vị thánh Quan Thầy của ngài, tiến dâng ngài lên trước tôn nhan Thiên Chúa, để hợp cùng thần thánh chúc tụng và ca ngợi Thiên Chúa muôn đời. Amen.
Xin thành kính cầu nguyện cho Linh Hồn Ðức cố Giám Mục Giuse được nghĩ yên muôn đời. Và cho ánh sáng ngàn thu chiếu soi trên Linh Hồn Ðức Giám Mục Giuse.
01/03/2017
P. Trần Ðình Phan Tiến
* * * * * * *
Nhớ Ðức Cố Giám Mục Giuse Vũ Duy Thống
Nhớ Ðức Cố Giám Mục Giuse Vũ Duy Thống.
Ngày mùng 2 tết, Ðức Cha đón tôi và phái đoàn giám mục Pháp tại Tà Pao. "Incognito et inter nos", nghĩa là kín đáo, giữa chúng tôi thôi, nên sau thánh lễ đồng tế với chừng hai trăm anh chị em hành hương Ðức Mẹ ngày đầu năm, bữa ăn trưa rất đơn sơ nhưng rất ấn tượng trong ngôi nhà mới đối diện nhà thờ Ðồng Kho với món đặc biệt của các sơ dòng kín Camêlô Phan Thiết đã khắc sâu một kỷ niệm khó phai, đến nỗi khi hay tin Ðức Cha Giuse về với Chúa, đức cha Luc Ravel, tân tổng giám mục tổng giáo phận Strasbourg, sau 7 năm làm giám mục giáo phận quân đội Pháp đã không quên viết trong thư chia buồn: "Tôi chẳng bao giờ quên được món độc đáo: "ăn gì bổ nấy" của đức cố giám mục Giuse".
Vâng, từ 8 giờ sáng ngày 1 tháng 3 năm 2017, Ðức Cha đã trở thành đức cố giám mục, được gọi là người thiên cổ, được xếp vào hàng ngũ người quá cố, dù mới ở tuổi 65, với 32 năm Linh Mục, 16 năm Giám Mục: 8 năm Phụ Tá Sàigòn, và 8 năm chính tòa Phan Thiết. Hình ảnh của Ðức Cha đã được tòan thể giáo hội Việt Nam và bạn hữu tòan thế giới trân trọng, tôn vinh từ ngày đầu Mùa Chay 2017 như một vị Giám Mục đáng kính, một nhạc sĩ, ca sĩ "Thông Vi Vu" đáng yêu, một người thầy đáng phục, một người bạn đáng mến đã chết một cách "đáng thương", không chỉ trên mạng, mà còn trên bàn làm việc, ở đầu giường, trên bàn thờ kính nhớ người đã khuất, và tận sâu thẳm tâm hồn với hương lòng da diết nhớ thương.
Là bạn của Ðức Cha khi tôi 11 và Ngài 12 tuổi. Từ bước chân ngỡ ngàng, ngây thơ vào tiểu chủng viện thánh Têrêxa, Long Xuyên ngày 21 tháng 8 năm 1964 đến giây phút xe dạ thắt lòng tẩm liệm Ngài lúc 19 giờ ngày 1 tháng 3 do Ðức Cha Phêrô Trần Ðình Tứ, nguyên Giám Mục Phú Cường, và Ðức Cha Emmanuel Nguyễn Hồng Sơn, Giám Mục phó Bà Rịa, là hai trong những Giám Mục thân thiết chí tình với Ngài chủ sự tại Tòa Giám Mục Phan Thiết, trái tim chúng tôi đã không xa nhau một bước, vắng nhau một ngày, rời nhau một quãng. Chẳng thế mà tình bạn 53 năm cũng là tình bạn muôn thưở, đời đời, và bao lâu còn sống, tôi vẫn muốn "tôn thờ" tình bạn tuyệt vời ấy... Tình bạn ấy thân thiết đến độ chúng tôi chỉ có thể gọi tên nhau, dù Ngài có quyền cao chức trọng; tình bạn ấy gắn bó đến nỗi tôi với Ngài chỉ có thể gọi nhau bằng Bác, dù vị thế Giám Mục của Ngài cao sang ngất ngưởng; tình bạn ấy chân thật đến mức khó có thể xưng tụng danh phận Ngài mang mà không khỏi lúng túng, ngượng ngùng, nên với tôi, chỉ có "Bác Thống" nghĩa tình, "Bác Thống" hết tình, "Bác Thống" hết mình, "Bác Thống" nhiệt tình, "Bác Thống" của tôi, "Bác Thống của anh em Khai Phá", "Bác Thống": mối tình riêng bất diệt!
