Thánh Gioan Maria Vianney, cha sở họ Ars
mẫu gương của các linh mục thời đại
Thánh Gioan Maria Vianney, cha sở họ Ars, mẫu gương của các linh mục thời đại.
Roma [La Croix 17/06/2009] - Kính thưa quí vị, các bạn thân mến. Hôm ngày thứ Sáu, 19 tháng 6 năm 2009, Lễ Thánh Tâm Chúa Giêsu, Ðức thánh cha Beneđitô XVI đã khai mạc Năm Linh Mục.
Năm 2009 kỷ niệm đúng 150 năm ngày qua đời của thánh Gioan Maria Vianney, cha sở họ Ars, Pháp Quốc. Cùng với việc khai mạc Năm Linh mục, Ðức thánh cha đã chọn vị thánh này làm quan thầy và mẫu mực của các linh mục của thế kỷ 21. Sự kiện này không thể không tạo ra ngạc nhiên nơi nhiều người.
Trước hết, đây là một chọn lựa bất ngờ, ngay cả đối với các viên chức Tòa Thánh. Lý do khác nữa khiến nhiều người phải ngạc nhiên: Ðức thánh cha đã muốn đặt Năm Linh Mục dưới sự bầu cử của thánh Gioan Maria Vianney. Thánh nhân nổi tiếng với cuộc sống khắc khổ và nhứt là với cuộc chiến đấu liên lỉ chống lại Ma quỉ.
Sau Công đồng Vatican II là Công Ðồng đã nhìn nhận và đề cao vai trò của người giáo dân trong Giáo hội và nhứt là với cuộc khủng hoảng về ơn gọi mà Âu Châu đang trải qua, khiến các linh mục phải suy nghĩ lại về vai trò và ơn gọi của mình, nhiều người không thể không nêu lên câu hỏi: liệu mẫu gương của Thánh Gioan Maria Vianney và dung mạo đặc thù của linh mục thời công đồng Trento nơi ngài sẽ mang lại điều gì cho linh mục thời đại? Các linh mục trẻ ngày nay sẽ rút ra được bài học nào từ vị thánh này để đương đầu với những thách đố của xã hội đô thị hóa và tục hóa ngày nay?
Ðể trả lời cho những câu hỏi trên đây, theo nhận định của Nhựt Báo Công giáo Pháp La Croix trong số ra ngày 17 tháng 6 năm 2009, cần phải nhìn vào nghịch lý từ cuộc sống và gương mẫu của thánh Gioan Maria Vianney. Vị thánh này đã làm cha sở và chỉ làm cha sở mà thôi, nhứt là cha sở tại đồng quê vào thế kỷ thứ 19. Khi chọn thánh nhân làm quan thầy và mẫu mực cho các linh mục của thế kỷ 21, hẳn Ðức thánh cha muốn kêu gọi các linh mục hãy trở về với cốt lõi của ơn gọi linh mục.
Công đồng Vatican II và nhứt là hiến chế "Ánh Sáng Muôn Dân" về mầu nhiệm Giáo hội đã đề cao ơn gọi của người giáo dân. Ơn gọi của linh mục xem ra không được làm nổi bật và nhứt là vì con số linh mục ngày càng sút giảm, Giáo hội buộc phải quan tâm đến việc tái cấu trúc các giáo xứ hơn. Từ đó, ngày càng có nguy cơ xem thường ơn gọi linh mục.
Chính vì thế mà ngày 16 tháng 3 năm 2009, trong một phiên họp của Bộ Giáo sĩ, khi loan báo về Năm Linh Mục, Ðức thánh cha đã cảnh báo như sau: "Cần phải quan tâm để "các cơ cấu mới" hay các tổ chức mục vụ không được xem như một giải pháp cho một thời kỳ không cần đến tác vụ linh mục nữa, nhứt là khởi đi từ một quan niệm sai lầm về việc thăng tiến giáo dân".
