Thánh Lễ mừng Thánh Anrê Nguyễn Kim Thông

và Bổn mạng Ban Chức Việc

Prepared for Internet by Radio Veritas Asia, Philippines

Thánh Lễ mừng Thánh Anrê Nguyễn Kim Thông - và Bổn mạng Ban Chức Việc.

Gò Thị, Qui Nhơn, Việt Nam (14/07/2007) - Ngày 15/07/2007 Lễ Thánh Anrê Nguyễn Kim Thông, năm nay trùng vào ngày Chúa nhật, nhưng được Ðức Giám mục Phêrô Nguyễn Soạn Giám mục Giáo phận Qui Nhơn cho phép được dời vào thứ 7 ngày 14 tháng 7 năm 2007.

Ngày 14/07/2007, Ðức Giám mục Giáo phận Phêrô Nguyễn Soạn cùng với 22 Linh mục trong Hạt Bình Ðịnh và các tu sĩ Nam Nữ về mừng lễ Thánh Anrê Kim Thông.

Thánh Anrê Kim Thông cũng là bổn mạng của Ban chức việc. Về tham dự Thánh lễ hôm nay có hơn 300 chức việc của các Giáo xứ: Chánh Toà Qui Nhơn, Quy Ðức, Hoà Ninh, Qui Hiệp, Ngọc Thạnh, Công Chánh, Kiên Ngãi, Trường Cửu, Khiết Tâm, Sông Cạn, Phù Cát, Kim Châu, Vườn Vông, Nam Bình và khoảng 1,000 giáo dân trong toàn Hạt Bình Ðịnh.

Ðúng 8giờ00', dưới sự hướng dẫn của Cha sở Phêrô Nguyễn Văn Kính, chương trình diễn nguyện được bắt đầu với tiếng trống chào mừng. Tiếp theo là hai vũ khúc: Về đây yêu thương và Uống nước nhớ nguồn. Tiếp tục chương trình Cha sở Kiên Ngãi Anrê Hoàng Minh Tâm nói chuyện về Cuộc đời Thánh Anrê Nguyễn Kim Thông, mẫu gương phục vụ cho quý chức việc.

Sau bài chia sẻ của Cha sở Kiên Ngãi là Hoạt cảnh về cuộc đời tử đạo của Thánh Anrê Kim Thông do các Giáo Lý Viên phụ trách. Kết thúc chương trình diễn nguyện là vũ khúc: Bước chân nhân chứng Anrê Kim Thông.

Ðúng 9giờ30': Thánh lễ bắt đầu với Ðoàn đồng tế gồm có Ðức Cha Phêrô Nguyễn Soạn, Cha Phêrô Hoàng Kym - Tổng Ðại Diện Giáo phận Qui Nhơn, Cha Matthêô Nguyễn Văn Khôi - Hạt trưởng Bình Ðịnh, Linh mục Chánh xứ Phêrô Nguyễn Văn Kính cùng hơn 22 Linh mục tiến vào nhà thờ.

Trước Thánh lễ Ðức Cha nói về cuộc đời anh hùng của Thánh Anrê là mẫu gương đức tin cho mọi người và đặc biệt cho các vị chức việc.

Trong bài chia sẻ Lời Chúa Cha Vinhsơn Nguyễn Văn Bản diễn giải đoạn Phúc âm (Mt 10, 28 - 33): "Các con đừng sợ". Ngài phân tích con người có hai yếu tố: Thân xác và linh hồn. Từ thân xác chỉ về phần chất thể của một sinh vật. Từ linh hồn chỉ về hơi thở, nguyên lý của sự sống con người. (Xem bài giảng phần sau).

Sau Thánh lễ là bữa cơm trưa thanh đạm nói lên tình thân mật ấm áp và đoàn kết yêu thương giữa chức việc của các Giáo xứ.

Mọi người chia tay ra về và hẹn gặp lại nhau trong ngày lễ truyền thống năm tới.

