Thái độ yên lặng khó hiểu
của Tống thống Nga
về bức thư của Ðức Gioan Phaolô II
Prepared for Internet by Msgr Peter Nguyen Van Tai
Radio Veritas Asia, Philippines
Thái độ yên lặng khó hiểu của Tống thống Nga về bức thư của Ðức Gioan Phaolô II.
(Radio Veritas
Asia - 26/06/2002) - Ngày 19 tháng
4/2002, Ðức Cha Jerzy Mazur, người Ba lan,
giám mục giáo phận Irkutsk , trong miền Siberia, bị rút lại chiếu
khán (Visa), không cho nhập
cảnh trở lại Nga.Trước đó ít ngày, Cha Stefano Caprio, người
Ý, cũng bị một số phận
như vậy.
Sau vụ trục xuất này, vào ngày 8/05/2002, ÐTC đã gửi một bức thư cho Tổng Thống Nga, ông Vladimir Putin. Nhưng cho tới lúc này, Ðiện Cẩm Linh vẫn giữ thái độ im lặng, chưa trả lời bức thơ của ÐTC. Ðây là một thư riêng, trong đó ÐTC xin Tổng thống Putin can thiệp, về vụ trục xuất không có lý do chính đáng này. Bộ Ngoại giao Ba lan và Phủ Quốc vụ Khanh của Tòa Thánh đã tức khắc gửi thư phản kháng.
Ðứng trước
thái độ khó hiểu và bí ẩn kia, thì còn phải nói gì chăng?
Nước Nga của Tổng thống Putin tỏ thái độ nhã nhặn với Tây
phương, và mới đây được
tham dự - dù chưa được trọn vẹn như một thành viên
có quyền phủ quyết---vào Khối NATO, một tổ chức quân sự
đã được Thế giới Tây phương thành lập để chống lại
khối Varsovie, do "Liên xô" (mà
ngày nay là Liên Bang Nga) --cầm đầu. Trước khi Nga bước một
chân vào Khối NATO này, đã có ba quốc gia Hungari, Ba lan và Cộng
hòa Tchèque, cựu hội viên Khối Varsovie , gia nhập Khối Nato rồi.
Trong thời gian tới đây, một số quốc gia khác cũng sẽ
được thu nhận. Ngoài ra, Nga còn được các nước thuộc
Khối Liên hiệp Châu Âu dành cho nhiều ưu tiên trong lãnh vực
thương mại và được giúp đỡ về kinh tế, để sớm
thoát khỏi cơn khủng hoảng. Mới đây, sau vụ khủng bố
tại Hoa kỳ, Nga hưởng ứng lời kêu gọi của Tổng thống
Bush, tham dự vào chiến dịch chung chống khủng bố quốc tế. Chính
Nga cũng là nạn nhân của nhiều vụ khủng bố ngay tại Thủ đô
Moscowa. Nhưng xét về nhiều khía cạnh, Nga vẫn còn là
"một bí ẩn được gói ghém trong một thái độ lúng túng
", hơn là một "mầu nhiệm".
Những lý do
về vụ trục xuất Ðức Giám mục Jerzy Mazur và Linh mục Stefano
Caprio thực sự rất rõ ràng và nó nằm ngay trong sự thù
nghịch của Giáo hội chính
thống đối với Giáo hội Công giáo tại Nga, còn bị tố cáo
là "chiêu mộ tín hữu của Giáo hội Chính thống".
Hơn nữa, việc
cất nhắc bốn giáo hạt giám quản Tông Tòa lên hàng Giáo
phận chính tòa với Tòa Tổng Giám mục tại Moscowa, do Tòa Thánh
quyết định tháng hai năm 2002, bị coi như là "một xúc
phạm" đối với Giáo Hội Chính Thống Nga, và do đó
phải bị trừng trị. Ngồi tại Ðiện Cẩm Linh, Tổng Thống
Vladimir Putin, một đàng tự coi mình là "cột trụ" của những
cải cách "dân chủ " cách sâu rộng tại Nga sau khi chế độ
cộng sản tan rã; nhưng đàng khác cũng phải quan tâm đến những
"tiếng xì xào" của phe quốc gia quá khích, mỗi ngày mỗi
mạnh thêm trong xã hội Nga, trong Giáo hội Chính thống và
trong Quân đội.
Thật sự, Tổng
thống Putin có một sự kính trọng lớn đối với "Vị Giáo
Hoàng Roma", và chính tổng
thống đã nói lên nhiều lần trong những dịp khác nhau. Nếu
chỉ tùy thuộc nơi ông mà thôi, ông đã chính thức mời
Ðức Gioan Phaolô II viếng thăm Moscowa rồi, một chuyến viếng thăm
được ÐTC quan tâm cách riêng, nhưng cho tới lúc này vẫn bị
Giáo hội chính thống Nga gây cản trở. Và như vậy, Tổng thống
Putin đành phải yên lặng. Ai
cũng thấy rằng: trong lúc này ông cần đến sự ủng hộ của
Giáo hội Chính thống, một Giáo hội vẫn tự cho mình có "độc quyền" trên lãnh thổ Nga.
