Ngaøy 24 thaùng 11
Leã Troïng Möøng Kính
Caùc Thaùnh Töû Ñaïo Vieät Nam
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Ngaøy 15 thaùng 7
Thaùnh Anreâ Nguyeãn Kim Thoâng
(Naêm Thuoâng), truøm hoï
(1790-1855)
Thaùnh Anreâ Nguyeãn Kim Thoâng (coøn coù teân khaùc laø Anreâ Naêm Thuoâng) sinh khoaûng naêm 1790 taïi Goø Thò, moät hoï ñaïo laâu ñôøi nhaát cuûa giaùo phaän Quy Nhôn, thuoäc thoân Xuaân Phöông, xaõ Phöôùc Sôn, huyeän Tuy Phöôùc, tænh Bình Ñònh.
Thaùnh Anreâ Naêm Thuoâng laø moät ngöôøi cha gia ñình, coù ñôøi soáng ñaïo ñöùc, nhieät thaønh. Ngaøi giaùo duïc con caùi soáng ñaïo toát laønh. Nhôø ñoù, Thieân Chuùa ñaëc bieät ban thöôûng cho oâng coù hai ngöôøi con taän hieán cho Chuùa laø linh muïc Nguyeãn Kim Thö vaø nöõ tu Anna Nhöôøng, thuoäc doøng Meán Thaùnh Giaù. Ñöôïc daân laøng tín nhieäm, ngaøi ñaõ coù moät thôøi gian laøm Xaõ Tröôûng, heát mình phuïc vuï daân chuùng baát keå löông hay giaùo. Veà sau ngaøi ñöôïc ñeà cöû laøm oâng truøm hoï, roài ñöôïc Ñöùc Cha Cueùnot Theå ñaët laøm oâng Truøm caû phuï traùch toaøn theå haït Bình Ñònh.
Ngoaøi maãu göông lieâm chính, baùc aùi vaø taän taâm, oâng truøm caû coøn thöøa höôûng truyeàn thoáng cuûa hoï Goø Thò veà loøng suøng kính Ñöùc Meï caùch ñaëc bieät. Ngaøi sieâng naêng laàn chuoãi Maân Coâi haèng ngaøy, vaø xaây moät nhaø nguyeän daâng kính Traùi Tim Veïn Saïch Ñöùc Meï. Vôùi uy tín saün coù, oâng truøm caû phuï taù ñaéc löïc cho haøng giaùo só trong vieäc toâng ñoà, kheùo leùo trong vieäc tìm nôi truù aån cho caùc ngaøi trong thôøi baùch haïi. Ñöùc Cha Theå vaø nhieàu linh muïc ñaõ taïm truù laâu ngaøy taïi nhaø oâng truøm caû. Hôn nöõa ngaøi coøn laø aân nhaân caû veà vaät chaát laãn tinh thaàn cho vieän moà coâi trong vuøng.
Trong thôøi gian ngaøi laøm OÂng Truøm Caû, moät ñöùa chaùu cuûa oâng ngaøi teân laø UÙt voán tính ngang taøng, phoùng ñaõng, neân hay bò ngaøi quôû maéng. Ñeå traû ñuõa, ñöùa chaùu ngang ngöôïc naøy lieàn vieát moät laù thö naëc danh gôûi leân quan tænh, toá caùo ngaøi veà toäi chöùa chaáp giaùo só. Theá laø quan quaân lieàn ñeán vaây baét oâng truøm caû cuøng vôùi boán giaùo só khaùc, roài giam vaøo nguïc thaát ôû Bình Ñònh.
Quan tænh voán quen bieát oâng truøm caû töø hoài ngaøi laøm Xaõ Tröôûng, nhôø ñoù oâng truøm caû khoâng bò ñaùnh ñaäp, vaø thænh thoaûng laïi ñöôïc pheùp veà thaêm nhaø. Ngaøi lôïi duïng cô hoäi naøy khuyeân nhuû con chaùu trung kieân vôùi Chuùa trong moïi hoaøn caûnh. Ngaøi noùi: "Toâi ñaõ giaø, cuõng chaúng ham soáng laâu nöõa. Toâi saün saøng chòu tuø ñaøy vaø chòu cheát vì danh Ñöùc Kitoâ, nhaát ñònh toâi khoâng vaän ñoäng xin tha". Roài ngaøi laïi trôû vaøo nguïc thaát trình dieän.
