Chaân Lyù vaø Töï Do
(Taøi Lieäu Giaùo Lyù Cho Ngöôøi Tröôûng Thaønh
cuûa Ñaøi Phaùt Thanh Chaân Lyù AÙ Chaâu
Radio Veritas Asia)
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
- 21 -
Thaåm Quyeàn Cuûa Giaùo Hoäi
Ñoái Vôùi Luaät Töï Nhieân
Trong lòch söû Giaùo Hoäi, moät trong nhöõng Thoâng ñieäp gaây nhieàu tranh luaän vaø choáng ñoái nhaát, ñoù laø Thoâng ñieäp "Söï soáng con ngöôøi" do Ñöùc Coá Giaùo Hoaøng Phaoloâ VI ban haønh naêm 1968. Neáu trong thaäp nieân 60 vaán ñeà nhaân soá ñöôïc xem nhö moät quaû bom noå tung, thì Thoâng ñieäp "Söï soáng con ngöôøi" cuõng laø moät quaû bom trong laõnh vöïc luaân lyù. Trong Thoâng ñieäp, Ñöùc Coá Giaùo Hoaøng Phaoloâ VI khoâng nhöõng leân aùn vieäc phaù thai, maø coøn phi baùc caû nhöõng phöông phaùp ngöøa thai nhaân taïo maø ngaøi cho laø phaûn laïi luaät töï nhieân. Maáu choát cuûa vaán ñeà naèm ôû ñoù: nhöõng ngöôøi choáng ñoái Thoâng ñieäp cho raèng Giaùo Hoäi khoâng coù thaåm quyeàn leân tieáng trong nhöõng vaán ñeà lieân quan ñeán luaät töï nhieân. Trong 100 naêm gaàn ñaây, Giaùo Hoäi ñaõ khoâng ngöøng leân tieáng trong nhöõng vaán ñeà thuoäc laõnh vöïc töï nhieân, nhö chính trò, kinh teá, vaên hoùa, xaõ hoäi. Phaûi chaêng Giaùo Hoäi ñaõ ra khoûi phaïm vi cuûa mình? Phaûi chaêng quyeàn giaùo huaán cuûa Giaùo Hoäi khoâng coù giaù trò ñoái vôùi luaät töï nhieân? Phaûi chaêng ngöôøi kitoâ höõu khoâng buoäc phaûi tuaân theo giaùo huaán cuûa Giaùo Hoäi trong nhöõng gì khoâng thuoäc luaät maïc khaûi?
Veà thaåm quyeàn cuûa Giaùo Hoäi lieân quan ñeán luaät luaân lyù töï nhieân, trong soá 14 cuûa Tuyeân ngoân veà Töï do Toân giaùo, Coâng ñoàng Vaticanoâ II ñaõ tuyeân boá:
"Trong vieäc ñaøo luyeän löông taâm, caùc kitoâ höõu phaûi luoân luoân chuù troïng ñeán giaùo lyù thaùnh thieän vaø vöõng chaéc cuûa Giaùo Hoäi. Thaät vaäy, theo yù ñònh cuûa Chuùa Kitoâ, Giaùo Hoäi Coâng giaùo laø thaày daïy chaân lyù vaø coù nhieäm vuï loan baùo vaø truyeàn daïy chaân lyù laø Chuùa Kitoâ moät caùch chính thöùc, ñoàng thôøi phaûi laáy uy quyeàn cuûa mình coâng boá vaø xaùc nhaän nhöõng nguyeân taéc thuoäc laõnh vöïc luaân lyù phaùt sinh töø baûn tính con ngöôøi".