Bài giảng Lễ Thánh Anrê Kim Thông:

(2 Mcb 7; Rm 8, 31-39; Mt 10, 28-33)

Trọng kính Ðức Cha,

Kính thưa Cha Tổng Ðại Diện,

Kính thưa Cha Hạt Trưởng, cùng quý Cha, Quý Soeurs, Quý tu sĩ Nam nữ

Anh em chức việc và toàn thể cộng đoàn dân Chúa thân mến,

Ðoạn Lời Chúa chúng ta vừa nghe là một trích đoạn trong chương 10 của Tin mừng Matthêu. Chương này trình bày về việc Chúa Giêsu sai 12 Tông đồ đi rao giảng, trong đó Ngài căn dặn họ những điều cần làm, những điều cần tránh. Ngài cũng không quên báo trước cho họ những khó khăn mà người tông đồ phải gánh chịu vì Tin mừng, cũng như những an ủi mà họ sẽ được trong ngày cuối cùng, để đi đến lời mời gọi bước theo Ngài một cách triệt để hơn: "Ai không vác thập giá mình mà theo Thầy, thì không xứng với Thầy. Ai giữ lấy mạng sống mình, thì sẽ mất; còn ai liều mạng sống mình vì Thầy, thì sẽ tìm thấy được" (Mt 10, 38-39).

Trong đoạn Tin mừng hôm nay, Chúa Giêsu mở đầu bằng câu nói đầy an ủi "Các con đừng sợ những kẻ giết được thân xác, nhưng không thể giết được linh hồn" rồi đi đến chỗ khẳng định "Vậy, các con đừng sợ, các con còn đáng giá hơn chim sẻ bội phần". Tiếp theo đó, Chúa Giêsu còn nói đến mối tương quan nhân quả giữa việc chúng ta làm cho Ngài ở đời này và việc Ngài làm cho chúng ta trước mặt Chúa Cha.

Trong lời khích lệ "anh em đừng sợ", Chúa Giêsu phân biệt hai yếu tố nơi con người: thân xác và linh hồn. Từ thân xác chỉ về phần chất thể của một sinh vật. Từ linh hồn (psyché) chỉ về hơi thở, nguyên lý của sự sống con người. Ở đây, Thánh Matthêu phân biệt thân xác với linh hồn. Ngài không đồng hoá linh hồn và sự sống, vì Ngài muốn phân biệt 2 loại cuộc sống nơi con người. Thân xác là phương tiện qua đó con người biểu lộ sự sống, diễn tả tình cảm. Thật vậy, nhờ thân xác mà tôi có thể thực hiện những bổn phận của mình trong đời sống thường ngày, nhờ hiện diện trong thân xác mà người khác có thể nhận ra tôi như một con người. Chính trong thân xác này, mà tôi sống và hành động theo nhân cách của tôi, chứ không phải là một ai khác. Dưới góc độ này, gia đình vợ con, địa vị, tài sản cũng làm nên chính cuộc sống trong thân xác của chúng ta.

Còn phần linh hồn là nguyên lý nắm giữ mối tương quan với Thiên Chúa, chủ tể và là nguồn mạch của sự sống. Chính nhờ sự liên hệ gắn bó với Thiên Chúa, con người đón nhận sự sống trong thân xác mình như là người con của Thiên Chúa, và có quyền chia sẻ sự sống đời đời với Người.

"Ðừng sợ những kẻ chỉ giết được thân xác", nghĩa là đừng sợ những kẻ hay những nguyên nhân có thể ngăn chặn sự biểu hiện ra bên ngoài của sự sống, tại sao? Bởi vì, sự sống trên trần gian trong thân xác này chỉ là phần mở đầu cho cuộc sống của con người. Khi thân xác, nơi cuộc sống của con người được biểu lộ trong trần gian này bị biến mất, con người bắt đầu một cuộc sống mới: Cuộc sống với Thiên Chúa, Ðấng là nguồn mạch sự sống và mang lại cho sự sống con người ý nghĩa đích thực.

Khi nhắc nhở các môn đệ đừng sợ, Chúa Giêsu muốn hướng các Ngài đến một tầm nhìn xa hơn, rộng lớn hơn, để thấy rằng sự hy sinh mà họ sẽ phải chịu có giá trị hơn nhiều so với những điều mà bản thân họ, hoặc những người thân phải chịu đựng, mất mát. Sự hy sinh đem lại sự sống mới, không phải chỉ cho bản thân họ, nhưng còn giúp cho nhiều người khác nữa. Sự hy sinh của người tông đồ không còn nằm trong lãnh vực cá nhân, nhưng vươn đến chiều kích Giáo Hội. Sự can đảm của người tông đồ không chỉ đơn thuần là chiến thắng sự sợ hãi, nhưng còn nói lên rằng họ thấy rõ ý nghĩa và giá trị của công việc mình đang làm, họ đang cùng với Thấy Chí Thánh nói lên điều này: "Sở dĩ Chúa Cha yêu mến tôi, là vì tôi hy sinh mạng sống mình để rồi lấy lại. Mạng sống của tôi, không ai lấy đi được, nhưng chính tôi tự ý hy sinh mạng sống mình. Tôi có quyền hy sinh và có quyền lấy lại mạng sống ấy. Ðó là mệnh lệnh của Cha tôi mà tôi đã nhận được" (Ga 10, 17-18).

