ÐTC giải thích một lần nữa về những lời
ngài đã nói liên quan tới Hồi Giáo
tại Ðại Học Regensburg
Prepared for Internet by Radio Veritas Asia, Philippines
Trong buổi tiếp kiến sáng thứ Tư 20 tháng 9 năm 2006, ÐTC giải thích một lần nữa về những lời ngài đã nói liên quan tới Hồi Giáo tại Ðại Học Regensburg.
Tin Vatican (Vat. 20/09/2006) - Ngỏ lời với hơn 20,000 tín hữu và khách hành hương trong buổi tiếp kiến chung tại quảng trường thánh Phêrô, vào lúc 10 giờ sáng thứ Tư 20 thàng 9 năm 2006, ÐTC Bênêđitô XVI đã nhìn lại những giai đoạn của chuyến viếng thăm 6 ngày,--- từ mùng 9 đến 14 tháng 9 năm 2006, --- tại quê hương miền nam Ðức Quốc.
Ðặc biệt, ÐTC đã nhắc đến vụ việc những lời ngài nói về Hồi Giáo đã bị hiểu lầm và khơi dậy những chống đối nơi các cộng đoàn Hồi Giáo tại một số quốc gia trên thế giới trong những ngày qua. Nhắc đến giai đoạn viếng thăm tại thành phố Regensburg, ÐTC đã nói như sau:
Một kinh nghiệm đặc biệt tốt đẹp là trong ngày hôm đó tôi đã được dịp đọc một tham luận, trước một cử toạ cao cấp các giáo sư và sinh viên, tại Ðại Học Regensburg, nơi mà trong nhiều năm tôi đã giảng dạy như là giáo sư. Với niềm vui mừng, tôi đã có thể gặp lại một lần nữa môi trường đại học; trong thời gian dài của cuộc đời tôi, môi trường đại học này đã là quê hương tinh thần của tôi. Như là chủ đề cho bài tham luận, tôi đã chọn vấn đề nói về tương quan giữa đức tin và lý trí. Ðể đưa thính giả vào trong tính cách bi thảm và tính cách thời sự của vấn đề, tôi đã trích vài lời của cuộc đối thọai kitô giáo và hồi giáo vào thế kỷ thứ XIV; với những lời đó, người đối thoại từ phía kitô giáo, -- tức hoàng đế byzantin Manuele II Paleologo --- và trong cách thức "sổ sàng" thật là khó hiểu đối với chúng ta --- (người đối thoại từ phía kitô giáo) đã nêu lên cho người đối thọai phía bên hồi giáo, vấn đề về tương quan giữa tôn giáo và bạo lực. Buồn thay, việc trích dẫn trên đã bị hiểu lầm. Tuy nhiên, đối với ai chú ý đọc văn bản của tôi, thì thấy rõ ràng là tôi đã không muốn, --- trong bất cứ hình thức nào, --- (tôi đã không muốn) lấy làm của mình những lời tiêu cực của hoàng đế thời trung cổ trong cuộc đối thọai nói trên, và rõ ràng rằng nội dung có tính cách tranh cãi của những lời đó, không nói lên xác tín của chính bản thân tôi. Ý định của tôi thật là khác: (đó là) khởi sự từ những gì mà tiếp đó hoàng Ðế Manuele II nói lên một cách tích cực, bằng một lời thật hay, về tính cách hữu lý, là tính cách cần phải hướng dẫn trong việc thông truyền đức tin, tôi đã muốn giải thích rằng không phải tôn giáo và bạo lực, nhưng tôn giáo và lý trí, phải đi đôi với nhau. Chủ đề bài thuyết trình của tôi - đáp ứng với sứ mạng của Ðại Học - do đó đã là tương quan giữa đức tin và lý trí. Tôi đã muốn mời gọi đối thọai giữa đức tin và thế giới hiện đại, và mời gọi đối thọai giữa các nền văn hoá và các tôn giáo. Tôi hy vọng rằng trong nhiều dịp khác nhau của chuyến viếng thăm của tôi - chẳng hạn như khi, tại Monaco, tôi đã nhấn mạnh nhiều đến tầm quan trọng của việc tôn trọng điều kẻ khác tin là thiêng thánh, --- được thể hiện rõ ràng lòng tôn trọng sâu xa của tôi đối với các tôn giáo lớn, và một cách đặc biệt, đối với những anh chị em hồi giáo, những người "tôn thờ Thiên Chúa duy nhất"; cùng với những anh chị em hồi giáo này, chúng ta dấn thân " cùng nhau bênh vực và cổ võ, cho tất cả mọi người, sự công bằng xã hội, những giá trị luân lý, hoà bình và sự tự do" (Nostra Aetate, số 3). Do đó, tôi tin chắc rằng sau những phản ứng của giây phút ban đầu, những lời tôi nói tại Ðại Học Regensburg, có thể là một sự thúc đẩy và một khuyến khích cho cuộc đối thọai tích cực, và cả đối thọai có tính cách tự kiểm điểm nữa, giữa các tôn giáo, cũng như giữa lý trí thời hiện đại và đức tin của những người kitô.