Ðêm qua trên đường về lại Sàigòn sau thánh lễ bên quan tài lúc 22 giờ. Ðường đêm khuya khuắt. Anh Hòa xả hết tốc độ và luôn miệng: "Em thương Ðức Cha quá! Tội nghiệp Ngài thật!". Ðiệp khúc thương tiếc dài hơn 200 cây số đã không ru tôi ngủ, dù đã hai đêm thức trắng, nhưng đưa tôi về kỷ niệm với từng chi tiết về Bác trong những ngày cuối đời.
Sau lần phẫu thuật thông mạch tim, sức khỏe của Bác đổ dốc: bệnh viêm xoang hoành hành liên tục làm Bác thường xuyên sốt và mệt. Bác thắc mắc không hiểu tại sao căn bệnh được xem như rất thường, lại cứ đeo đẳng, "say sưa" làm khổ Bác. Có những lúc cơn sốt tăng tốc, Bác thả người trên ghế, ngao ngán, thờ thẫn than thở: "Chúa ơi, chẳng biết làm sao bây giờ...".
"Làm sao bây giờ" cũng như đã "chẳng làm sao được" khi tuyệt đối vâng phục nhận gánh nặng Giám Mục, dù biết rất rõ đời Giám Mục rồi sẽ cay đắng khôn cùng, chua chát khôn nguôi, tủi buồn khôn tả, nhọc nhằn khôn xiết, khó khăn khôn lường. Bác đã chẳng viết cho anh em Khai Phá trước ngày được tấn phong Giám Mục đó sao: "Mình biết, thánh giá Chúa trao cho mình sẽ rất nặng, và hầu như đời mình đều được dệt bằng những biến cố của ngày thứ sáu". Và Bác đã kể ra rất nhiều biến cố "ngày thứ sáu" như những điểm nhấn quan trọng của đời bác. Những câu chuyện ngày thứ sáu này đã làm chúng tôi "dàn dụa nước mắt". Vì bị ám ảnh bởi ngày thứ sáu của Bác, nên nhiều người trong anh em Khai Phá đã không nghĩ Bác sẽ ra đi ngày thứ Tư, nhưng thứ Tư 01 tháng 3 năm 2017 Thiên Chúa chọn cho Bác không là thứ Tư bình thường, nhưng là thứ Tư Lễ Tro với ý nghĩa thần học cực kỳ quan trọng: Trở Về.
Vâng, Bác trở về với Ðấng đã sai Bác vào đời, đã chọn và sai Bác đi rao giảng, cai quản, thánh hóa muôn dân. Bác không còn phải ngẩng mặt thở than: "Chúa ơi, chẳng biết làm sao bây giờ...", khi cô đơn trong trách vụ và chẳng ai biết được hết nỗi khổ của Bác trong suốt 16 năm Giám Mục; Bác sẽ chẳng còn mất ngủ, biếng ăn, lười uống thuốc vì trăn trở trước những mối bòng bong của mục vụ, khi chẳng có mấy người hiểu hết niềm đau, để cảm thông và chân thành cộng tác với Bác; Bác cũng sẽ hết phải mượn khói thuốc khi lòng chùng sâu, quặn thắt và nước mắt ứ nghẹn trước những vô ơn, phản bội của người mình yêu thương, bênh vực, tín nhiệm; và Bác cũng chẳng còn phải mượn chút men bia với dáng điệu rất hào sảng "Long Chỉ" để nhẹ đi phần nào niềm u uất khi chưa vuông tròn được sự hiệp nhất giữa anh em, con cái trong nhà.
