Linh mục giáo sư
khoa Văn chương Kitô giáo và cổ điển
nói rằng tiếng La tinh không phải là tử ngữ
Linh mục giáo sư khoa Văn chương Kitô giáo và cổ điển nói rằng tiếng La tinh không phải là tử ngữ.
Roma (Zenith 09/02/2012 & WHD 20/02/2012) - Tưởng cũng nên nhắc lại rằng ngày 22 tháng 02 năm 1962, Ðức Giáo hoàng Gioan XXIII đã ký tông hiến "Sự Khôn ngoan của Người Xưa" (Veterum Sapientia), về việc học và sử dụng tiếng La tinh, qua đó ngài hi vọng một Viện hàn lâm về La ngữ sẽ được thành lập. Rồi ngày 22 tháng 02 năm 1964, Ðức Giáo hoàng Phaolô VI thành lập Viện hàn lâm này với tông thư "Học La Ngữ" (Studia Latinitatis) và ủy thác cho các tu sĩ Salêdiêng nhiệm vụ "thúc đẩy việc phổ biến La ngữ".
Nửa thế kỷ sau tông thư Veterum Sapientia, Học viện Giáo hoàng về "La ngữ cao cấp" (Altioris Latinitatis) tổ chức một hội nghị vào ngày 23 tháng 02 năm 2012 với chủ đề "Lịch sử, văn hóa và tính hợp thời của tông hiến "Sự Khôn ngoan của Người Xưa"- (Veterum Sapientia). Hội nghị duyệt lại những giai đoạn quan trọng trong lịch sử Học viện và cũng sẽ lưu tâm đến những thách thức của thời đại liên quan tới việc học cổ ngữ.
Hãng tin Zenit đã phỏng vấn cha Roberto Spataro, giáo sư khoa Văn chương Kitô giáo và cổ điển của Viện đại học Giáo hoàng Salêdiêng, về hội nghị sắp tới. Cha Spataro cho biết lý do và mục tiêu của Hội Nghị này như sau:
Hội nghị này được tổ chức nhân kỷ niệm 50 năm ngày ban hành tông hiến Veterum Sapientia, một văn kiện quan trọng, nhưng không may đã bị nhanh chóng lãng quên một cách bất công. Chúng tôi có ý định đọc lại văn kiện này vì văn kiện này vẫn còn rất hợp thời vì nó cho thấy trong Giáo hội, nhất là đối với các linh mục, những giá trị lớn về đạo đức, thiêng liêng và tôn giáo cần phải được nhận biết; đó là những giá trị đã được thế giới cổ đại phát triển và rồi Kitô giáo hoàn thiện; trên cơ sở đó xây dựng những nền tảng của nền văn minh đương đại.
Trả lời cho nhận định về tiếng latinh như là một "ngôn ngữ chết", cha Spataro cho biết: Ðây thật là một cách nói không phù hợp. Tôi tự hỏi tại sao người ta lại bảo ngôn ngữ ấy là tử ngữ, ngôn ngữ mà Seneca, thánh Augustinô, thánh Tôma Aquinô và bao nhiêu thế hệ các nhà khoa học, từ Galvani là nhà phát minh điện lực, đến Gauss là ông trùm toán học, tất cả đều sử dụng.
Làm sao người ta có thể coi ngôn ngữ ấy "đã chết", ngôn ngữ mà ngày nay rất nhiều người còn đang học, ngôn ngữ nuôi dưỡng những tư tưởng cao quý và cao thượng? Cũng đừng quên rằng đây là ngôn ngữ của Tòa Thánh, và những nghi thức phụng vụ bằng tiếng La tinh vẫn thu hút số các tín hữu ngày càng đông, trong đó có nhiều người trẻ. Trong những năm gần đây, Giáo hội Công giáo đã có những thử nghiệm bước đầu liên quan đến việc đổi mới sự quan tâm về việc học tiếng La tinh. Trong các thử nghiệm này, phải kể đến sự ra đời của những cộng đoàn mới và những phong trào giáo dân. Họ hiểu rõ rằng di sản quý giá nhất là Truyền thống, là chính đời sống của Giáo hội, của những lối diễn đạt về phụng vụ, giáo luật, giáo huấn và thần học mà nội dung của chúng chỉ có thể hiểu được trong hình thức ngôn ngữ của nó, đó là tiếng La tinh. Do đó, Viện hàn lâm của chúng tôi mong muốn được dạy nhiều giáo sĩ và giáo dân hơn nữa để họ biết trân quý di sản này, hầu mỗi giáo hội có thể đến với những ai yêu mến cách thức mà qua đó sự thật, vẻ đẹp và sự hòa hợp được hợp nhất trong ngôn ngữ này.
Trước đây ít lâu, một giáo sư của một đại học nổi tiếng ở Ðức quốc nói với tôi rằng trường có hơn 800,000 học sinh trung học và sinh viên đại học học tiếng La tinh. Còn tại Viện hàn lâm của chúng tôi, chúng tôi nhận những sinh viên Trung quốc được đại học của họ gởi đến, bởi vì họ cảm thấy nhu cầu hiểu biết nền văn minh và nguồn gốc văn hóa của Âu Châu được trình bày bằng tiếng La tinh.
R.V.A.