Thaùnh Coâng Ñoàng Chung Vaticanoâ II
Hieán Cheá
Veà Phuïng Vuï Thaùnh
Sacrosanctum Concilium
Baûn dòch Vieät Ngöõ cuûa Giaùo Hoaøng Hoïc Vieän Pioâ X
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Chöông II
Maàu Nhieäm Thaùnh Cuûa Leã Taï Ôn
47. Thaùnh leã vaø maàu nhieäm Vöôït qua. Trong Böõa Tieäc sau heát, ñeâm bò noäp, Ñaáng Cöùu Chuoäc chuùng ta ñaõ thieát laäp Hy Teá Taï Ôn baèng Mình Maùu Ngöôøi, ñeå nhôø ñoù Hy Teá Khoå Giaù keùo daøi qua caùc thôøi ñaïi cho tôùi khi Ngöôøi laïi ñeán, vaø cuõng ñeå uûy thaùch cho Hieàn Theâ yeâu quí cuûa Ngöôøi laø Giaùo Hoäi vieäc töôûng nhôù caùi Cheát vaø söï Soáng Laïi cuûa Ngöôøi: ñaây laø bí tích tình yeâu, daáu chæ hieäp nhaát, moái daây baùc aùi 1, böõa tieäc ly phuïc sinh, “trong ñoù khi laõnh nhaän Chuùa Kitoâ, tinh thaàn ta ñöôïc traøn ñaày aân suûng, vaø baûo chöùng cho ta, moät vinh quang töông lai” 2.
48. Giaùo daân tham döï thaùnh leã caùch tích cöïc. Vì theá, Giaùo Hoäi haèng baän taâm lo cho caùc Kitoâ höõu tham döï vaøo maàu nhieäm ñöùc tin aáy, khoâng nhö nhöõng khaùch baøng quan, caâm laëng, nhöng laø nhöõng ngöôøi thaáu ñaùo maàu nhieäm ñoù nhôø caùc nghi leã vaø kinh nguyeän: hoï tham döï hoaït ñoäng thaùnh moät caùch yù thöùc, thaønh kính vaø linh ñoäng: hoï ñöôïc ñaøo taïo bôûi lôøi Chuùa; ñöôïc boå söùc nôi baøn tieäc Mình Chuùa; hoï taï ôn Chuùa; vaø trong khi daâng leã vaät tinh tuyeàn, khoâng chæ nhôø tay linh muïc maø coøn lieân keát vôùi ngaøi, hoï taäp daâng chính mình; vaø ngaøy qua ngaøy, nhôø Chuùa Kitoâ Trung Gian 3, hoï ñöôïc tieâu hao trong tình keát lieân vôùi Thieân Chuùa vaø vôùi nhau, ñeå cuoái cuøng Thieân Chuùa trôû neân moïi söï trong moïi ngöôøi.
49. Thaùnh leã coù giaùo daân tham döï. Vì vaäy, ñeå Hy Leã, ngay caû nghi thöùc beân ngoaøi, thu ñaït ñöôïc moät hieäu naêng muïc vuï troïn veïn, Thaùnh Coâng Ñoàng quyeát ñònh nhöõng ñieàu sau ñaây, veà nhöõng Thaùnh Leã cöû haønh coù daân chuùng tham döï, nhaát laø nhöõng ngaøy Chuùa Nhaät vaø caùc ngaøy leã buoäc.
50. Canh taân phaàn chung cuûa thaùnh leã. Phaûi laøm sao tu chænh Nghi Thöùc Thaùnh Leã ñeå bieåu loä roõ raøng hôn nöõa yù nghóa rieâng bieät cuûa moãi phaàn, cuõng nhö moái töông quan cuûa chuùng, ñoàng thôøi ñeå vieäc tham döï thaønh kính vaø linh ñoäng cuûa caùc tín höõu ñöôïc deã daøng hôn.
Do ñoù, caùc nghi leã, duø vaãn hoaøn toaøn duy trì baûn chaát cuûa chuùng, nhöng phaûi ñöôïc ñôn giaûn hôn. Phaûi loaïi boû nhöõng gì, theo doøng thôøi gian, ñöôïc gia boäi hoaëc theâm thaét maø ít lôïi ích. Phaûi taùi laäp theo qui taéc coå ñieån cuûa caùc Thaùnh Giaùo Phuï, moät soá nhöõng gì xeùt laø chính ñaùng vaø caàn thieát ñaõ bò oan uoång mai moät theo thôøi gian.