Ông Putin ưa thích làm việc
trong yên lặng. Lúc nhắc đến quá khứ của một nhân viên
Mật Vụ Nga, ông thú nhận là ông vẫn quen làm việc "âm
thầm" như vậy. Vì thế bức thư của ÐTC cũng vẫn nằm yên
đó. Nếu Ông nghĩ rằng: đây không phải là điều quan trọng
trong tiến trình hòa đồng với thế giới Tây phương, điều
mà ông quan tâm cách riêng, thì thực sự ông đã lầm. Thế
giới Tây phương có thể đo lường sự thành thực cởi mở
và tiến trình dân chủ hóa của ông qua những hành động cụ
thể và cương quyết của một vị lãnh đạo, không lệ thuộc
Giáo hội Chính thống. Với thái độ hàm hồ, khó hiểu, Thế
giới Tây phương thấy rõ: địa vị của Ông chưa được hoàn
toàn bảo đảm, có thể còn bị đe dọa hay ít ra bị điều kiện
hóa bởi các phe nhóm, đảng phái chính trị trong nước và
trong Quốc hội.
Về phía Ðức Giám mục Jerzy Mazur bị trục xuất, thì trong tuần vừa qua, Ðức Cha đã đến Vatican, và được Ðức Gioan Phaolô II tiếp. Sau đó ngài đã gặp các vị trách nhiệm trong Bộ Ngoại Giao Tòa Thánh, cách riêng Ðức TGM Jean Louis Tauran. Trước khi lên đường trở về Ba lan, Ðức Giám mục cho biết: ngài vẫn nuôi hy vọng được trở lại với đàn chiên của mình trong thời gian gần đây. Những vấn nạn nghiêm chỉnh do Nhà Cầm quyền Liên Bang Nga đặt ra sẽ được giải thích minh bạch và do đó Ðức Cha Mazur hy vọng sẽ được phép trở lại thi hành sứ mệnh tại Nga. Ðức Cha nhắc lại sự cởi mở đối thoại của ngài và việc tìm kiếm giải thích cho các người Chính thống về những điểm tranh luận, như việc chiêu mộ tín hữu mà người công giáo vẫn bị tố cáo. Ðức Cha Jerzy Mazur nhấn mạnh: "Giáo hội Công giáo, hiện diện tại Nga, không cưỡng ép người dân Nga trở lại Ðạo công giáo. Trái lại, tại đây Giáo hội Công giáo chỉ hoạt động trong việc rao giảng Tin Mừng và trong tiến trình trở về với Thiên Chúa, không quan tâm xem con người trở lại với Thiên Chúa, thuộc Giáo hội Chính thống, Công giáo hay bất cứ tôn giáo nào khác". Trong bối cảnh này, Ðức Giám mục đề cao sự cần thiết cầu nguyện cho hiệp nhất các tín hữu. Ngài nói rõ: "Ðiều quan trọng là khuyến khích người dân vượt qua những vấn đề chia rẽ nhau, để sớm ra khỏi cơn khủng hoảng".
Tại Siberia , điều
khẩn cấp là "việc nhớ lại những đau khổ mà các tín hữu
thuộc các chủng tộc và các tôn giáo khác nhau, đã phải chịu
dưới chế độ cộng sản. Cũng
trong dịp này, Ðức Cha Mazur cho biết qua tình hình giáo phận của
ngài, giáo phận Irkutsk. Ðây là giáo phận rộng lớn nhất
trên thế giới: 10 triệu cây số vuông (khoảng 18 lần Việt
nam) với 16 triệu dân cư,
thuộc các chủng tộc và tôn giáo khác nhau. Tại đây
Giáo hội chính thống cũng như Giáo hội Công giáo đang khởi
sự tái thiết. Trong các bổn phận chung : nhằm đến việc củng
cố gia đình, nền tảng xã
hội và thực hiện công việc bác ái giúp đỡ các người
nghèo khổ.
Về việc trở lại Giáo phận , Ðức Cha Mazur tuyên bố: "Việc tôi trở về Giáo phận được hay không, là tùy thuộc vào Tòa Thánh, Liên Bang Nga và cả chính phủ Ba lan nữa. Vấn đề này đã được đặt ra trong cuộc gặp gỡ mới đây giữa Tổng thống Bush và Tổng thống Putin, và sau đó, giữa Tổng thống Bush với đại diện các tôn giáo, trong số này có Ðức TGM Công giáo Tadeusz Kondrusiewicz. Là một thành viên của Dòng Ngôi Lời, một Tu hội truyền giáo, Ðức Cha Mazur vẫn quen nhẫn nhục chờ đợi. Trong lúc này, ngài tiếp xúc với giáo phận qua điện thư.