Ðức Gioan Phaolô II kêu gọi
các vị Quốc trưởng, Thủ tướng
và Ðại diện các quốc gia
tham dự Hội nghị thượng đỉnh
về Môi Sinh, tại Johannesburg
Prepared for Internet by Msgr Peter Nguyen Van Tai
Radio Veritas Asia, Philippines
Ðức Gioan
Phaolô II kêu gọi các vị Quốc trưởng, Thủ tướng và Ðại
diện các quốc gia tham dự Hội nghị thượng đỉnh về Môi Sinh,
tại Johannesburg.
(Radio Veritas
Asia - 27/08/2002) - Trưa Chúa nhật 25/08/2002, trước ngày khai mạc
Hội nghị thượng đỉnh tại Johannesburg, trong giờ đọc kinh Truyền
Tin tại Trại hè Castelgandolfo, ÐTC đã lên tiếng kêu gọi các
Vị Quốc trưởng, Thủ tướng và Ðại diện các quốc gia trên
thế giới tham dự Hội nghi, một
khi được thúc đẩy bởi một ơn gọi về môi sinh, hãy tìm
ra những con đường mới cho việc phát triển phù hợp với
môi sinh và với nhu cầu của con người.
Hội nghị nhằm
đến những mục tiêu sau đây: Giảm một nửa số người nghèo
trên thế giới -- Cung cấp nước uống cho những người không
có - -Tân thời hóa các dịch vụ về năng lượng ----và cổ
võ nền nông nghiệp của Thế giới thứ ba.
Ðức Gioan
Phaolô II nói: "Con người được Thiên Chúa đặt làm kẻ
quản trị Trái đất, để canh tác và bảo vệ. Và đây chính
là ơn gọi môi sinh "vocazione ecologica". Ơn kêu gọi này rất
khẩn cấp trong thời đại ta".
Ðây không phải
là lần thứ nhất Ðức Gioan Phaolô II đề cập đến vấn đề
môi sinh. Từ 10 năm nay ngài đã cố gắng hòa hợp và liên kết khoa Môi
sinh và công bình xã hội với nhau.
Năm 1990, ÐTC đã nhắc: Thế giới Tây phương đừng khai
thác bừa bãi các tài nguyên của Trái đất này. Vào tháng
sáu năm 2002, ngài đã cùng với Ðức Bartolomeo đệ nhất,
Giáo Chủ chính thống Constantinopoli,
ký một văn kiện, chống lại những khai thác bừa bãi
các tài nguyên thiên nhiên.
Văn kiện này viết: "Việc hủy hoại của một số tài sản
thiên nhiên căn bản cho sự sống con người, như nước, khí
trời và đất đai, gây nên
nguy hiểm, do bởi một tiến bộ kỹ thuật và kinh tế không còn
biết đến giới hạn nào cả".
Trong dịp Hội
nghị thượng đỉnh tại Johannesburg, được trịệu tập
với sự tham dự thật đông đảo và hăng say của các
phái đoàn trên thế giới, với hy vọng giải quyết được
các vấn đề đem ra thảo luận; nhưng
bóng tối của một thất bại, như Hội nghị thượng đỉnh Rio de
Janeiro, cách đây 10 năm, vẫn đè nặng trên Hội nghị. Ký giả
Giovanni Sartori, viết trong bài bình luận đăng
trong nhật báo Corriere della sera (26/08/2002) như sau: "Mọi người
đến Johannesburg, trừ có "lương tri" (bon sens). Ông thuật lại
lời tuyên bố rất hay ho của một vài phái đoàn tham dự; rồi
ông kết luận: "Không cần kể lại những lời tuyên bố khác
nữa. Tất cả đều là một bài ca hơn kém giống nhau, được
lặp đi lặp lại như một cuốn sách đầy những mơ ước tốt
đẹp, nhưng toàn là những ảo tưởng, lường gạt mà thôi".
Ông viết tiếp: "Tôi không cầu mong Hội nghi thất bại, nhưng
tôi thấy thảm kịch này là nó đã chết ngay lúc sinh ra".
Chúng ta không
ngạc nhiên về những bi quan của ký giả Giovanni Sartori, vì ông
đã dựa theo kinh nghiệm Ông đã có về
Hội nghị Rio de Janeiro cách đây 10 năm. Chính Cựu chủ tịch
Liên xô, ông Mikhail Gorbaciov cũng đặt câu hỏi trong sứ điệp
gửi cho Hội nghị Johannesburg: "Trong 10 năm qua các ngài
đã làm những gì? Chúng ta hãy thành thực: Nếu tâm tình xã
hội của chúng ta không thay đổi, thì chờ đợi những thay đổi
tận gốc rễ khác, là điều vô ích". Ðúng như vậy, muốn
thay đổi xã hội, trước hết con người phải thay dổi chính
bản thân mình. Bao lâu người còn chỉ nghĩ đến mình, sống
trong ích kỷ, thì lúc đó xã hội không bao giờ tốt đẹp hơn
được.
