Thaùnh Coâng Ñoàng Chung Vaticanoâ II
Saéc Leänh
Veà Hieäp Nhaát
Unitatis Redintegratio
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Lôøi Giôùi Thieäu
Saéc Leänh naøy ghi daáu moät thôøi ñieåm quan troïng trong lòch söû Kitoâ giaùo. Khi Ñöùc Gioan XXIII loan baùo trieäu taäp moät coâng ñoàng chung, ngaøi ñaõ nhaém ñeán nguyeân nhaân cuûa vieäc hieäp nhaát. Ñeå ñaït muïc tieâu ñoù, ngaøi thieáp laäp Vaên Phoøng Hieäp Nhaát caùc Kitoâ höõu (ngaøy 5 thaùng 6 naêm 1960). Ngöôøi ta coù theå nhaän ra raèng chieàu theo yù ñònh cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng, nhieàu löôïc ñoà tieàn coâng ñoàng ñaõ ñeà caäp thaúng ñeán vaán ñeà hieäp nhaát caùc Kitoâ höõu. Löôïc ñoà veà Giaùo Hoäi coù chöông XI noùi veà hieäp nhaát. UÛy ban veà caùc Giaùo Hoäi Ñoâng Phöông khôûi thaûo moät löôïc ñoà nhaèm vieäc noái keát caùc Giaùo Hoäi Ñoâng Phöông ly khai vôùi Giaùo Hoäi Coâng Giaùo. Vaên Phoøng Hieäp Nhaát caùc Kitoâ höõu cuõng ñaõ soaïn saün moät löôïc ñoà nghieâng veà muïc vuï. Trong kyø hoïp I, Coâng Ñoàng quyeát ñònh chæ soaïn thaûo moät saéc leänh veà Hieäp Nhaát döôùi söï giaùm saùt cuûa Vaên Phoøng Hieäp Nhaát. Chính luùc aáy, chöông XI chæ ñeà caäp ñeán caùc Giaùo Hoäi Coâng Giaùo Ñoâng Phöông.
Löôïc ñoà nhaát thoáng veà Hieäp Nhaát ñaõ ñöôïc ñeä trình trong kyø hoïp II cuûa Coâng Ñoàng. Löôïc ñoà goàm 5 chöông:
I. Caùc nguyeân taéc Coâng Giaùo veà Hieäp Nhaát.
II. Caùch tham döï phong traøo Hieäp Nhaát.
III. Caùc Kitoâ höõu ly khai vôùi Giaùo Hoäi Coâng Giaùo.
IV. Nhöõng töông giao giöõa ngöôøi Coâng Giaùo vôùi ngöôøi ngoaøi Kitoâ giaùo, ñaëc bieät vôùi ngöôøi Do Thaùi.
V. Töï do toân giaùo.
Luùc aáy hai chöông cuoái cuøng do hai tieåu ban cuûa Vaên Phoøng Hieäp Nhaát ñaûm traùch. Nhöng chaúng bao laâu caùc Nghò Phuï ñaõ ñi ñeán keát luaän laø phaûi baøn luaän hai vaán ñeà naøy trong nhöõng vaên kieän rieâng bieät. Nhö theá, löôïc ñoà môùi chæ goàm ba chöông ñaàu coäng theâm lôøi môû. Söï phaân chia naøy ñaõ ñöôïc duy trì trong baûn vaên cuoái cuøng.
Löôïc ñoà naøy ñöôïc tranh luaän töø 5 ñeán 7-10-1964. Theo thænh nguyeän cuûa caùc Nghò Phuï, nhieàu ñeà nghò tu chænh ñaõ ñöôïc theâm vaøo löôïc ñoà baûn vaên hieäu chính. Ñaùng leõ löôïc ñoà ñöôïc bieåu quyeát ngaøy 20-11-1964. Nhöng tröôùc ngaøy aáy, vò Toång Thö Kyù cuûa Coâng Ñoàng, Ñöùc Cha P. Felici, loan baùo raèng coù 19 ñieåm ñoåi thay ñaõ ñöôïc hoaøn thaønh vaøo giôø choùt theo yeâu caàu cuûa moät thaåm quyeàn cao caáp. Vì theá vaán ñeà bieåu quyeát löôïc ñoà ñöôïc hoaõn laïi. Quaû thöïc, Ñöùc Giaùo Hoaøng ñaõ ñeà nghò moät loaït caùc tu chính aùn; trong soá ñoù, hoäi ñoàng thu heïp cuûa Vaên Phoøng Hieäp Nhaát ñaõ giöõ laïi 19 ñieåm. Do ñoù, caùc Nghò Phuï ñaõ bieåu quyeát saéc leänh ngaøy 21-11-1964 vôùi 2,137 phieáu thuaän,11 phieáu choáng. Cuõng chính hoâm aáy, Ñöùc Phaoloâ VI ñaõ pheâ chuaån vaø coâng boá saéc leänh naøy.
