Bàn về Bối cảnh và Viễn Tượng
của Năm Thánh Thể
Prepared for Internet by Radio Veritas Asia, Philippines
Bàn
về Bối cảnh và Viễn Tượng của Năm Thánh Thể.
(Radio
Veritas Asia 12/10/2004) - Quý vị và các bạn thân mến. Trong cuộc
họp báo hôm thứ Sáu, ngày 8 tháng 10 năm 2004, để giới
thiệu Tông Thư của Ðức Thánh Cha cho Năm Thánh Thể, sau khi
Ðức Hồng Y Francis Arinze trình bày
tổng quát về nội dung của Tông
Thư, thì Ðức Tổng Giám Mục Ðôminicô Sorrentino, Tổng Thư ký
Bộ Phụng Tự và Kỷ Luật Bí Tích, giải thích về Bối Cảnh
và Viễn Tượng của Tông thư.
Mục
thời sự hôm nay (12/10/2004) xin gửi đến quý vị và các bạn
vài lời tóm lược về phần giải thích nầy.
Trước
hết, Ðức Tổng Giám Mục, Tổng thư ký bộ Phụng Tự và Kỷ
Luật Bí Tích, xác định rằng Tông Thư của ÐTC cho NămThánh
Thể, không phải là một sáng kiến "nằm
ngoài thời gian", nhưng được đặt trong một bối cảnh cụ
thể, tiếp liền với Ðại Năm Thánh 2000 và với Công Ðồng
Vaticanô thứ hai. Năm Thánh Thể là như một "Năm Tổng Hợp",
một chóp đỉnh của trọn một
con đường đã đi qua.
Trong
tông thư để kết thúc Ðại
Năm Thánh 2000 vừa đồng thời để đề ra chương trình hành
động cho mọi thành phần giáo hội vào khởi đầu ngàn năm
mới --- tức tông thư có
tựa đề "Bước Vào Ngàn Năm Mới" ---, ÐTC đã đưa ra
ba "chiều kích" căn bản của đời sống kitô. Ba chiều kích
đó là: (1) một cuộc khởi
hành mới từ Chúa Kitô, (2) một nếp sống kitô
nổi bật đặc tính chiêm niệm, và (3) một chứng tá bằng
đời sống đức tin đích thực.
1. Về chiều kích thứ nhất, -- một cuộc khởi hành mới từ Chúa Kitô.
Tông
thư "Bước Vào Ngàn Năm
mới" đã đưa ra một công
thức thường được lặp đi lặp lại nhiều lần sau đó; đó
là công thức "Hãy bắt đầu lại từ Chúa Kitô". Kết
thúc Ðại NămThánh 2000, ÐTC Gioan Phaolô II trao cho
toàn thể cộng đoàn kitô một
Dung Mạo để chiêm ngắm, một con người cụ thể để gặp gỡ;
Dung mạo đó, con nguời đó, chính là Chúa Giêsu Kitô. Theo
Ðức Thánh Cha, người kitô hôm nay, vào lúc khởi đầu ngàn năm thứ ba của
kỷ nguyên kitô, cần phải đi lại con đường của những môn
đệ đầu tiên, những kẻ đã gặp được Chúa Giêsu Kitô nơi
bờ hồ Galilêo hoặc nơi bờ sông Giordanô,
đã lắng nghe những lời giảng dạy của Chúa trong vòng
ba năm, đã được sức mạnh của Chúa Phục Sinh tái tạo sau
khi đã trải qua cơn khủng hoảng do cái chết của Chúa gây ra.
Trong
tông thư vừa được công bố cho Năm Thánh Thể, --- tông thư
có tựa đề là: "Lạy Chúa, xin hãy ở lại với chúng
con!" --- ÐTC Gioan Phaolô II đã cố ý chọn
biến cố Chúa Phục Sinh hiện ra cho hai môn đệ trên
đường về Ê-Mau, làm hình ảnh
gợi hứng cho Năm Thánh Thể. Ðó là con đường của những
môn đệ đầu tiên của Ðấng Phục Sinh. Ðó cũng phải là
con đường của những đồ đệ của Chúa vào lúc khởi đầu
ngàn năm thứ ba. Ðức Gioan
Phaolô II chủ ý nhấn mạnh đến cuộc gặp gỡ với Chúa Kitô. Cám dỗ của người kitô trong những
giai đoạn lịch sử đã qua, và nhất là của giai đoạn lịch sử
hiện tại, là cám dỗ rút gọn Chúa Giêsu Kitô, Thầy mình,
về những chiều kích theo mẫu mực riêng của mình. Ðôi khi, với
những ý định tốt của việc đối thoại, người ta rơi vào
nguy hiểm "giãm giá" Chúa Kitô, giãm bớt Ðức Tin vào mầu
nhiệm Ngôi Lời, Con Thiên Chúa, nhập thể làm người. Vì thế
cần phải tái khẳng định vai trò
trung tâm của Chúa Kitô, như Ðức Cố Giáo Hoàng Phaolô
VI đã làm trong bản Kinh Tin Kính, được gọi là "Lời
Tuyên Xưng Ðức Tin" của Ðức Phaolô Ðệ Lục. Ðức Gioan
Phaolô II đã bắt đầu triều giáo hoàng với lời tuyên xưng
Ðức Tin vào Chúa Kitô, trong thông điệp đầu tiên về Chúa
Giêsu Kitô, Ðấng cứu chuộc con người. Sau đó, trong NămThánh
2000 và trong thời gian hậu Năm Thánh, Ðức Gioan Phaolô II thường
trở lại với kinh nghiệm gặp gỡ nầy. Năm Mân Côi vừa kết thúc cũng đã mời gọi
toàn thể giáo hội hãy gặp gỡ Chúa Kitô, nhờ
Mẹ Maria, qua lời kinh Mân Côi. Trong thông điệp "Giáo
Hội từ Thánh Thể", Ðức Gioan Phaolô II
đã mạnh mẽ đề nghị lại vai trò trung tâm của Chúa
Kitô. Và như thế, chúng ta được dẫn đến "Năm Thánh Thể",
và được nhắc nhớ rằng Chúa Kitô trao ban chính mình cho chúng
ta trong bí tích Thánh Thể. Trong bí
tích Thánh Thể, Chúa Kitô đến gặp con người, trở nên
"của ăn" nuôi sống con người, nhờ qua Bánh và Ruợu đã
được "biến thể" thành Mình và Máu Thánh Chúa. Năm Thánh
Thể là thời gian thuận tiện để
giúp cho cộng đoàn kitô được
ý thức mạnh mẽ về mầu nhiệm nầy.
