Thư Mục Vụ Mùa Chay 2007
của Ðức Cha Phaolô Bùi Văn Ðọc
Giám mục Giáo phận Mỹ Tho
Prepared for Internet by Radio Veritas Asia, Philippines
Thư Mục Vụ Mùa Chay 2007 của Ðức Cha Phaolô Bùi Văn Ðọc, Giám mục Giáo phận Mỹ Tho.
Mùa Chay Là Mùa Hòa Giải
Kính gởi: Quý cha,
Quý nam nữ tu sĩ và chủng sinh,
Và toàn thể anh chị em giáo dân,
1. Lời mở
Anh chị em thân mến,
Mỗi lần viết thư mục vụ, tôi có dịp cùng anh chị em nhìn lại đời sống giáo phận chúng ta trong những năm qua, dưới các khía cạnh khác nhau, để chúng ta cùng nhau thăng tiến trên con đường sống đạo, sống tốt hơn trong năm mới.
2. Nhìn lại quá khứ với sứ vụ hoà giải
Nhìn lại gần tám năm qua, nói chung tôi cảm thấy rất phấn khởi vì sự cố gắng của mọi thành phần Dân Chúa trong giáo phận về nhiều mặt. Tôi ghi nhận một cách đặc biệt sự cố gắng của anh em linh mục và các nữ tu.
Mùa Chay năm nay là thời điểm thuận lợi để chúng ta cùng nhau nhìn lại một khía cạnh quan trọng của đời sống Giáo hội, đó là sứ vụ hoà giải mà thánh Phaolô nói đến một cách thiết tha trong thư thứ hai Côrintô: "Mọi sự ấy đều do bởi Thiên Chúa là Ðấng đã nhờ Ðức Ki-tô mà cho chúng ta được hoà giải với Người, và trao cho chúng tôi chức vụ hoà giải. Thật vậy, trong Ðức Ki-tô, Thiên Chúa đã cho thế gian được hoà giải với Người. Người không còn chấp tội nhân loại nữa, và giao cho chúng tôi công bố lời hoà giải. Vì thế, chúng tôi là sứ giả thay mặt Ðức Ki-tô, như thể chính Thiên Chúa dùng chúng tôi mà khuyên dạy. Vậy, nhân danh Ðức Ki-tô, chúng tôi nài xin anh em hãy làm hoà với Thiên Chúa" (2 Cr 5:18-20 ).
Tất cả chúng ta, đặc biệt là anh em linh mục, đã cố gắng rất nhiều để cùng với tôi xây dựng một giáo phận hợp nhất, tuy chưa được trọn vẹn, vì chúng ta vẫn còn là Dân lữ thứ.
Từ ngày về giáo phận đến nay, một trong những cố gắng không mệt mỏi của tôi là thi hành chức vụ hoà giải mà Thiên Chúa đã trao. Trong khi thi hành chức vụ này, dần dần tôi khám phá thấy một phần rất lớn các xung đột hay rạn nứt giữa con người với nhau phát xuất từ những ngộ nhận. Và một phần công việc của tôi là giải toả các ngộ nhận.
Trong đời sống chung giữa giáo dân, nữ tu, linh mục với nhau có nhiều lúc hiểu lầm, làm cho khó có sự gần gủi và thông cảm. Cố gắng đầu tiên của chúng ta là xích lại gần Chúa, xích lại gần nhau. Trong tám năm qua, tôi thấy rõ ràng thiện chí của mọi người, nhất là của anh em linh mục, đáp lại lời mời gọi của tôi, đã cố gắng xây dựng linh mục đoàn tương đối đoàn kết thương yêu nhau, dù chưa phải là lý tưởng. Các nữ tu cũng có nhiều cố gắng dẹp bỏ những xích mích cá nhân, phe nhóm, để làm việc với nhau, nhờ đó có niềm vui và sự bình an, có thêm ơn gọi cho hội dòng của mình.
Kinh nghiệm cho thấy rằng chỉ có thể giải toả những hiểu lầm bằng gặp gỡ và đối thoại. Các linh mục đã có nhiều cơ hội gặp gỡ nhau hơn trước, đặc biệt là những lần thường huấn, tĩnh tâm, cũng như những dịp lễ của giáo phận, các ngày lễ Dầu và lễ phong chức linh mục. Giáo phận không còn rời rạc, mà được kết nối với nhau bằng thiện chí và những nỗ lực vươn lên. Chúng ta đã có những mục tiêu chung là kế hoạch năm năm xây dựng linh mục đoàn, rồi sau đó kế hoạch năm năm củng cố các giáo hạt.