Qua giaùo huaán cuûa Vaticanoâ II, chuùng ta thaáy ñoái töôïng cuûa giaùo huaán Giaùo Hoäi tröôùc tieân laø Chuùa Kitoâ, töùc laø maïc khaûi maø Chuùa Kitoâ laø troïng taâm vaø tuyeät ñænh; thöù ñeán laø nhöõng luaät luaân lyù phaùt sinh töø baûn tính con ngöôøi. Nhö vaäy baûn vaên Coâng ñoàng khaúng ñònh döùt khoaùt raèng Giaùo Hoäi coù thaåm quyeàn trong phaïm vi thuoäc luaät luaân lyù töï nhieân".
Ngay trong Thoâng ñieäp "Söï soáng con ngöôøi" Ñöùc Phaoloâ VI cuõng tuyeân boá: "Khoâng moät tín höõu naøo phuû nhaän quyeàn haïn cuûa Giaùo Hoäi trong vieäc giaûi thích luaät luaân lyù töï nhieân. Thaät theá, nhö caùc vò tieàn nhieäm cuûa toâi khoâng theå choái caõi ñöôïc raèng Chuùa Gieâsu Kitoâ uûy thaùc cho Pheâroâ vaø caùc Toâng ñoà quyeàn naêng thaàn linh cuûa Ngaøi, vaø sai caùc oâng ñi giaûng daïy caùc giôùi raên cuûa Ngaøi cho moïi daân toäc, ñaõ thieát laäp caùc oâng thaønh nhöõng ngöôøi giöõ gìn vaø giaûi thích ñích thöïc veà toaøn boä luaät luaân lyù, nghóa laø khoâng nhöõng luaät Tin Möøng, maø coøn caû luaät töï nhieân nöõa".
Theá nhöng, ñaâu laø neàn taûng döïa vaøo ñoù Giaùo Hoäi khaúng quyeát thaåm quyeàn cuûa mình ñoái vôùi luaät luaân lyù töï nhieân? Tröôùc heát laø caùi nhìn veà con ngöôøi. Döôùi aùnh saùng maïc khaûi, con ngöôøi laø moät thöïc theå duy nhaát, chöù khoâng phaûi laø moät höõu theå ñöôïc chia thaønh hai taàng: moät taàng töï nhieân vaø moät taàng sieâu nhieân. Dó nhieân, chuùng ta phaân bieät baûn tính töï nhieân vôùi aân suûng, bôûi neáu: khoâng coù söï phaân bieät naøy seõ khoâng coù aân suûng nöõa. Trong con ngöôøi cuï theå, töï nhieân vaø aân suûng, khoâng taùch bieät nhau, nhöng keát hôïp vôùi nhau, do ñoù, baûn tính töï nhieân vaø luaät luaân lyù töï nhieân khoâng phaûi laø hai yù nieäm naèm beân ngoaøi con ngöôøi cuï theå ñang hieän höõu trong lòch söû cöùu ñoä cuûa Thieân Chuùa. Laø tín höõu hay khoâng, taát caû ñeàu naèm trong chöông trình cöùu ñoä cuûa Thieân Chuùa. Con ngöôøi khoâng chæ gaëp gôõ Thieân Chuùa trong moät phaàn naøo ñoù cuûa con ngöôøi mình, maø baèng caû cuoäc soáng, baèng caû con ngöôøi mình. Trong con ngöôøi khoâng theå phaân bieät moät beân laø haønh ñoäng cuûa luaät luaân lyù töï nhieân, vaø moät beân laø haønh ñoäng luaân lyù sieâu nhieân. Moät haønh ñoäng duø ñöôïc thöïc thi bôûi moät ngöôøi khoâng kitoâ cuõng ñaõ laø moät haønh ñoäng ñöôïc thuùc ñaåy bôûi aân suûng vaø cuøng ñích sieâu nhieân. Khi tuaân giöõ luaät luaân lyù töï nhieân ngöôøi kitoâ höõu khoâng chæ tuaân giöõ luaät aáy vôùi tö caùch laø moät con ngöôøi, maø coøn laø vôùi tö caùch moät tín höõu. Con ngöôøi laø moät thöïc theå duy nhaát, chính caùi nhìn maïc khaûi naøy laø neàn taûng Giaùo Hoäi döïa vaøo ñeå khaúng ñònh quyeàn ñöôïc giaûi thích vaø aùp duïng luaät luaân lyù töï nhieân.