Vâng, Bác trở về với Thiên Chúa, bằng trở về với thân phận cát bụi. Thân phận cát bụi thật kinh khủng, khi dung mạo khôi ngô, tươi đẹp của Bác tàn tạ sau mấy ngày bị vi khuẩn "không tên" đục khoét, tàn phá, đến nỗi chính tôi là bạn thân của Bác cũng phải hốt hoảng, bàng hoàng và cố gắng lắm mới nhận ra Bác khi vào bệnh viện Phạm Ngọc Thạch thăm Bác. Bác bị con virus quái ác làm phổi đầy nước, không thở được, thêm bệnh tiểu đường, áp huyết cao, tim mạch, nấm độc, đau răng tiếp tay hợp đồng tác chiến, kịch liệt tấn công, làm Bác qụy ngã trong hôn mê rất sâu, để "chẳng còn dung mạo mỹ miều, oai phong, tươi tắn như khi trước nữa". Nhiều người thân quen đã điện thoại gặng hỏi, khi nhìn thấy trên mạng hình Bác nằm bất động: "Có đúng là Ðức Cha Giuse Vũ Duy Thống không? Sao không thấy giống Ngài? Tại sao Ngài lại đeo kiếng?".
Bác ơi, mình đã muốn trả lời cho bạn hữu và các "fan" của Thông Vi Vu như thế này: "vào những ngày cuối đời, Ðức Cha Giuse hay Thông Vi Vu của quý bạn đã thực sự sống mầu nhiệm ngày thứ Sáu Tuần Thánh với Ðức Giêsu, Ðấng mà Ngài suốt đời yêu mến tôn thờ. Bằng chứng là Ðức Cha đã được trở nên "đồng hình đồng dạng", nghĩa là hết đẹp trai, nhưng phù to, mất cân đối, nếu không muốn nói là thê thảm, tang thương như Ðức Giêsu trên Thánh Giá, hình ảnh mà ngôn sứ Isaia đã tiên báo: "Bao kẻ đã sửng sốt khi thấy tôi trung của Ta mặt mày tan nát chẳng ra người, không còn dáng vẻ người ta nữa... Người chẳng còn dáng vẻ, chẳng còn oai phong, đáng cho chúng ta nhìn ngắm, dung mạo Người chẳng còn gì khiến chúng ta ưa thích" (Is 52,14 ;53,2).
Còn kiếng đeo? Vài tuần trước khi mất, Bác rất thích cặp kiếng này, nên gia đình đeo cho Bác khi tẩm liệm, để Bác vui và dễ nhận ra từ xa Ðức Giêsu đang giang tay đón Bác là người con ngoan, tôi tớ tận tụy và trung thần rất đáng trân quý của Thiên Chúa Ba Ngôi.
Bác Thống yêu quý,
Trên đường về hôm nay, Bác thực sự nhẹ nhõm hành trang làm người và thanh thản gánh nặng mục tử, nhưng ngược lại Bác mang nặng món nợ tình rất lớn. Bác thấy rõ hơn tôi tình cảm của bao nhiêu người đang dành cho Bác: cả giáo phận Phan Thiết, Sàigòn, Long Xuyên, Thái Bình..., các dòng tu, chủng viện, đoàn thể khắp nơi trên thế giới tha thiết cầu nguyện cho Bác; các báo chí công giáo, trang mạng, facebook tràn đầy hình ảnh Bác, tràn ngập yêu thương dành cho Bác, tràn trề lòng ngưỡng mộ Bác, tràn lan kỷ niệm thân thương, ân tình với Bác. Rất rất nhiều người thương tiếc Bác. Họ là anh em cùng lớp, cùng trường với Bác như Ðức Tổng Giuse Ngô Quang Kiệt; thân quyến của Bác như cô Thao, em gái Bác, hay như Ðức Cha Gioan Baotixita Bùi Tuần, nguyên Giám Mục Long Xuyên, nghĩa phụ của Bác; "đồng nghiệp" trong Giám Mục đoàn như hai Ðức Hồng Y, các Tổng Giám Mục, Giám Mục trong Hội Ðồng Giám Mục Việt Nam; các linh mục, tu sĩ nam nữ bạn học cũ, học trò cũ, cộng sự viên, con cái thiêng liêng, giáo dân trong gia đình giáo phận của Bác; chưa kể anh chị em nghệ sĩ đạo đời mà đối với họ, Bác nổi tiếng là "dễ thương, dễ gần". Nói chung là rất đông, rất nhiều những "ân sâu nghĩa nặng", những "tình xưa nghĩa cũ", cả những trái tim chợt biết rung động sau khi nghe tin Bác từ bỏ cõi đời. Họ là những người chưa hiểu Bác, hoặc không muốn hiểu Bác, vì một lý do nào đó; họ là những người đã vô tình hoặc cố tình nghĩ oan, hiểu lầm Bác, bởi ở Bác, ngoài bổn phận thương xót, còn trách nhiệm uốn nắn, sửa dậy. Sở dĩ tôi dám viết điều này, là vì sáng nay đang khi viết những dòng tâm sự cho Bác, tôi nhận được một email với nội dung như sau: "Cả ngày hôm nay, em có được một cảm nghiệm sâu sắc về sự ra đi của Ðức Cha Giuse Thống. Sự ra đi này thật kỳ diệu và đầy ân sủng... Chỉ nguyên nhìn thấy và nghe được biết bao lời cầu nguyện của các hội đoàn, tu sĩ nam nữ, bạn bè khắp nơi và hàng triệu tín hữu đang tha thiết cầu cho Ngài thì em đã đủ thấy Ngài là con người như thế nào... Một con người bình dị, dễ gần, dễ mến, khiêm tốn, chịu đựng như Ngài thì làm sao không để lại bao tiếc thương, quý mến trong lòng mọi người? Cá nhân em thấy vô cùng ân hận, xấu hổ khi em đã có những lời nói, ý tưởng, nghi vấn xấu, kể cả ganh tỵ khi Ðức Cha còn sống. Em thật lòng sám hối để xin Chúa và Ðức Cha tha thứ. Xin Bác chuyển lời tạ tội của em đến Ðức Cha, và xin đốt thay em một nén hương để tưởng niệm và tỏ lòng yêu mến Ngài. Xin Ðức Cha bầu cử cho chúng ta cố gắng noi gương hiền lành và khiêm nhường của Ngài".
Nợ tình thì chẳng bao giờ trả được, cũng chẳng biết phải trả thế nào, ngoài "tình hơn, thương hơn, yêu hơn", như Bác thường nói: "Cuối cùng chỉ còn lại tình nghĩa!", phải kông Bác?
Bác đã rất tình với mọi người và với từng người trong suốt cuộc sống. Ðiều này thì chẳng ai có thể phủ nhận, kể cả những người không ưa Bác. Ðiều ấy cho phép tôi xác tín: ở trên thiên đàng, Bác sẽ chẳng quên ai, chẳng phụ tình ai, chẳng dửng dưng, thờ ơ, lạnh nhạt hay "sang chảnh" với ai, vì bản chất của Bác là "rất tình", như dòng nhạc, lời thơ, giọng nói, dáng điệu luôn "trữ tình, nhiệt tình, hết tình" của Bác. Bác nhớ nhé, đừng quên ai, nhưng tiếp tục "tình" với mọi người bằng bầu cử cho tất cả chúng tôi, những người chưa tìm được cặp kiếng đắc ý để lên đường gặp Chúa như Bác hôm nay. Ðừng quên ai nhé, Bác Thống, vì tất cả mọi người đang "rất tình" với Bác, kể cả những người đã làm Bác buồn, đã ghen ghét muốn loại trừ Bác. Kể cả họ, Bác ạ, họ cũng đang xúc động vì nhận ra Bác đã rất tình với họ.
Sáng thứ Hai 6 tháng 3 năm 2017, anh em cựu chủng sinh Long Xuyên và lớp Khai Phá sẽ có mặt tại nhà thờ chính tòa Phan Thiết để tiễn đưa Bác, trong đó có tôi, người bạn được chia sẻ, thao thức với Bác rất nhiều. Suốt 53 năm, tôi với Bác đã sống rất có "Thể Thống", và mình gọi nhau bằng Bác, nhưng hôm nay, Bác đi, tôi ở lại, có lẽ tôi phải thay đổi cách xưng hô cho hợp ý Chúa: "Anh Thống", đọc trại lại sẽ là "Ông Thánh" rất đáng yêu của tôi.
Jorathe Nắng Tím
Sàigòn 2.3.2017