51. Phaàn Thaùnh Kinh. Ñeå baøn tieäc lôøi Chuùa ñöôïc baøy doïn phong phuù hôn cho caùc tín höõu, phaûi môû roäng kho taøng Thaùnh Kinh hôn nöõa; muoán theá, trong khoaûng moät soá naêm aán ñònh, phaûi ñoïc cho daân chuùng phaàn Thaùnh Kinh quan troïng hôn.
52. Baøi giaûng. Baøi giaûng caên cöù vaøo Thaùnh Kinh ñeå trình baøy caùc maàu nhieäm ñöùc tin vaø nhöõng qui taéc cho ñôøi soáng Kitoâ giaùo trong suoát chu kyø naêm phuïng vuï, raát ñaùng ñöôïc coi nhö moät phaàn cuûa chính Phuïng Vuï. Hôn nöõa, trong nhöõng Thaùnh Leã ñöôïc cöû haønh nhöõng ngaøy Chuùa Nhaät vaø leã buoäc coù daân chuùng tham döï, khoâng ñöôïc boû giaûng, neáu khoâng coù lyù do heä troïng.
53. Lôøi nguyeän giaùo daân. Phaûi taùi laäp “lôøi nguyeän chung” hay “lôøi nguyeän giaùo daân”, sau Phuùc AÂm vaø baøi giaûng, nhaát laø nhöõng ngaøy Chuùa Nhaät vaø leã buoäc, ñeå khi daân chuùng tham döï lôøi nguyeän ñoù, hoï caàu khaån cho Hoäi Thaùnh, cho caùc nhaø caàm quyeàn, cho nhöõng keû khoán khoå vì moïi nhu caàu khaùc nhau, cho taát caû moïi ngöôøi, vaø cho phaàn roãi cuûa toaøn theá giôùi 4. 4*
54. La ngöõ vaø tieáng baûn quoác. Tieáng baûn quoác coù theå ñöôïc duøng caùch thích ñaùng trong nhöõng Thaùnh Leã cöû haønh coù daân chuùng tham döï, nhaát laø trong caùc baøi ñoïc vaø “lôøi nguyeän chung”, cuõng nhö tuøy theo hoaøn caûnh ñòa phöông, caû trong nhöõng phaàn daønh cho daân chuùng, chieáu theo quy taéc khoaûn 36 cuûa Hieán Cheá naøy.
Tuy nhieân phaûi döï lieäu sao ñeå caùc Kitoâ höõu coù theå cuøng ñoïc hoaëc cuøng haùt chung, ngay caû baèng La ngöõ, caùc phaàn thöôøng leã daønh cho hoï trong Thaùnh Leã.
Nhöng ôû baát cöù nôi naøo vieäc duøng tieáng baûn quoác roäng raõi hôn trong Thaùnh Leã ñöôïc xem laø chính ñaùng, ñeàu phaûi tuaân giöõ nhöõng ñieàu ñaõ qui ñònh trong khoaûn 40 cuûa Hieán Cheá naøy.
55. Röôùc leã döôùi hai hình. Raát ñaùng khuyeán khích caùc tín höõu tham döï Thaùnh Leã caùch toaøn haûo hôn, baèng caùch, sau khi linh muïc röôùc leã, hoï cuõng laõnh nhaän Mình Chuùa trong cuøng moät Hy Leã ñoù.
Duø vaãn duy trì caùc nguyeân taéc tín lyù do Coâng Ñoàng Trentoâ qui ñònh 5, nhöng coù theå cho röôùc leã döôùi hai hình 5* tuøy theo phaùn ñoaùn cuûa caùc Giaùm Muïc, chieáu theo nhöõng tröôøng hôïp ñöôïc Toâng Toøa minh ñònh, khoâng nhöõng cho giaùo só, tu só maø caû giaùo daân nöõa, chaúng haïn cho caùc tieán chöùc trong Thaùnh Leã phong chöùc, nhöõng ngöôøi tuyeân khaán trong Thaùnh Leã khaán doøng, vaø caùc taân toøng trong Thaùnh Leã tieáp dieãn sau leã Röûa Toäi cuûa hoï.