Nhìn lại cuộc đời của Thánh Anrê Kim Thông, chúng ta hiểu rằng sự sống mà ngài nhắm tới, trong khi chấp nhận mất đi sự sống trong thân xác, là một sự sống làm thoả mãn ước vọng sâu xa nhất của con người: được sống với Thiên Chúa, sống để thánh ý Chúa được thành sự nơi mình, như lời người đã nói với con cái trước khi bị lãnh án lưu đày. Hành vi dám hy sinh cuộc sống trần gian này vì đại cuộc, vì Nước Trời, không phải là một việc làm tuỳ hứng nhất thời, nhưng là kết quả của bao nhiêu kinh nghiệm trong cuộc sống của ngài, như một người chủ gia đình, như một người chức việc.

Ðược sinh ra trong một gia đình khá giả, được học hành kỹ lưỡng, ngài có được những người vợ hiền với 9 người con. Xét theo một góc độ nào đó, cuộc sống gia đình của ngài được bảo đảm và hạnh phúc. Thế nhưng kinh nghiệm về sự mất mát qua việc những người vợ hiền và những người con yêu dấu lần lượt bỏ ngài ra đi, cho ngài cảm nếm bài học về những giới hạn của khả năng con người. Có tiếc nuối cho một cách thế hiện hữu, nơi người vợ hiền, nơi người con khôn, người ta cũng phải chấp nhận để cho người đó, một cách thế hiện hữu của mình, phải ra đi.

Là một ông trùm cả giàu có, có địa vị trong xã hội, sự kính trọng nơi người khác và sự bảo đảm về cuộc sống do của cải và địa vị mang lại, có thể trở thành một cách thế hiện hữu của mình; nhưng Thánh Anrê đã vượt qua được sự lệ thuộc này, khi dám chấp nhận biến những điều mình đang có thành nơi trú ẩn tương đối an toàn cho các vị thừa sai, đặc biệt là đức Cha Cuénot Thể trong suốt thời gian bị cấm cách.

Và rồi sự hy sinh của Thánh Anrê không chỉ dừng lại ở những yếu tố bên ngoài, ngài đã hiến dâng chính cuộc đời mình làm của lễ. Ngài đã chấp nhận vâng theo ý Chúa cho đến tận cùng, như lời cha chính giáo phận Tây Ðàng Trong ghi lại những giây phút cuối cùng của cuộc đời ngài: "Gần giờ hấp hối, cụ Năm Thuông biết là quan đã chỉ định Bác Chiên là nơi phát lưu của cụ. Cụ khẩn khoản xin họ dẫn cụ đến đó để lễ tế của cụ được trọn vẹn. Chẳng bao lâu cụ bị hôn mê. Thỉnh thoảng tỉnh lại, cụ xin những người đứng chung quanh cầu nguyện thay cho cụ. Thấy cụ kiệt sức, họ muốn tháo bỏ xiềng xích cho cụ, để đỡ nguy kịch hơn trong cơn hấp hối, nhưng cụ từ chối và dùng sức lực héo tàn của cụ đọc bảy thánh vịnh sám hối và thêm một vài kinh Kính Ðức Trinh Nữ Maria. Ðó cũng là thánh danh được mấp máy trên môi, lúc cụ trút hơi thở cuối cùng".

Anh chị em thân mến,

Mừng lễ Thánh Anrê Kim Thông hôm nay chúng ta muốn nói lên rằng những hy sinh của Ngài cho Chúa và Giáo Hội là một việc làm thật tuyệt vời và sẽ tiếp tục là gương sáng cho tất cả mọi người Kitô hữu và nhất là các chức việc chúng ta.

Cuộc sống nào cũng đòi hỏi những hy sinh, nhưng những hy sinh đem lại cho con người có một ý nghĩa và tương lai là điều đáng làm.

Xin Thánh Anrê Kim Thông, bổn mạng chức việc chúc lành và giúp chúng ta tiếp tục tiến bước trong ơn gọi của mình, để chúng ta cùng với Ngài tiếp tục dâng lên bàn thờ Thiên Chúa của lễ hiến tế. Amen.

