Quan hệ giữa Giáo hội
và Nhà nước tại Nicaragua
Quan hệ giữa Giáo hội và Nhà nước tại Nicaragua.
Nicaragua [National Catholic Reporter 11/05/2009] - Kính thưa quí vị, các bạn thân mến. Một số viên chức trong chính phủ Sandinista đang cầm quyền tại Nicaragua cáo buộc Giáo hội tìm cách "lủng đoạn" chính phủ, do đó các nhà lãnh đạo Giáo hội tại nước này yêu cầu có một cuộc gặp gỡ với tổng thống Daniel Ortega để cứu gỡ mối quan hệ không mấy tốt đẹp giữa Giáo hội và Nhà nước.
Như Ðức cha Bernand Hombach, Giám mục Granada, nhận định, quan hệ giữa Giáo hội và Ðảng Sandino không mấy thân thiện trong thời gian này.
Sau khi các linh mục yêu cầu cho đếm phiếu lại, vì có những tố cáo về gian lận trong cuộc bầu cử hồi tháng 11 năm 2008, chính phủ do Ðảng Sandino lãnh đạo quay sang tấn công Giáo hội và đe dọa rút lại các khoản trợ cấp cho các trường của Giáo hội.
Ðức cha Hombach nói rằng chính phủ đang đưa ra những biện pháp chống lại Giáo hội, để Giáo hội không còn lên tiếng công khai nữa.
Vị Giám mục người Ðức 75 tuổi này đã đến truyền giáo tại Nicaragua vào năm 1987, tức vào giữa cao điểm của điều thường được gọi là cuộc chiến "Contra", tức cuộc chiến chống lại cộng sản tại Nicaragua. Ngài nói rằng hiện nay quan hệ giữa Giáo hội và Chính phủ Sandino không mấy tốt đẹp, nhưng so với thập niên 80 thì lại tốt hơn nhiều. Vào thời kỳ ấy, tức dưới thời chính phủ do Ðảng Sandino thân cộng cầm đầu, các linh mục còn bị bách hại, giam tù và trục xuất.
Ông Daniel Ortega, người đã làm tổng thống vào thập niên 80, tố cáo các nhà lãnh đạo Giáo hội cấu kết với các phiến quân "Contra" để chống lại chính phủ. Nhưng ông đã "ve vãn" Giáo hội để được tái cử trong cuộc bầu cử hồi năm 2006. Dù vậy, liên minh của nhà lãnh đạo Sandinista với Giáo hội không được bền.
Mới đây, khi bị tấn công trên đường phố, ông Hernan Estrada, bộ trưởng tư pháp Nicaragua, đã giận dữ tố cáo các linh mục thúc đẩy bạo động nhằm tạo bất ổn cho chính phủ Sandinista.
Những lời phát biểu đầy giận dữ của ông Estrada trên đài truyền hình nằm trong một loạt những tấn công của chính phủ nhắm vào Giáo hội, sau khi Giáo hội lên tiếng chỉ trích chính phủ vì sự bất ổn xã hội tiếp theo những cáo buộc về gian lận bầu cử hồi cuối năm 2008.
Linh mục Rolando Alvarez, phát ngôn viên của tòa Tổng giám mục thủ đô Managua kêu gọi như sau: "Chúng ta không thể khoanh tay ngồi yên khi đất nước đang rĩ máu". Cha Alvarez được xem là một trong những người chỉ trích chính phủ nặng nề nhứt. Ngài đã tố cáo chính phủ gian lận bầu cử cũng như xử dụng những biểu tượng công giáo và lợi dụng sự ngây thơ của những người ủng hộ cho những ý đồ chính trị của mình.
Các mối quan hệ của Mặt trận giải phóng Sandino với Giáo hội Công giáo cũng giống như một quả lắc đồng hồ, kể từ khi Mặt trận này ra khỏi tình trạng du kích để chống lại chế độ độc tài Samoza.
Lúc đầu, Giáo hội chống lại phong trào Sandinista và các chiến thuật du kích của phong trào, nhưng sau đó lại ủng hộ các phiến quân Marxit trong cuộc cách mạng năm 1979 để lật đổ nhà độc tài Anastasio Somoza được Hoa kỳ bảo trợ.
Các mối quan hệ giữa Giáo hội và Nhà nước do Ðảng Sandino thân cộng cầm đầu không mấy chốc trở nên tồi tệ, khi Giáo hội lên tiếng tố cáo nhà nước bách hại những nhà bất đồng chính kiến. Ðảng Sandino đã phẫn nộ khi Giáo hội từ chối không tố cáo các phiến quân Contra được Hoa kỳ yểm trợ. Họ còn tìm cách thiết lập một Giáo hội cách mạng tự trị, nhưng không được dân chúng ủng hộ.
Sau khi thất bại trong hai cuộc bầu cử hồi năm 1996 và năm 2001, ông Ortega tìm cách ve vãn Giáo hội trước khi ra tranh cử vào năm 2006.
Ðức hồng y Miguel Obando y Bravo, nguyên Tổng giám mục Managua là người đã đích thân làm phép cưới cho ông Ortega và bà Rosario Murillo. Sau đó, vài ngày trước cuộc bầu cử, ông Ortega bày tỏ lập trường chống phá thai.
Nhưng không đầy hai năm sau khi trở lại cầm quyền, ông Ortega từ chối không cho các quan sát viên quốc tế đến Nicaragua để theo dõi các cuộc bầu cử thị trưởng hồi tháng 11 năm 2008. Trong cuộc bầu cử này, đảng của ông chiếm tới 105 ghế thị trưởng trong tổng số 146 ghế trên toàn quốc. Khi các cuộc gian lận bầu cử được đưa ra ánh sáng, các nhà lãnh đạo Giáo hội và giới doanh nghiệp kêu gọi cho đếm phiếu lại với sự giám sát của các quan sát viên quốc tế. Nhưng chính phủ Sandino từ chối đề nghị này.
Giáo hội cũng lên tiếng tố cáo việc chính phủ xử dụng Kinh Thánh vào các mục tiêu chính trị. Ông Ortega rất thường trích dẫn kinh thánh trong các bài diễn văn. Rất nhiều biểu ngữ giới thiệu các chương trình của chính phủ đều có viết kèm câu: "thuận ý dân là thuận ý Chúa".
Gần đây, khi các cuộc bạo động bùng nổ sau cuộc bầu cử, người ta thấy các tượng Ðức Mẹ được đặt ở các ngã tư trong thủ đô. Một số tượng được quấn cả cờ của Ðảng Sandino. Nhiều nhóm cầu nguyện ủng hộ chính phủ cũng tổ chức các buổi cầu nguyện ở các ngã tư. Các nhà lãnh đạo đối lập nói rằng chính phủ đang xử dụng lòng đạo như một bình phong cho ý đồ chính trị của Ðảng Sandino.
Theo Ðức cha Hombach, chính phủ xử dụng lòng đạo để che đậy những vấn đề xã hội mà Nicaragua đang trải qua.
Tham nhũng là quốc nạn tại quốc gia được xem là một trong những quốc gia nghèo nhứt tại Nam Bán cầu. Sự bất mãn của dân chúng ngày càng gia tăng.
(Chu Văn)