Saéc Leänh mang töïa ñeà "Veà Hieäp Nhaát". Hieäp Nhaát laø gì? Chuùa Gieâsu Kitoâ ñaõ chæ saùng laäp moät Giaùo Hoäi vaø Ngöôøi ñaõ muoán taát caû caùc moân ñeä keát hieäp vôùi nhau trong Giaùo Hoäi duy nhaát aáy. Tröôùc ngaøy töû naïn, Ngöôøi ñaõ khaån thieát nguyeän caàu cho vieäc hieäp nhaát naøy: "Xin cho taát caû neân moät" (Gio 17,21). Nhöng qua bao theá kyû, ñaõ xaûy ra nhieàu cuoäc phaân reõ ñau thöông. Moät soá lôùn caùc Giaùo Hoäi Ñoâng Phöông ñaõ taùch lìa khoûi Roma. Vaøo theá kyû XVI, nhieàu mieàn ñaõ bieán thaønh Tin Laønh. ÔÛ theá kyû hieän taïi cuûa chuùng ta, ngöôøi ta môùi yù thöùc hôn veà nhöõng phaân reõ naøy. Nhieàu ngöôøi ñaõ suy töôûng laïi lôøi nguyeän cuûa Chuùa Gieâsu cuõng nhö nghó ñeán vieäc cöùu vaõn moái baát hoøa ly taùn giöõa caùc Kitoâ höõu. Vaäy ngöôøi ta ñaõ goïi "Hieäp Nhaát" laø taát caû moïi noã löïc trong nhöõng giaùo phaùi Kitoâ giaùo khaùc nhau, nhaèm muïc ñích keát hieäp coäng ñoaøn Kitoâ höõu ñang bò phaân reõ. Danh töø Hieäp Nhaát phaùt sinh töø tieáng Hy Laïp "Oikoumene"; thôøi xöa, chöõ naøy bieåu thò moät Giaùo Hoäi phoå quaùt lan roäng khaép hoaøn caàu. Nhö theá, Hieäp Nhaát coù nghóa laø öôùc muoán vaø noã löïc ñaït ñeán vieäc lieân keát moïi Kitoâ höõu neân moät trong Giaùo Hoäi phoå quaùt cuûa Chuùa Kitoâ. Coâng cuoäc hieäp nhaát naøy ñaët neàn taûng treân khaùt voïng saâu xa cuûa taát caû Kitoâ höõu thieän chí nhaèm theå hieän söï hieäp nhaát toaøn veïn maø Chuùa Gieâsu Kitoâ ñaõ mong muoán. Phong traøo höôùng veà hieäp nhaát ñaõ khôûi sinh tröôùc tieân giöõa loøng caùc giaùo phaùi Tin Laønh. Phong traøo naày ñaõ maëc moät hình thöùc raát cuï theå khi "Hoäi Ñoàng hieäp nhaát caùc Giaùo Hoäi" ñöôïc thaønh laäp naêm 1948 taïi Amsterdam. Ngöôøi Coâng Giaùo ñaõ tham döï vaøo phong traøo baèng tuaàn Baùt Nhaät caàu nguyeän cho hieäp nhaát caùc Kitoâ höõu (töø ngaøy 18 ñeán 25 thaùng gieâng moãi naêm). Ngoaøi söï tham gia ñoù, ngöôøi ta ñaõ khoâng theå noùi ñeán moät phong traøo hieäp nhaát trong Giaùo Hoäi Coâng Giaùo, maëc duø caùc Ñöùc Giaùo Hoaøng ñaõ nhieàu laàn môøi goïi nhöõng coäng ñoaøn ngoaøi Kitoâ giaùo haõy ñeán vôùi Giaùo Hoäi phoå quaùt. Chaéc haún coù nhieàu ngöôøi Coâng Giaùo, vôùi tö caùch caù nhaân, ñaõ hoaït ñoäng cho vieäc hieäp nhaát caùc Kitoâ höõu, nhö cha Paul Couturier (+1953) vaø cha Lambert Beaudoin doøng Benedictoâ (+1960). Daàu vaäy, phong traøo hieäp nhaát nôi nhöõng ngöôøi Coâng Giaùo tröôùc tieân ñaõ nhôø vaøo hoaït ñoäng cuûa Vaên Phong Hieäp Nhaát caùc Kitoâ höõu raát nhieàu. Hôn nöõa, coâng cuoäc chuaån bò Saéc Leänh veà Hieäp Nhaát vaø chính söï taùn döông cuûa Coâng Ñoàng Vaticanoâ II ñaõ goùp phaàn doài daøo vaøo vieäc ñaøo luyeän taâm thöùc hieäp nhaát cho toaøn theå caùc Giaùm Muïc Coâng Giaùo. Saéc Leänh ñöôïc Coâng Ñoàng pheâ chuaån, söï kieän naày laø moät bieåu hieän saùng choùi cuûa taâm thöùc aáy.
