Tưởng niệm 30 năm
ngày Ðức cha Oscar Romero bị sát hại
Tưởng niệm 30 năm ngày Ðức cha Oscar Romero bị sát hại.
El Salvador [National Catholic Reporter 16/3/2010] - Kính thưa quý vị, các bạn thân mến. Năm 2010 Giáo hội Công giáo tại Salvador tưởng niệm đúng 30 năm ngày Ðức cha Oscar Romero, cố Tổng giám mục San Salvador bị sát hại. Ðức cha Romero đã bị bắn gục dưới chân bàn thờ đang lúc dâng Mình Chúa trong một thánh lễ cử hành tại một bệnh viện ở San Salvador ngày 24 tháng 3 năm 1980.
Hai tuần trước khi bị mưu sát, Ðức cha Romero nói với một phóng viên Guatemala như sau: "Tôi thường bị đe dọa giết chết. Nếu họ giết tôi, tôi sẽ sống mãi trong lòng dân tộc El Salvador. Nếu những lời đe dọa này được thực hiện, thì từ nay tôi sẽ hiến máu tôi cho Chúa để cứu rỗi và phục sinh El Salvador. Ước gì máu của tôi sẽ là một hạt giống của tự do và một dấu chỉ rằng hy vọng sẽ chóng trở thành hiện thực".
Như ngài đã dự đoán, Ðức cha Romero đã thực sự thí mạng mình với hy vọng rằng hòa bình và công lý sẽ trở thành hiện thực trong xứ sở của ngài. Ngài đang sống trong tất cả những ai đang tham gia cuộc chiến đấu bất bạo động cho công lý và hòa bình.
Cho đến năm 1977, ngài được mô tả như một con người đạo đức, nhưng trầm lặng và bị xếp vào hàng ngũ của những người bảo thủ. Thật vậy, lúc mới lên làm Giám mục, ngài đứng về phe các địa chủ giàu có cũng như những kẻ có quyền thế trong tay; ngài im lặng trước các cuộc thanh toán đẫm máu của các "đội tử thần", tức các đơn vị chuyên giải quyết các vụ tranh chấp ngoài tòa án.
Thế rồi, khi ngài được bổ nhiệm làm Tổng giám mục San Salvador là lúc các linh mục Dòng Tên tại Ðại học Trung Mỹ ở San Salvador bắt đầu bị đàn áp. Các linh mục Dòng Tên liền viết thư cầu cứu lên ngài. Trong số này, chỉ có linh mục Rutilio Grande là người đã trực tiếp tiếp xúc với Ðức cha Romero khi ngài vừa về nhậm chức Tổng giám mục. Cha Grande khẩn khoản xin Ðức tổng giám mục tìm hiểu về thân phận người nghèo và lên tiếng thay cho họ.
Cha Grande là một nhà hoạt động tích cực cho công bình xã hội. Vị linh mục này đã liên kết được những người nông dân nghèo tại Aguileres. Nhưng cũng vì vậy mà ngài đã bị sát hại ngày 12 tháng 3 năm 1977. Ðêm đó, đứng trước thi hài của vị linh mục, Ðức cha Romero đã biến thành một nhà vô địch trong cuộc chiến đấu cho người nghèo và những người bị đàn áp. Kể từ đó, ngài hoàn toàn đứng về phía người nghèo và không bỏ lỡ một cơ hội nào để lên tiếng tố cáo những hành vi bạo động, bất công và chiến tranh.
Một ngày sau cái chết của cha Grande, đức cố Tổng giám mục San Salvador đã giảng một bài giảng khiến cho cả nước El Salvador phải sửng sốt. Với sức mạnh của một Martin Luther King, Ðức cha Romero đã bênh vực cha Grande, đòi hỏi công bình xã hội và kinh tế cho người nghèo, cũng như kêu gọi mọi người phải tiếp tục sứ mệnh tiên tri của vị linh mục này. Ðể phản đối việc chính phủ tham gia vào các cuộc mưu sát, Ðức cha Romero đã ra lệnh đóng cửa trường học giáo xứ trong ba ngày và đình hoãn mọi thánh lễ trên toàn quốc trong tuần lễ kế tiếp, ngoại trừ một thánh lễ đặc biệt tại nhà thờ chính tòa.
