“Trang söû ñaõ laät qua” (* Lôøi tuyeân boá cuûa cöïu TT Ford vaøo ngaøy Saigon suïp ñoå 30/4/1975) nhöng “veát thöông” vaãn coøn ñoù…: Laàn ñaàu tieân caùc cöïu tuø caûi taïo “Z30-D” leân tieáng treân baùo Myõ.

California, QUAÄN CAM (Tin VB) - (30/4/2001) - Laàn ñaàu tieân, moät nhaät baùo Hoa Kyø, tôø Orange County Register, ñaõ daønh rieâng moät phaàn cuûa tôø baùo goàm 20 trang vôùi nhan ñeà "Camp Z30-D The Survivors 1975-2001" ñeå vieát veà nhöõng ngöôøi soáng soùt töø caùc traïi tuø kheùt tieáng nhaát cuûa CSVN, do hai phoùng vieân Anh Ñoã vaø Phan Traàn Hieáu thöïc hieän.

Moãi trang coù chaïy moät baêng ñen, beân trong mang chöõ traéng theo moâ hình Böùc Töôøng Töôûng Nieäm ôû thuû ñoâ Hoa Kyø, ñeå ghi moät phaàn danh saùch nhöõng ngöôøi bò cheát trong nhaø tuø CSVN - danh saùch naøy döïa theo taøi lieäu cuûa toå chöùc nhaân quyeàn “Vietnam Human Rights Watch” cung caáp.

Theo baùo O.C. Register, ban phoùng vieân ñaõ phoûng vaán haøng chuïc cöïu tuø nhaân “Z30-D” vaø gia ñình hoï, vöøa taïi Hoa Kyø vöøa taïi VN; ñaõ phaân tích haøng traêm trang hoà sô, trong ñoù coù lôøi khai cuûa hôn 800 ngöôøi bò giam vaøo tuø CSVN; vaø ñaõ phoûng vaán nhieàu hoïc giaû chuyeân veà Ñoâng Nam AÙ.

Keát quaû vieäc söu taàm cho thaáy:

- Coù khoaûng moät trieäu ngöôøi ñaõ bò baét giam maø khoâng heà coù caùo traïng hay ñöôïc xeùt xöû bôûi moät phieân toøa chính thöùc naøo.

- Coù khoaûng 165,000 ngöôøi ñaõ cheát trong caùc traïi tuø caûi taïo cuûa CSVN, theo caùc baûn nghieân cöùu phaùt haønh bôûi caùc vieän nghieân cöùu cuûa Hoa Kyø vaø AÂu Chaâu.

- Haøng ngaøn ngöôøi bò baïo haønh hay tra taán: tay vaø chaân bò xieàng trong caùc tö theá ñau ñôùn trong nhieàu thaùng, da bò söôùt gai tre, maïch maùu bò chích vaøo caùc thöù hoùa chaát ñoäc haïi, tinh thaàn suy suïp khi nghe tin thaân nhaân bò gieát.

- Nhieàu tuø nhaân bò giam laâu tôùi 17 naêm, theo Boä Ngoaïi Giao Hoa Kyø, vaø haàu heát bò giam caàm lao ñoäng trong thôøi haïn laø töø ba naêm tôùi 10 naêm.

- Coù ít nhaát 150 traïi tuø caûi taïo ñöôïc thieát laäp sau khi chính quyeàn Vieät Nam Coäng Hoøa ôû mieàn Nam suïp ñoå 26 naêm tröôùc.

- Moät phaàn ba caùc gia ñình Nam VN coù moät thaân nhaân trong 1 traïi caûi taïo.

Caùn boä CSVN ñaõ töø choái traû lôøi caùc caâu phoûng vaán cuûa baùo O.C. Register, nhöng phoå bieán 1 baûn vaên veà caùc traïi tuø nhö sau:

"Sau khi phaàn phía Nam VN ñöôïc giaûi phoùng, nhöõng ngöôøi ñaõ laøm vieäc cho hay ñaõ coäng taùc vôùi cheá ñoä cuõ ñaõ töï trình dieän chính phuû môùi. Nhôø vaøo chính saùch nhaân ñaïo, khoan hoàng vaø hoøa giaûi daân toäc cuûa nhaø nöôùc VN, nhöõng ngöôøi naøy ñaõ khoâng bò tröøng phaït.

"Moät soá trong ñoù ñaõ bò ñöa vaøo caùc traïi caûi taïo ñeå hoï saùm hoái loãi laàm vaø taùi hoøa nhaäp vaøo coäng ñoàng."

Moät caùch chính thöùc, hieän coù 34,641 cöïu tuø nhaân vaø 128,068 thaân nhaân cuûa hoï ñaõ vaøo ñònh cö ôû Hoa Kyø, theo Boä Ngoaïi Giao Hoa Kyø. Coù ít nhaát 2,000 cöïu tuø nhaân “caûi taïo” soáng taïi Quaän Cam.

Haäu quaû vaø taùc haïi cuûa caùc traïi tuø hieän ñang tieáp dieãn.

Caùc nhaø vaên, nhaø baùo, ngheä só, vaø tu só vaãn thöôøng xuyeân bò baét vaø boû tuø khaép nöôùc VN, theo lôøi caùc nhaø hoaït ñoäng nhaân quyeàn.

Taïi Quaän Cam, nhieàu cöïu tuø thöùc giaác nöûa ñeâm, run raãy vì aùc moäng. Moät soá khaùc thaáy mình moäng du, lang thang baát ñònh. Vaøi ngöôøi soáng trong sôï haõi, chæ tin vaøo gia ñình. Haøng chuïc cöïu tuø nhaân töø choái traû lôøi phoûng vaán cuûa Register, noùi laø sôï thaân nhaân coøn ôû VN bò coâng an CS traû thuø. Haàu heát nhöõng ngöôøi ñöôïc phoûng vaán ñeàu xin ñöøng neâu danh taùnh.

Quaän Cam laø nôi coù coäng ñoàng ñoâng daân Vieät nhaát ôû haûi ngoaïi - hôn 250,000 di daân Vieät nôi ñaây - nôi coøn ñöôïc goïi laø thuû ñoâ tò naïn Vieät.

Back to Home