Thaùnh Coâng Ñoàng Chung Vaticanoâ II
Hieán Cheá
Veà Phuïng Vuï Thaùnh
Sacrosanctum Concilium
Baûn dòch Vieät Ngöõ cuûa Giaùo Hoaøng Hoïc Vieän Pioâ X
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Chöông VII
Ngheä Thuaät Thaùnh
Vaø Duïng Cuï Thaùnh
122. Giaù trò cuûa ngheä thuaät thaùnh. Trong nhöõng hoaït ñoäng cao quí nhaát cuûa taøi naêng con ngöôøi, raát ñaùng keå ñeán myõ thuaät, nhaát laø ngheä thuaät toân giaùo maø toät ñænh cuûa ngheä thuaät naøy chính laø ngheä thuaät thaùnh. Töï baûn tính, ngheä thuaät thaùnh nhaèm dieãn taû moät caùch naøo ñoù veû ñeïp voâ bieân cuûa Thieân Chuùa qua nhöõng taùc phaåm nhaân loaïi; ngheä thuaät naøy caøng laøm cho Thieân Chuùa ñöôïc ca tuïng vaø toân vinh hôn, moät khi nhöõng taùc phaåm ñoù khoâng nhaèm chuû ñích naøo khaùc ngoaøi söï goùp phaàn tích cöïc vaøo vieäc ñaïo ñöùc laø höôùng taâm trí ngöôøi ta veà cuøng Chuùa.
Vì theá, Giaùo Hoäi Meï Cao Sang, luoân luoân laø baïn cuûa myõ thuaät vaø khoâng ngöøng tìm ñeán söù maïng cao quí cuûa myõ thuaät, nhaát laø ñeå nhöõng vaät duøng vaøo vieäc phuïng töï thaùnh ñöôïc thöïc söï xöùng ñaùng thích hôïp vaø myõ thuaät, ñoàng thôøi bieåu thò vaø töôïng tröng nhöõng thöïc taïi treân trôøi; Giaùo Hoäi cuõng luoân lo huaán luyeän caùc ngheä thuaät gia. Hôn nöõa, Giaùo Hoäi vaãn töï coi mình nhö vò thaåm phaùn veà myõ thuaät, xeùt xem trong nhöõng taùc phaåm cuûa caùc ngheä só, taùc phaåm naøo thích hôïp vôùi ñöùc tin, vôùi loøng ñaïo ñöùc, vaø vôùi nhöõng luaät leä truyeàn thoáng trong ñaïo, cuõng nhö xem xeùt nhöõng taùc phaåm naøo xöùng ñaùng duøng vaøo vieäc thaùnh.
Giaùo Hoäi haèng ñaëc bieät lo laéng sao cho vaät duïng thaùnh goùp phaàn trang troïng vaøo vieäc phuïng töï moät caùch xöùng ñaùng vaø myõ thuaät, ñoàng thôøi chaáp nhaän nhöõng thay ñoåi veà chaát lieäu, veà hình thöùc, cuõng nhö veà trang trí do tieán trieån kyõ thuaät traûi qua caùc thôøi ñaïi ñem ñeán.
Vì theá veà ñieåm naøy, caùc Nghò Phuï quyeát aán ñònh nhöõng ñieàu sau ñaây.
123. Caùc kieåu ngheä thuaät. Giaùo Hoäi ñaõ khoâng heà coi moät kieåu ngheä thuaät naøo nhö laø cuûa rieâng, nhöng coâng nhaän caùc kieåu cuûa baát cöù thôøi ñaïi naøo, tuøy theo ñaëc tính vaø hoaøn caûnh cuûa caùc daân toäc, cuõng nhö tuøy theo nhu caàu cuûa caùc Nghi Leã khaùc nhau; nhöõng kieåu ngheä thuaät naøy, traûi qua caùc theá kyû, ñaõ taïo neân moät kho taøng ngheä thuaät caàn thieát heát söùc duy trì caån thaän. Ngay caû nhöõng ngheä thuaät trong thôøi ñaïi chuùng ta, ngheä thuaät cuûa moïi daân toäc vaø moïi mieàn, cuõng phaûi ñöôïc töï do thi thoá trong Giaùo Hoäi, mieãn laø vaãn giöõ ñöôïc veû toân kính trang troïng phaûi coù trong caùc thaùnh ñöôøng cuõng nhö trong caùc nghi leã thaùnh. Nhö theá, ngheä thuaät ñaõ coù theå hoøa gioïng vôùi baûn nhaïc vinh quang kyø dieäu maø nhöõng baäc vó nhaân ñaõ töøng ca haùt qua caùc theá kyû ñeå ca tuïng ñöùc tin coâng giaùo.