56. Söï hôïp nhaát cuûa thaùnh leã. Coù theå noùi Thaùnh Leã goàm hai phaàn, phaàn Phuïng Vuï Lôøi Chuùa vaø phaàn Phuïng Vuï Thaùnh Theå. Hai phaàn naøy ñöôïc lieân keát chaët cheõ ñeán noãi taïo thaønh moät haønh vi phuïng thôø ñoäc nhaát. Do ñoù, Thaùnh Coâng Ñoàng tha thieát khuyeán duï nhöõng muïc töû chaén daét caùc linh hoàn, trong khi daïy giaùo lyù, phaûi nhieät thaønh daïy doã caùc tín höõu bieát tham döï troïn veïn Thaùnh Leã, nhaát laø nhöõng ngaøy Chuùa Nhaät vaø caùc ngaøy leã buoäc.
57. Ñoàng teá .
(1) Vieäc ñoàng teá bieåu loä chính ñaùng tính caùch duy nhaát cuûa chöùc linh muïc. Cho ñeán nay, vieäc ñoàng teá vaãn ñöôïc duøng trong Giaùo Hoäi, Ñoâng Phöông cuõng nhö Taây Phöông. Vì vaäy, Thaùnh Coâng Ñoàng muoán môû roäng quyeàn ñoàng teá trong nhöõng tröôøng hôïp sau ñaây: 6*
1 - a) ngaøy Thöù Naêm Tuaàn Thaùnh, Leã Daàu cuõng nhö Leã Chieàu;
b) caùc Thaùnh Leã trong caùc Coâng Ñoàng, caùc Hoäi Nghò Giaùm Muïc vaø caùc Hoäi Ñoàng;
c) Thaùnh Leã toân chöùc Ñan Vieän Phuï.
2 - Ngoaøi ra Ñaáng Baûn Quyeàn coøn phaûi cöùu xeùt coù neân ñoàng teá hay khoâng maø ban pheùp cho nhöõng tröôøng hôïp sau ñaây:
a) Thaùnh Leã tu hoäi vaø Thaùnh Leã chính trong caùc nhaø thôø, khi lôïi ích caùc Kitoâ höõu khoâng ñoøi buoäc moïi Linh Muïc hieän dieän cöû haønh rieâng bieät;
b) caùc Thaùnh Leã trong nhöõng cuoäc hoäi hoïp, thuoäc baát cöù loaïi naøo, cuûa caùc linh muïc trieàu cuõng nhö doøng.
(2) 1- Vieäc aán ñònh qui luaät ñoàng teá trong ñòa phaän thuoäc quyeàn caùc Giaùm Muïc.
2- Tuy nhieân moãi linh muïc vaãn coù quyeàn cöû haønh leã rieâng tröø khi cuøng moät luùc trong cuøng moät nhaø thôø, vaø ngaøy Thöù Naêm Tuaàn Thaùnh.
58. Soaïn thaûo moät nghi leã ñoàng teá. Phaûi soaïn thaûo moät nghi leã môùi veà ñoàng teá, vaø phaûi saùt nhaäp vaøo Saùch Nghi Leã Giaùm Muïc vaø Saùch Leã Roma.
