Chaân Lyù vaø Töï Do
(Taøi Lieäu Giaùo Lyù Cho Ngöôøi Tröôûng Thaønh
cuûa Ñaøi Phaùt Thanh Chaân Lyù AÙ Chaâu
Radio Veritas Asia)
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
- 36 -
Nguyeân Nhaân Cuûa Toäi Loãi
Ñôøi ngöôøi voán laø moät bí aån, con ngöôøi laïi caøng laø moät bí aån hôn ñoái vôùi chính mình, vaø bí aån hôn nöõa chính laø khuynh höôùng muoán laøm ñieàu xaáu nôi moãi ngöôøi. Ai cuõng ñaõ hôn moät laàn thoát leân: Taïi sao toâi ñaõ laøm ñieàu xaáu ñoù? Taïi sao coù toäi loãi trong theá gian? Ñaâu laø nguyeân nhaân khieán con ngöôøi phaïm toäi?
Kinh nghieäm cuûa thaùnh Bieån Ñöùc laø moät trong nhöõng caâu traû lôøi cho nhöõng khaéc khoaûi cuûa chuùng ta. Thaùnh nhaân sinh naêm 480 trong moät gia ñình quí toäc ôû Italia. Luùc coøn nhoû, ngaøi ñöôïc gôûi hoïc taïi Roâma, nhöng khieáp sôï tröôùc nhöõng caùm doã cuûa cuoäc soáng thaønh thò, ngaøi ñaõ troán leân moät vuøng hoang daõ ñeå soáng aån daät vaø tu tænh. Maëc duø soáng trong nôi coâ quaïnh, xa caùch moïi xa hoa, ngaøi cuõng khoâng thoaùt khoûi caùm doã, nhaát laø veà ñöùc khieát tònh, ñeán noãi coù laàn ngaøi ñaõ phaûi laên mình giöõa buïi gai raùch naùt caû thaân theå ñeå thaéng vöôït caùm doã.
Qua kinh nghieäm cuûa thaùnh Bieån Ñöùc, chuùng ta thaáy raèng nguyeân nhaân phaùt sinh toäi loãi nôi con ngöôøi khoâng nhöõng laø caùc caùm doã töø beân ngoaøi hoaëc töø boái caûnh xaõ hoäi, maø coøn chính laø töø ma quæ vaø noäi taâm cuûa con ngöôøi nöõa.
Trong lòch söû tö töôûng nhaân loaïi, ñaõ coù raát nhieàu coá gaéng ñeå giaûi quyeát caâu hoûi: Taïi sao coù söï döõ vaø toäi loãi treân traàn gian naøy? Thôøi xa xöa, coù ngöôøi ñaõ ñöa ra giaûi thích nhö sau: Ngay töø khai nguyeân vuõ truï ñaõ coù hai nguyeân lyù ñoái nghòch nhau: Moät laø nguyeân lyù thieän, hai laø nguyeân lyù aùc. Noùi moät caùch noâm na, nhöõng ngöôøi theo chuû tröông naøy cho raèng coù hai vò thaàn tranh giaønh nhau trong vieäc cai quaûn theá giôùi: moät laø thaàn thieän, hai laø thaàn aùc; nhöõng gì laø tinh thaàn vaø toát ñeïp ñeàu xuaát phaùt töø thaàn thieän, ngöôïc laïi, nhöõng gì xaáu xa, toäi loãi ñeàu xuaát phaùt töø thaàn aùc.
Moät loái giaûi thích veà nguyeân nhaân cuûa toäi loãi nhö theá khoâng phuø hôïp vôùi nieàm tin Kitoâ giaùo. Giaûi thích nhö theá töùc laø xem ñieàu aùc nhö moät ñieàu töï nhieân vaø taát ñònh gaén lieàn vôùi baûn chaát con ngöôøi vaø do ñoù khoâng theå traùnh ñöôïc. Giaûi thích nhö theá cuõng phuû nhaän giaù trò neàn taûng cuûa con ngöôøi coù töï do vaø traùch nhieäm. Ngay töø nhöõng trang ñaàu tieân khi noùi con ngöôøi ñöôïc taïo döïng theo hình aûnh Thieân Chuùa, Kinh Thaùnh muoán khaúng ñònh raèng con ngöôøi coù töï do, nghóa laø coù theå choïn löïa. Thaûm kòch ñaõ xaûy ra cho nhaân loaïi ngay töø ñaàu chính laø ñaõ choïn chính mình vaø töø boû Thieân Chuùa. Nhö vaäy, nguyeân nhaân noäi taïi vaø thaúm saâu cuûa toäi loãi khoâng gì khaùc hôn laø söï laïm duïng töï do cuûa con ngöôøi.