Quan Tâm của Ðức Thánh Cha về vụ việc hiểu lầm bài "thuyết trình của ngài tại Ðại Học Regensburg được thể hiện một lần nữa trong các bài tóm ý bằng tiếng Pháp, Anh, Ðức và Tây Ban Nha. Chúng ta hãy đọc lại hai bài tóm bằng tiếng Pháp và tiếng Anh, để có thể nhìn thắy được, đâu là trọng điểm của nội dung vấn đề.
Khi tóm bài huấn đức bằng tiếng Pháp, ÐTC đã nói như sau:
"Tại Regensburg, tôi đã gặp các giáo sư và sinh viên của Ðại Học, để nói đến mối tương quan giữa đức tin và lý trí. Buồn thay, những lời trích lúc bắt đầu đã bị hiểu lầm, trong khi mà tôi thì muốn giải thích rằng không phải tôn giáo và bạo lực đi đôi với nhau, nhưng là tôn giáo và lý trí (đi đôi với nhau). Nhắc lại lòng tôn trọng sâu xa của tôi đối với các tôn giáo lớn trên thế giới - và lòng tôn trọng của tôi đối với anh chị em hồi giáo, những kẻ "tôn thờ Thiên Chúa duy nhất" và là những anh chị em, mà cùng với họ chúng ta dấn thân "bảo vệ và cỗ cõ chung với nhau, cho tất cả mọi người, sự công bằng xã hội, những giá trị luân lý, hoà bình và sự tự do --- (nhắc lại lòng tôn trọng này), tôi hy vọng rằng những lời tôi nói tại Regensburg, có thể khuyến khích cho một cuộc đối thọai tích cực giữa các tôn giáo, cũng như đối thọai giữa lý trí thời tân tiến và đức tin của người kitô."
Bằng tiếng Anh, ÐTC đã nói như sau:
Trở lại giải thích chủ đề của chuyến viếng thăm, tôi lưu ý tại Regensburg rằng Thiên Chúa Cha ao ước quy tụ toàn thể nhân lọai trong một gia đình, là Giáo Hội. Ở điểm này, tại Ðại Học, nơi tôi đã giảng dạy nhiều năm, tôi đã nói về mối tương quan giữa đức tin và lý trí. Tôi đưa vào một đoạn trích nói về tương quan giữa tôn giáo và bạo lực. Buồn thay, đoạn trích nầy đã trở thành đối tượng cho một sự hiểu lầm có thể. Tôi thật sự không có chút ý muốn nào lấy những lời của vị hoàng đế thời trung cổ, làm như là lập trường của tôi. Tôi đã muốn giải thích rằng không phải tôn giáo và bạo lực, nhưng tôn giáo và lý trí, đi đôi với nhau. Tôi hy vọng rằng người ta thấy rõ lòng tôn trọng sâu xa của tôi đối với các tôn giáo trên thế giới và đối với anh chị em hồi giáo, những kẻ "tôn thờ một Thiên Chúa duy nhất" mà cùng với họ chúng ta cổ võ cho hoà bình, tự do, công bằng xã hội và giá trị tinh thần, để làm lợi cho toàn thể nhân loại" (N. Aest. 3). Chúng ta hãy tiếp tục công cuộc đối thọai giữa các tôn giáo, cũng như đối thoại giữa lý trí thời hiện đại và đức tin kitô.
Ðọc qua các lời giải thích của Ðức Thánh Cha, chúng ta thấy được rõ ràng những gì Ðức Thánh Cha muốn nói, và những gì người ta gán cho ngài, hay đúng hơn hiểu sai ý của ngài. Ðức Tổng Giám Mục Tomasi, Ðại diện Toà Thánh tại Văn Phòng Liên Hiệp Quốc ở Geneva, vừa lên tiếng lưu ý rằng các nhà truyền thông, các phóng viên báo chí dường như cũng có phần trách nhiệm nào đó, trong việc tường thuật phiếm diện những lời của Ðức Thánh Cha, làm bật nổ những phản ứng cực đọan, không đáng phải xảy ra.
(Ðặng Thế Dũng)