3. Ðức ái, suối nguồn của hoà giải
Những khó khăn trong việc hoà giải thường phát xuất trước tiên từ những thành kiến có khi rất sai lầm về nhau. Loại khó khăn thứ hai là có nhiều người không chấp nhận được sự khác biệt của tha nhân. Loại khó khăn thứ ba là những lời nói gián tiếp nghe được qua đệ tam nhân, thường là tam sao thất bản, thay vì là trực tiếp gặp gỡ hay lắng nghe nhau.
Trong một vài trường hợp rất hiếm, ngăn trở không vượt qua được chính là thiếu sự tha thứ: người bị xúc phạm cảm thấy không thể nào chữa lành được sự tổn thương quá trầm trọng người khác gây ra cho mình.
Trong Mùa Chay, mọi người chúng ta được mời gọi trước hết hoà giải với Thiên Chúa, Ðấng trong Chúa Kitô đã tha thứ tất cả tội lỗi của chúng ta. Chúng ta được mời gọi hoán cải, trở về với Thiên Chúa là Người Cha nhân hậu, mà chúng ta đã rời bỏ vì ham mê chạy theo của cải trần gian, ham mê thức ăn trần thế. Phần lớn chúng ta xa Chúa vì sự yếu đuối. Vậy hãy cầu xin Chúa ban cho chúng ta sức mạnh, Thần lực của Chúa, để chúng ta chiến thắng các cơn cám dỗ, mạnh dạn đứng lên và trở về như nhân vật trong dụ ngôn người con hoang đàng của Tin mừng Luca (x. Lc 15, 11-32).
Nếu thực sự ta trở về với Thiên Chúa là vị Cha chung, ta sẽ dễ dàng xích lại gần với anh chị em, sẽ cảm thấy dễ yêu thương quý mến anh chị em. Không trở về với Thiên Chúa, thì cũng khó trở lại với anh chị em. Cũng có trường hợp sự cứng lòng không tha thứ cho anh chị em là ngăn trở lớn cho sự hoán cải đích thực trở về với Thiên Chúa. Sự hoà giải với anh chị em là chứng từ thực tế cho sự giao hoà với Thiên Chúa.
Ðộng cơ của sự hoà giải trong một thế giới đầy xung đột chắc chắn phải là đức mến như thánh Phaolô mô tả trong chương mười ba thư thứ nhất Côrintô: "Ðức mến thì nhẫn nhục, hiền hậu, không ghen tương, không vênh vang, không tự đắc, không làm điều bất chính, không tìm tư lợi, không nóng giận, không nuôi hận thù, không mừng khi thấy sự gian ác, nhưng vui khi thấy điều chân thật. Ðức mến tha thứ tất cả, tin tưởng tất cả, hy vọng tất cả, chịu đựng tất cả" (1Cr 13, 4-7).
Thiên Chúa là Tình Yêu, chúng ta chỉ có thể làm chứng cho Thiên Chúa bằng tình yêu, không có cách nào khác. Tình yêu là thực tại cao đẹp nhất, nhưng cũng đòi hỏi hy sinh nhiều nhất. Có nhiều người cũng muốn yêu thương, nhưng không can đảm hy sinh, vì thực chất tình yêu nơi họ chưa được thanh luyện, còn chứa đựng tính ích kỷ và những thứ đam mê xấu khác. Trong Mùa Chay, chúng ta hãy cầu xin Thiên Chúa thanh luyện tình yêu trong chúng ta bằng Thánh Thần Người ban cho chúng ta.
Một trở ngại khác rất khó vượt qua để hoà giải là sự tự ái. Sự tự ái là dấu hiệu con người cũ còn rất mạnh nơi chúng ta. Chỉ khi nào chúng ta chết đi cho con người cũ, đóng đinh tính xác thịt vào thập giá như lời nói của thánh Phaolô, thì tình yêu và sự sống mới mới làm chủ nơi con người của chúng ta. Mùa Chay giúp chúng ta thông phần cuộc khổ nạn của Chúa Giêsu, cùng chết với Chúa để cùng sống lại với Người.
