Tuyên ngôn của
Ủy ban thần học quốc tế về luật tự nhiên
Tuyên ngôn của Ủy ban thần học quốc tế về luật tự nhiên.
Roma [Zenit 12/06/2009] - "Những giá trị khách quan của luật tự nhiên vẫn tiếp tục là nền tảng của một nền đạo đức phổ quát".
Kính thưa quí vị, các bạn thân mến,
Trên đây là kết luận của một bản tuyên ngôn được Ủy ban thần học quốc tế cho công bố sau một phiên họp mới đây.
Tuyên ngôn có tựa đề "đi tìm một nền đạo đức phổ quát: một cái nhìn mới về luật tự nhiên" đã được phổ biến trên trang mạng của Tòa Thánh bằng tiếng Ý và tiếng Pháp.
Sau khi tuyên ngôn được cho công bố, Báo Người Quan Sát Roma, cơ quan ngôn luận bán chính thức của Tòa Thánh, có đăng một bài viết, qua đó cha Serge Thomas Bonino, một linh mục dòng Ðaminh người Pháp, thành viên của Ủy Ban Thần Học Quốc Tế, giới thiệu tuyên ngôn.
Trong bài giới thiệu, cha Bonino cho biết: tuyên ngôn nhấn mạnh đến sự cần thiết phải có một sự đồng thuận về những giá trị đạo đức khách quan và phổ quát cần được cổ võ, để tránh những "thăng trầm" của công luận và sự lèo lái của các chính phủ.
Nhà thần học người Pháp này giải thích: "Những giá trị này có thể bảo đảm cho các quyền con người một nền tảng vững chắc hơn là "chủ nghĩa duy thực nghiệm về luật pháp" vốn rất mong manh".
Theo cha Bonino, quyền con người cần phải được xây dựng trên chính định nghĩa về con người như một "hữu thể nhân linh" và trên chính bản chất con người; bản chất này được cụ thể hóa trong từng con người, bất luận chủng tộc, văn hóa hay tôn giáo".
Theo tuyên ngôn của Ủy ban thần học quốc tế, luật tự nhiên, vì là nền tảng của đạo đức, vẫn tiếp tục có giá trị nhứt là trong một nền văn hóa vốn xem con người như tiêu chuẩn tối hậu tạo nên những giá trị của nó và hành động bên lề những chuẩn mực đạo đức khách quan và phục vụ cho một ý thức hệ ít quan tâm đến phẩm giá con người.
Ủy ban thần học quốc tế muốn góp phần vào cuộc tranh luận về việc tìm kiếm một nền đạo đức phổ quát và chống lại sự tách biệt ngày càng gia tăng giữa trật tự đạo đức và trật tự kinh tế, xã hội, pháp lý và chính trị.
Tài liệu của Ủy ban thần học quốc tế ghi nhận rằng những lãnh vực kinh tế, xã hội, pháp lý và chính trị phát triển mà không màng tới những chuẩn mực liên quan đến thiện ích luân lý, khách quan và phổ quát.
Theo ủy ban thần học quốc tế, chỉ có hai chọn lựa cho thời đại: hoặc là đẩy mạnh xu thế toàn cầu hóa hoàn toàn dựa trên trật tự pháp lý, vốn không có khả năng ngăn chận lối hành xử tùy tiện theo lý của kẻ mạnh; hoặc là phải kiểm soát xu thế toàn cầu hóa bằng cách hướng nó đến những mục tiêu phục vụ con người.
Trong ý hướng đó, các nhà thần học của Giáo hội Công giáo nhắc lại rằng giáo thuyết về luật tự nhiên khẳng định như sau: "con người và các cộng đồng của con người, dưới ánh sáng của lý trí, có thể nhận biết những định hướng căn bản của một hành động luân lý phù hợp với bản chất con người và diễn tả nó thành chuẩn tắc dưới hình thức những giới luật."