Chúng ta thử
nhìn vào các vấn đề được đem ra thảo luận: trước hết
là việc cung cấp tài chánh cho việc phát triển - các nước
nghèo được đến dễ dàng
các thị trường của các nước giầu - chiến đấu chống việc
hủy hoại môi sinh - có nước dùng hằng ngày và các dịch vụ
vệ sinh cho 2 tỉ rưỡi người hiện thiếu thốn - Chia sẻ năng
lượng v.v... Làm sao có thể
tìm ra sự thỏa thuận của 104 phái đoàn - trong đó phái đoàn
Nhật gồm 500 nhân viên, Pháp 200 và các phái đoàn khác cũng
không thua kém - -- Vậy làm sao để gặp được sự thỏa thuận
của 104 phái đoàn về một văn kiện chung kết của
Summit? Hội nghị FAO cách đây
5 năm (cuối năm 1997) cùng nhau hô hào giảm nạn đói; nhung nạn
đói vẫn gia tăng - Sau 5 năm, (tức
vào năm 2002 nầy) cũng Hội nghị Thượng đỉnh FAO ở
Roma phàn nàn vì thiếu tài chánh, nên chương trình cứu đói
bị chậm lại. Ðáng buồn thay!
Ðứng trước
bóng tối này, ÐTC với hết nghị lực kêu gọi các Quốc trưởng,
Thủ tướng và Ðại diện các quốc gia tham dự, hãy cố gắng
tìm ra những con đường hiệu nghiệm để tiến đến một cuộc
phát triển toàn diện con người, bằng việc quan tâm đến chiều
kích kinh tế, xã hội và môi sinh. Lời kêu gọi nghĩ đến trách
nhiệm, nhân danh Thiên Chúa, nhưng cũng nhân danh lương tri (Bon
sens). Bởi vì - ÐTC nói -
trong một thế giới có nhiều điều luôn luôn lệ thuộc nhau,
hòa bình, công lý và việc bảo vệ thiên nhiên chỉ có thể
là thành quả của dấn thân liên đới của mọi người trong
việc theo đuổi công ích". Lời lẽ thật rõ ràng và mạnh
mẽ, được kèm theo với những hoạt động ngoại giao của Tòa
Thánh, cũng rỏ ràng và mạnh mẽ như vậy.
Tòa Thánh đã
cử một phái đoàn cấp cao tham dự Hội nghị, do Ðức TGM
Renato Martino, Quan sát viên tại Liên hiệp quốc từ nhiều năm
nay, cầm đầu. Ðức TGM là một nhà ngoại giao kinh nghiệm và
đã tham dự Hội nghị thượng đỉnh Rio de Janeiro cách đây
10 năm. Ngài biết rõ thế giới mà ngài sẽ gặp tại
Johannesburg. Trước khi lên đường, trên đài phát thanh
Vatican, Ðức TGM Martino tuyên bố lập trường của Tòa Thánh
tại Hội nghị thượng đỉnh: điểm quan trọng hơn cả cần phải
tranh đấu là vấn đề nước. Vấn đề này - theo Trưởng phái
đoàn Tòa Thánh - còn quan trọng hơn cả vấn đề ô nhiễm môi
sinh.
Hội Caritas và
Văn phòng Hội đồng Giám mục Ý về các vấn đề xã hội,
cảnh cáo rằng: "Nếu không thực hiện cấp tốc một đường
lối chính trị về các tài nguyên nước, thì trong năm 2020, sẽ
có ba tỉ người không có nước dùng". Ðể cụ thể hóa lời
quả quyết trên đây, Ðức TGM Martino loan báo là Phái đoàn Tòa Thánh sẽ ủng hộ
lập dự án của Ðảng Xanh
và Greenpeace, về việc xử dụng tài nguyên nước. Chuơng trình
của Wwf được nghiên cứu để điều hành một cách hợp lý
các sông ngòi chảy qua nhiều nơi trên Trái đất này, bởi vì
sự sống của 40% dân số trên thế giới ngày nay
tùy thuộc vào nước của các sông ngòi này.
Nhật báo Công giáo Ý Avvenire số ra ngày 27/08/2002 viết như sau: "Hội nghị Summit khai mạc trong hồ nghi và bấp bênh: 104 phái đoàn, đầy những chuyên viên thuộc nhiều quốc gia trên thế giới, sẽ vất vả nhiều để tìm ra một thỏa hiệp, dù chỉ trên những nguyên tắc căn bản mà thôi". Báo này viết thêm: "Vì thế những cuộc gặp gỡ quan trọng hơn được diễn ra không có sự tham dự của mass-media. Mọi người đều làm việc để tránh thất bại. Trong bản văn chung kết, các xa cách nhau về từng trăm mục tiêu xem ra như không thể lại gần nhau được". Có lẽ cũng để tránh thất bại, Tổng thống Cộng hòa Nam phi, ông Thabo Mbeki, trong diễn văn khai mạc, đã kêu gọi: "Trong thế giới, ước chi luật của người mạnh, đừng chiếm phần thắng". Nhưng các đề tài thảo luận luôn luôn vấp phải những tranh luận giữa các quốc gia chủ trương bênh vực quyền lợi kinh tế riêng của mình. Vậy ai là người nghĩ đến công ích nhân loại?