Chuùa Gieâsu baét ñaàu hoaït ñoäng ôû Galileâ, vôùi söï trôï giuùp cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn. Lôøi giaûng cuûa Ngaøi mang laïi söù ñieäp cöùu thoaùt cho ngöôøi ngheøo, khaùc vôùi lôøi giaûng cuûa Gioan noùi nhieàu veà söï phaùn xeùt vaø luaän phaït. Luùc ban ñaàu, daân chuùng ñoùn tieáp Chuùa Gieâsu moät caùch noàng nhieät, nhöng daàn daø ngöôøi ta thuø haän Chuùa Gieâsu vaø choáng ñoái söù ñieäp cuûa Ngaøi. Ngay töø ñoaïn ñaàu phuùc aâm, Luca cho ta thoaùng thaáy nhöõng gì Chuùa phaûi chòu sau naøy: bò xua ñöoâûi, baét bôù vaø bò gieát cheát. Nhöng oâng cuõng cho ta hay raèng Ñöùc Gieâsu seõ toaøn thaéng vì Ngaøi laø Chuùa.
Ñöôïc ñaày traøn Chuùa Thaùnh Thaàn, Chuùa Gieâsu rôøi Gioñan vaø traûi qua boán möôi ngaøy ôû trong hoang vaéng.
Vôùi quyeàn naêng cuûa Thaùnh Thaàn, Chuùa Gieâsu trôû veà Galileâ, vaø danh tieáng Ngaøi lan roäng khaép caû vuøng. Ngaøi giaûng daäy trong caùc hoäi ñöôøng vaø moïi ngöôøi ca ngôïi Ngaøi.
(Lc 4:1,14,15)
Chuùa Gieâsu ñeán Nagiaret nôi Ngaøi ñaõ lôùn leân. Vaøo ngaøy Sabat Ngaøi vaøo hoäi ñöôøng nhö moïi khi. Ngaøi ñöùng daäy ñeå ñoïc Kinh Thaùnh vaø ngöôøi ta trao cho Ngaøi cuoán söù ngoân Isaia. Ngaøi môû truïc saùch ra vaø gaëp ngay ñoaïn naøy:
"Thaùnh Thaàn Chuùa
ngöï treân toâi.
Ngaøi ñaõ choïn toâi ñeå ñem
tin möøng cho ngöôøi ngheøo,
ñaõ sai toâi loan baùo töï do cho
ngöôøi tuø ñaày,
vaø aùnh saùng cho ngöôøi muø;
giaûi thoaùt cho ngöôøi bò aùp
böùc,
vaø coâng boá naêm khoan hoàng cuûa
Thieân Chuùa".
Ngaøi cuoän truïc saùch laïi, trao cho ngöôøi giuùp leã vaø ngoài xuoáng. Moïi caëp maét trong hoäi ñöôøng nhìn vaøo Ngaøi. Ngaøi baét ñaàu noùi:
"Hoâm nay baûn vaên Kinh Thaùnh ñöôïc theå hieän ngay tröôùc maét caùc ngöôøi".
Moïi ngöôøi thaùn phuïc Chuùa Gieâsu vaø ngöôøi ta ngaïc nhieân veà lôøi tuyeân boá cuûa Ngaøi.
Hoï noùi:
"Ngöôøi naøy khoâng phaûi laø con trai cuûa OÂng Giuse sao?".
Ngaøi ñaùp laïi:
"Chaéc chaén caùc ngöôøi seõ nhaéc laïi caâu ngaïn ngöõ: baùc só haõy chöõa chính mình! Vaø baûo toâi: chuùng toâi ñaõ hay nhöõng gì oâng laøm taïi Caphanaum, vaäy oâng haõy laøm nhöõng vieäc laï luøng nhö theá ôû ñaây ñi !".
Vaø Ngaøi tieáp:
"Toâi baûo cho caùc ngöôøi, chöa coù vò ngoân söù naøo ñöôïc ñoùn tieáp taïi queâ mình. Haõy nhôù raèng: nhieàu baø goaù trong Israel döôùi thôøi Elia khi haïn haùn keùo daøi ba naêm vaø saùu thaùng, vaø côn ñoùi keùm lan traøn khaép mieàn. Theá maø Elia ñaõ khoâng ñöôïc sai ñeán vôùi moät ngöôøi naøo trong hoï, nhöng ñöôïc sai ñeán vôùi baø goaù ôû Sarepta, xöù Siñoân. Döôùi thôøi ngoân söù Elisa, coù nhieàu ngöôøi phong huûi trong Israel, nhöng khoâng coù ngöôøi naøo ñöôïc chöõa laønh, ngoaïi tröø Naaman, ngöôøi Syria".