Cuộc Ðời của Thánh Anrê Nguyễn Kim Thông:

Trùm cả Gò Thị - Qui Nhơn

(1790 - 1855)

Phải đi cho trọn hành trình.

Nhận được án lệnh lưu đày, Thánh Anrê Nguyễn Kim Thông bị áp giải từ Bình Ðịnh vào Mỹ Tho. Ðường xa xôi diệu vợi, lại chập trùng hiểm trở. Cổ mang gông, tay đeo xiềng nặng nề, nhưng thánh nhân vẫn kiên trì tiến bước leo đèo vượt suối và băng rừng. Vào đến Gia Ðịnh, Quan Tổng Trấn cho phép ở lại đây, nhưng thánh nhân từ chối vì muốn đi cho đến đỉnh đồi Canvê của mình. Và khi đã tới Mỹ Tho, sức cùng, lực kiệt, ngài còn năn nỉ người ta dìu tới Gò Bắc ở cuối tỉnh, tới trại giam lưu đày vĩnh viễn được chỉ định. Dù chỉ sống thêm ít phút. Thánh Anrê Nguyễn Kim Thông đã hoàn tất hành trình chứng ta cho Thiên Chúa và đã tới đích Thiên Ðàng vĩnh cửu.

Cuộc đời phục vụ.

Anrê Nguyễn Kim Thông sinh năm 1790 tại Gò Thị, một họ đạo kỳ cựu nhất của Giáo phận Qui Nhơn, thôn Xuân Phương, xã Phước Sơn, huyện Tuy Phước, tỉnh Bình Ðịnh, cách tỉnh 20 cây số về hướng Bắc. Ông còn có tên khác là Năm Thuông.

Là chủ một gia đình khá giả, đạo đức, ông Thông đã tận tâm giáo dục con cái sống đạo tốt lành. Hai người con của ông được Thiên Chúa ân thưởng đặc biệt là Linh mục Nguyễn Kim Thủ và nữ tu Anna Nhường, dòng Mến Thánh Giá. Dân làng tin nhiệm, có thời ông đã làm xã trưởng, nhiệt tình phục vụ dân chúng bất kể lương hay giáo. Về sau ông được đề cử làm trùm họ và được Ðức Cha Cúenot Thể đặt làm trùm họ cả phụ trách toàn thể hạt Bình Ðịnh.

Ngoài mẫu gương liêm chính, bác ái và tận tâm, ông còn thừa hưởng truyền thống của họ Gò Thị về lòng sùng kính Ðức Mẹ cách đặc biệt. Ông siêng năng lần chuỗi Mân Côi mỗi ngày, và kiến thiết một nhà nguyện dâng kính Trái tim Vẹn Sạch Ðức Mẹ. Với uy tín sẵn có, ông phụ tá đắc lực cho hàng giáo sĩ trong việc tông đồ, khéo léo trong việc tìm nơi trú ẩn cho các ngài trong thời bách hại. Ðức Cha Thể và nhiều Linh mục đã tạm trú lâu ngày tại nhà ông. Hơn nữa ông còn là ân nhân cả về vật chất lẫn tinh thần cho viện mồ côi trong vùng.

Xin nhận chén đắng.

Một người cháu của ông trùm cả tên là Bảy Út vỗn tính ngang tàng, phóng đãng nên hay bị ông quở mắng. Ðể trả đũa, y viết một lá thư nặc danh lên Quan tỉnh, tố cáo ông về tội chứa chấp Giáo sĩ. Thế là quan quân liền đến vây bắt ông cùng với bốn Giáo sĩ khác, rồi giam vào ngục thất ở Bình Ðịnh.

Quan tỉnh vốn quen biết từ hồi ông là xã trưởng, và trước đây được ông đãi ngộ rất hậu, nên tỏ ra rộng rãi với ông. Nhờ đó, ông trùm cả không bị đánh đập, và thỉnh thoảng lại được phép về thăm nhà. Ông lợi dụng cơ hội này khuyên nhủ con cháu trung kiên với Chúa trong mọi hoàn cảnh. Ông nói: "Tôi đã già, cũng chẳng ham sống lâu nữa, tôi sẵn sàng chịu tù đày và chịu chết vì danh Ðức Kitô, nhất định tôi không vận động xin tha". Rồi ông lại tình nguyện vào ngục trình diện.