124. Phaùt ñoäng vaø coå voõ ngheä thuaät thaùnh ñích thöïc. Caùc Ñaáng Baûn Quyeàn trong khi phaùt ñoäng vaø coå voõ ngheä thuaät thaùnh ñích thöïc, haõy nhaém tôùi veû ñeïp cao quí hôn laø chæ nghó tôùi veû xa hoa loäng laãy. Ñieàu naøy cuõng noùi veà phaåm phuïc vaø ñoà trang trí nöõa.
Caùc Ñöùc Giaùm Muïc haõy caån thaän lo loaïi tröø khoûi thaùnh ñöôøng cuõng nhö nhöõng nôi thaùnh khaùc nhöõng taùc phaåm ngheä thuaät naøo nghòch vôùi ñöùc tin vaø phong hoùa, nghòch vôùi loøng ñaïo ñöùc Kitoâ giaùo, cuõng nhö nhöõng taùc phaåm laøm toån thöông yù nghóa toân giaùo ñích thöïc, hoaëc vì hình thöùc toài baïi, hoaëc vì thieáu ngheä thuaät, taàm thöôøng hay giaû taïo.
Coøn veà vieäc xaây caát thaùnh ñöôøng, cuõng phaûi caån thaän lo lieäu laøm sao ñeå xöùng hôïp vôùi vieäc chu toaøn caùc hoaït ñoäng phuïng vuï vaø giuùp caùc tín höõu coù theå tham döï moät caùch linh ñoäng.
125. AÛnh töôïng thaùnh trong caùc thaùnh ñöôøng. Phaûi kieân quyeát duy trì thoùi quen ñaët aûnh töôïng thaùnh trong caùc thaùnh ñöôøng cho caùc tín höõu toân kính; tuy theá soá caùc aûnh töôïng aáy chæ vöøa phaûi thoâi vaø phaûi ñöôïc saép xeáp sao cho thích hôïp, ñöøng laøm chia trí cho giaùo daân, cuõng ñöøng laøm cho giaùo daân coù loøng toân suøng thieáu ñöùng ñaén.
126. UÛy Ban giaùo phaän ñaëc traùch Ngheä Thuaät Thaùnh. Trong vieäc thaåm xeùt nhöõng taùc phaåm ngheä thuaät, caùc Ñaáng Baûn Quyeàn ñòa phöông haõy laéng nghe yù kieán cuûa UÛy Ban giaùo phaän ñaëc traùch Ngheä Thuaät Thaùnh, vaø tröôøng hôïp naøo caàn thieát, neân nghe nhöõng ngöôøi raát thaønh thaïo khaùc cuõng nhö nhöõng UÛy Ban ñaõ noùi trong caùc khoaûn 44, 45, 46.
Caùc Ñaáng Baûn Quyeàn phaûi thaän troïng saên soùc keûo duïng cuï thaùnh hoaëc caùc ngheä phaåm giaù trò, laø nhöõng vaät traêng hoaøng nhaø Chuùa, bò di nhöôïng hoaëc tieâu huûy.
127. Ñaøo taïo caùc ngheä só. Caùc Giaùm Muïc, hoaëc phaûi töï mình hoaëc phaûi nhôø caùc linh muïc ñuû khaû naêng, thoâng thaïo vaø yeâu thích ngheä thuaät, löu taâm ñeán caùc ngheä thuaät gia sao cho hoï thaám nhuaàn tinh thaàn Ngheä Thuaät Thaùnh vaø Phuïng Vuï Thaùnh.