Khi hoï nghe nhöõng lôøi naøy, moïi ngöôøi trong hoäi ñöôøng noåi giaän. Hoï ñöùng baät daäy vaø loâi Ngaøi ra ngoaøi thaønh, hoï ñem Ngaøi leân söôøn ñoài vôùi yù ñònh xoâ ngöôøi xuoáng vöïc. Nhöng Chuùa Gieâsu ñaõ laån qua giöõa ñaùm ñoâng vaø ñi khoûi.
(Lc 4:16-30)
Chuùa Gieâsu khoâng chæ leân tieáng vaøo caùc dòp leã ôû hoäi ñöôøng. Ngaøi muoán söù ñieäp cuûa Ngaøi ñeán vôùi moïi ngöôøi, ôû baát cöù nôi naøo. Ngaøi caàn nhieàu ngöôøi coäng taùc trong vieäc naøy. Nhöõng ngöôøi coäng taùc ñaàu tieân naøy thuoäc soá nhöõng ngöôøi ñaùnh caù ôû hoà xöù Galileâ. Caùc baûn vaên nhaéc ñeán teân Simon Pheâroâ tröôùc heát vaø keå chi tieát lôøi môøi goïi oâng, bôûi vì oâng coù moät vai troø quan troïng trong nhoùm caùc moân ñeä. Caùc moân ñeä khoâng phaûi ñöôïc goïi vì ñaõ coù söï thaùnh thieän gì ñaëc bieät, nhöng hoï chæ caàn coù loøng quaûng ñaïi tin thaät vaøo lôøi Chuùa Gieâsu. Thoâng thöôøng, troø ñi tìm thaày nhöng Chuùa Gieâsu môøi goïi ngöôøi naøo Ngaøi muoán.
Chuùa Gieâsu ñang ñöùng beân caïnh hoà Geâneâgiareùt, coù ñaùm ñoâng chen chuùc nhau nghe lôøi Ngaøi. Ngaøi thaáy coù hai chieác thuyeàn ôû gaàn bôø. Caùc ngöôøi ñaùnh caù ñaõ ra khoûi thuyeàn ñang giaët löôùi. Chuùa Gieâsu xuoáng moät thuyeàn, ñoù laø thuyeàn cuûa oâng Simon, roài Ngaøi xin oâng cheøo thuyeàn ra xa khoûi bôø. Ngaøi ngoài xuoáng vaø giaûng daïy ñaùm ñoâng.
Sau baøi giaûng, Ngaøi noùi vôùi Simon:
"Haõy ñöa thuyeàn ra choã nöôùc saâu vaø thaû löôùi baét caù".
Simon ñaùp laïi:
"Thöa Thaày, chuùng toâi ñaõ vaát vaû suoát ñeâm maø khoâng baét ñöôïc chi. Nhöng neáu Thaày ñaõ noùi vaäy, toâi seõ thaû löôùi".
Hoï ñaõ laøm theo lôøi daïy, vaø baét ñöôïc soá löôïng caù thaät nhieàu ñeán gaàn raùch löôùi. Hoï ra hieäu keâu caùc baïn ôû thuyeàn khaùc laïi giuùp. Caùc baïn tôùi vaø hoï baét caù boû ñaày thuyeàn ñeán gaàn chìm.
Simon thaáy vaäy voäi quì xuoáng tröôùc maët Chuùa Gieâsu vaø noùi:
"Xin haõy xa toâi vì toâi laø ngöôøi toäi loãi!"
OÂng vaø caùc baïn hoang mang vì meû caù vöøa baét ñöôïc. Hai oâng Giacoâbeâ, vaø Gioan con oâng Gieâbeâñeâ laø ngöôøi cuøng laøm vôùi Simon cuõng theá. Chuùa Gieâsu noùi vôùi Simon:
"Ñöøng sôï, töø nay veà sau oâng seõ laø keû baét taâm hoàn ngöôøi ta".
Hoï mang thuyeàn vaøo bôø, boû moïi söï vaø theo Ngaøi.