Nhiều lần Quan tỉnh gọi ông Trùm cả ra công đường, nhỏ nhẹ khuyên ông bỏ đạo. Quan nói: "Ông dẫm chân lên thập giá đi! Chỉ tôi và ông biết thôi, rồi về xưng tội là xong chứ có chi đâu". Ông trả lời: "Không được, thập giá tôi tôn kính mà dẫm lên sao được". Sau ba tháng tù, ông nhận được án phát lưu vào Mỹ Tho thuộc miền Lục tỉnh, Nam Kỳ. Các con ông dự định bỏ tiền vận động xin giảm án, nhưng ông cản: "Các con cứ để Thánh ý Chúa được thể hiện".

Uống cạn chén Chúa trao.

Ðường vào Nam xa xôi, cùng với bốn tín hữu, ông bị đày vào Vĩnh Long. Ông Trùm cả vì tuổi già sức yếu, lại phải mang gông xiềng, nên bước đi một cách khó khăn mệt nhọc. Mỗi ngày chỉ đi được bảy tám dặm dưới ánh nắng gay gắt, tối đến đoàn tù nhân được tạm giam trong các đồn canh hay nhà tù địa phương. Ðược vài ngày, quân lính thấy ông Trùm cả đuối sức quá, sợ không đủ sức đi tới nơi thì thương tình tháo gông xiềng cho ông. Khi đi ngang qua tỉnh Bình Thuận, ông may mắn gặp Linh mục Nguyễn Kim Thủ, con trai ông và xin lãnh Bí tích Giải tội.

Tại Chợ Quán, thấy tình trạng sức khoẻ của ông ngày càng suy yếu, Cha Ðược ban Bí tích Xức Dầu cho ông. Sau đó, ông lại tiếp tục mang gông xiềng đi xuống miền Tây. Bốn người bạn tù với ông xuống Vĩnh Long, có báo tin cho Cha bề trên Borelle Hoà về tình hình nguy tử của ông. Cha Borelle liền cử một y sỹ đến Mỹ Tho chăm sóc nhưng không kịp nữa. Vị chứng nhân của Chúa khi đặt chân đến nơi lưu đày được chỉ định, mới kịp đọc Kinh ăn năn tội, vài kinh Kính mừng, rồi tắt thở đang khi cầu nguyện với Ðức Trinh Nữ Maria. Hôm đó là ngày 18 tháng 7 năm 1855.

Thi hài của vị tử đạo được viên y sĩ của Cha Borelle Hoà đưa về Cái Nhum (Vĩnh Long). Năm 1856 con cháu Ngài xin được giấy Quan tỉnh Bình Ðịnh vào Ðịnh Tường xin cải táng đem hài cốt Ngài về an táng tại Gò Thị. Hiện nay, tại Gò Thị còn lăng của ông, nhưng hài cốt đã được di chuyển về Chủng viện Làng Sông (Bình Ðịnh).

Năm 1870 Ðức Cha Trí (Charbonier) tra xét sự tích tử đạo của Ðức Cha Thể và Trùm cả Anrê thì đầy đủ bằng chứng, đã gửi hồ sơ sang Toà Thánh năm 1875 và ngày 13 tháng 02 năm 1879 Ðức Thánh Cha Lêô XIII tôn Ngài lên hàng đáng kính. Năm 1890 Ðức Cha Mẫn (Vancamolbocke) thừa lệnh Toà Thánh mở cuộc điều tra tử đạo một lần nữa và gửi hồ sơ sang Rôma. Ngày 02 tháng 05 năm 1909 Ðức Thánh Cha Piô X suy tôn ông Trùm cả Anrê Nguyễn Kim Thông lên bậc chân phước, cũng gọi là Á Thánh. Ngày 19 tháng 6 năm 1988, tại đền thờ Thánh Phêrô Ðức Gioan Phaolô II đã long trọng tuyên phong hiển thánh Anrê Nguyễn Kim Thông cùng với 116 vị tử đạo ở Việt Nam.

Lời nguyện Thánh Anrê Nguyễn Kim Thông:

Chúng con thân lạy ông Thánh Anrê Năm Thuông là đấng đã chịu mang xiềng vì đạo Chúa, xin cầu cho chúng con thoát khỏi vòng tội lỗi hầu cho chúng con bền lòng giữ đạo Chúa nơi khách đày này và ngày sau đặng hưởng mặt Chúa cùng Thánh Anrê Năm Thuông đời đời chẳng cùng. Amen.

Giáo Xứ Gò Thị

Back to Vietnamese Missionaries in Asia Home Page