Vài ý kiến về vấn đề
Hội Nhập Văn Hóa
của Giáo Hội Việt Nam
Prepared
for internet by Msgr. Peter Nguyen Van Tai
Radio Veritas Asia, Philippines
Vài
ý kiến về vấn đề hội nhập văn hóa của Giáo Hội Việt
Nam.
Tin Việt Nam (Ucan Sept.10/2001) - Vị linh mục dòng Tên, dưới bút danh Hoành Sơn, đã viết bài đăng trong số phát hành tháng 7/2001 của nguyệt san "Công Giáo và Dân tộc" của Ủy ban Ðoàn kết Công giáo có trụ sở tại thành phố Sàigòn, nhận định rằng khi người Công giáo đã quen thuộc với "dung mạo Việt Nam" của Chúa Giêsu, họ sẽ cảm thấy thân quen với Ngài và sống đạo tốt hơn.
Linh
mục tác giả cho rằng Nước Chúa đã được thiết lập tại
Việt Nam nhưng không tiếp nhận yếu tố văn hóa nào của người
Việt Nam cả, và do đó, tại Việt Nam,
Công giáo thường bị coi là tôn giáo ngoại lai.
Ngài
đề nghị Hội đồng Giám mục Việt Nam nên đưa vào phụng vụ
các cử chỉ bái lạy, niệm hương, thờ cúng tổ tiên và các
lễ nghi truyền thống khác và
ước mong các chủng viện soạn lại những giáo trình đến từ
Tây phương, sao cho phù hợp với bối cảnh văn hóa, tư tưởng
của Việt Nam.
Vị
tác giả Hoành Sơn, một nhà nghiên cứu
về triết học Ðông Á, cho
rằng Giáo hội địa phương nên loại bỏ các hình thức văn
hóa Tây phương trong phụng vụ và tiếp nhận những hình thức
văn hóa địa phương để người Công giáo Việt Nam có thể
sống đức tin của mình một cách sâu sắc, theo tinh thần hội
nhập văn hóa của tông huấn "Giáo hội tại Á châu"
của Ðức Giáo hoàng Gioan Phaolô II.
Ngài đề nghị tổ chức hội thảo thường kỳ cho các giáo sư chủng viện và các nhà thần học để họ cùng nhau trao đổi các vấn đề liên quan đến hội nhập văn hóa và đối thoại tôn giáo và người Công giáo Việt Nam nên đi tham dự các khóa huấn luyện về hội nhập văn hóa và đối thoại liên tôn do Liên Hội đồng Giám mục Á châu tổ chức. Nhà học giả về triết học Ðông Á này còn phàn nàn rằng mặc dù Hội Ðồng Giám Mục Việt Nam đã kêu gọi học tập tông huấn "Giáo hội tại Á Châu", nhưng nội dung tông huấn ít thấy được đề cập đến trong bài giảng của linh mục hay bài dạy của giáo lý viên. Ngài ghi nhận rằng: "Người Công giáo Việt Nam sống thì sống như người Việt Nam, nhưng khi đến nhà thờ lại cải thành người Tây phương."
Tuy
nhiên không phải mọi người đều đồng ý với cách thức
hội nhập văn hóa do tác giả Hoành Sơn đề ra.
Linh
mục Giuse Nguyễn Thế Thoại, giáo
sư đại chủng viện ở giáo phận Nha Trang,
nói với hãng thông tấn UCAN rằng: hội nhập văn hóa cơ
bản là hội nhập vào nền văn hóa và con người hiện tại,
nên "chúng ta phải kết hợp hài hòa giữa truyền thống
và hiện đại".
Ngài
cảnh báo rằng: chúng ta sẽ mắc sai lầm lần nữa, nếu chúng
ta quá chú trọng đến văn hóa cổ truyền,
xét vì xã hội hiện
nay đã thay đổi rất nhiều.
Linh Mục giáo sư cho rằng chúng ta không thể mặc y phục cổ truyền trước đây và áp dụng những lễ nghi truyền thống vì chúng không còn thích hợp trong xã hội Việt Nam ngày nay nữa. Tuy chúng ta phải diễn giải tư tưởng và lời dạy của Chúa Giêsu theo cách suy nghĩ của người Việt Nam, để họ có thể hiểu và sống được các giá trị Tin Mừng, nhưng bởi vì Chúa Giêsu là một con người lịch sử, nên chúng ta phải trả lại khuôn mặt Do Thái cho Ngài.