Ủy ban thần học quốc tế khẳng định: cần phải xem những giới luật cơ bản, khách quan và phổ quát đó như nền tảng cho mọi qui định luân lý, pháp lý và chính trị điều hòa cuộc sống con người và xã hội.
Các nhà thần học Công giáo nhắc lại rằng giáo thuyết về luật luân lý như là nền tảng của trật tự đạo đức và chính trị được quảng diễn trong các số từ 1954 đến 1960 trong Sách Giáo Lý của Giáo hội Công giáo và trong các số từ 40 đến 53 trong thông điệp "Chân Lý Sáng Ngời" của đức Gioan Phaolô II.
Về phần mình, Ðức thánh cha Benedicto XVI cũng đã trình bày luật tự nhiên như là một đáp trả cho chủ nghĩa duy tương đối về đạo đức. Ðức Thánh cha xem luật tự nhiên như một bảo đảm bất khả di nhượng của con người.
Theo sự trình bày của cha Bonino, tài liệu mới của Ủy ban thần học quốc tế dựa trên giáo thuyết do thánh Toma đề xuớng và bổ sung bằng một số yếu tố mới.
Linh mục Bonino giải thích: để trình bày luật tự nhiên cho thế giới ngày nay, cần phải gạn lọc nó khỏi những hình ảnh méo mó khiến làm cho nó khó hiểu đối với nhiều người đương thời và khai thác những yếu tố mới trong nền thần học luân lý hiện đại.
Tài liệu của Ủy ban thần học quốc tế nhắc lại rằng nhiều điểm hội tụ của truyền thống văn hóa và tôn giáo thế giới cho thấy: nhân loại đã có chung một gia sản đạo đức.
Cho dù đề cao lý trí như một chiều kích thiếu yếu của bản chất con người, tài liệu chống lại cái nhìn duy lý về luật tự nhiên. Theo các nhà thần học Công giáo, mệnh lệnh từ trong đáy thẳm tâm hồn buộc con người phải làm điều thiện là kinh nghiệm nền tảng của toàn bộ luân lý.
Chương thứ hai của tài liệu viết rằng chủ thể luân lý lắng nghe tiếng nói tự đáy tâm hồn và dựa vào lý trí để tìm ra những đòi hỏi luân lý hướng dẫn những khuynh hướng nền tảng làm nên bản chất con người.
Trong chương kế tiếp, các nhà thần học Công giáo nói đến những nền tảng của luật tự nhiên.
Trong chương cuối cùng, tài liệu của Ủy ban thần học quốc tế nhấn mạnh đến sự thay đổi sâu xa trong việc trình bày luật tự nhiên dưới ánh sáng mà Chúa Giêsu Kitô đã mang lại.
Thật vậy, theo cha Bonino, dưới ánh sáng đức tin, người tín hữu Kitô nhận ra Chúa Giêsu Kito như là Lời Hằng Hữu, Ðấng đã nhập thể và trở thành Luật Sống Ðộng và Chuẩn Mực của một cuộc sống phù hợp với luật tự nhiên.
Như vậy, với Chúa Giêsu Kitô, luật tự nhiên không bị bãi bỏ, mà được hoàn thiện bằng luật mới là Luật Bác Ái.
Tưởng cũng nên nhắc lại: được Ðức Phaolô VI thành lập hồi năm 1969, Ủy ban thần học quốc tế có nhiệm vụ giúp đỡ Tòa Thánh và nhứt là Bộ Giáo Lý đức tin để nghiên cứu những vấn đề giáo thuyết quan trọng.Chủ tịch của Ủy ban là đức hồng y William Joseph Levada, bộ trưởng bộ giáo lý đức tin. Ủy ban gồm tối đa là 30 nhà thần học thuộc nhiều quốc tịch khác nhau, do chính đức giáo hoàng bổ nhiệm dựa trên sự giới thiệu của Ðức hồng y Bộ trưởng bộ Giáo lý Ðức tin và sau khi đã tham khảo các Hội đồng Giám mục.
(Chu Văn)