Nhieàu laàn quan tænh goïi ngaøi ra coâng ñöôøng, nhoû nheï khuyeân ngaøi boû ñaïo. Quan noùi: "OÂng daãm chaân leân Thaäp Giaù ñi! Chæ toâi vaø oâng bieát thoâi, roài veà xöng toäi laø xong chöù coù chi ñaâu". OÂng truøm caû traû lôøi: "Khoâng ñöôïc, Thaäp Giaù toâi toân kính maø daãm leân sao ñöôïc". Vaø ngaøi khaúng ñònh vôùi quan: "Thaø toâi chòu löu ñaøy vaø cheát vì Chuùa, chôù toâi khoâng choái ñaïo". Sau ba thaùng tuø, ngaøi nhaän ñöôïc aùn phaùt löu vaøo Myõ Tho thuoäc mieàn Luïc Tænh, Nam Kyø. Caùc con ngaøi döï ñònh boû tieàn vaän ñoäng xin giaûm aùn, nhöng ngaøi caûn: "Caùc con cöù ñeå Thaùnh yù Chuùa theå hieän".
Ngaøi bò ñaøy vaøo Vónh Long cuøng vôùi boán tín höõu khaùc. OÂng truøm caû vì tuoåi giaø söùc yeáu, laïi phaûi mang goâng cuøm, neân böôùc ñi moät caùch khoù khaên meät nhoïc. Moãi ngaøy phaûi ñi baåy taùm daëm ñöôøng daøi döôùi aùnh naéng gay gaét, toái ñeán laïi bò taïm giam trong caùc ñoàn canh hay nhaø tuø ñòa phöông. Ñöôïc vaøi ngaøy, quaân lính thaáy oâng truøm caû ñuoái söùc quaù, sôï khoâng ñuû söùc ñi tôùi nôi neân thöông tình thaùo goâng cuøm ra cho ngaøi. Khi ñi ngang qua tænh Bình Thuaän, oâng truøm caû may maén gaëp linh muïc Nguyeãn Kim Thö, con trai cuûa ngaøi, vaø xin ñöôïc laõnh bí tích giaûi toäi.
Taïi Chôï Quaùn, ngaøi ñöôïc dòp gaëp Linh muïc Ñöôïc, nhöng khi thaáy tình traïng söùc khoûe cuûa ngaøi ngaøy caøng suy yeáu, Linh muïc Ñöôïc lieàn ban bí tích xöùc daàu cho ngaøi. Sau ñoù, ngaøi laïi tieáp tuïc mang goâng cuøm ñi xuoáng mieàn Taây. Boán ngöôøi baïn tuø vôùi ngaøi xuoáng Vónh Long tröôùc, neân baùo tin cho cha Beà Treân Borelle Hoøa veà tình hình nguy töû cuûa ngaøi. Cha Borelle lieàn cöû moät y só ñeán Myõ Tho chaêm soùc cho ngaøi, nhöng khoâng kòp nöõa. Vaøo ngaøy ngaøy 15 thaùng 7 naêm 1855, khi vöøa ñaët chaân ñeán nôi löu ñaøy thì Chuùa ñaõ goïi ngaøi veà höôõng phuùc treân Thieân Ñaøng. Ngaøi chæ kòp ñoïc kinh AÊn Naên Toäi, vaøi kinh Kính Möøng, roài taét thôû.
Thi haøi vò töû ñaïo ñöôïc vieân y só cuûa cha Borelle Hoøa ñöa veà Caùi Nhum (Vónh Long), vaø sau ñoù caùc con caùi cuûa ngaøi laø linh muïc Thö, oâng Ngoïc, oâng Xa, dôøi veà an taùng ôû nhaø thôø Goø Thò. Hieän nay, taïi Goø Thò coøn ngoâi moä cuûa ngaøi, nhöng haøi coát cuûa ngaøi thì ñaõ ñöôïc di chuyeån veà Chuûng Vieän Laøng Soâng (gaàn Goø Thò, Bình Ñònh).
Ñöùc Thaùnh Cha Pioâ X suy toân oâng truøm caû Anreâ Nguyeãn Kim Thoâng (Naêm Thuoâng) leân baäc Chaân Phöôùc ngaøy 2/05/1909.
Ngaøy 19 thaùng 6 naêm 1988, Ñöùc Thaùnh Cha Gioan Phaoloâ II ñaõ phong ngaøi leân baäc Hieån Thaùnh.