Ðiểm báo ngày thứ năm 23/05/2002
về chuyến viếng thăm của ÐTC
tại Azerbaijan và Bulgaria
Prepared for Internet by Msgr Peter Nguyen Van Tai
Radio Veritas Asia, Philippines
Ðiểm báo
ngày thứ năm 23/05/2002 về chuyến viếng thăm của ÐTC tại
Azerbaijan và Bulgaria.
Các báo chí
xuất bản sáng thứ năm 23.5.2002 tại Ý và tại Roma đều
nói đến chuyến viếng thăm của ÐTC Gioan Phaolô II, tại
Cộng hòa Azerbaijan và cả Bulgari nữa, nơi ngài sẽ tới thăm,
từ chiều thứ năm, 23/05/2002,
cho đến Chúa Nhật 26 tháng 5/2002.
Các Nhật
Báo "TIN CHIỀU"
(phát hành tại Milano)
- nhật báo
"Roma Thời Báo" và
tờ "Bản Tin" (phát hành
tại Torino)--- tất cả đều
lưu ý cách riêng đến ba sự
mới lạ trong chuyến viếng thăm quồc tế, lần thứ 96 này
của Ðức Gioan Phaolô II - "Ba sự mới lạ" đó là những điều sau đây:
(1) Thứ nhất:
ÐTC dùng thang máy để lên và
xuống máy bay; (2) Thứ hai: ÐTC dùng
một "bục có bánh xe" do người đẩy , khi di chuyển.
Ðây là lần thứ nhất, ÐTC dùng bục
để đi chuyển trong chuyến thăm quốc tế. (3) Thứ ba: ÐTC
chỉ đọc một phần diễn văn, phần còn lại do một
Giám chức đọc thay.
Ngoài ba mới
lạ trong chuyến viếng thăm lần này, các báo chí đều thuật
lại lời quả quyết mạnh mẽ sau đây của ÐTC: "Khi nào tôi
còn hơi thở, tôi còn lên tiếng".
Báo chí bình luận nhiều cách khác nhau như sau: "Dù mệt
nhọc, vì giới hạn của sức
khỏe, đi lại khó khăn, nhưng Ðức Gioan Phaolô II nhất định
không từ bỏ sứ mệnh của mình. Ðây là cách trả lời gián
tiếp cho những người nói đến "việc ÐTC từ chức",
trong dịp mừng thượng thọ vừa qua, ngày
18.05/2002, ngày sinh nhật thứ 82 của ÐTC. "Ðây là những
lời lời nói lên dấn thân
mới của ngài và dấn thân cho tới cùng. Nếu sức khỏe bắt
buộc từ chức, thì ngài chỉ đầu hàng khi không còn hơi thở
nữa mà thôi". "ÐTC cuơng quyết đến cùng, ít ra những ai
ở bên cạnh ngài hiểu như vậy. Vì khi vừa bước vào máy
bay, ÐTC liền nói với các vị trong đoàn tùy tùng như sau:
"Lại một lần nữa, tôi buộc các
Vị ra đi với tôi".
Một điểm khác
quan trọng cũng được các báo chí nhắc lại, là
những lời ÐTC nói lên những xác tín của ngài; chẳng
hạn như : "Tôi đến như sứ
giả của hòa bình" (Lời ÐTC nói với Tổng thống cộng hòa
Azerbaijan). "Ðừng bao giờ nhân danh Thiên Chúa để gây chiến
tranh. Ðừng bao giờ trần
tục hóa Thánh danh Ngài - Hãy tôn trọng nhau,
đừng chấp nhận bất
cứ hình thức cực đoan tôn giáo nào". "Không bao giờ
được lợi dụng Thánh Danh Thiên Chúa để biện hộ cho những
bạo lực" - ÐTC lớn tiếng kêu gọi: "Chiến tranh hãy ngừng
đi! Ðức Gioan Phaolô II mệt nhọc, nhưng cương quyết theo đuổi
các dấn thân của ngài. Năm 2001, ÐTC
viếng thăm Armêni, một quốc gia đang có chiến tranh với
Azerbaijan. Năm nay ngài đến Azerbaijan, bên cạnh Armêni. Dĩ nhiên,
đây như là một hành động gián tiếp nói với hai dân tộc
láng giềng này rằng: hãy chung sống trong hòa bình".
Tại Phủ Tổng
thống, trong buổi gặp gỡ với Giới chính trị, Văn hóa, nghệ
thuật, một lần nữa, ÐTC nhắc lại: "Tôi đến Azerbaijan như
sứ giả của hòa bình. Ðừng nhân danh thánh danh Thiên Chúa,
để chiến tranh. Ðừng trần tục hòa thánh danh Ngài".
