Chaân Lyù vaø Töï Do
(Taøi Lieäu Giaùo Lyù Cho Ngöôøi Tröôûng Thaønh
cuûa Ñaøi Phaùt Thanh Chaân Lyù AÙ Chaâu
Radio Veritas Asia)
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
- 28 -
Ñònh Höôùng Cô Baûn Cuûa Kitoâ Höõu
Moät trong nhöõng phong traøo khuûng boá ñaùng sôï nhaát hieän nay coù leõ laø phong traøo Hoài giaùo cöïc ñoan taïi Palestina. Töø tröôùc ñeán nay, phong traøo naøy ñaõ gieát haïi raát nhieàu ngöôøi voâ toäi taïi Israel. Môùi ñaây sau hôn möôøi ngaøy saên ñuoåi, löïc löôïng an ninh Palestina taïi daõy Gaza ñaõ baét ñöôïc ngöôøi chuû möu nhieàu vuï töï saùt baèng bom vaø moät soá phaàn töû cuûa toå chöùc naøy. Nhöng caùc vuï baét giöõ ñoù laïi chaâm ngoøi cho nhöõng vuï töï saùt baèng bom khaùc. Tröôùc khi ñöôïc trao cho nhieäm vuï, nhöõng keû töï saùt baèng bom ñaõ traûi qua moät thôøi kyø taäp huaán vaø ñöôïc gieo vaøo ñaàu oùc raèng lieàn sau khi cheát, hoï seõ ñöôïc ñöa vaøo thieân ñaøng, nôi hoï seõ ñöôïc höôûng nhöõng laïc thuù maø hoï khoâng coù ñöôïc treân traàn gian naøy. Thieân ñaøng aáy laø moät thöù yù löïc höôùng daãn haønh ñoäng cuûa nhöõng con thieâu thaân naøy. Coù theå noùi ñoù laø ñònh höôùng cô baûn cuûa nhöõng ngöôøi Hoài giaùo cöïc ñoan. Vaäy caâu hoûi ñöôïc ñaët ra ôû ñaây: ñaâu laø ñònh höôùng hay söï choïn löïa cô baûn cuûa ngöôøi kitoâ höõu? Noù aûnh höôûng ñeán haønh vi cuûa con ngöôøi nhö theá naøo?
Quan saùt cuoäc soáng töø loaøi vaät coû caây cho ñeán con ngöôøi, chuùng ta thaáy coù moät hieän töôïng chung, ñoù laø tieán trình hình thaønh. Moïi vaät ñeàu bieán ñoåi ñeå ñaït tôùi ñích ñieåm cuûa chuùng: haït gioáng naåy maàm thaønh caây vaø sinh hoa keát traùi, con thuù lôùn leân vaø sinh soâi naåy nôû, con ngöôøi cuõng khoâng ra ngoaøi ñònh luaät tieán trieån aáy. Tuy nhieân con ngöôøi khoâng tieán trieån gioáng nhö coû caây vaø thuù vaät. Söï hình thaønh vaø tieán trieån cuûa caây coû vaø loaøi vaät khoâng tuøy thuoäc vaøo chuùng: coù moät ñònh luaät phaùt trieån ôû beân treân hay beân ngoaøi khieán cho chuùng khoâng theå choáng cöôõng laïi. Vôùi con ngöôøi thì khaùc: con ngöôøi luoân yù thöùc vaø laøm chuû söï hình thaønh cuûa mình; con ngöôøi bieát mình laø ai, mình ñang laøm gì, mình seõ nhö theá naøo; con ngöôøi bieát raèng qua moãi haønh ñoäng noù ñang laøm, noù ñang xaây döïng töông lai cuûa mình. Nhö vaäy luoân coù moät ñoäng löïc neàn taûng höôùng daãn moïi sinh hoaït cuûa con ngöôøi ñeán muïc ñích noù töï vaïch ra cho mình. Noùi chung, khi döï ñònh laøm moät ñieàu gì ñoù vôùi tö caùch laø con ngöôøi, chuùng ta luoân nhaém ñeán moät muïc ñích cuï theå.