Chuù Thích:
1 Xem T. Augustinoâ, In Joannis Evangelium Traetatus XXVI, ch. VI, soá 13: PL 35, 1613. (Trôû laïi ñaàu trang)
2 Breviarium Romanum, Leã Mình Thaùnh Chuùa Kitoâ, Kinh Chieàu II, tieàn xöôùng Kinh Magnificat. (Trôû laïi ñaàu trang)
3 Xem T. Cyrilloâ Alex., Commentarium in Joannis Evangelium, cuoán XI, ch. XI-XII: PG 74, 557-565, nhaát laø 564-565. (Trôû laïi ñaàu trang)
4 Xem 1Tm 2,1-2. (Trôû laïi ñaàu trang)
4* Vieäc giaùo daân cuøng caàu nguyeän cho Giaùo Hoäi, cho chính quyeàn vaø cho “taát caû moïi ngöôøi” (1Tm 2,1), laø moät truyeàn thoáng coù töø thôøi caùc Toâng Ñoà vaø caùc Giaùo Phuï ñaàu tieân (x. Documentation Catholique soá 1445 (4-1965), coät 597). Vaøo cuoái thôøi Trung Coå, lôøi nguyeän ñoù bieán maát daàn daàn, lyù do coù leõ vì ñaõ coù lôøi nguyeän töông töï trong phaàn Leã Quy vôùi nhöõng kinh “memento” caàu cho ngöôøi coøn soáng vaø ñaõ qua ñôøi. (Trôû laïi ñaàu trang)
5 Khoùa XXI, 16-7-1562. Doctrina de Communione sub utraque specie et parvulorum, ch. 1-3, kh. 1-3: Concilium Tridentinum, nhaø x.b. ñaõ trích, boä VIII, 698-699. (Trôû laïi ñaàu trang)
5* Vieäc röôùc leã döôùi hai hình ñaõ bò baõi boû trong nghi leã Roma vaøo cuoái theá kyû XII. Töø ñoù veà sau chæ moät mình chuû teá môùi ñöôïc ñaëc aân röôùc leã hai hình thoâi. Lyù do thay ñoåi coù leõ nhö sau: 1) Lyù do thöïc teá laø giaùo höõu ngaøy moät ñoâng neân vieäc cho röôùc leã hai hình gaëp nhieàu baát tieän vaø phieàn phöùc (Coâng Ñoàng Constance coù neâu ra moät vaøi “nguy hieåm vaø göông xaáu”: DS 1200). 2) Lyù do thöù hai laø döïa vaø ñieàu Giaùo Hoäi minh xaùc veà vieäc Chuùa hieän dieän thöïc söï ôû moät trong hai hình (röôùc leã moät trong hai hình laø röôùc laáy “Chuùa Kitoâ toaøn dieän”).
Coâng Ñoàng Constance naêm 1415 ñaõ leân aùn Wyclef vaø caùc ñoà ñeä chuû tröông sai laàm raèng moïi tín höõu caàn phaûi röôùc leã döôùi hai hình (DS 1198-1200). Coâng Ñoàng Trentoâ cuõng taùi xaùc nhaän laäp tröôøng ñoù nhaân dòp choáng laïi phaùi Tin Laønh (DS 1729 vaø 1733).
ÔÛ ñaây Coâng Ñoàng Vaticanoâ II, vôùi thaùi ñoä thaän troïng, vöøa duy trì giaùo lyù Coâng Ñoàng Trentoâ vöøa môû ra moät loái ñi môùi, hôïp lyù vaø thöïc tieãn. (Trôû laïi ñaàu trang)
6* Ñoàng teá vôùi Giaùm Muïc (döôùi nhieàu caùch khaùc nhau) cuõng nhö giöõa caùc linh muïc vôùi nhau ñaõ thònh haønh töø thôøi caùc Thaùnh Giaùo Phuï. Leã nghi naøy noùi leân quan nieäm saâu xa veà ñaët tính hôïp nhaát giöõa chöùc Linh Muïc vaø pheùp Thaùnh Theå. Thaùnh Inhaxioâ thaønh Antiokia (cheát naêm 107), ñaõ dieãn taû roõ raøng quan nieäm naøy baèng caâu noùi sau ñaây: “Chæ coù moät Pheùp Thaùnh Theå..., moät baøn thôø, cuõng nhö chæ coù moät Giaùm Muïc vôùi Linh muïc ñoaøn vaø caùc thaøy phoù teá cuûa Ngaøi” (Thö gôûi cho giaùo daân Philadelphia, 4: PG 5,700).
Giaùo Hoäi Ñoâng Phöông vaãn coøn duy trì truyeàn thoáng toát ñeïp naøy. Trong khi ñoù Giaùo Hoäi Taây Phöông chæ coøn thöïc haønh trong Thaùnh Leã phong chöùc Giaùm Muïc vaø Linh Muïc thoâi.
Do ñoù, Coâng Ñoàng Vaticanoâ II muoán laøm soáng laïi thoùi quen toát laønh vaø ñaày yù nghóa töôïng tröng naøy. (Trôû laïi ñaàu trang)