Ngoaøi ra cuõng khuyeán khích thaønh laäp nhöõng tröôøng hoïc hay nhöõng Hoïc Vieän veà Ngheä Thuaät Thaùnh ôû nhöõng mieàn xeùt ra laø neân thaønh laäp ñeå ñaøo taïo caùc ngheä thuaät gia.
Rieâng ñoái vôùi taát caû nhöõng ngheä thuaät gia, nhöõng ngöôøi saün coù taøi naêng muoán phuïng söï Thieân Chuùa ñeå laøm vinh danh Ngöôøi trong Giaùo Hoäi, phaûi luoân luoân nhôù raèng hoï laøm moät vieäc thaùnh, moät phaàn naøo hoï gioáng nhö Thieân Chuùa, Ñaáng Saùng Taïo, hoï saùng taùc nhöõng taùc phaåm duøng vaøo vieäc thôø phöôïng trong ñaïo Coâng Giaùo, ñoàng thôøi hoï cuõng caûm hoùa caùc tín höõu, cho hoï theâm loøng ñaïo ñöùc vaø huaán luyeän giaùo lyù cho hoï nöõa.
128. Duyeät laïi caùc luaät leä veà ngheä thuaät thaùnh. Nhöõng khoaûn luaät vaø qui cheá cuûa Giaùo Hoäi noùi veà vieäc baøi trí nhöõng ñoà duøng beân ngoaøi lieân quan ñeán vieäc thôø phöôïng, nhaát laø veà vieäc xaây caát thaùnh ñöôøng cho xöùng ñaùng vaø thích hôïp, veà hình thöùc vaø caùch xaây döïng baøn thôø, veà veû trang troïng, loái saép ñaët vaø tính caùch beàn chaéc cuûa nhaø taïm thaùnh theå, veà choã thích hôïp vaø danh döï cho gieáng röûa toäi, cuõng nhö veà loái tröng baøy aûnh töôïng thaùnh, traàn thieát vaø trang bò sao cho hoøa hôïp: taát caû nhöõng luaät leä veà caùc vaán ñeà treân phaûi ñöôïc duyeät laïi caøng sôùm caøng toát, ñoàng thôøi vôùi caùc saùch phuïng vuï theo qui taéc khoaûn 25: nhöõng ñieàu naøo xem ra ít hôïp vôùi phuïng vuï canh taân thì haõy tu chænh hay loaïi boû; coøn nhöõng ñieàu naøo phuø hôïp thì phaûi giöõ laïi hoaëc theâm vaøo.
Veà vaán ñeà naøy, nhaát laø veà chaát lieäu vaø hình thöùc vaät duïng thaùnh vaø phaåm phuïc, thì Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc ñòa phöông coù quyeàn thích nghi vôùi caùc nhu caàu vaø phong tuïc ñòa phöông, chieáu theo qui taéc khoaûn 22 cuûa Hieán Cheá naøy.
129. Huaán luyeän ngheä thuaät cho haøng giaùo só. Caùc giaùo só, trong thôøi gian theo hoïc Trieát hoïc vaø Thaàn hoïc, cuõng phaûi ñöôïc hoïc hoûi veà lòch söû vaø bieán chuyeån cuûa ngheä thuaät thaùnh, cuõng nhö veà nguyeân taéc laønh maïnh maø caùc taùc phaåm ngheä thuaät thaùnh phaûi döïa theo; nhö theá hoï seõ bieát quí troïng vaø duy trì nhöõng coâng trình ñaùng kính cuûa Giaùo Hoäi, cuõng nhö coù theå ñöa ra nhöõng yù kieán thích hôïp cho caùc ngheä thuaät gia trong khi thöïc hieän caùc taùc phaåm.
130. Huy hieäu Giaùm Muïc. Neân daønh rieâng vieäc xöû duïng phaåm phuïc hay huy hieäu Giaùm Muïc cho nhöõng nhaân vaät trong Giaùo Hoäi coù chöùc Giaùm Muïc hoaëc coù thaåm quyeàn ñaëc bieät naøo ñoù.
