Ðức Cha Tadeusz Kondrusiewicz
TGM Moscowa
nói về tình hình Giáo hội Công giáo tại Nga
Prepared for Internet by Msgr Peter Nguyen Van Tai
Radio Veritas Asia, Philippines
Ðức Cha
Tadeusz Kondrusiewicz, TGM Moscowa, nói về tình hình Giáo hội Công
giáo tại Nga.
(Radio Veritas
Asia - 1/07/2002) - Trong số 28 vị TGM từ nhiều nơi trên thế giới
về Roma lãnh dây "Pallium
" trong ngày Lễ Thánh Phêrô-Phaolô 29/06/2002, có Ðức Cha
Tadeusz Kondrusiewicz, TGM giáo phận "Mẹ Thiên Chúa" ở Moscowa,
thủ đô Nga. Nhân dịp này, Ðức TGM nói về tình hình Giáo hội
Công giáo hiện nay tại Cộng hòa Nga, cách riêng về những
khó khăn Giáo hội tại đây đang gặp phải.
Trước hết, sự
hiện diện của Ðức TGM Giáo phận Moscowa tại thủ đô Giáo
hội Công giáo nhắc lại cho chúng ta thấy những cản trở và
những căng thẳng mà người Công giáo tại cựu Liên xô vẫn
tiếp tục phải đối phó cho tới ngày nay. Ðức Cha Tadeusz giải
thích: "Việc trao "Pallium" cho TGM Giáo phận Moscowa, đối với
các người Công giáo của các miền này,
là một cử chỉ công nhận tất cả Giáo hội Công giáo
tại Nga, một Giáo hội có một lịch sử lâu dài và đau thương,
kể cả những cuộc bách hại của chế độ cộng sản trong thế
kỷ XX vừa qua".
Theo Ðức TGM,
trước lịch sử khó khăn và đau hương này, cũng có những
dấu hiệu tích cực, dĩ nhiên đây là những hoa trái của biết
bao Vị Tử đạo anh hùng và chứng nhân trung thành của Tin Mừng.
Những đau khổ quá khứ kia, ngày nay xem ra lại xuất hiện cách
cụ thể trong vụ của Ðức Cha Jerzy Mazur, người Ba lan, Giám mục
giáo phận Irkutsk trong miền Siberia, bị thu hồi chiếu khán, nhằm
ngăn cản không cho ngài trở lại với cộng đồng giáo phận.
Trước Ðức Cha Mazur, Cha Stefano Caprio, nhà truyền giáo người
Ý tại Nga, cũng bị một số phận như vậy. Cả hai biện pháp
được đưa ra, sau khi bốn giáo hạt giám quản Tông Tòa
được cất nhắc lên Giáo phận chính tòa
với Hàng Giáo phẩm và HÐGM riêng. Giáo hội Chính thống
phản đối tức khắc và coi đây là một
"hành động nhằm gây ảnh hưởng và củng cố sự phát
triển mỗi ngày mỗi thêm mãi của Giáo hội Công giáo trên
lãnh thổ Nga, lãnh thổ mà Giáo hội Chính thống vẫn coi là
"độc quyền của mình".
Giáo hội Chính
thống quên rằng: Việc thành lập
các giáo phận và Hàng Giáo phẩm Công giáo đã có từ
trước cuộc cách mạng vô sản tháng 10 năm 1917 và họ cũng
quên rằng: tại các quốc gia Công giáo, Giáo hội Chính thống
tự do thiết lập cơ cấu của mình, không ai phản đối. Giáo
hội Chính thống tố cáo Giáo hội Công giáo "chiêu mộ" các
tín hữu Chính thống. Việc tố cáo này chỉ là lý do bên ngoài
che đậy những lo lắng khác. Lý do sâu xa là Giáo hội Chính
thống lo sợ về sự phát triển và ảnh hưởng của Giáo hội
Công giáo trên lãnh thổ Nga, do bởi những hoạt động rất tích
cực trong các lãnh vực mục vụ, xã hội, bác ái, giáo dục
... thu hút người dân hơn Giáo hội Chính thống. Kinh nghiệm
trong 10 năm qua cho thấy rõ ràng: Giáo hội Công giáo, hầu như
bị xóa bỏ hoàn toàn trên lãnh thổ Liên xô, dưới chế độ
cộng sản, trong 10 năm vừa qua, đang trên đường
tái sinh và lớn mạnh mỗi ngày mỗi thêm số và
được dân chúng tín nhiệm.
