Vài nét về Bài giảng của ÐTC
trong Thánh lễ bế mạc
Khóa họp thường lệ thứ 10 THÐGM
Prepared for Internet by Msgr Peter Nguyen Van Tai
Radio Veritas Asia, Philippines
Bài giảng
của ÐTC trong Thánh lễ bế mạc Khóa họp
thường lệ thứ 10 THÐGM về đề tài: "Giám mục người
phục vụ Tin Mừng của Chúa Giêsu cho niềm hy vọng của thế giới".
Theo chương trình ấn định, Khóa họp thường
lệ thứ 10 của Thượng Hội Ðồng Giám Mục Thế Giới về đề tài: "Giám mục người phục
vụ Tin Mừng của Chúa Giêsu Kitô cho niềm hy vọng của thế giới" được bế mạc sáng thứ bẩy 27 tháng 10/2001, với
Thánh lễ trọng thể trong Ðền thờ Thánh Phêrô, lúc 10:30,
do ÐTC chủ tế. Cùng đồng tế Thánh lễ với ÐTC có 55 Hồng
Y, 7
Giáo chủ , 70 Tổng Giám Mục và 106 Giám Mục, đến từ khắp nơi, đại diện cho
hơn 4 ngàn Giám Mục
trên cả thế
giới.
Trong bài giảng thánh lễ khai mạc, ÐTC nhấn mạnh đến "đức khó nghèo và nếp sống đơn sơ, khiêm tốn, gần gũi người dân của Giám mục". Trong Thánh lễ bế mạc, ÐTC đề cao những điểm quan trọng sau đây của một vị Giám Mục, cách riêng trong lúc bước vào Ngàn năm thứ ba của Kỷ nguyên Kitô:(1) Giám mục phải là vị chủ chăn theo gương Chúa Giêsu Kitô, Chủ chăn nhân lành. (2) Giám mục phải là người rao giảng và bênh vực đức tin trong bất cứ hoàn cảnh nào. Và điểm (3) để thi hành hai nhiệm vụ quan trọng này, cần có sự hiệp nhất và hiệp thông với Vị Kế nghiệp Phêrô, Thủ lãnh Giám mục đoàn, và hiệp thông với các Giám mục khác, kế nghiệp các Thánh Tông đồ. Có như vậy, lời giảng dạy và chứng tá đời sống mới đáng tin. Ngoài ra, ÐTC cũng nhắc đến Ðời sống gương mẫu của nhiều Giám Mục đã được tôn phong lên Bậc Hiển Thánh trong thế kỷ vừa qua. Và sau cùng, ÐTC nhắc đến các Giám mục Trung quốc và các Giám mục hồi hưu.
Dưới đây chúng tôi xin trở lại từng điểm đã được ÐTC nêu lên trong Thánh lễ bế mạc Khóa họp lần này.
- Hình ảnh Chủ chiên nhân lành đã hướng dẫn biết bao Giám Mục trên con đường thánh thiện và phục vụ Giáo hội. Và đây cũng là hình ảnh ÐTC luôn luôn noi theo và khuyến khích các Giám mục dấn thân hằng ngày trên con đường này. ÐTC nói như sau: "Qua hai ngàn năm, hình ảnh của Chủ Chăn nhân lành vẫn sống động và mới mẻ trước mắt chúng ta và phải là hình ảnh của vị chủ chăn của Ngàn Năm thứ ba. Hình ảnh này đã hướng dẫn biết bao Giám Mục trên con đường thánh thiện và phục vụ Giáo hội. Hình ảnh này, hơn mọi hình ảnh khác, phác họa những bổn phận và nếp sống của những ai kế vị các Tông đồ. Hay nói thể khác: Ðây là hình ảnh mà Giám Mục, thầy dạy Ðức tin, người bênh vực chân lý, cả trong những lúc phải đau khổ, tù đầy, hy sinh mạng sống, phải rao giảng và thực hiện. Ðây là hình ảnh mà Giám mục, người cổ võ sự hiệp nhất và hiệp thông, sức mạnh của Giáo hội, phải luôn luôn bảo vệ. Sự chia rẽ và lập trường chống đối nhau là sự yếu đuối của Giáo hội hoàn cầu cũng như Giáo hội địa phương".
