Nghóa Cöû Yeâu Thöông
(Nhöõng Baøi Suy Nieäm Haèng Ngaøy Theo Chuû Ñeà
cuûa Ñaøi Phaùt Thanh Chaân Lyù AÙ Chaâu - Radio Veritas Asia)
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Bieåu Töôïng Cuûa Raén
Quí vò vaø caùc baïn thaân meán!
Cuõng nhö nhieàu daân toäc khaùc, Vieät Nam coù raát nhieàu truyeàn thuyeát veà raén. Trong nhöõng caâu truyeän ñöôïc oâng baø, cha meï keå laïi töø thuôû coøn naèm trong noâi, ngöôøi Vieät Nam chuùng ta khoâng ai coøn laï gì vôùi caâu chuyeän Con Raén Khoång Loà trong truyeän Thaïch Sanh Lyù Thoâng. Con raén trong caâu truyeän naøy taøn aùc ñeán ñoä baét daân laøng phaûi noäp cho noù aên thòt, neáu khoâng noù seõ gaây ra thieät haïi cho daân laøng. Maõi cho ñeán khi Thaïch Sanh ra tay dieät tröø con raén, caû laøng môùi thoaùt khoûi hoïa dieät vong.
Nhöng pha laãn huyeàn thoaïi vôùi lòch söû coù leõ laø caâu truyeän cuûa Thò Loä, ngöôøi vôï beù cuûa Nguyeãn Traõi. Sau khi hoaøn thaønh nhieäm vuï cuûa moät trung thaàn vôùi nöôùc, Nguyeãn Traõi töø quan veà soáng an nhaøn taïi Leä Chi Vieân. Tröôùc khi ra laøm quan, oâng ñaõ töøng môû tröôøng daïy hoïc taïi laøng queâ cuûa mình.
Moät ngaøy kia khi ñang luùc ñuøa nghòch, oâng phaùt hieän moät oå raén vaø ñaõ ra tay gieát saïch gia ñình raén. Tuy nhieân con raén meï ñaõ nhanh chaân chaïy thoaùt vaø troán maát. Nguyeãn Traõi lo laéng voâ cuøng vì cho raèng theá naøo cuõng coù söï chaúng laønh, vì loaøi raén coù thaâm thuø, vaø khi ñaõ coù thuø taát seõ coù baùo oaùn.
Moät ngaøy kia ñang ngoài ñoïc saùch beân aùng thö, Nguyeãn Traõi chôït thaáy coù moät gioït maùu töø treân traàn nhaø rôi xuoáng thaám öôùt ba trang saùch. Ngaång ñaàu nhìn leân, vò nho só nhìn thaáy moät con raén laån troán maát ôû ñaàu kia röôøng coät treân maùi nhaø. Khoâng noùi ra nhöng Nguyeãn Traõi bieát raèng con raén ñoù chính laø con raén meï ñaõ töøng thoaùt cheát, noù ñeán ñeå cho oâng bieát raèng noù ñeán ñeå traû thuø cho caùi cheát cuûa baày con thô böõa tröôùc.
Truyeàn thuyeát cho raèng con raén ñoù ñaõ hoùa thaân thaønh naøng Thò Loä vöøa ñeïp, vöøa hay chöõ. Naøng giaû ñoø laøm coâ gaùi baùn chieáu. Sau moät laàn ñoái ñaùp thô vaên, Nguyeãn Traõi ñem loøng say meâ ngöôøi ñeïp. OÂng môøi Thò Loä veà laøm theâ thieáp cuûa oâng ñeå ngaøy ñeâm saùng toái keà caän ñoái thoaïi thô phuù.
Ngaøy kia vua Leâ Thaùi Toân ñeán Leä Chi Vieân thaêm vò trung thaàn. Nguyeãn Traõi ñaõ cho Thò Loä ñeán haàu haï vaø hoïa thô vôùi nhaø vua. Khoâng roõ chuyeän gì ñaõ xaûy ra toái hoâm ñoù nhöng saùng hoâm sau thì vua Leâ Thaùi Toân baêng haø taïi Leä Chi Vieân khieán caû nöôùc baøng hoaøng. Trieàu ñình môû phieân toøa xeùt xöû vaø phaùn raèng, Thò Loä vaø Nguyeãn Traõi ñaõ aâm möu aùm haïi vua. Toaøn boä gia ñình vò trung thaàn bò chu di tam toäc.
Gioït maùu thaám öôùt ba trang saùch hoùa ra aùm chæ chu di tam toäc cuûa Nguyeãn Traõi. Söû saùch khoâng noùi gì veà Thò Loä sau khi vua Leâ Thaùi Toân baêng haø. Coù leõ naøng ñaõ bieán mình trôû laïi thaønh con raén ñoäc maø luoàn vaøo hang ñaù taûng ôû Leä Chi Vieân maø bieán maát moät khi ñaõ traû thuø ñöôïc Nguyeãn Traõi chaêng?