Nhật báo
"Tin Chiều" đề cao lời ca ngợi và cảm ơn của ÐTC dành
cho các tín hữu Hồi giáo và Giáo hội chính thống. "Tôi
xin ca ngợi các vị, hỡi các tín hữu Hồi giáo, vì tính cách
hiếu khách quảng đại của các vị, một giá trị quí giá đối
với tôn giáo và dân tộc của các Vị. Cảm ơn các vị, vì
đã đón nhận các tín hữu thuộc các tôn giáo khác như anh
chị em của các vị". Rồi ngài cảm ơn Giáo hội chính thống
Azerbaijan (-- chiếm 12% dân
số--), rất gần gũi và tùng phục Tòa Giáo chủ Nga.
Nhật báo
"Roma Thời Báo" còn
thuật lại sự kiện rất ý nghĩa sau đây: Trong cuộc gặp gỡ
tại Phủ Tổng thống Azerbaijan với giới chính trị, văn hóa,
nghệ thuật, đại diện các tôn giáo, có hai ca đoàn: ca đoàn
nam hát bài "Gloria" (Kinh
Sáng danh) - ca đoàn nữ hát bài "Ave Maria" (Kinh Kính Mừng)..
Cả hai ca đoàn dĩ nhiên gồm hầu hết
tín hữu Hồi giáo, vì đại đa số dân Azerbaijan theo tôn
giáo này. Cả hai bài đều được Ðài Truyền hình Quốc gia
Azerbaijan truyền trực tiếp. Nhật báo giải thích như sau: Dĩ
nhiên để kính tặng Vị Thượng khách, nhưng đây cũng là một
cử chỉ không ai có thể
nghĩ đến được, tại hầu hết các nước theo Hồi giáo.
Nhật báo
"Tin Chiều" thuật lại
trong một bài vắn câu chuyện
sau đây với tựa đề: "Cái hôn tay của một đại tá công
giáo, cựu sĩ quan của Hồng quân Liên xô".
Trong số các vị
đến chào kính ÐTC tại Phủ Tổng thống, có một đại tá tên
là Okolov, cựu sĩ quan của Hồng quân Liên xô, đến bắt tay
chào ÐTC, như các vị khác thuộc giới chính trị, văn hóa,
nghệ thuật. Ðại tá Okolov,
không mặc quân phục, bắt tay cách kính cẩn và cúi rất sâu. Tổng
thống Heidar Aliev, một cựu
đảng viên cộng sản trong Ủy ban lãnh đạo Ðảng cộng sản
Liên xô, người đã chống đối đường lối ôn hòa của
Chủ tịch Gorbaciov, nay nói với ÐTC
về Ðại tá Okolov như sau: "Ðây là người công giáo". Như
vậy, Okolov là một trong số 120 người công giáo của
Azerbaijan. Tổng thống mời ông đến, để minh chứng tính cách
đa tôn giáo và tự do tôn
giáo tại nước Ông.
Sau buỗi gặp gỡ
này, Ðại tá tuyên bố cách hãnh diện: "Tôi nhớ
cách đây sáu năm, tại Baku (-- thủ đô Azerbaijan--) tôi
được thấy một vị linh mục công giáo, sau 60 năm.
Vị linh mục này là người Ba lan, như ÐTC, tên là Leji
Pilus. Vị linh mục tiền nhiệm ngài, là
cha Stefan Demurov, bị một
số phận hẩm hiu, là bị đầy
đi Siberia. Cả nhà thờ chính tòa Baku, được xây cất
do tiền dâng cúng của một phú gia
dầu hỏa, người Ba lan, bị phá
hủy trong những thập niên 30.
Kiến trúc sư của nhà thờ này cũng là người Ba lan, tên
là Ploshko, họa theo kiểu mẫu nhà thờ Notre-Dame ở Paris. Thay thế nhà thờ này, người cộng
sản Liên Xô đã cho xây
cất câu lạc bộ giải trí của
KGB. Câu lạc bôï này vẫn còn. Thay vì đi lễ, thỉnh thoảng tôi
đi nghe hòa nhạc. Tôi là đại tá trong Hồng quân. Tôi
được mời luôn. Ðiều này dễ hiểu. Không thể làm cách
khác được? Lúc dó không bao giờ tôi có thể tưởng tượng
được rằng: một ngày kia, tôi được chào kính ÐTC. Tôi đã
được chào kính ngài tại đây, ở Baku này. Một điều hầu
như không thể tin được!