Dưới mắt Ðức thánh cha, cần phải tìm ra phương thuốc cho cuộc khủng hoảng về căn tính thiêng liêng của linh mục. Theo Ðức thánh cha, với Năm Linh mục này, cần phải khuyến khích các linh mục sống thánh thiện, bởi vì đây chính là điều kiện để làm cho thừa tác vụ của họ được hữu hiệu. Ðức thánh cha khẳng định rằng cuộc khủng hoảng về căn tính thiêng liêng của linh mục bắt nguồn từ trào lưu tục hóa hiện đang xâm nhập vào Giáo hội và dĩ nhiên ảnh hưởng đến chính các linh mục.
Trong bài nói chuyện với các giám đốc các chủng viện giáo hoàng tại Roma hôm 3 tháng 6 năm 2009, Ðức cha Jean Louis Brugues, thư ký của Bộ Giáo Dục Công Giáo đã nhìn nhận rằng thế hệ các linh mục thời hậu công đồng cho rằng cởi mở với thế giới có nghĩa là chạy theo trào lưu tục hóa. Nhưng ngày nay thì trái lại, các linh mục thuộc thế hệ trẻ hơn lại tìm cách giữ khoảng cách với trào lưu tục hóa và gìn giữ bản sắc cũng như những khác biệt của mình.
Ðức thánh cha là người rất quan tâm đến việc huấn luyện linh mục cũng như cuộc sống luân lý và tinh thần cao của hàng giáo sĩ, cho nên không ngần ngại đòi hỏi họ phải hướng đến sự hoàn hảo về mặt luân lý. Theo ngài, linh mục thiết yếu phải là người sống thánh thiện. Về phương diện này, hơn ai hết, thánh Gioan Maria Vianney là mẫu mực cho những đức tính mà Ðức thánh cha hằng mong mõi nơi các linh mục của thời đại.
Cha sở họ Ars đã có một cuộc sống khắc khổ. Ngài đã từng nói: "chỉ cần hai củ khoai tây mỗi ngày là đủ sống". Tại Bộ Giáo sĩ, người ta thường nhại lại câu nói ấy của thánh nhân: "Cần phải đưa cha sở họ Ars ra khỏi những củ khoai tây của ngài".
Với kiểu nói này, các viên chức tại Bộ Giáo Sĩ có ý nói rằng cần phải "tẩy rửa" hình ảnh của thánh Gioan Maria Vianney khỏi những thực hành đạo đức "khổ chế" của thời đại ngài.
Trong thư gởi cho các linh mục, Ðức thánh cha cũng nhìn nhận rằng một số những khẳng định của vị thánh này xem ra "quá đáng" đối với chúng ta. Nhưng vị thánh này vẫn là mẫu mực toàn vẹn cho các linh mục của thế kỷ 21.
Trong thư gởi cho các linh mục trên toàn thế giới, Ðức thánh cha kể ra rất nhiều đức tính nơi thánh Gioan Maria Vianney: như ưu tiên dạy giáo lý cho giáo dân, hoàn toàn đồng hóa với chức vụ, giáo dục giáo dân về sự hiện diện của Chúa Giêsu trong phép Thánh Thể và việc Rước lễ. Nhưng nổi bật nhứt nơi thánh nhân chính là sự kiên trì ngồi tòa giải tội.
Ðức thánh cha nhắc lại rằng vào thời thánh Gioan Maria Vianney, tại Pháp, việc xưng tội cũng không dễ dàng và thường xuyên như ngày nay. Mượn lời thánh nhân: "Tôi khóc vì anh chị em không biết khóc", Ðức thánh cha khuyên các linh mục đừng tỏ ra "quen thuộc hay dửng dưng trước tình trạng tội lỗi của các con chiên"
Theo gương cha sở họ Ars, Ðức thánh cha khuyên các linh mục hãy thực thi ba lời khuyên Phúc Âm bằng ba cách thế đặc thù của linh mục. Trước hết về sự khó nghèo: linh mục không sống khó nghèo như một tu sĩ, nhưng là "giàu có để trao ban cho người khác và nghèo đối với chính bản thân". Về khiết tịnh và vâng lời, cũng hãy sống như thánh Gioan Maria Vianney.
(Chu Văn)