Danh tieáng Ngaøi ñöôïc truyeàn tuïng, vaø nhöõng ñaùm ñoâng tuoân ñeán nghe lôøi Ngaøi vaø xin Ngaøi chöõa beänh.
(Lc 5,1-11,15)
Khoâng bao laâu sau coù moät cuoäc tranh luaän, laàn naøy xaûy ra giöõa Chuùa Gieâsu vaø nhöõng ngöôøi Pharisieâu, luaät só trong thaønh. Chuùa Gieâsu quaû quyeát mình coù quyeàn tha toäi vaø vì theá gaây ra cuoäc tranh caõi. Chuùa Gieâsu chöõa moät ngöôøi queø ñeå chöùng toû quyeàn naêng sieâu phaøm cuûa Ngaøi phaùt xuaát töø Thieân Chuùa. Chöõa laønh beänh taät xem ra ñoái vôùi ngöôøi Do Thaùi laø khoù hôn vieäc noùi xuoâng "Ta tha toäi cho con". Khi keå laïi caâu chuyeän chöõa laønh beänh naøy, Luca muoán cho thaáy Chuùa Gieâsu laø Ñaáng Cöùu Theá, Ngaøi coù theå cöùu con ngöôøi toaøn dieän.
Moät hoâm khi Ngaøi ñang giaûng, coù nhöõng ngöôøi Pharisieâu vaø luaät só ñeán töø caùc laøng thuoäc Galileâ, Giuñeâa vaø Gieârusalem ôû giöõa ñaùm thính giaû. Quyeàn naêng cuûa Thieân Chuùa cho pheùp Ngaøi chöõa laønh beänh taät. Vì theá coù maáy ngöôøi khieâng ñeán moät ngöôøi teâ lieät, hoï tìm caùch mang vaøo vaø ñaët ngay tröôùc maët Chuùa. Nhöng hoï khoâng theå laøm ñöôïc vì keït ñaùm ñoâng. Hoï lieàn leân choã maùi nhaø phaúng môû ngoùi vaø thoøng ngöôøi beänh naèm treân chieác gheá naèm xuoáng giöõa ñaùm ñoâng tröôùc maët Chuùa Gieâsu.
Nhìn thaáy ñöùc tin cuûa hoï, Chuùa noùi:
"Toäi cuûa baïn ñaõ ñöôïc tha".
Ngöôøi Pharisieâu vaø luaät só baét ñaàu ngaãm nghó:
"Ngöôøi naøy laø ai maø daùm noùi phaïm thöôïng nhö theá? Ai coù theå tha toäi ngoaïi tröø moät mình Thieân Chuùa?".
Nhöng Chuùa Gieâsu bieát ñöôïc yù nghó cuûa hoï, neân Ngaøi leân tieáng:
"Caùc oâng ñang nghó gì vaäy? Hai vieäc naøy, vieäc naøo deã hôn: toäi cuûa oâng ñaõ ñöôïc tha hay ñöùng daäy maø ñi? Nhöng ñeå cho caùc oâng hay raèng Con Ngöôøi coù thaåm quyeàn tha toäi döôùi ñaát, Ta baûo ngöôøi naøy, haõy ñöùng daäy, vaùc gheá naèm maø veà nhaø".
Laäp töùc ngöôøi ñoù ñöùng daäy, vaùc gheá naèm vaø ñi veà nhaø, vöøa ñi vöøa ngôïi khen Thieân Chuùa. Taát caû ñeàu söûng soát vaø ngôïi khen Thieân Chuùa. Hoï sôï haõi vaø noùi vôùi nhau:
"Hoâm nay, chuùng ta ñaõ nhìn thaáy nhöõng söï laï luøng!"
(Lc 5,17-26)
Nhöõng ngöôøi thu thueá thöôøng bò coi laø nhöõng ngöôøi löøa ñaûo vaø baát löông. Nhöng Chuùa Gieâsu khoâng ñeå yù ñeán dö luaän ñoù vaø ñaõ môøi goïi oâng Leâvi gia nhaäp nhoùm moân ñeä. Lôøi môøi goïi cuûa Chuùa ñaõ laøm cho ngöôøi Pharisieâu vaø luaät só khoù chòu. Chuùa Gieâsu laïi hay lui tôùi vôùi nhöõng ngöôøi toäi loãi vaø bò khinh cheâ. Thaùi ñoä ñoù ñöa tôùi söï xung ñoät giöõa Ngaøi vaø nhöõng ngöôøi tuaân giöõ caùc truyeàn thoáng vaø luaät leä. (Leâvi coù teân laø Mattheâu trong phuùc aâm cuûa Mattheâu).