Chỉ một cử chỉ như thế cũng đủ để đưa tên tuổi của Ðức cha Romero vào lịch sử. Hàng trăm ngàn người đã kéo nhau đến thủ đô để tham dự thánh lễ Chúa Nhựt và nghe Ðức cha Romero kêu gọi công lý, giải giới và hòa bình. Cuộc sống và cái chết của cha Grande đã sinh hoa trái trong trái tim và linh hồn của Ðức cha Romero. Bỗng dưng, El Salvador có được một khuôn mặt vĩ đại.
Vì các tu sĩ, linh mục, giảng viên giáo lý và nhân viên Giáo hội thường xuyên bị tấn công và ám sát, cho nên tiếng nói của Ðức cha Romero lại càng mãnh liệt hơn. Ngài chỉ trích ngay cả tổng thống El Salvador. Ðây là điều mà chưa từng có vị Giám mục nào dám làm. Ði đến đâu, ngài cũng được dân chúng hoan hô. Các bài giảng Chúa Nhựt của ngài được trực tiếp truyền đi trên đài phát thanh.
Ðể phản đối sự thinh lặng của chính phủ trước các cuộc tàn sát, ngài không tham dự lễ nhậm chức của tân tổng thống. Ngài tuyên bố: "Giáo hội không được đo lường bằng sự hỗ trợ của chính phủ mà bằng chính tính trung thực, tinh thần cầu nguyện theo tinh thần Tin Mừng, lòng tin tưởng, sự chân thành và công lý, nhứt là khi Giáo hội chống lại các lạm dụng".
Vì các cuộc bắt giữ, tra tấn, thủ tiêu và sát hại ngày càng gia tăng, Ðức cha Romero đã làm hai quyết định triệt để chưa từng có. Trước hết, ngày thứ hai Phục Sinh năm 1978, ngài cho mở cửa chủng viện tại trung tâm thủ đô San Salvador để đón tiếp bất cứ nạn nhân nào của bạo động. Hàng trăm người vô gia cư, những người đói rách và bị hành hung đã đến chủng viện, biến một cơ sở yên tỉnh thành một thứ bệnh viện dã chiến ồn ào.
Quyết định thứ hai của Ðức tổng giám mục San Salvador là cho ngưng xây cất nhà thờ chính tòa San Salvador. Ngài nói: khi nào chiến tranh chấm dứt, những người đói khổ được ăn uống đầy đủ và trẻ con được giáo dục, lúc đó chúng ta sẽ tiếp tục xây cất nhà thờ chính tòa. Cả hai hành động lịch sử này của Ðức cha Romero đã khiến cho các Ðức giám mục khác phải sửng sốt, chính phủ El Salvador bối rối, nhưng người dân lên tinh thần.
Ðức cha đã dọn về sống trong một căn hộ nhỏ nằm ở tầng trệt của một bệnh viện do một cộng đồng nữ tu điều khiển. Ngày ngày ngài đi khắp nơi để gặp gỡ dân chúng, nhứt là người nghèo.
Cuối năm 1979 và đầu năm 1980, trong các bài giảng Chúa Nhựt, ngài kêu gọi trở về với công lý và chấm dứt các cuộc sát hại.
Khi tổng thống Hoa kỳ Jimmy Carter loan báo sẽ gia tăng viện trợ quân sự cho El Salvador, Ðức cha liền viết thư yêu cầu Hoa kỳ ngưng viện trợ quân sự. Nhưng tổng thống Carter đã làm ngơ trước lời yêu cầu này.
Trong những tuần lễ sau đó, các cuộc tàn sát gia tăng.
Chiều ngày 24 tháng 3 năm 1980, chính Ðức cha đã bị bắn gục ngay lúc Dâng Mình Thánh Chúa trong thánh lễ tại nhà nguyện trong bệnh viện. Biến cố đã diễn ra đúng theo lời tiên báo của ngài.
CV.