Sáng thứ năm
23.5.2002, tại Tòa nhà thể thao của thủ dô Baku, ÐTC đã cử
hành Thánh lễ cho cộng đồng bé nhỏ tại Azerbaijan. Theo dõi
đài Truyền hình trực tiếp, chúng tôi thấy có khoảng hai ngàn
người dự thánh lễ, chắc chắn có một số anh chị em công
giáo đến từ những quốc gia lân cận.Thực sự người công
giáo tại các quốc gia trước đây thuộc Liên xô chung quanh
Azerbaijan rất thưa thớt. Ða số các người dự lễ chắc chắn
có nhiều tín hữu Hồi giáo và chính thống, vì trong lúc cho rước
lễ, linh mục thỉnh thoảng lại dừng lại hỏi người rước lễ,
để biết có phải là "tín hữu công giáo không". Người
ngoài công giáo không được rước lễ. Ngoài đoàn tùy tùng
của ÐTC, có khoảng 20 linh mục thuộc các quốc gia láng giềng
đến đồng tế với ÐTC và đồng thời chia vui với
cộng đồng công giáo nhỏ bé tại Azerbaijan. Ngoài ra, chúng
tôi còn thấy Nhà cầm quyền cũng hiện diện trong thánh lễ.
Theo dõi những
biến cố xẩy ra trong các chuyến viếng thăm, cách riêng trong
chuyến viếng thăm của ÐTC tại các nước có số giáo dân
công giáo quá ít, mà lại đã sống lâu năm dưới chế dộ
cộng sản, chúng tôi không khỏi ngạc nhiên và ca ngợi Thiên
Chúa: "Chúa thực cao cả, quyền phép vô biên. Chỉ mình Ngài
có thể thay đổi tâm hồn con người, thay đổi thế giới. Công
việc của Ngài thật kỳ diệu và vĩ đại!". Như đại tá
Okolov tuyên xưng: Cách đây 60 năm có bao giờ tôi tưởng tượng
được một ngày kia, tôi được kính chào ÐTC tại đây, tại
Baku này, quê hương của tôi?
Theo dõi lễ
nghi từ giã tại sân bay quốc tế Baku, nhiều người cảm phục
thái độ hiếu khách, lịch sự của Tổng thống Heidar Aliev và
các nhân viên Chính phủ Azerbaijan (nhiều vị trước đây thuộc
Ðảng cộng sản Liên xô). Tổng thống nói với ÐTC như sau:
"Chuyến viếng thăm của Ngài là chuyến viếng thăm lịch sử
đối với dân tộc chúng tôi".
ÐTC viếng thăm Azerbajan có 24 tiếng đồng hồ mà thôi.
Ông và các nhân viên trong chính phủ, Quốc hội, đứng nghiêm
tại phi trường cho tới lúc máy bay của hãng hàng không
"Azerbaijan" chuyển bánh ra
phi đạo. Ông vẫy tay chào ÐTC, trong
máy bay, rồi mới ra về.
Tất cả các
lễ nghi tiếp đón dành cho ÐTC, không riêng tại các nước công
giáo, đều đặc biệt long trọng. ÐTC không phải là một Vị lãnh
đạo một Siêu cường trên thế giới. Nhưng các Vị lãnh đạo
các quốc gia trên thế giới đều công nhận rằng: ÐTC
là một vị lãnh đạo tinh thần uy tín nhất trên thế giới
ngày nay. Ngài là sứ giả thực của hòa bình, của tình huynh
đệ giữa các dân tộc.
Tiếng nói của ngài có ảnh hưởng sâu rộng nơi quần chúng,
nơi các vị lãnh đạo quốc gia.
Tổng thống Bulgari tuyên bố với đài Phát thanh Vatican, trong chương trình phát thanh bằng tiếng Bulgari, rằng: "Tôi rất ước ao được ÐTC viếng thăm Bulgari, bởi vì đây là một việc công nhận lớn lao chiến thắng của nền dân chủ và là một sự ủng hộ hữu hiệu cho những ước vọng của chúng tôi hướng về Châu Âu. ÐTC còn hơn là một là Một Vị Quốc trưởng, hơn là một Vị Lãnh đạo tôn giáo, ngài là một biểu hiệu. Mỗi chuyến viếng thăm của ngài, đều trở nên một biến cố lịch sử cho Xứ sở Bulgari, một xứ sở đã bị liên lụy trong vụ mưu sát ÐTC tại Quảng trường Thánh Phêrô , ngày 13 tháng 5, năm 1981. Vì thế, một lễ nghi đặc biệt đã được chuẩn bị để đón tiếp ÐTC đến phi trường Thủ Ðô Sofia, vào chiều tối thứ năm 26 tháng 5. Chúng tôi sẽ kể tiếp trong bài sau.