Sau ñoù Ngaøi ñi ra vaø ñeå yù tôùi moät ngöôøi thaâu thueá teân laø Leâvi, ñang ngoài ôû trong vaên phoøng thueá; Ngaøi noùi vôùi oâng ta:
"Haõy theo toâi!"
OÂng ta boû laïi taát caû ñöùng daäy vaø theo Ngaøi. Leâvi môû moät böõa tieäc taïi nhaø mình, coù raát nhieàu thaâu thueá vaø daân chuùng tham döï Ngöôøi Pharisieâu vaø luaät só cheâ traùch vôùi caùc moân ñeä raèng:
"Laøm sao caùc oâng laïi aên chung vôùi nhöõng ngöôøi thu thueá vaø toäi loãi?"
Chuùa Gieâsu leân tieáng traû lôøi:
"Khoâng phaûi nhöõng ngöôøi laønh maïnh caàn ñeán thaày thuoác, nhöng laø nhöõng ngöôøi ñau oám; toâi ñeán khoâng phaûi ñeå keâu goïi nhöõng ngöôøi ñöùc haïnh thoáng hoái, nhöng nhöõng ngöôøi toäi loãi".
(Lc 5,27-32)
Chuùa Gieâsu ñaõ goïi 12 ngöôøi ñeå laäp thaønh nhoùm coäng taùc maät thieát. Kinh Thaùnh goïi hoï laø caùc toâng ñoà, coù nghóa laø nhöõng ngöôøi ñöôïc sai ñi. Con soá 12 nhaéc nhôû ñeán 12 boä laïc cuûa Israel; ñoù laø moät caùch töôïng tröng cho toaøn daân. Ñieàu ñoù dieãn taû yù muoán cuûa Chuùa Gieâsu trieäu taäp toaøn daân chuùng vaø ñöa hoï veà vôùi Thieân Chuùa. Lôøi caàu nguyeän cuûa Chuùa luùc ban ñeâm chöùng toû taàm quan troïng cuûa vieäc choïn löïa caùc vò naøy.
Chuùa Gieâsu ñi leân ñoài cao caàu nguyeän suoát ñeâm vaø Ngaøi caàu nguyeän cuøng Thieân Chuùa. Khi trôøi saùng, Ngaøi goïi caùc moân ñeä vaø choïn ra möôøi hai ngöôøi laøm toâng ñoà: Simon ñöôïc Ngaøi goïi laø Pheâroâ, vaø anh oâng laø Anreâ, Giacoâbeâ, Gioan, Philippheâ, Batoâloâmeâoâ, Mattheâu, Toâma, Giacoâbeâ con oâng Alpheâoâ, Simon goïi laø Nhieät Thaønh, Giuña con oâng Giacoâbeâ vaø Giuña Iscarioât, ngöôøi phaûn boäi Ngaøi.
(Lc 6,12-16)
Daân chuùng ñeán töø moïi nôi ñeå nghe Chuùa Gieâsu, nhöng ôû ñaây Ngaøi khoâng chöõa laønh beänh cho ai caû. Ngaøi baét ñaàu giaûng daäy baèng vieäc loan baùo nhöõng moái haïnh phuùc. Nhöõng ngöôøi ít ñöôïc xaõ hoäi löu yù nhö ngöôøi ngheøo, ngöôøi ñoùi, ngöôøi khoå ñau vaø bò aùp böùc, nghe raèng Thieân Chuùa ñaëc bieät yeâu thöông hoï.
Ngaøi ñi xuoáng cuøng vôùi hoï, vaø döøng laïi treân moät vuøng ñoàng baèng. Nôi ñoù ñaõ coù moät soá ñoâng caùc moân ñeä tuï hoïp, vaø ñaùm ñoâng daân chuùng töø moïi mieàn cuûa Giuñeâa, Gieârusalem vaø mieàn bôø bieån Tyroâ, Siñoân tuoân ñeán nghe lôøi Ngaøi vaø xin Ngaøi chöõa laønh beänh taät.