- Nhắc đến Khóa họp vừa kết thúc,
ÐTC coi đây như là một bước tiến mới trên con đường của
Năm Ðại Toàn xá. Ngài nói: "Giám mục Chủ chăn nhân lành tìm thấy ánh sáng và sức
mạnh cho Thừa tác vụ của mình trong Lời Chúa. Là Thầy dạy
đức tin, Giám Mục nâng đỡ và hướng dẫn những người yếu đuối,
can thiệp khi cần đến, để phơi bày những sai lầm, xuyên tạc, và chiến đấu những lạm dụng".
- Về sự hiệp nhất và hiêīp thông,
Ðức Gioan Phaolô II nói rất rõ ràng như sau:
"Giám Mục, trong hiệp thông với Tông đồ đoàn và với
Vị Kế nghiệp thánh Phêrô, có bổn phận che chở các tín hữu
khỏi mọi mưu gian dối, xảo quyệt, bằng cách tìm giải quyết
các vấn đề phức tạp, đang đè nặng trên nhân loại trong
việc trở về thành thực với Tin Mừng của Chúa Kitô".
ÐTC nói thêm: "Thành quả của việc hiệp nhất và hiệp thông
càng lớn lao bao nhiêu, thì bổn phận và sứ vụ của Giám
Mục sẽ
được chu toàn dễ dàng và tốt đẹp hơn bấy nhiêu".
Trong bài giảng, ÐTC không nhắc đến từ ngữ "đặc tính Giám mục đoàn" (Collegialità), là từ được dùng nhiều lần trong phòng THÐGM và trong các buổi họp nhóm. Nhưng ÐTC thì nhấn mạnh rằng: "Chỉ khi nào một sự hiệp nhất sâu xa và đầy xác tín của các Vị Chủ chăn với nhau và với Vị Kế nghiệp thánh Phêrô, được cảm nghiệm, thì lúc đó việc đáp lại những thách đố, phát xuất do bối cảnh xã hội và văn hóa hiện nay, mới đáng tin được".
Những thách đố này được nhắc đến
cách rõ ràng trong Lời cầu nguyện giáo dân (cầu nguyện
chung), được đọc bằng 6 thứ tiếng khác nhau, cả tiếng Ả
rập nữa, như : Lời nguyện bằng tiếng Pháp cầu cho
"hòa bình thế giới, bị đe dọa bởi nạn khủng bố.
Hòa bình trong lúc này dễ bị tan vỡ bởi những lo sợ về
trả đũa, báo thù", và cầu xin để các vị trách nhiệm các
quốc gia cùng nhau tìm ra những
con đường đối thoại và con đường hòa bình trên thế giới
và cùng nhau đưa ra phương dược hiệu nghiệm chữa lành những
bất công, đang gây nên và nuôi dưỡng thù ghét và chiến
tranh. Lời nguyện tiếng
Trung quốc nhớ đến các người nghèo khổ trên thế giới này
v.v...