Con ngöôøi voán ñaõ laø moät bí aån cho chính mình, toäi loãi laïi caøng laø moät bí aån lôùn hôn. Nhìn vaøo xaõ hoäi, chöùng kieán toäi aùc ñang hoaønh haønh töøng giaây phuùt, chuùng ta khoâng theå khoâng töï hoûi: Taïi sao theá? Con ngöôøi khoâng theå hieåu ñöôïc chính mình vaø taïi sao mình coù theå deã daøng laøm ñieàu aùc, neáu khoâng coù maïc khaûi cuûa Thieân Chuùa. Do ñoù, khi maïc khaûi cho chuùng ta bieát phaåm giaù cao caû cuûa con ngöôøi, Thieân Chuùa cuõng vaïch ra cho thaáy Ngöôøi thaáy caùc veát thöông do toäi nguyeân toå gaây ra. Töï do cuûa con ngöôøi suy yeáu vì veát thöông nguyeân thuûy aáy. Coâng ñoàng Vaticanoâ II trong soá 17 cuûa Hieán cheá "Vui möøng vaø Hy voïng" ñaõ moâ taû thöïc traïng bi thaûm ñoù nhö sau: Toäi loãi laøm thöông toån quyeát ñònh töï do cuûa con ngöôøi. Chính vì toäi nguyeân toå maø khaû naêng cuûa yù chí vaø tinh thaàn cuûa con ngöôøi bò xaùo troän vaø suy yeáu ñeán ñoä khuynh chieàu veà ñieàu aùc, khuynh höôùng naøy ñöôïc thaáy roõ trong nhöõng töï aùi sai laàm vaø tính kieâu ngaïo cuûa con ngöôøi. Theâm vaøo ñoù, nhöõng taät xaáu choàng chaát vôùi tuoåi ñôøi cuõng thuùc ñaåy con ngöôøi phaïm toäi moät caùch deã daøng: Baûy moái toäi ñaàu chính laø baûy khuynh höôùng xaáu hay baûy veát thöông do toäi nguyeân toå gaây ra trong taâm hoàn con ngöôøi.
Noäi taâm bò xaâu xeù vaø hoen oá vì toäi nguyeân toå, con ngöôøi coøn bò chi phoái bôûi nhöõng hoaøn caûnh khoù khaên cuûa cuoäc soáng. Ai trong chuùng ta cuõng caûm thaáy aûnh höôûng xaáu cuûa hoaøn caûnh. Chuùng ta vaãn noùi: "Ngheøo naøn sinh ra ñaïo taëc": Caûnh ngheøo khoå, beänh taät hoaëc moâi tröôøng thieáu tình thöông thöôøng thuùc ñaåy con ngöôøi ñeán choã laøm ñieàu aùc. Ngoaøi hoaøn caûnh ñaåy ñöa con ngöôøi ñeán choã ñeå phaïm toäi, con ngöôøi coøn bò caû söï taùc ñoäng cuûa ngöôøi khaùc nöõa. Nhìn vaøo xaõ hoäi chuùng ta thaáy coù moät söùc maïnh ñang loâi keùo con ngöôøi vaøo voøng toäi loãi: Chæ caàn nhìn vaøo söï loâi keùo cuûa caùc phöông tieän truyeàn thoâng ñaïi chuùng cuõng ñuû thaáy aûnh höôûng tai haïi cuûa chuùng.
Cuøng vôùi nhöõng nguyeân nhaân ñöa con ngöôøi vaøo voøng toäi loãi, nieàm tin Kitoâ coøn noùi ñeán taùc ñoäng cuûa ma quæ. Maïc khaûi cho con ngöôøi veà söï sa ngaõ cuûa oâng baø nguyeân toå, Kinh Thaùnh ñaõ noùi ñeán taùc nhaân nguy hieåm nhaát, ñoù laø ma quæ. Cuoäc soáng cuûa Chuùa Gieâsu laø moät cuoäc chieán lieân læ choáng laïi ma quæ. Tin nhaän Chuùa Gieâsu cuõng coù nghóa laø tin nhaän söï chieán thaéng cuûa Ngaøi treân ma quæ vaø söùc maïnh taêm toái. Ngaøy nay, caøng luùc caøng ñaùnh maát yù thöùc veà toäi loãi, con ngöôøi cuõng choái boû chính söï taùc ñoäng cuûa ma quæ. Thaùnh Pheâroâ vieát: Ma quæ saøng saåy con ngöôøi nhö saøng gaïo. Nhö vaäy, bí aån veà con ngöôøi seõ chöa hoaøn toaøn ñöôïc laøm saùng toû, neáu con ngöôøi khoâng chaáp nhaän coù söï taùc ñoäng voâ cuøng nguy haïi cuûa ma quæ. Chieán thuaät nguy hieåm nhaát cuûa ma quæ chính laø caùm doã con ngöôøi tin raèng noù khoâng hieän höõu. Nhöng choái boû söï taùc ñoäng cuûa ma quæ, xeùt cho cuøng cuõng ñoàng nghóa choái boû moät phaàn chaân lyù veà con ngöôøi nhö ñaõ ñöôïc Thieân Chuùa maïc khaûi.