Töø ñoù, chuùng ta coù theå thaåm ñònh taàm quan troïng cuûa Saéc Leänh veà Hieäp Nhaát. Quaû thöïc, theo ngoân töø cuûa Ñöùc Hoàng Y Bea, Saéc Leänh ñaõ bieåu loä laäp tröôøng chính thöùc cuûa quyeàn toái cao trong Giaùo Hoäi Coâng Giaùo tröôùc vaán ñeà hieäp nhaát caùc Kitoâ höõu noùi chung vaø tröôùc phong traøo hieäp nhaát noùi rieâng. Saéc Leänh khoâng chæ trình baøy moät giaùo thuyeát, noù coøn laø moät haønh ñoäng: qua Saéc Leänh ñoù, Coâng Ñoàng ñaõ uûy thaùc cho Giaùo Hoäi Coâng Giaùo nhieäm vuï hieäp nhaát. Saéc Leänh ñaõ taïo neân moät baàu khí Kitoâ giaùo ñaày tình huynh ñeä giöõa nhöõng phaàn töû cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo vaø caùc anh em ngoaøi Coâng Giaùo. Noù coøn laø khôûi ñieåm cho noã löïc hieäp nhaát cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo sau Coâng Ñoàng.
Saéc Leänh nhaán maïnh moät soá ñieåm quan troïng ñoái vôùi phong traøo hieäp nhaát. Taát caû nhöõng ai ñaõ ñöôïc röûa toäi ñeàu keát hieäp vôùi Chuùa Kitoâ vaø thaät söï laø anh em vôùi nhau trong Ngöôøi. Qua pheùp Röûa Toäi, hoï cuõng hieäp thoâng vôùi Giaùo Hoäi Coâng Giaùo moät caùch naøo ñoù, cho duø moái thoâng hieäp naøy chöa toaøn haûo. Nhöõng Kitoâ höõu ngoaøi Coâng Giaùo cuõng thöøa höôûng caùc saûn nghieäp phong phuù ñích thöïc veà chaân lyù vaø aân suûng. Chuùa Thaùnh Thaàn söû duïng caùc coäng ñoàng Kitoâ giaùo khaùc nhau nhö nhöõng khí cuï aân suûng. Cho neân, nhöõng haønh vi thaùnh maø hoï thöïc hieän coù theå laøm naåy sinh vaø taêng trieån ñôøi soáng aân suûng cuûa hoï. Vaäy neân Saéc Leänh coâng nhaän raèng: tín ñoà cuûa nhöõng coäng ñoàng ly khai naøy coù khaû naêng ñaït ñöôïc ôn cöùu roãi. Tuy nhieân, Saéc Leänh khoâng che daáu nhöõng gì taùch bieät chuùng ta khoûi caùc anh em Kitoâ höõu khoâng Coâng Giaùo. Hoï khoâng thöøa höôûng söï hieäp nhaát troïn veïn maø Chuùa Gieâsu Kitoâ ñaõ muoán ban phaùt cho taát caû nhöõng ai Ngöôøi ñaõ sinh thaønh vaø boài döôõng trong chính moät thaân theå. Vì theá, hoï khoâng höôûng thuï heát taát caû nhöõng kho taøng thieâng lieâng Chuùa Kitoâ ñaõ kyù thaùc trong Giaùo Hoäi Ngöôøi. Sau heát, Saéc Leänh vaïch ra moät chöông trình haønh ñoäng hieäp nhaát bao la. Keá hoaïch naøy môû nhieàu vieãn aûnh roäng lôùn vaø coáng hieán moät söï choïn löïa ñeà muïc thaät phong phuù ñeå ñoái thoaïi vôùi nhöõng anh em ly khai cuûa chuùng ta. Moät nhaän xeùt veà caùch duïng ngöõ cuûa Saéc Leänh coù theå thaät höõu ích. Thoâng thöôøng, danh töø "Hieäp Thoâng" chæ ñònh nhöõng coäng ñoàng Kitoâ ngoaøi Coâng Giaùo, khoâng phaân bieät Ñoâng Phöông ly khai, Anh Giaùo hay Tin Laønh vaø khoâng thaåm ñònh giaù trò tín lyù cuûa nhöõng coäng ñoaøn khaùc nhau naøy. Danh töø "Giaùo Hoäi" thænh thoaûng ñöôïc aùp duïng cho nhöõng coäng ñoaøn ñoâng phöông ly khai, nhöõng coäng ñoaøn quaû thöïc coù cô caáu cuûa moät Giaùo Hoäi. Luùc ñeà caäp ñeán anh em Tin Laønh, Saéc Leänh noùi ñeán nhöõng Giaùo Hoäi vaø nhöõng "coäng ñoaøn" giaùo hoäi. Nhöõng kieåu danh xöng aáy luùc ñoù hieåu theo moät nghóa roäng. Bôûi leõ, theo nghóa heïp, danh töø Giaùo Hoäi döôøng nhö doøi buoäc moät cô caáu bí tích vaø phaåm traät; cô caáu naày, noùi cho ñuùng, khoâng thaáy coù nôi nhöõng anh em Tin Laønh. Hôn nöõa, coù vaøi nhoùm Tin Laønh töø khöôùc danh hieäu "Giaùo Hoäi" aáy. Vì theá "Coäng Ñoaøn Giaùo Hoäi" muoán dieãn taû nhöõng coäng ñoaøn tín höõu coù veû töông töï vôùi moät Giaùo Hoäi: ñoù laø moät töø ngöõ khaù mô hoà.