Chuùa Gieâsu ñöa maét nhìn caùc moân ñeä vaø noùi:
"Haïnh phuùc cho caùc
con laø nhöõng ngöôøi ngheøo,
vì nöôùc Thieân Chuùa laø
cuûa caùc con!
Haïnh phuùc cho caùc con laø nhöõng
ngöôøi baây giôø ñoùi
khaùt,
vì caùc con seõ ñöôïc no thoûa!
haïnh phuùc cho caùc con laø nhöõng
ngöôøi baây giôø ñang than
khoùc,
vì chuùng con seõ ñöôïc vui
cöôøi!"
(Lc 6,17.18a.20.21)
Mattheâu ñi vaøo chi tieát caùc "moái haïnh phuùc" vaø ghi chuù nhieàu hôn. Ngaøi noùi cho daân chuùng ñang ñôïi chôø moïi söï töø Thieân Chuùa, vaø vôùi thaùi ñoä naøy hoï môû loøng mình cho ngöôøi khaùc. Ngöôøi naøo caûm thaáy mình ñöôïc Chuùa thöông vaø laø moân ñeä cuûa Chuùa Gieâsu, thì hoï bieát mình coù traùch nhieäm ñoái vôùi theá giôùi chung quanh. Ngöôøi ñöôïc choïn phaûi laø muoái vaø aùnh saùng cuûa theá giôùi.
Nhìn thaáy ñaùm ñoâng, Ngaøi leân ñoài cao vaø ngoài xuoáng. Coù caùc moân ñeä ñeán ngoài gaàn. Ngaøi baét ñaàu leân tieáng daäy doã hoï:
"Haïnh phuùc cho ngöôøi
coù taâm hoàn cuûa keû ngheøo,
vì nöôùc trôøi laø cuûa
hoï!
Haïnh phuùc ngöôøi hieàn dòu,
vì hoï seõ ñöôïc ñaát
laøm cô nghieäp!
Haïnh phuùc ngöôøi than khoùc,
vì hoï seõ ñöôïc an uûi!
Haïnh phuùc ngöôøi ñoùi khaùt
söï coâng chính,
vì hoï seõ ñöôïc an uûi!
Haïnh phuùc ngöôøi ñoùi khaùt
söï coâng chính,
vì hoï seõ ñöôïc thoûa
maõn!
Haïnh phuùc ngöôøi hay thöông
xoùt,
Chuùa seõ thöông xoùt hoï!
Haïnh phuùc ngöôøi trong traéng trong
taâm hoàn,
vì hoï seõ nhìn thaáy Thieân Chuùa!
Haïnh phuùc ngöôøi xaây döïng
hoøa bình,
vì hoï ñöôïc goïi laø con
Thieân Chuùa!
Haïnh phuùc ngöôøi bò baét
bôù vì haønh ñoäng theo taâm
yù cuûa Chuùa,
vì nöôùc trôøi laø cuûa
hoï!
Haïnh phuùc cho caùc con khi ngöôøi ta haønh haï baét bôù, vaø khi ngöôøi ta noùi xaáu ñuû ñieàu vì ñaõ theo Thaày. Caùc con haõy vui möøng vaø sung söôùng vì phaàn thöôûng cuûa caùc con treân trôøi raát lôùn!
(Mt 5,1-12a)
"Caùc con laø muoái ñaát. Nhöng neáu muoái nhaït nheõo thì coøn laøm cho caùi gì maën ñöôïc? Noù khoâng coøn ích lôïi gì nöõa, chæ ñaùng ñoå ra ngoaøi cho ngöôøi ta daày ñaïp döôùi chaân.
Caùc con laø aùnh saùng theá giôùi. Moät thaønh xaây ôû treân ngoïn ñoài khoâng theå bò che khuaát.
Khoâng ai thaép ñeøn leân roài laïi ñeå ôû döôùi ñaùy thuùng, nhöng phaûi ñeå treân giaù nôi coù theå chieáu saùng cho moïi ngöôøi trong nhaø. Cuõng moät caùch ñoù, aùnh saùng cuûa caùc con phaûi chieáu saùng tröôùc maët ngöôøi ta, ñeå hoï nhìn thaáy vieäc caùc con vaø ngôïi khen Cha caùc con ôû treân trôøi".