Lyù do thöù hai Giaùo Hoäi döïa vaøo ñeå naïi ñeán quyeàn cuûa mình ñoái vôùi luaät luaân lyù töï nhieân, ñoù laø traùch nhieäm cuûa Giaùo Hoäi ñoái vôùi coâng cuoäc cöùu roãi. Giaùo Hoäi coù söù maïng daãn ñöa moïi ngöôøi ñeán Thieân Chuùa. Neáu luaät töï nhieân laø con ñöôøng daãn ñöa con ngöôøi veà vôùi Chuùa, thì dó nhieân Giaùo Hoäi phaûi coù quyeàn vaø nhieäm vuï höôùng daãn con ngöôøi treân con ñöôøng naøy, chaúng vaäy söù meänh cuûa Giaùo Hoäi ñöôïc Chuùa uûy thaùc chæ laø aûo töôûng. Ñaây laø luaän cöù maø chính Ñöùc Coá Giaùo Hoaøng Phaoloâ VI ñaõ trình baøy trong Thoâng ñieäp "Söï soáng con ngöôøi". Coù nhieàu lyù do khieán con ngöôøi ngaøy nay chaáp nhaän thaåm quyeàn cuûa Giaùo Hoäi trong vieäc giaûi thích vaø aùp duïng luaät luaân lyù töï nhieân. Treân theá giôùi hieän nay coù nhieàu luaät cuûa nhieàu quoác gia ñi ngöôïc luaân lyù töï nhieân. Chuùng ta haõy nghó ñeán luaät cho pheùp ly dò hoaëc phaù thai vaø bao nhieâu baát coâng khaùc vi phaïm ñeán caùc quyeàn cô baûn cuûa con ngöôøi. Nhaân loaïi seõ ñi veà ñaâu neáu khoâng coøn ai leân tieáng ñeå choáng laïi nhöõng luaät baát coâng aáy?
Nhieàu ngöôøi ñöa ra luaän cöù theo ñoù toân giaùo laø chuyeän rieâng tö caù nhaân, phaïm vi hoaït ñoäng cuûa Giaùo Hoäi chæ laø nhöõng sinh hoaït thieâng lieâng vaø nhö vaäy chæ neân giôùi haïn trong boán böùc töôøng nhaø thôø hay trong nhöõng nghi leã toân giaùo maø thoâi. Quan nieäm nhö theá laø khoâng hieåu ñaày ñuû söù meänh cöùu roãi cuûa Giaùo Hoäi. Ôn cöùu roãi cuûa Chuùa Kitoâ laø ôn cöùu roãi toaøn dieän. Söï phaùt trieån maø Giaùo Hoäi loan truyeàn vaø coå xuùy khoâng phaûi chæ laø söï phaùt trieån phaàn hoàn, maø laø cuoäc phaùt trieån bao truøm moïi chieàu kích cuoäc soáng con ngöôøi.
Quan nieäm toân giaùo nhö moät sinh hoaït hoaøn toaøn rieâng tö vaø thieâng lieâng cuõng coù theå laø côn caùm doã cuûa nhieàu kitoâ höõu. Quan nieäm naøy khieán hoï ñoùng khung cuoäc soáng ñaïo maø khoâng maøng ñeán ñoøi hoûi cuûa luaät luaân lyù töï nhieân ñöôïc theå hieän qua nhöõng giao teá haøng ngaøy. Moät thaùi ñoä soáng nhö theá quaû thöïc khoâng phuø hôïp vôùi luaät luaân lyù töï nhieân vaø dó nhieân cuõng khoâng xöùng vôùi danh hieäu kitoâ.