Trong phần cuối bài giảng Thánh lễ, ÐTC nói đến gương sáng của biết bao Giám mục trong Giáo hội, đã được tôn phong lên bậc Hiển Thánh trong thế kỷ vừa qua. "Khi Vị chủ chăn tối cao hiện đến, anh em sẽ lãnh nhận triều thiên vinh quang bất diệt" (1 Ph 5, 4). Vào lúc kết thúc Khóa họp đầu tiên THÐGM của Ngàn năm thứ ba, tôi vui mừng nhắc đến 15 Giám mục đã được phong Hiển Thánh trong thế kỷ XX. Ðó là những vị sau đây:
- Alessandro Maria Sauli, Giám Mục Pavia (Ý)
- Roberto Bellarmino , Hồng Y Giám mục Capua (Ý), Tiến sĩ Hội Thánh
- Alberto Cả, Giám Mục Ratisbona (Ðức), Tiến sĩ Hội Thánh
- John Fischer, Giám Mục Rochester, tử đạo (Anh)
- Antonio Maria Claret, TGM Santiago de Cuba
- Vincenzo Maria Strambi, Giám Mục Macerata và Tolentino (Ý)
- Antonio Maria Gianelli, Giám Mục Bobbio (Ý)
- Gregorio Barbarigo, Giám Mục Padova (Ý)
- Juan de Ribera, Giám Mục Valencia (Tây ban nha)
- Oliviero Plunkett, TGM Armagh (Irland), Tử đạo
- Giustino De Jacobis, Giám Mục Nilopoli và Giám Mục đại diện Tông Tòa Abissinia (Ethiopia)
- John Nepomuceno Neumann, Giám Mục Philadelphia (Hoa kỳ)
- Hieronimo Hermmosilla, Valentino Berrio-Ochoa và sáu Giám mục tử đạo tại Việt nam
- Ezechiel Moreno y Diaz, Giám Mục Pasto (Colombia)
- Charles Joseph Eugène de Mazenod, TGM Marseille (Pháp)
- và không đầy một tháng nữa, tôi sẽ vui mừng tuyên bố Thánh Giuseppe Marello, Giám Mục Acqui (Ý).
ÐTC nói thêm: "Từ hàng ngũ các Vị Chủ
chăn thánh này, chúng ta có thể nhắc đến hàng ngũ rất đông
đảo của các Vị chủ chăn đã được tôn phong lên Bậc Chân
phước. Tất cả như trong một bức "kín màu muôn sắc" (Mosaique),
xuất hiện khuôn mặt của Chúa Giêsu Kitô, Vị Chủ chăn nhân
lành và Nhà truyền giáo của Chúa Cha. Chúng ta hãy nhìn ngắm
bức ảnh sống động này, ngay lúc khởi sự thời đại mới
mà Chúa Quan phòng đã mở ra trước mắt chúng ta, ngõ hầu
với sự dấn thân luôn luôn nhiều hơn, chúng ta trở nên
"những người phục vụ Tin Mừng, niềm hy vọng của thế giới".
Cũng trong phần cuối bài giảng, ÐTC nhắc đến các Giám mục Trung quốc và các Giám mục hồi hưu. Ngài gửi tới các Vị chủ chăn Giáo hội công giáo tại Trung quốc lục địa lời chào thăm đặc biệt --- (mọi người vỗ tay để biểu lộ tình liên đới huynh đệ). ÐTC nói: "Sự vắng mặt của các ngài không cản trở chúng ta cảm thấy được gần gũi thiêng liêng với các ngài trong lời cầu nguyện".
Nhắc đến các Giám mục hồi hưu, Ðức Gioan Phaolô II nói: "Tôi xin các Ðức Cha chuyển đến các Giám mục hồi hưu lời chào thăm của tôi, bằng việc đem đến cho các ngài tâm tình biết ơn của tôi về công việc các ngài đã làm để phục vụ các tín hữu". Và để tỏ lòng tôn trọng, ÐTC đã bổ nhiệm một số nhỏ các Giám Mục hồi hưu tham dự Khóa họp lần này của THÐGM. Ngài xin các Giám mục đánh giá cao các giám mục hồi hưu, cách riêng các vị còn sức khỏe tốt và giầu kinh nghiệm, bằng cách trao phó cho các ngài một nhiệm vụ riêng nào đó trong cộng đồng Giáo hội, nhất là việc nghiên cứu những vấn đề cần đến nhiều kinh nghiệm và sở trường. HÐGM địa phương có thể mời các ngài tham dự Ủy ban này, Ủy ban kia, của Hội đồng, bên cạnh các Giám mục trẻ trung, để các ngài cảm thấy mình luôn luôn là thành viên của Giám mục đoàn". Cử chỉ của ÐTC gián tiếp cho mọi người thấy rằng: Vị Chủ chăn nhân lành không bao giờ nghỉ việc. Hy sinh, cầu nguyện cho Giáo hội cũng là một hoạt động tông đồ và truyền giáo rất cần thiết và quan trọng, dù Giáo luật ấn định: khi đầy 75 tuổi, các Giám mục đệ đơn từ chức lên Tòa Thánh và chờ đợi sự quyết định của ÐTC.