2. Chiều kích thứ hai của đời sống kitô là sự chiêm niệm.
Giáo
Hội trở thành trường dạy cầu nguyện. Chiều kích "chiêm
niệm" của kitô giáo được làm nổi bật. Bên trong cộng đoàn kitô,
sau hàng chục năm chịu ảnh hưởng của sự trần tục hóa,
sự phục hưng đời sống thiêng liêng được thể hiện
trong nhiều hình thức khác nhau. Ðiều nầy cho thấy nhu cầu chiêm
niệm không thể nào hủy diệt được trong tâm hồn con người.
Ðức Gioan Phaolô II nhấn mạnh đến sự khẩn thiết phải trao
lại cho cộng đoàn kitô những kho tàng của sự chiêm niệm
kitô. Trong tông thư được công bố vào tháng 12 năm 2003, để
kỷ niệm 40 năm Hiến Chế về Phụng Vụ của Công Ðồng
Vaticanô II, Ðức Gioan Phaolô II đã yêu cầu hãy đào sâu công
cuộc canh tân do Công Ðồng thực hiện, nhất là trong lãnh vực
tu đức phụng vụ. Trong bối cảnh
nầy, ý nghĩa của NămThánh Thể được làm nổi bật. Bí Tích
Thánh Thể được nhắc đến trong Năm Thánh Thể, cũng là bí
tích Thánh Thể của mọi ngày, nhưng được cộng đoàn giáo
hội chú ý đến nhiều hơn, ngõ
hầu bí tích Thánh Thể trở nên --- trong tâm hồn tín hữu ---
(trở nên) nguồn mạch và
chóp đỉnh của đời sống kitô.
3.
Khía cạnh thứ ba của đời sống kitô là "tính cách đích
thực của một chứng tá bằng đời sống".
Trong
nhiều lần khác nhau, khởi sự từ tông thư
"Bước Vào Ngàn Năm mới" được công bố lúc kết
thúc Ðại Năm Thánh 2000, cho đến tông thư
"Lạy Chúa, hãy ở lại với chúng con!" vừa được
công bố để cử hành Năm Thánh
Thể, Ðức Thánh Cha Gioan Phaolô II luôn
chú ý nhắc lại cho cộng đoàn kitô rằng Ðức Tin phải
được thể hiện trong chứng tá bằng đời sống. Ðức Gioan
Phaolô II luôn nói đến một nền tu đức về hiệp thông và
nhấn mạnh đến sự dấn thân thực hiện đức bác ái. Thay
vì chỉ chiếm một
giây phút riêng rẻ nào đó, Bí Tích Thánh Thể chiếu
tỏa và bao trùm trọn hết mọi giây phút của đời sống kitô.
Bí tích Thánh Thể thôi thúc tín hữu trở thành chứng nhân
của Ðấng Phục Sinh, để biến đổi thế giới, làm cho thế giới
được dậy men những giá trị phúc âm. Trong tông thư, ÐTC không
chỉ dừng lại ở những khía cạnh cử hành và chiêm niệm
của bí tích Thánh Thể, nhưng còn tiến xa hơn, để nhấn mạnh
đến sự dấn thân của tín hữu trong lịch sử, nhất là trong
việc xây dựng hòa bình và trong việc phục vụ cho những kẻ
bé nhỏ nhất.
Tuy
nhiên ÐTC không đi vào những chi tiết thực hành cụ thể. ÐTC
chỉ đề ra những điểm thiết yếu, những định hướng căn bản,
và ngài dành trách nhiệm tổ chức cách cụ thể những sinh
hoạt của NămThánh Thể cho vị giám mục,
chủ chăn của cộng đoàn
giáo hội tại địa phương.
Kết
thúc cho những giải thích của mình, như được trình bày
vắn tắt trên đây, Ðức Tổng Giám Mục, Tổng Thư Ký của
Bộ Phụng Tự và Kỷ Luật Bí Tích đã cho biết thêm rằng,
trong vòng một tuần lễ nữa, Bộ Phụng Tự sẽ công bố tập
Phụ Lục, để đề ra vài sinh hoạt bổ túc cho những định hướng
căn bản của Tông Thư. Tập Phụ Lục nầy sẽ chú ý nhiều đến
khía cạnh "tu đức Thánh Thể".
Bí
Tích Thánh Thể được TIN Yêu, được cử hành, và được
sống thật trong đời sống của tín hữu. Ðó là viễn tượng
lý tưởng của Năm Thánh Thể, từ tháng 10 năm 2004 cho đến
tháng 10 năm 2005.
Hẹn gặp lại quý vị và các bạn.
(Ðặng Thế Dũng)