Phuï Luïc
Tuyeân Ngoân
Cuûa Thaùnh Coâng Ñoàng Chung Vaticanoâ II
Veà Vieäc Tu Chænh Nieân Lòch
Thaùnh Coâng Ñoàng Vaticanoâ II khoâng phaûi laø ít quan taâm ñeán nguyeän voïng cuûa nhieàu ngöôøi veà vieäc aán ñònh ngaøy leã Phuïc Sinh vaøo moät ngaøy Chuùa Nhaät nhaát ñònh, vaø veà vieäc thieát laäp moät nieân lòch vónh vieãn. Sau khi ñaõ caån thaän caân nhaéc moïi ñieàu coù theå xaûy ra do vieäc ñöa ra moät nieân lòch môùi, Thaùnh Coâng Ñoàng tuyeân boá nhöõng ñieàu sau ñaây:
1. Thaùnh Coâng Ñoàng khoâng phaûn ñoái vieäc aán ñònh ngaøy leã Phuïc Sinh vaøo moät ngaøy Chuùa Nhaät nhaát ñònh trong nieân lòch Gregorianoâ, mieãn laø coù söï ñoàng yù cuûa nhöõng ngöôøi lieân heä, nhaát laø caùc anh em ly khai vôùi Toâng Toøa.
2. Cuõng theá, Thaùnh Coâng Ñoàng tuyeân boá laø khoâng phaûn ñoái nhöõng saùng kieán coù lieân heä ñeán vieäc ñöa vaøo xaõ hoäi daân söï moät nieân lòch vónh vieãn.
Tuy nhieân, trong caùc heä thoáng khaùc nhau ñöôïc truø tính ñeå thieát laäp moät nieân lòch vónh vieãn vaø ñöa vaøo xaõ hoäi daân söï, Giaùo Hoäi chæ khoâng phaûn ñoái nhöõng heä thoáng naøo coøn duy trì vaø baûo veä tuaàn leã 7 ngaøy vôùi ngaøy Chuùa Nhaät, khoâng theâm vaøo moät ngaøy naøo khaùc trong tuaàn, ñeå söï keá tieáp caùc tuaàn leã vaãn ñöôïc nguyeân veïn, tröø khi coù nhöõng lyù do heát söùc quan troïng maø Toâng Toøa seõ phaùn quyeát.
Taát caû vaø töøng ñieàu ñaõ ñöôïc ban boá trong Hieán Cheá naøy ñeàu ñöôïc caùc Nghò Phuï Thaùnh Coâng Ñoàng chaáp thuaän. Vaø, duøng quyeàn Toâng Ñoà Chuùa Kitoâ trao ban, hieäp cuøng caùc Nghò Phuï khaû kính, trong Chuùa Thaùnh Thaàn, Chuùng Toâi pheâ chuaån, cheá ñònh vaø quyeát nghò, vaø nhöõng gì ñaõ ñöôïc Thaùnh Coâng Ñoàng quyeát nghò, Chuùng Toâi truyeàn coâng boá cho Danh Chuùa caû saùng.
Roma, taïi Ñeàn Thaùnh Pheâroâ, ngaøy 4 thaùng 12 naêm 1963.
Toâi, Phaoloâ Giaùm Muïc Giaùo Hoäi Coâng Giaùo.
Tieáp theo laø chöõ kyù cuûa caùc Nghò Phuï.
Mieãn Thi Haønh Luaät
Ñoái vôùi Hieán Cheá veà “Phuïng Vuï Thaùnh” vöøa ñöôïc pheâ chuaån, Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ quyeát ñònh mieãn thi haønh luaät cho tôùi ngaøy Chuùa Nhaät thöù nhaát Muøa Chay 16 thaùng 2 naêm 1964. Trong thôøi gian ñoù, Ñöùc Thaùnh Cha seõ quyeát ñònh thôøi gian vaø caùch thöùc thi haønh caùc cheá ñònh môùi cuûa Hieán Cheá naøy. Vì vaäy khoâng ai ñöôïc pheùp töï mình thi haønh caùc cheá ñònh môùi naøy tröôùc thôøi gian treân.
Pericles Felici
Toång Giaùm Muïc hieäu toøa Samosate
Toång Thö Kyù Thaùnh Coâng Ñoàng.