4. Những khó khăn hiện tại và ơn tha thứ
Ðời sống gia đình hôm nay có rất nhiều nguyên cớ dẫn đến bất hoà, chia rẻ, rồi đổ vỡ. Hơn bao giờ hết, anh chị em phải cảnh giác với những nguyên do có thể gây đổ vỡ. Nhưng quan trọng không kém là anh chị em hãy sẵn lòng tha thứ, hãy bao dung tối đa. Sự bao dung không đồng hoá với sự mềm yếu. Có những bậc cha mẹ hay vợ chồng rất mềm yếu, và chính sự mềm yếu là nguyên do dẫn tới đổ vỡ. Chỉ có trái tim quả cảm mới bao dung với tha nhân.
Ngày hôm nay, trong đời sống gia đình, trong Giáo hội và ngoài xã hội, chúng ta được mời gọi tha thứ không phải bảy lần mà bảy mươi lần bảy như lời Chúa dạy, thì mới có được sự bình an. Thiên Chúa cũng như thực tế của đời sống hôm nay đòi hỏi người tín hữu phải hoà giải không ngừng với tha nhân, những người sống chung, những người làm việc chung, những người có quan hệ với ta cách này hay cách khác.
5. Ðức thánh cha Bênêđictô XVI và tinh thần hoà giải
Ðức thánh cha Bênêđictô XVI đang làm gương cho cả Giáo hội và thế giới về tinh thần hoà giải. Người lắng nghe tất cả, tha thứ tất cả, tin tưởng tất cả, hy vọng tất cả, chịu đựng tất cả như lời thánh Phaolô. Người không mềm yếu, đầu hàng trước những sự công kích, nhưng luôn sẵn sàng làm chứng cho Chúa và bảo vệ chân lý, trong tinh thần đối thoại chân thành không áp đảo.
Vì là một con người hoà giải, Ðức thánh cha quả thật là sứ giả của hoà bình, và tất cả thế giới trong đó có Việt Nam, đang trông chờ vào người. Ðức thánh cha là con người quả cảm, dám nói sự thật, dám lội ngược dòng, và cũng là con người bao dung, khả ái, đang nối vòng tay lớn với mọi người, mọi tôn giáo, mọi nền văn hoá, mọi thể chế chính trị.
Ðức thánh cha còn là một con người rất trầm tĩnh và tự chủ. Những đức tính này rất cần thiết cho các chủ chăn, các nhà lãnh đạo trong một thế giới đầy bạo lực và hiểm nguy như thế giới ngày hôm nay. Các đức tính nhân bản và các hoạt động của ngài hiện nay cũng có thể minh hoạ cho chúng ta ý nghĩa của sứ điệp Mùa chay: Mùa chay là mùa chuẩn bị cho ơn hoà giải. Anh chị em hãy đặc biệt lưu tâm tới bí tích hoà giải, hãy đi xưng tội thật chân thành và sốt sắng trong Mùa chay.
Còn một điều rất quan trọng nữa mà chúng ta phải làm, đó là điều Ðức thánh cha nhắc cho chúng ta trong sứ điệp ngày thế giới hoà bình: không những mỗi người chúng ta đều phải ý thức về phẩm giá của mình, mà còn phải bận tâm tôn trọng phẩm giá người khác. Rất nhiều khi, vô tình hay hữu ý, chúng ta xúc phạm phẩm giá của nhau. Ai trong chúng ta cũng cần sự tha thứ của người khác. Chúng ta tha thứ cho nhau, nhưng cần quyết tâm sống tế nhị và tôn trọng lẫn nhau, thì chúng ta mới có thể trở nên sứ giả của hoà bình.
6. Lời kết - hướng về tương lai với ân sủng
Anh chị em thân mến,
Bắt đầu mùa Chay năm nay cũng là lúc chúng ta đang bước vào một năm mới, năm Ðinh Hợi 2007. Với ước mong ơn hoà giải và tha thứ sẽ dẫn anh chị em vào một mùa Chay thánh thiện và một mùa Xuân ân phúc, tôi "Nguyện Chúa chúc lành và gìn giữ anh (chị) em. Nguyện Chúa tươi nét mặt nhìn đến anh (chị) em và dủ lòng thương anh (chị) em. Nguyện Chúa ghé mắt nhìn và ban bình an cho anh chị em" (Ds 6,24-26).
Mỹ Tho, ngày 29-01-2007
+ Phaolô Bùi Văn Ðọc
Giám Mục Giáo Phận Mỹ Tho