(Mt 5,13-16)
Ngöôøi naøo ñöôïc Thieân Chuùa thöông yeâu, thì phaûi toûa roäng tình thöông naøy. Yeâu thöông keû thuø, laø moät daáu chæ noåi baät cuûa ngöôøi moân ñeä Chuùa Gieâsu Con Thieân Chuùa. Neáu Thieân Chuùa nhaân töø vôùi chuùng ta, thì chuùng ta cuõng phaûi toû ra nhaân töø vôùi nhöõng ngöôøi chung quanh chuùng ta.
"Thaày noùi vôùi caùc ngöôøi ñang nghe Thaày, haõy yeâu thöông keû thuø, laøm ñieàu toát cho nhöõng ngöôøi gheùt mình, chuùc laønh cho ngöôøi nguyeàn ruûa mình.
Haõy ñoái xöû vôùi ngöôøi khaùc nhö mình muoán ngöôøi ta ñoái xöû vôùi mình. Neáu caùc ngöôi yeâu thöông nhöõng ngöôøi yeâu thöông caùc ngöôi, naøo caùc ngöôi coù laøm ñieàu gì laï luøng ñaâu? Ngay caû keû toäi loãi cuõng laøm nhö theá. Vaø neáu caùc ngöôi cho nhöõng keû coù cô traû laïi cho caùc ngöôi vay möôïn, caùc ngöôi coù laøm ñieàu gì laï ñaâu? Ngay keû toäi loãi cuõng cho vay ñeå laáy laïi voán töông ñöông. Traùi laïi, caùc ngöôi haõy yeâu keû thuø caùc ngöôi vaø laøm ñieàu toát, haõy cho vay vaø ñöøng mong coù theå ñöôïc hoaøn traû. Caùc ngöôi seõ laõnh phaàn thöôûng lôùn lao vaø seõ trôû thaønh con cuûa Ñaáng Toái Cao, vì Ngaøi toát laønh. Ngaøi ñoä löôïng ñoái vôùi keû voâ ôn vaø aùc ñoäc".
(Lc 6,27.28.31-36)
Kinh caàu nguyeän cuûa Thieân Chuùa, kinh Laïy Cha, toùm löôïc söù ñieäp cuûa Chuùa Gieâsu veà Nöôùc Thieân Chuùa. Ba lôøi xin ñaàu tieân ñeà caäp tôùi Nöôùc Chuùa ñeán. Lôøi xin danh thaùnh Thieân Chuùa ñöôïc toân vinh vaø yù cuûa Ngaøi ñöôïc theå hieän bieåu loä öôùc nguyeän thaønh laäp vöông quyeàn cuûa Thieân Chuùa trong theá giôùi. Nhöõng lôøi xin keá tieáp ñeà caäp ñeán nhöõng moái ñe doïa lôùn cuûa ñôøi soáng con ngöôøi nhö ñoùi keùm, xuùc phaïm, thieáu ñöùc tin, aùc ñoäc. Ngöôøi naøo coù theå goïi Thieân Chuùa laø "Cha", nhö Chuùa Gieâsu, hoï ñöôïc moïi söï laønh. Ñöùc tin giaûi thoaùt hoï khoûi moïi phieàn muoän vaø lo laéng.
"Khi caùc ngöôi caàu nguyeän, ñöøng noùi bi boâ nhö daân ngoaïi laøm, vì hoï töôûng raèng vôùi nhieàu lôøi, hoï seõ ñöôïc nghe. Ñöøng baét chöôùc hoï, Cha caùc ngöôøi bieát caùc ñieàu caùc ngöôøi caàn tröôùc khi caùc ngöôøi xin Ngaøi. Vaäy caùc ngöôøi haõy caàu nguyeän nhö theá naøy:
"Laïy Cha chuùng con ôû
treân trôøi,
chuùng con nguyeän danh Cha caû saùng,
nöôùc Cha trò ñeán,
yù Cha theå hieän döôùi ñaát
cuõng nhö treân trôøi.
Xin Cha cho chuùng con hoâm nay löông thöïc
haèng ngaøy.
Vaø tha nôï chuùng con,
nhö chuùng con cuõng tha keû coù nôï
chuùng con.
Xin chôù ñeå chuùng con sa chöôùc
caùm doã,
nhöng cöùu chuùng con khoûi söï
döõ!"
(Mt 6,7-13)