Hö thöïc theá naøo khoâng bieát nhöng töø ñoù moãi khi noùi veà raén bao giôø ngöôøi ta cuõng nghó ñeán moät loaøi suùc vaät coù trí khoân gian xaûo vaø raát caêm thuø cuûa noù.
Truyeàn thuyeát cuûa Vieät Nam treân ñaây cuõng nhö cuûa nhieàu daân toäc khaùc treân theá giôùi xem ra cuõng coù nhieàu ñieåm töông ñoàng vôùi Kinh Thaùnh. Ngay töø nhöõng trang ñaàu cuûa Kinh Thaùnh, con raén ñaõ laø bieåu töôïng cuûa söï döõ, cuûa löøa doái, cuûa boäi baïc doái traù. Chuùa Gieâsu ít nhaéc ñeán bieåu töôïng aáy, traùi laïi Ngaøi baûo caùc moân ñeä haõy khoân ngoan nhö con raén.
Ngoaøi ra, caâu chuyeän con raén ñoàng ñöôïc Ngaøi chuù yù ñeán ñaëc bieät. Trong cuoäc ñaøm ñaïo vôùi ngöôøi bieät phaùi teân laø Nicoâñeâmoâ giöõa ñeâm leùn luùt ñeán gaëp Ngaøi, Chuùa Gieâsu ñaõ nhaéc ñeán bieåu töôïng con raén ñoàng ñöôïc Moiseâ cho söû duïng ñeå chöõa trò daân Israel. Treân ñöôøng veà ñaát höùa daân chuùng ñaõ phaøn naøn traùch moùc Moiseâ, Thieân Chuùa ñaõ tröøng phaït caûnh caùo hoï khi cho raén töø trong sa maïc boø ra caén cheát vaø laøm bò thöông nhieàu ngöôøi. Moiseâ ra leänh cho ñuùc moät con raén ñoàng treo leân caây cao ñeå taát caû nhöõng ai bò raén caén nhìn vaøo con raén ñoàng ñeàu ñöôïc chöõa laønh.
Caâu truyeän ñaõ ñöôïc Chuùa möôïn ñeå noùi veà thaäp giaù cuûa Ngaøi, Ngaøi seõ chòu treo treân thaäp giaù nhö con raén ñoàng. Thaäp giaù aáy seõ laø nguoàn cöùu thoaùt cho toaøn theå nhaân loaïi.
Laáy ñoäc trò ñoäc, noïc ñoäc cuûa raén ñöôïc duøng ñeå pha vôùi huyeát thanh ñeå chöõa trò nhöõng ngöôøi bò raén caén. Con raén ñoàng ñöôïc Moiseâ cho treo leân caây ñeå ñöôïc nhìn ngaém vaø coù söùc chöõa trò nhöõng ngöôøi bò raén caén.
Laø bieåu töôïng cuûa söï ñoäc aùc toät cuøng maø ñeá quoác La Maõ ñaõ saùng cheá, thaäp giaù ñaõ trôû thaønh daáu chæ cuûa tình yeâu. Trong quyeàn naêng cuûa Chuùa quan phoøng, taát caû moïi taêm toái vaø ñoäc aùc ñeàu phuïc vuï cho chính chöông trình tình yeâu cuûa Ngaøi. Thaùnh Phaoloâ ngöôøi ñaõ töøng tuyeân boá: "Chæ bieát coù moãi moät mình Chuùa Kitoâ chòu ñoùng ñinh". Luoân tin töôûng raèng vôùi nhöõng ai yeâu meán Chuùa, taát caû moïi söï ñeàu qui veà thieän haûo.
Suy nghó veà hình töôïng cuûa raén, chuùng ta ñöôïc höôùng daãn ñeán tình yeâu quan phoøng cuûa Chuùa. Hoâm qua ñaõ thuoäc veà quaù khöù. Ngaøy mai laø maàu nhieäm. Chuùng ta chæ coù giaây phuùt hieän taïi naøy ñaây. Chuùa môøi goïi chuùng ta ñoùn nhaän töøng giaây phuùt hieän taïi nhö quaø taëng cuûa Ngaøi. Haõy môû roäng taâm hoàn ñoùn laáy vaø soáng giaây phuùt hieän taïi moät caùch sung maõn.
Laïy Chuùa, Chuùa laø chuû teå cuûa söï soáng, thôøi gian laø cuûa Chuùa, xin cho chuùng con bieát ñoùn nhaän töøng giaây phuùt hieän taïi vôùi nieàm caäy troâng phoù thaùc. Xin cho chuùng con luoân tin raèng trong tình yeâu quan phoøng cuûa Chuùa, taát caû moïi söï xaûy ñeán ñeàu qui veà ñieàu thieän haûo cho chuùng con.