Xeùt moät caùch saâu roäng hôn, khi haønh ñoäng, con ngöôøi coøn höôùng ñeán moät ñieàu thieän hoaëc moät ñieàu aùc, hay noùi toång quaùt hôn höôùng ñeán Thieân Chuùa ñeå toân vinh Ngaøi, ñeå ñöôïc höôûng haïnh phuùc vónh cöûu hay ñeå choáng laïi Ngaøi. YÙ höôùng saâu xa vaø toång quaùt ñoù thöôøng ñöôïc goïi laø ñònh höôùng hay söï löïa choïn caên baûn cuûa haønh vi luaân lyù con ngöôøi. Ñoù laø chuû ñích toái haäu maø con ngöôøi nhaém ñeán, maëc duø trong nhieàu haønh ñoäng cuï theå con ngöôøi khoâng nghó ñeán muïc ñích toái haäu aáy moät caùch minh thò. Ñoái vôùi ngöôøi kitoâ höõu, nhôø ôn Chuùa vaø bieát ñöôïc chaân lyù Tin Möøng, ñònh höôùng caên baûn cuûa hoï chính laø choïn Thieân Chuùa laøm gia nghieäp vaø cuøng ñích cuoäc ñôøi. Do ñoù noùi nhö thaùnh Phaoloâ duø khi aên, duø khi uoáng, duø khi laøm baát cöù vieäc gì, hoï cuõng tìm caùch laøm vinh danh Thieân Chuùa. Nhö theá, trong caùc yù höôùng cuï theå cuûa ñôøi soáng haèng ngaøy, ñònh höôùng cô baûn maø ngöôøi kitoâ höõu choïn löïa vaãn aâm thaàm höôùng daãn moïi haønh vi cuûa hoï. Hieåu nhö theá thì cuoäc soáng con ngöôøi khoâng chæ ñöôïc ñaùnh giaù baèng moät haønh vi duy nhaát vaø rieâng reõ; giaù trò luaân lyù ñích thöïc cuûa moät ngöôøi tuøy thuoäc ñònh höôùng cô baûn cuûa ngöôøi ñoù, chöù khoâng tuøy thuoäc moät hay vaøi haønh vi rieâng reõ.
Luaân lyù Kitoâ giaùo khoâng phaûi laø neàn luaân lyù veà nhöõng haønh vi rieâng reõ, maø laø luaân lyù veà thaùi ñoä vaø ñònh höôùng cô baûn. Moät ñònh höôùng cô baûn toát ñeïp cho caû cuoäc ñôøi, ñoù laø ñieàu khoâng theå thieáu soùt trong cuoäc soáng con ngöôøi. Nhöõng ngöôøi töï saùt baèng bom trong phong traøo Hoài giaùo cöïc ñoan treân ñaây cuõng coù moät ñònh höôùng cô baûn cho cuoäc soáng, nhöng laïi laø moät ñònh höôùng sai laàm. Ngöôøi kitoâ höõu tin ôû maïc khaûi neân bieát chaéc raèng ñònh höôùng cô baûn laø moät ñònh höôùng ñuùng ñaén, ñònh höôùng ñoù ñaõ trôû thaønh moät baûn ñoà höôùng daãn moïi haønh vi cuûa hoï. Söï qui chieáu veà ñònh höôùng cô baûn naøy luoân ñoøi hoûi ngöôøi kitoâ höõu khoâng ngöøng suy tö, töï vaán vaø höôùng daãn nhöõng haønh vi luaân lyù cuûa mình. Coâng ñoàng Vaticanoâ II trong soá 2 cuûa Saéc leänh "Toâng ñoà giaùo daân" ñaõ nhaéc nhôû: "Nhôø aùnh saùng ñöùc tin qua suy nieäm Lôøi Chuùa, chuùng ta coù theå luoân luoân nhaän ra Chuùa trong moïi nôi, moïi luùc, vì trong Ngaøi, ta soáng, hoaït ñoäng vaø hieän höõu". Tìm yù Chuùa trong moïi bieán coá, thaáy Chuùa trong moïi ngöôøi, duø laø ngöôøi thaân hay keû laï, pheâ phaùn ñuùng ñaén veà yù nghóa ñích thöïc vaø giaù trò cuûa söï vaät traàn theá, xeùt nôi chính noù vaø nôi töông quan vôùi muïc ñích cuûa con ngöôøi.