Về vụ Tổng
thống Vladimir Putin yên lặng không phúc đáp bức thư Ðức Gioan
Phaolô II gửi về vụ trục xuất Ðức Cha Mazur và Linh mục
Caprio, Ðức TGM Kondrusiewicz bình luận như sau: "Việc không trả
lới bức thư của ÐTC viết ngay 8 tháng 5 năm 2002, trong đó
ngài xin can thiệp để Ðức Giám mục Mazur được trở lại
giáo phận, làm cho tôi thất vọng nhiều, cả trong tư cách là
một công dân Nga. Vì thế, tôi hy vọng rằng: Vị Tổng thống của
tôi - người mà tôi cầu nguyện cho hằng ngày - hiểu rằng: Vị
Giáo Hoàng Roma, ngoài tư cách
là một Vị lãnh đạo Giáo hội Công giáo hoàn cầu, còn là
một Vị Quốc trưởng nữa. Với tư cách này, ngài có quyền
được phúc đáp với những giải thích rõ ràng về lý do
trục xuất Giám mục Mazur. Ðây là một trong các thủ tục của
quan hệ ngoại giao quốc tế". Ðức TGM Moscowa nói thêm: "Về
vụ Ðức Giám mục Mazur, tôi hy vọng có thể tìm được một
giái pháp trong thời gian gần đây". Giải pháp nào, Ðức
TGM không tiết lộ.
Ðức Cha
Kondrusiewicz cũng cho biết: Ngài đã gặp một số giám mục và
linh mục Chính thống. Các vị này đều lo lắng về việc trục
xuất Ðức Cha Mzur và linh mục Caprio, bởi vì đây là một vụ
tranh chấp giữa hai Giáo hội, cả hai đều thuộc Kitô giáo.
Ngài cũng cho biết thêm: Cả nhà cầm quyền trong lúc này cũng
tỏ ra sự lo lắng "tìm một giải pháp cho vấn đề trên đây".
Do đó, nhìn vào tương lai với tín nhiệm, Ðức TGM tỏ vẻ lạc
quan về những việc sẽ xẩy ra tại Nga;
Ðức Cha Kondrusiewicz nhấn mạnh
rằng sự đe dọa thực
sự đến từ phía những lực
lượng quốc gia quá khích". Chính vì thế, cả Giáo hội Chính
thống mỗi ngày mỗi ý thức nhiều hơn rằng: cần phải cùng
nhau giải quyết những vấn đề gây nên chia rẽ; và trước
hết là việc tố cáo Giáo
hội Công giáo "chiêu mộ tín hữu chính thống", rồi mới
có thể đi đến việc đối thoại về thần học.
Sự lạc quan
của Ðức TGM Kondrusiewicz, thực ra không phải là thành quả của
một hy vọng xa xăm, nhưng dựa trên chuyến viếng thăm vừa
qua của ÐTC tại Azerbaijan và Bulgaria. Các vị đại diện các Giáo
hội Chính thống tại hai quốc gia này coi "Ðức Gioan Phaolô đệ
nhị như một biểu hiệu của thời đại chúng ta". Hơn nữa,
ÐTC vẫn coi Giáo hội Chính thống là một "Giáo hội anh em".
Vì thế Ðức TGM nhắc lại một lần nữa rằng: "Uớc mong lớn
lao của tôi và của
các tín hữu Công giáo Nga là: Ước gì ÐTC có thể viếng
thăm sớm hết sức nước Nga. Trong khi chờ đợi, mỗi Chúa
nhật, tại các giáo xứ, dân chúng lần hạt Mân côi để cầu
nguyện cho chuyến viếng thăm của ÐTC tại Nga sớm được thực
hiện".
Cũng nên nhắc
lại đây những khó khăn Giáo hội Công giáo tại Nga đang
phải đối phó từ bốn tháng nay:
-
Ngày 11 tháng 2 năm
2002, Tòa Thánh thông báo việc thiết lập bốn
giáo phận chính tòa tại
Nga: Moscowa, Saratov, Novosbirsk và Irkutsk. Việc loan báo này tức
khắc gây phản ứng rất mạnh mẽ về phía Tòa Giáo chủ Chính
thống Nga, bởi vì Tòa Giáo Chủ Chính Thống Nga coi đây là một
vi phạm quyền của Giáo hội Chính thống và các mối quan hệ
giữa các Giáo hội.
- Ngày 11 tháng 4/2002,
Cha Stefano Caprio, linh mục Ý thuộc
giáo phận Milano, đã làm cha sở giáo xứ Moscowa từ 12 năm
nay, bị thu chiếu khán, lúc ngài tới sân bay Moscowa, để không
được trở lại Nga nữa.
- Ngày 19 cũng tháng
4/2002, Ðức Cha Jerzy Mazur, người Ba lan, Giám mục
giáo phận Irkutsk, cũng bị một số phận như Cha Caprio. Nhưng ngài
vẫn tiếp tục rao giảng cho
Giáo phận qua đường điện thoại và tiếp xúc với Tòa Giám
mục (trong miền Siberia) qua Internet. Tuần trước đây, Ðức Cha
Mazur đến Roma, được
ÐTC tiếp riêng và sau đó ngài gặp các vị trách nhiệm của
Bộ Ngoại giao Tòa Thánh.
- Ngày 8 tháng 5/2002, ÐTC gửi một bức thư cho Tổng thống Vladimir Putin, xin Tổng thống tìm giải pháp cho cơn khủng hoảng. Cho tới lúc này, Tòa Thánh vẫn chờ đợi thư phúc đáp từ Ðiện Cẩm Linh.